Што на самай справе адбывалася ўвечары 9 жніўня 2020 года? Праваахоўнікі і відавочцы — пра дзень выбараў

Пратэсты ў дзень прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 года сталі загадзя спланаванай акцыяй радыкальна настроеных грамадзян. На гэта звярнулі ўвагу праваахоўнікі і відавочцы тых падзей ў другой серыі дакументальнага серыяла «Беларусь супраць каляровай рэвалюцыі» (дакументальны праект «2020»), якая была паказана на тэлеканале СТВ, паведамляе БелТА.

Увечары 9 жніўня на пэўных выбарчых участках у Беларусі сталі штучна ўтварацца чэргі. Так апазіцыйна настроеныя грамадзяне спрабавалі перашкодзіць беларусам галасаваць, каб выклікаць іх абурэнне і незадаволенасць уладай: маўляў, яна не дала людзям выказаць сваё меркаванне. Тады па даручэнні кіраўніка дзяржавы ў сталіцы і іншых рэгіёнах было прынята рашэнне падоўжыць работу ўчасткаў, каб даць усім людзям магчымасць прагаласаваць.

«Калі ўсе зразумелі, што не будзе моманту, калі зачыняцца ўчасткі хтосьці прагаласаваць не зможа, тады і сэнсу стаяць у чэргах і іх арганізоўваць таксама не стала», — адзначыла былы начальнік галоўнага ідэалагічнага ўпраўлення Адміністрацыі Прэзідэнта Вольга Шпілеўская.

Але нагода для пратэстаў ўсё ж такі была патрэбна, і апазіцыя пайшла на правакацыі. У міліцыю сталі паступаць паведамленні, што некаторыя асобы пачынаюць перашкаджаць дзейнасці выбарчых камісій, падліку галасоў і іх перадачы ў ЦВК. Паралельна беларусаў накручвалі экстрэмісцкія Telegram-каналы і так званыя незалежныя СМІ: «Яшчэ крыху — і рэжым падзе». Яны загадзя аб’явілі, што выбары — гэта фікцыя, і пратэсты пачаліся да абвяшчэння вынікаў галасавання.

«Колькі разоў Прэзідэнт на самых розных сустрэчах казаў пра тое, што і ў спакоі нас не пакінуць, і пра тое, што будзе вельмі цікава. Усе разумелі, што будзе няпроста. Але, вядома, ёсць і новыя элементы, з якімі мы тады сутыкнуліся і якія недаацэньвалі і не ўлічвалі на ранняй стадыі. Гэта, вядома, тэхналогіі, глабальная, павальная інфарматызацыя, той самы жудасны эмацыйны фон », - сказала прэс-сакратар кіраўніка дзяржавы Наталля Эйсмант.

«Яны загадзя спланавалі гэтую бойку, смуту, бучу і незадаволенасць выбарамі наогул», — заявіў экс-міністр унутраных спраў Юрый Караеў.

На райвыканкамы і школы, дзе размясціліся выбарчыя ўчасткі, пачалася прамая атака. «Мая жанчына была ў адной з гімназій прадстаўніком. Дзевяць гадзін, дзесяць гадзін адзінаццаць гадзін- званка няма. У дванаццаць гадзін ночы я набраў і задаў пытанне, што здарылася? Кажа:» Нашу гімназію атачылі, нікому не даюць магчымасць выйсці, — успамінае дзень выбараў жыхар Мінска, сведка падзей Віталь Леановіч. — Гэта было вельмі жудасна: сігналілі, крычалі. Былі людзі, якія хадзілі з мегафонамі і падагравалі настрой».

Членаў выбарчых камісій у прамым сэнсе слова прыйшлося эвакуіраваць пры дапамозе спецназа.

«Здавалася, што пачалася вайна. Яны абрынуліся на дзверы школы, стукалі так неверагодна, крычалі, ненарматыўная лексіка ... Гэта было нешта такое ... Я бачыла такое па тэлевізары, але не думала, што ў нас такое магчыма, — распавяла дырэктар сярэдняй школы № 196 Мінска Наталля Буркевіч. — Я думала, што яны дзверы разаб’юць. Агрэсія была лютая. Я думаю, ніхто б нас не пашкадаваў».

