Фільм «Авантуры Пранціша Вырвіча» выйдзе і на беларускай мове

Кіно ў эпоху каранавіруса... Калісьці гэтай тэме будуць прысвечаны цэлыя даследаванні. Як спыняліся праекты, людзі пераставалі хадзіць у кінатэатры... А кіно, тым не менш, жыло.

Зрэшты, адзін з важных праектаў кінастудыі «Беларусьфільм» паспеў выйсці да публікі якраз перад тым, як быў аб’яўлены першы каранцін. Гаворка пра фільм «Авантуры Пранціша Вырвіча» па рамане сучаснай пісьменніцы Людмілы Рублеўскай. Быў адзняты і так званы «поўны метр» — стужка для кінатэатраў, і серыял з чатырох серый, прызначаны для паказу на тэлеканалах. Адбыўся перадпаказ для прэсы, а рэспубліканская прэм’ера вымушана была адкладзена. Перадпаказ завяршыўся важнай абвесткай, агучанай дырэктарам «Беларусьфільма» Уладзімірам Карачэўскім: стужка будзе мець і беларускамоўны варыянт.

Сёння кінастудыя ажывае, тут запускаюцца новыя праекты... Вярнуліся і да тых задум, якія былі адкладзены.

— Праект, над якім мы цяпер працуем, а менавіта выхад фільма «Авантуры Пранціша Вырвіча» на беларускай мове, планаваўся даўно, але прыступіць да яго рэалізацыі з-за ўсіх «ковідных» абставін мы змаглі толькі цяпер, — расказвае вядучы рэдактар кінастудыі «Беларусьфільм» Таццяна Команава. — Сцэнарый пісаўся Валянцінам Залужным на рускай мове па беларускамоўным рамане, каб мець магчымасць прадставіць і твор, і фільм на рускамоўны рынак. Але калі фільм завяршылі, мы зразумелі, што нам хочацца, каб быў і беларускамоўны аналаг. Каб мы маглі адчуць усю сакавітасць мовы, каларыт XVІІІ стагоддзя, у якім, як піша аўтар Людміла Рублеўская, жылі і дзёрзкія шкаляры, і прыўкрасныя дамы, і рыцары, і фанабэрыстыя магнаты... Мова дае дадатковае адчуванне каларыту, адчуванне псіхалогіі тых людзей, якія жылі ў нашай краіне некалькі
стагоддзяў таму.

— Прэм’ера фільма, наколькі можна зразумець з абвестак кінастудыі, плануецца на кастрычнік...

— Мы разлічваем, што цяпер кінапракат актыўна ўключыцца ў наша жыццё, і першыя беларускамоўныя крокі фільм зробіць якраз у поўным метры, а не ў тэлевізійным серыяле. Магчымасць убачыць яго ва ўсіх кінатэатрах стане сапраўднай кінападзеяй. Хочацца, каб глядач найперш сустрэўся з фільмам не як з «тэлепрадуктам» пад дамашнюю вячэру. Каб прагляд стужкі стаў магчымасцю нейкага культурнага выхаду ў свет, які можна здзейсніць сяброўскай кампаніяй ці сям’ёй. Фільм касцюміраваны, прыгожы. Яго варта ўбачыць найперш на вялікім экране, а не на смартфоне ці планшэце.

— Рускамоўная і беларускамоўная версіі будуць аднолькава цікавыя гледачам?

— Мне падаецца, людзі самі выберуць тое, да чаго ляжыць душа. Камусьці, верагодна, акажацца прасцей паглядзець на рускай. Хтосьці, наадварот, пойдзе на беларускамоўны варыянт, нават не ведаючы мовы, каб пагрузіцца ў атмасферу беларускай гісторыі і потым, магчыма, паглядзець рускамоўную версію, калі штосьці будзе незразумелае. А яшчэ лепш звярнуцца да самой першаасновы — рамана. Думаю, гэта вельмі цікавая і «маркетынгавая» гісторыя — магчыма, пасля фільма нехта захоча пашукаць інфармацыю, хто такія Агінскія, Чартарыйскія, Сапегі, што сапраўды адбывалася ў той гістарычны перыяд на Беларусі. Кагосьці зацікавіць літаратурная падаплёка. Можа, хтосьці не ведаў, хто такая аўтар рамана Людміла Рублеўская, і зразумее, што акрамя Уладзіміра Караткевіча, якога ведаюць усе са школы, у сучаснай беларускай літаратуры шмат іншых цікавых аўтараў, што звяртаюцца да гістарычнай тэматыкі. Я думаю, у любым выпадку, на якой бы мове вы яго ні паглядзелі, гэты фільм мусіць абудзіць цікавасць да беларускай гсторыі. Мне здаецца, гэта звышзадача, якую кінастудыя фільмам перад сабой паставіла. І спадзяюся, мы яе выканалі.

Над агучваннем фільма на беларускай мове група працуе з вялікім энтузіязмам, намагаючыся зрабіць мову персанажаў сакавітай, каларытнай. А паралельна на кінастудыі адбываюцца іншыя праекты.

—У актыўнай здымачнай фазе два фільмы, — расказвае Таццяна Команава. — Першы — васьмісерыйны фільм пад рабочай назвай «Полымя пад попелам», гэта праект рэжысёра Івана Паўлава. У ім два гістарычныя перыяды. Кінастудыя ўвесь час звяртаецца да ваеннай тэматыкі, але тут гісторыя па сутнасці не ваенная, а пасляваеннага перыяду. Гісторыя пра тое, як маладыя людзі, якія з-за ўзросту не паспелі трапіць на фронт, аднаўляюць краіну пасля вайны. Яны добраахвотнікамі пайшлі размініраваць тэрыторыю Беларусі. І сучасная лінія — гісторыя сучасных ваенных, якія і да гэтага часу, праз дзесяцігоддзі, размініруюць беларускую зямлю, у іх бывае па некалькі соцень выклікаў на год на абясшкоджванне мін, снарадаў, якія ляжаць у зямлі з часоў Вялікай Айчыннай вайны. Мы не думаем у мірны час, што такое ёсць побач з намі, а рэха вайны не сціхае. Праект мусіць быць скончаны ў 2022 годзе. А ўжо ў канцы гэтага года нашы гледачы ўбачаць маладзёжны альманах аўтараў і рэжысёраў-дэбютантаў Андрэя Грынько і Дзмітрыя Дзядка пад назвай «Гэта я, Мінск». Фільм прысвечаны нашай сталіцы, — гэта позірк на яе людзей зусім маладых, якія здымаюць свой першы поўны метр у гульнявым кіно.

Святлана ПЯТРОВА