Маладая настаўніца: Сучасныя вучні ашаламляльна адрозніваюцца ад ранейшых

У перакладзе з грэчаскай мовы выкладчык — «вядучы дзіцяці». Спакон веку педагог быў прыкладам для вучня, меў багаты багаж ведаў, да якіх імкнулася юнае пакаленне. Аднак цяпер усе змяніліся: і дзеці, і настаўнікі. Пра гэта мы пагаварылі з маладым спецыялістам, выкладчыкам англійскай мовы смаргонскай СШ № 1 Таццянай Ілюковіч.

Яна скончыла БДЛУ, атрымала дыплом настаўніцы замежных моў. Першыя месяцы работы ў школе не тое каб расчаравалі яе, але прымусілі засумнявацца ў некаторых методыках выкладання.

Таццяна Сяргееўна лічыць, што сучасныя вучні ашаламляльна адрозніваюцца ад ранейшых, у прыватнасці, нават ад прадстаўнікоў яе пакалення. Напрыклад, з-за вялікага аб'ёму інфармацыі, атрыманага за дзень, навучэнцы часам проста не ў стане ў поўнай меры ўспрыняць веды, якія ім даюць у школе. Маладыя спецыялісты, у большай ступені ўцягнутыя ў сучасныя інфармацыйныя тэхналогіі, лепш разумеюць патрэбы і асаблівасці цяперашняга вучня.

Рыхтуючыся да чарговага ўрока, Таццяна Сяргееўна старанна прапрацоўвае тэму, шукае актуальны матэрыял, імкнецца ўкараняць у адукацыйны працэс новыя эфектыўныя методыкі. Скажам, увагу вучняў яна прыцягвае, выкарыстоўваючы пазнавальныя гульні, урыўкі з папулярных фільмаў, музычныя кліпы. Таксама праводзіць своеасаблівыя сацыяльныя эксперыменты, якія цяпер так любіць глядзець моладзь на YouTube.

Асаблівы падыход шукае малады педагог да тых дзяцей, якія трапілі ў катэгорыю «цяжкіх навучэнцаў».

— Калі я заўважаю, што любая слоўная дапамога можа толькі пагоршыць сітуацыю, — кажа Таццяна Сяргееўна, — тады не навязваю вучню сваё меркаванне, бо разумею, што часам лепш не чапаць яго. Можна толькі паступова ўключаць такога навучэнца ў жыццё ўрока.

На маё пытанне, ці заўсёды ўдаецца ўтрымліваць увагу дзяцей, асабліва гіперактыўных, мая суразмоўніца адказала:

— За больш чым паўгода сваёй работы ў школе я пераканалася, што адна з галоўных праблем, якая непасрэдна ўплывае на навучальны працэс, — гэта недахоп выхавання. Цяпер многія бацькі заклапочаныя ў большай ступені сваім асабістым жыццём, работай, захапленнямі, чым дзіцем. Таму некаторым з іх не хапае ўвагі і яны ўсяляк яе да сябе прыцягваюць, часта вельмі абуральнымі паводзінамі. На настаўніка перакладаюць абавязкі па выхаванні, прывіванні элементарных правілаў паводзін, гэта значыць, — ён становіцца яшчэ адным «бацькам», каб выхоўваць у дзіцяці тыя якасці, якія тое не атрымала ў сям'і. Але разам з тым, настаўнік — гэта не чэлядзь, якой былі гувернанткі ў дваранскіх сем'ях. Таму стаўленне некаторых празмерна патрабавальных бацькоў выклікае ў многіх педагогаў не самыя станоўчыя эмоцыі.

Зараз у розных сацыяльных сетках узнімаюцца тэмы, пра якія раней маўчалі. Булінг (прасцей кажучы, цкаванне) — актуальная ва ўсе часы праблема. Але сёння, з прыходам у наша жыццё інтэрнэту, яна набыла яшчэ больш шырокае распаўсюджанне. Падставай для прыніжэння чалавечай годнасці і абраз можа стаць што заўгодна: высокі рост, асаблівасці целаскладу, колер валасоў, адметныя паводзіны і многае іншае. «Настаўнік абавязаны дапамагчы ў такіх сітуацыях!» — лічыць Таццяна.

Цяпер як ніколі дзеці пакутуюць ад комплексаў, якія не даюць ім у поўнай меры атрымліваць асалоду ад жыцця. Роля педагога ў такіх выпадках вельмі важная. Ён павінен растлумачыць ім, што гэта ненармальна — абражаць і зневажаць іншых. Трэба знайсці падыход, не выпускаць сітуацыю з-пад кантролю, не апраўдваць такія выпадкі цяжкасцямі пераходнага ўзросту.

Адносіны паміж выкладчыкам і вучнем, на думку Таццяны Сяргееўны, павінны быць адначасова дзелавыя і даверлівыя. Трэба толькі ведаць меру. «Калі толькі даверлівыя, тады навучэнец будзе ўспрымаць цябе не як настаўніка, а як сяброўку. Калі толькі дзелавыя, то вучань можа «закрыцца» і ты не ўбачыш яго патэнцыялу».

Сваё меркаванне ў маладой настаўніцы і наконт сістэмы ацэньвання ведаў і абвяшчэння адзнак. Так, бываюць выключэнні, калі ўвесь клас выдатна справіўся з заданнем. Аднак такое здараецца нячаста. І, каб не адбіць у дзяцей жаданне вучыцца, каб не закрануць іх самалюбства, лепш пакінуць неагучанымі не самыя лепшыя ацэнкі.

Камунікацыя з дзецьмі — гэта самае цудоўнае, што ёсць у прафесіі настаўніка. Ніхто так не зможа парадаваць, як дзіця. Таццяна Сяргееўна з усмешкай прыгадала сваіх «трэцякласнікаў»: «Яны бягуць да цябе насустрач па калідоры, каб сказаць запаветнае «hello», і сэрца перапаўняецца радасцю і гонарам за тое, што ты ім патрэбны».

Антон АНТОНАЎ, студэнт І курса факультэта журналістыкі БДУ