Вы тут

Прагуляліся па летнім Мінску і высветлілі, ці многія носяць маскі ў спякоту


Навіны пра COVІD-19 — звычайны фон сучаснага жыцця — ужо не выклікаюць былога ажыятажу. Між тым у канцы чэрвеня ў Мінску выяўлены індыйскі штам каранавіруса, а ў суседняй Расіі 6 ліпеня зафіксаваны максімальны сутачны прырост памерлых ад ковіду з пачатку пандэміі. Мы пагутарылі з жыхарамі сталіцы і даведаліся, ці носяць яны маскі і ўвогуле ці імкнуцца абараніць сябе ад вірусаў.


Апошні год быў настолькі багаты на падзеі, што, напэўна, не лішнім будзе нагадаць у агульных рысах, як пачалася гісторыя ўзаемаадносін чалавецтва з вірусам COVІD-19. Упершыню ўспышка захворвання новым вірусам была зафіксавана ў снежні 2019 года (ва Ухані, Кітай). 30 студзеня мінулага года Сусветная арганізацыя аховы здароўя абвясціла гэтую ўспышку надзвычайнай сітуацыяй у галіне грамадскай аховы здароўя, якая мае міжнароднае значэнне, а 11 сакавіка — пандэміяй. Але і пасля паўтара года ковід па-ранейшаму адна з галоўных тэм ва ўсім свеце. І Беларусь не выключэнне. Так, у канцы чэрвеня прэс-служба Міністэрства аховы здароўя паведаміла, што ў Беларусі выяўлены індыйскі штам каранавіруса. Медыкі кажуць аб новых сімптомах: моцных галаўных болях і болі ў горле, насмарку, млоснасці і дыярэі, а таксама аб тым, што індыйскі штам яшчэ больш заразны і часцей прыводзіць да шпіталізацыі. Тым больш што ён небяспечны такімі ўскладненнямі, як з'яўленне тромбаў (якія прыводзяць да рызыкі развіцця інсультаў, гангрэн, тромбаэмбаліі лёгачных артэрый). А вірусолагі адзначаюць, што вірус імкнецца прыстасавацца.

Цяпер хвароба можа праходзіць без страты нюху (сімптом ковіду, які быў яго галоўным маркерам), а значыць, ковід можна зблытаць з ВРВІ і своечасова не прыняць адпаведных мер. Шостага ліпеня ў суседняй Расіі за суткі ад каранавіруса памерлі 737 чалавек — гэта максімальны паказчык з пачатку пандэміі. У Беларусі на гэты ж дзень, паводле звестак Міністэрства аховы здароўя, з пачатку пандэміі зарэгістраваны 422 521 чалавек са станоўчым тэстам на COVІD-19 (выздаравелі 415 363 пацыенты, але вірус забраў жыцці 3204 чалавек, паведамляюць «Мінск-Навіны»).

Медыкі не стамляюцца рэкамендаваць насіць маскі і сёння паўтараюць пра гэта яшчэ больш настойліва: без гэтага ахоўнага сродку нельга ні ў краму, ні ў грамадскі транспарт, ні ў кіно, ні на работу. Але наколькі ў паўсядзённым жыцці мы прыслухоўваемся да гэтых рэкамендацый?

«Цяпер трэба быць адказнымі»

У гандлёвай зале гіпермаркета раніцай у будні дзень няшмат наведвальнікаў. «Глядзі, усе ў масках», — пераконвае мужа жанчына сярэдніх гадоў. Той упарціцца: маўляў, забыў маску дома, не вяртацца ж, а купляць не хочацца. «У цябе ж ёсць маска, вось ты на касе тавар і аплаціш», — пярэчыць ён жонцы. Сапраўды, надзяваюць маскі пакупнікі ў асноўным на касе, дзе іх аб гэтым просяць. У гандлёвай зале маскі — хутчэй сімвал ветлівасці: яны ёсць, але часцей — на падбародку. Правільна носяць маскі толькі адказныя адзінкі.

Уласна кажучы, масачны рэжым быў уведзены яшчэ восенню. Але просьба насіць маскі ў грамадскіх месцах мае толькі рэкамендацыйны характар: штраф пакупнікам без масак не пагражае. Вядома, насіць маску ў спякоту — так сабе задавальненне. Але ці вартае збавенне ад невялікіх нязручнасцяў магчымасці страты здароўя або нават жыцця?

