Пандэмія COVID-19, якая ахапіла свет і закранула ўсе сферы грамадскага жыцця і эканамічнай дзейнасці, стварыла глабальныя выклікі і запатрабавала адэкватнай калектыўнай рэакцыі міжнароднай супольнасці ў сферы забеспячэння санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту. Для краін, якія ўваходзяць у Садружнасць Незалежных Дзяржаў, няпростая эпідэміялагічная сітуацыя паказала неабходнасць аператыўнага прыняцця рашэнняў з мэтай мінімізацыі наступстваў пандэміі.
Распаўсюджванне каранавіруса ўнесла свае карэктывы ў працу інстытутаў СНД. У сувязі з гэтым на Узбекістан як на дзяржаву-старшыню была ўскладзена адказнасць забяспечыць міжнародную каардынацыю барацьбы з эпідэміялагічнымі пагрозамі. Краіна паспяхова справілася з пастаўленымі задачамі.
У перыяд старшынства Узбекістана ў СНД у 2020 годзе дзейнасць краіны была накіравана на развіццё і ўмацаванне шматбаковага супрацоўніцтва ва ўсіх сферах актыўнасці Садружнасці. У гэты перыяд Ташкент ажыццяўляў узаемадзеянне ў галіне аховы здароўя з ААН, Сусветнай арганізацыяй аховы здароўя, Шанхайскай арганізацыяй супрацоўніцтва, Саветам супрацоўніцтва цюркамоўных дзяржаў і іншымі міжнароднымі арганізацыямі.
У сярэдзіне мінулага года ўзбекскі бок узначаліў спецыяльнае пасяджэнне Савета па супрацоўніцтву ў галіне аховы здароўя СНД, прысвечанае барацьбе з распаўсюджваннем новай каранавіруснай інфекцыі. Па прапанове ўзбекскай і Расійскай бакоў было прынята сумесная заява краін Садружнасці адносна мер па барацьбе з распаўсюджваннем каранавіруснай інфекцыі COVID-19.
У заяве краіны адзначаюць сур’ёзную пагрозу пандэміі новай каранавіруснай інфекцыі для ўсяго чалавецтва, яе выклік глабальнага аховы здароўя, а таксама сусветнай эканамічнай, фінансавай і гандлёвай сістэм.
У ліпені 2020 года быў прыняты сярэднетэрміновы план сумесных дзеянняў дзяржаў — удзельніц Садружнасці па супрацьдзеянні распаўсюджвання інфекцыйных хвароб. Пасля вылучаная на снежаньскім саміце краін СНД ініцыятыва Прэзідэнта Рэспублікі Узбекістан Шаўката Мірзіёева ўтрымлівала прапановы па фарміраванні эфектыўнай сістэмы маніторынгу і ранняга рэагавання на надзвычайныя сітуацыі, якія павінны былі скласці аснову для пагаднення ў рамках СНД. Яны сталі лагічным працягам намаганняў Узбекістана па развіцці ўзаемадзеяння краін СНД у галіне аховы здароўя і падтрымання санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва.
Дакумент накіраваны, па-першае, на наладжванне і ўдасканаленне сістэмнага ўзаемадзеяння ў частцы гатоўнасці і дзеянняў у адказ краін Садружнасці на надзвычайныя сітуацыі ў галіне аховы здароўя. Па-другое, на фарміраванне і развіццё міжнароднага супрацоўніцтва ў галіне санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва. Па-трэцяе, на ацэнку дынамікі эпідэміялагічнай абстаноўкі па інфекцыйных хваробах па асобных краінах і ў цэлым на прасторы Садружнасці.
Сістэмы аховы здароўя дзяржаў — удзельніц СНД і ўсяго свету сутыкнуліся з неабходнасцю ўдасканалення механізмаў падтрымання здароўя насельніцтва і новых падыходаў у папулярызацыі здаровага ладу жыцця ва ўмовах пандэміі.
У сваім дакладзе на саміце СНД Прэзідэнт Узбекістана прапанаваў праводзіць штогод ва ўсіх краінах «Марафон здароўя СНД», мэтай якога з’яўляецца павелічэнне колькасці грамадзян з дзяржаў — удзельніц Садружнасці, якія займаюцца фізічнай культурай і спортам, якія вядуць здаровы лад жыцця, у тым ліку за кошт забеспячэння даступнасці адпаведнай інфраструктуры для моладзі і сацыяльна неабароненых груп насельніцтва.
На думку экспертаў Інстытута стратэгічных і міжрэгіянальных даследаванняў пры Прэзідэнце Рэспублікі Узбекістан (ІСМД), гэтая ініцыятыва цалкам узгадняецца з мэтамі Савета па фізічнай культуры і спорце дзяржаў — удзельніц СНД, пазначанымі ў адпаведным пагадненні аб супрацоўніцтве. Акрамя таго, яна будзе спрыяць больш актыўнай рэалізацыі праграм па фарміраванні здаровага ладу жыцця, пашырэнню аздараўленчай інфраструктуры і арганізацыі навукова-даследчых работ на прасторы СНД.