Ад выбарчых участкаў пратэстоўцы накіраваліся да плошчаў. Старшыня Савета Рэспублікі Наталля Качанава ўспамінае: «Быў дзясятая гадзіна, 21.20, можа быць, 21.30. Ужо несліся раз’юшаныя малойчыкі, крычалі:» Жыве Беларусь! «Яшчэ ніхто не ведаў, хто перамог, якія падлікі, гэта значыць, абсалютна не былі вядомыя вынікі выбараў , а людзі ўжо былі незадаволеныя. Гэта сведчыць аб тым, што гэта была загадзя спланаваная акцыя на разбурэнне нашай краіны».

«Відавочна, што гэта мерапрыемства (пратэсты. — Заўвага. БелТА) рыхтавалася загадзя. Было вельмі шмат прыезджых, прыбыло вельмі шмат людзей з іншых рэгіёнаў. Была спроба жорсткага сілавога захопу органа ўлады», — заявіў старшыня Пінскага райвыканкама Ігар Брылевіч.

У розных гарадах Беларусі з натоўпу ў праваахоўнікаў паляцелі камяні, бутэлькі, вырваныя з лавак дошкі і скрыні. Натоўп каардынавалі праз месэнджары і сацыяльныя сеткі. Буфернай зонай паміж пратэстоўцамі і праваахоўнікамі сталі звычайныя грамадзяне: разявакі, жанчыны і дзеці.

Тым часам інтэрнэт сталі запаўняюць фатаграфіі пратэстуючых з міліцэйскімі шчытамі і распаўсюджвалася інфармацыя, што міліцыя склала гэтыя самыя шчыты. «Перад мной стаяла раней тройчы судзімая асоба, якая ўгаворвала мяне як начальніка міліцыі скласці шчыты і здаць горад. У радыкальна настроеных Telegram-каналах ўжо была інфармацыя, што Жлобін здаўся», — распавёў начальнік Жлобінскага РАУС.

«Кожны глядзеў налева і направа: усе стаялі са шчытамі, ніхто іх нікуды не складваў», — дадаў намеснік начальніка УУС Брэсцкага аблвыканкама Аляксандр Кісель.

Міністр унутраных спраў Іван Кубракоў адзначыў, што ніхто з супрацоўнікаў у баявых парадках не завагаўся. «Яны ведалі, што падвесці таварышаў нельга», — падкрэсліў ён.

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка быў пагружаны ў гэтыя працэсы кругласутачна, заявіла яго прэс-сакратар Наталля Эйсмант. «Вельмі глыбока углыбіўшыся ў абстаноўку гэтага дня, Прэзідэнт сказаў такую фразу: „Нават калі я буду адзін, я буду змагацца“, — заявіла яна.

Відавочцы ўспамінаюць: пратэст быў далёка не мірным. Натоўп станавіўся ўсё больш агрэсіўным, у ход пайшлі кактэйлі Молатава, ствараліся счэпкі. Мірныя заклікі гучалі толькі з міліцэйскіх мегафонаў, у адказ — лаянка і камяні. „Тое, што кажуць“ мірны пратэст », - гэта хлусня. Я зрабіў заўвагу маладому чалавеку: ён быў з маленькім дзіцем. Сабраўся натоўп, усё можа быць. Падышла жонка, кажу:"Вы сям’ю захаваць хочаце?" — «Хочам»- «Забірайце мужа і ідзіце, у вас маленькае дзіця. Яго Ціханоўская не накорміць », - распавёў аб ўвечары 9 жніўня жыхар Пінска.

У выніку стала відавочна, што без адэкватных мер рэагавання ў гэтай сітуацыі праваахоўнікам не абысціся. І яны ўпэўнена спынілі супрацьпраўныя дзеянні пратэстуючых грамадзян.