— Не магу насіць маску доўга ў такую спякоту — цяжка дыхаць, — усміхаецца маладая мама з двума няўрымслівымі малымі. — У гандлёвай зале, вядома, халадней, чым на вуліцы, але ўсё роўна мне вельмі горача. У мяне блізняты, два з паловай гады, увесь час даводзіцца за імі бегаць — то за адным, то за другім. А наогул, апошнім часам заўважаю, што людзі сталі часцей без масак хадзіць — надакучыла ім гэта ўсё. Але я ў грамадскіх месцах заўсёды стараюся надзяваць маску, хоць бы сімвалічна, бо гэта павага да навакольных.

Пенсіянерка Галіна Уладзіміраўна — іншага меркавання:

— Я пажылы чалавек, уваходжу ў групу рызыкі. Так што асабіста для мяне масачны рэжым не заканчваўся з вясны 2020 года. Вось мае дзеці і ўнукі цяпер маскі не носяць. Моладзь несур'ёзна ставіцца да свайго здароўя, я лічу. Думаю, можа, прышчапіцца ад ковіду? Пакуль чытаю пра «за « і «супраць», яшчэ не вырашыла. У мяне шмат хранічных захворванняў, так што не ведаю, як перанясу вакцыну.

— І я надзяваю маску абавязкова — няважна: у краму, у транспарт, на рынак ці яшчэ куды-небудзь, — уступае ў размову пажылы мужчына. — А моладзі трэба рабіць заўвагі. І ўвогуле не абслугоўваць без масак на касе. Каб людзі задумаліся аб сваёй бяспецы. Цяпер, калі прыйшоў індыйскі штам, трэба быць адказнымі: і ў адносінах да сябе, і да навакольных.

Прыхільнікаў масачнага рэжыму нямала і сярод моладзі, і сярод людзей сярэдніх гадоў.

— Не згодная з тым, што цяпер людзі перасталі насіць маскі, — кажа Алена. — На рабоце я абавязаная насіць маску, цяпер я ў адпачынку, але ўсё адно выкарыстоўваю гэты ахоўны сродак — і ў закрытых памяшканнях, і нават на вуліцы. Мне здаецца, гэта ў пачатку лета ўсе расслабіліся, а цяпер зноў пачалі абараняць сябе ад ковіду. Бачу гэта па сваіх знаёмых, сябрах. Сяброўка не насіла маску, потым захварэла, павысілася тэмпература. Дзякуй Богу, аказалася, звычайнае ВРВІ. Але з тых часоў яна носіць маску, куды б ні ішла. Бо маска абараняе не толькі ад ковіду, але і ад іншых вірусных інфекцый. Рызыка заражэння зніжаецца яшчэ і таму, што ў масцы нязручна дакранацца рукамі да твару — а гэта адзін са спосабаў перадачы віруса.

Мужчына, якога жонка пераконвала надзець маску, настроены скептычна:

— Ці часта я нашу маску? Не.  У транспарце, у краме, калі не забыў яе дома. Але галоўным чынам для таго, каб не раздражняць людзей, якія баяцца ковіду. Маё меркаванне — небяспека заразіцца, вядома, ёсць, і ковід можа нават забіць. Але не варта перабольшваць. Мне наогул здаецца, у наш час лепш за ўсё быць у нейкай меры фаталістам. Тым больш калі на вас маска, гэта не значыць, што вы цалкам абаронены, — колькі пра гэта ўжо казалі ўрачы.

— А я зрабіў прышчэпку ад ковіду, мне цяпер баяцца няма чаго, — усміхаецца яшчэ адзін пакупнік, які прадставіўся Алегам. — На касе, вядома, надзену маску, каб не ўступаць у спрэчкі, толькі для гэтага яе з сабой і нашу.

Дарэчы, афіцыйнае меркаванне медыкаў — выкарыстанне ў грамадскіх месцах сродкаў індывідуальнай аховы абавязковае і для прышчэпленых, і для непрышчэпленых грамадзян.