«Марафон здароўя СНД» прадугледжвае правядзенне на сістэматычнай аснове спартыўных турніраў Садружнасці (па веласпорце, футболе, бегу, валейболе, бадмінтоне, настольным тэнісе і інш.), тэматычных навукова-практычных мерапрыемстваў па абмене вопытам, тэлемостаў, сумесных медыяпраектаў, арганізацыю ў краінах СНД спаборніцтваў па нацыянальных відах спорту і інш., умацаванне міжнародных спартыўных сувязяў.
Прадстаўленае Узбекістанам бачанне спосабаў прафілактыкі і барацьбы з пандэміяй каранавіруса ў поўнай меры супадае з прынцыпамі і Палітыкай Рэспублікі Беларусь, якая прыняла старшынства ў Садружнасці па выніках саміту краін СНД, які прайшоў у Ташкенце.
У сваім выступе з гэтай нагоды Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў ходзе старшынявання для Мінска прыярытэтнымі напрамкамі стануць пытанні ўмацавання інтэграцыйных механізмаў на постсавецкай прасторы. Увага нашай краіны будзе сканцэнтравана на больш эфектыўным выкарыстанні шматбаковых інструментаў для паляпшэння якасці жыцця насельніцтва і яго здароўя, а таксама на вырашэнні праблем, выкліканых глабалізацыяй, у ліку якіх і пытанні барацьбы з інфекцыйнымі захворваннямі.
У рамках рэалізацыі прынцыпу пераемнасці Беларусь працягне каардынацыю дзеянняў па забеспячэнні эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва дзяржаў — удзельніц СНД, рэалізацыю сумесных мер папярэджання і барацьбы з інфекцыйнымі захворваннямі.
Такія падыходы былі замацаваны ў канцэпцыі старшынства Беларусі ў СНД у 2021 годзе, якая накіравана на:
Трывалыя сяброўскія сувязі паміж народамі Беларусі і Узбекістана выявіліся ва ўзаемнай падтрымцы з пачаткам пандэміі. У красавіку 2020 года ў разгар першай хвалі пандэміі Узбекістан у якасці жэсту добрай волі накіраваў дапамогу Беларусі, садзейнічаў вяртанню на радзіму беларускіх грузаперавозчыкаў, у сувязі з абмежавальнымі мерамі заблакаваных у суседнім Афганістане.
Беларуска-ўзбекскае супрацоўніцтва служыць адным з яркіх прыкладаў плённага ўзаемадзеяння ў барацьбе з сусветным крызісам аховы здароўя і выклікамі, якія ўзнікаюць вакол пандэміі COVID-19. Нашы дзяржавы рабілі сумесныя намаганні для падтрымання дзелавой актыўнасці і захавання станоўчай дынамікі экспарту, умацавання дзелавых беларуска-ўзбекскіх кантактаў.
У выніку тавараабарот паміж краінамі ў студзені-лістападзе 2020 года склаў $225 млн (105,4 % да ўзроўню 2019 года). Пры гэтым, як адзначыў Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Рэспубліцы Узбекістан Леанід Марыніч, летась на ўзбекскім рынку з’явілася 87 новых пазіцый беларускіх тавараў на суму больш за $10 млн.
Экспертная супольнасць нашых краін адзіная ў меркаванні аб неабходнасці працягу сумеснага супрацоўніцтва дзяржаў — удзельніц СНД у сферы барацьбы з пандэміяй каранавіруса. Пра гэта, у прыватнасці, гаварылася на відэаканферэнцыі «Пасланне Прэзідэнта Шаўката Мірзіеева парламенту: праграма далейшай трансфармацыі Узбекістана», арганізаванай ІСМД 22 студзеня бягучага года.
На сустрэчы аналітыкі з краін Еўропы і Азіі звярнулі ўвагу на важнасць забеспячэння доступу насельніцтва рэгіёну да розных відаў вакцын. У рамках экспертнай дыскусіі было падкрэслена, што ўсе ініцыятывы, з якімі Узбекістан выступаў на пляцоўках СНД у 2020 годзе, у перыяд старшынства Беларусі будуць працягнутыя для ўмацавання дадзенага фармату міждзяржаўнай кааперацыі. Акрамя таго, яны атрымаюць увасабленне ў рамках працы ўзбекскага боку ў ЕАЭС (у якасці назіральніка) і Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва, у якой Узбекістан прыме старшынства сёлета.
Узбекістан і Казахстан як сустаршыні Беларусі акажуць усямерную падтрымку ва ўмацаванні аховы здароўя на прасторы Садружнасці, што будзе спрыяць рэалізацыі комплекснага падыходу да забеспячэння санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва краін СНД.
Алішэр Кадыраў, кіраўнік аддзела Інстытута стратэгічных і міжрэгіянальных даследаванняў пры Прэзідэнце Рэспублікі Узбекістан
Антон Дударонак, начальнік аддзела Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў
Існуюць строгія патрабаванні да месцаў для купання.
Яе песні займаюць першыя радкі ў музычных чартах краіны, пастаянна гучаць на радыё і тэлебачанні.