— Чалавек, які перахварэў на ковід ці зрабіў прышчэпку, лічыць, што ён у бяспецы. Але ў нас патрабаванні для ўсіх адны і тыя ж: наведвальнік абавязкова павінен быць у масцы, — кажа касір Кацярына Кныш. — Таму мы заўсёды просім, каб пакупнікі надзявалі маску як трэба — на нос і рот. Звычайна людзі рэагуюць добразычліва, згаджаюцца правільна надзець маску і нават просяць прабачэння. Але бывае, хоць і рэдка, што і спрачаюцца, і лаюцца, і нават пакупкі на касе кідаюць. Але ж нас можа пакараць кіраўніцтва за абслугоўванне пакупніка без маскі, таму што нашу работу кантралююць камеры. І наша кіраўніцтва таксама могуць аштрафаваць за бязмасачных наведвальнікаў. Так што, калі ласка, данясіце да людзей, што трэба насіць маскі ў краму, з прышчэпкай вы або без прышчэпкі, баіцеся вы каранавіруса або не баіцеся. Так вы зможаце засцерагчы сябе і іншых ад праблем са здароўем, а супрацоўнікаў крам — яшчэ і ад штрафаў.

Ахоўнік гіпермаркета згодны з касірам:

— Гэта не жаданне вас пакрыўдзіць, гэта патрабаванне бяспекі. І, мне здаецца, яно правільнае. Паглядзіце, колькі ўскладненняў пасля ковіду! А калі забыліся маску, мы прапануем купіць на касе. Яна зусім недарагая, менш чым два рублі.

«Проста павага да людзей»

Калі ў крамах і на рынках людзі імкнуцца ўсё ж больш-менш абараняць сябе ад віруса з дапамогай масак, то ў грамадскім транспарце многія забываюцца на гэты сродак бяспекі. Выключэнне — метро: там без маскі вас не прапусцяць праз турнікеты. Але, спусціўшыся на станцыю, многія пасажыры тут жа здымаюць маску.

А вось у аўтобусах, тралейбусах і нават маршрутках (дзе памер салона наогул не прадугледжвае магчымасці якога-небудзь дыстанцыравання) маскі, па нашых назіраннях, людзі або ўвогуле не надзяваюць, або спускаюць пад падбародак.

— У гадзіну пік я заўсёды надзяваю маску, — кажа пажылая пасажырка аўтобуса, што ідзе па праспекце Незалежнасці. — А цяпер людзей мала. Проста хачу аддыхацца, хутка ішла і запыхалася. Наогул, я стараюся быць дысцыплінаванай. Але горача, душна, пад маскай нос і падбародак чэшацца, дыхаць цяжка...

А вось малады хлопец на пляцоўцы аўтобуса якраз у масцы, і надзета яна як трэба, а не боўтаецца пад падбародкам або на адным вуху.

— На вуліцы маску не нашу (ды гэта і не патрэбна, калі ёсць магчымасць вытрымліваць сацыяльную дыстанцыю 1,5 метра). А калі заходжу кудысьці, абавязкова надзяваю маску. Гэта проста павага да людзей, этыкет нашага часу, — кажа Андрэй. — Тым больш мой старэйшы брат — урач «хуткай дапамогі», і ён настойвае, каб уся наша сям'я выконвала меры бяспекі.

— Маскі патрэбныя толькі для самазаспакаення, — перакананая маладая дзяўчына, яшчэ адна пасажырка аўтобуса. — Асаблівага сэнсу ў іх я не бачу. Надзяваю толькі таму, што абавязаная. Месцаў перадачы віруса вельмі шмат: клавіятура камп'ютара ў бібліятэцы, банкаматы, дзвярныя ручкі, поручні ў грамадскім транспарце і г. д. Ад усяго не зберажэшся.

— Асабіста я надзяваю маску, калі заходжу куды-небудзь, дзе шмат людзей. Таму што ўсё роўна страшна, хоць і не так, як было, калі вірус толькі з'явіўся, — дзеліцца меркаваннем пасажырка пажылога ўзросту. — У краму хаджу і ў грамадскім транспарце да нядаўняга часу ездзіла не толькі ў масцы, але яшчэ і ў пальчатках. Зараз вось без пальчатак: занадта горача. Але маску ўсё роўна нашу. Без выканання масачнага рэжыму ковід мы не пераможам.

Такім чынам, высновы. Месцы, дзе ў масках абсалютна ўсе наведвальнікі, — аптэкі, паліклінікі і іншыя медыцынскія ўстановы. Людзі ўпэўненыя: рызыка сустрэць крыніцу заражэння тут вышэйшая. Месцы, дзе маскі практычна не носяць, — забаўляльная сфера. Вы практычна не ўбачыце чалавека ў масцы ў кіназале падчас сеанса, у трэнажорнай зале, у кафэ або рэстаране (паводле рэкамендацый медыкаў, пры наведванні рэстаранаў і кафэ без маскі можна знаходзіцца, толькі пакуль вы ясце).

Што кажуць медыкі

— Ва ўмовах неспрыяльнай эпідэміялагічнай сітуацыі, звязанай з распаўсюджваннем новай каранавіруснай інфекцыі COVІD-19, асаблівае значэнне набывае захаванне жыхарамі простых спосабаў прафілактыкі, якія дазваляюць знізіць рызыку інфіцыравання і захаваць здароўе сабе і сваім блізкім, — кажа ўрач-тэрапеўт загадчыца аддзялення прафілактыкі УАЗ «27-я гарадская паліклініка» г. Мінска Галіна Кудравец. — Медыцынскія маскі, якія засцерагаюць дыхальныя шляхі ад трапляння ў іх хваробатворных арганізмаў, — адзін з найбольш эфектыўных спосабаў аховы ад інфекцый і вірусаў, даступны шырокім слаям насельніцтва. Выкарыстанне сродкаў індывідуальнай аховы органаў дыхання неабходна пры наведванні крам, гандлёвых цэнтраў, аб'ектаў грамадскага харчавання (за выключэннем часу непасрэднага прыёму ежы), аптэк, устаноў аховы здароўя, устаноў адукацыі, сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва, спартыўных аб'ектаў, адміністрацыйных будынкаў, аддзяленняў банкаў, сувязі, пошты, аб'ектаў бытавога абслугоўвання, устаноў культуры, забаўляльных цэнтраў, грамадскага транспарту. Аднаразовыя маскі, маскі з тэкстыльных матэрыялаў рэкамендавана мяняць кожныя дзве гадзіны (звязана гэта з іх увільгатненнем ў працэсе дыхання). Правільна надзетая маска павінна быць зафіксавана ў становішчы, калі цалкам, як мага больш шчыльна да скуры, прыкрыта ніжняя частка твару — і рот, і нос. Маска, якая закрывае толькі падбародак ці толькі рот, не выконвае ахоўнай функцыі!

— Ці надзяваць маску дзіцяці?

— У адпаведнасці з рэкамендацыямі Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, дзеці ва ўзросце пяці гадоў і маладзейшыя не павінны насіць маскі. У некаторых выпадках магчыма выкарыстанне медыцынскай маскі дзецьмі, маладзейшымі за пяць гадоў, напрыклад, калі побач з дзіцем знаходзіцца хворы. У гэтым выпадку дарослы павінен быць побач, трымаць дзіця ў полі зроку, каб кантраляваць бяспечнае выкарыстанне маскі. Дзецям ва ўзросце ад 12 гадоў рэкамендавана насіць маскі гэтак жа, як дарослым людзям,— выкарыстоўваць іх там, дзе немагчыма забяспечыць сацыяльную дыстанцыю, незалежна ад пары года.

— Ці насіць маску пасля вакцынацыі ад ковіду?

— Улічваючы, што пасля ўвядзення першай дозы вакцыны арганізму патрабуецца час для выпрацоўкі спецыфічнага імунітэту, можна заразіцца вірусам у дні пасля вакцынацыі і ў дні, якія папярэднічаюць вакцынацыі. Паўнавартасны спецыфічны імунітэт фарміруецца ў 92 % прышчэпленых праз 7—21 дзень пасля ўвядзення другога кампанента вакцыны. Таму, нягледзячы на праходжанне вакцынацыі, прышчэпленым пацыентам неабходна працягваць насіць ахоўную маску, часта мыць рукі і выконваць сацыяльную дыстанцыю.

Аляксандра АНЦЭЛЕВІЧ

Загаловак у газеце: «Сталі часцей без масак хадзіць...».

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.