У Дзелавым і культурным комплексе Пасольства Рэспублікі Беларусь у Расійскай Федэрацыі прэзентавана кніжная навінка, якая паяднала дзве нацыянальных літаратуры, дзве культуры, два народы.
У межах працы «круглага стала» «Дыялог культур: праблемы і перспектывы гуманітарнага і кнігавыдавецкага супрацоўніцтва» была прэзентавана кніга народнага паэта Чувашыі Юрыя Семяндэра «Голас Волгі», выдадзеная ў перакладзе на беларускую мову, які ажыццявіў лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Мікола Мятліцкі. Выдавец — «Белпринт».
З прадмовы да кнігі (назва ў прадмовы досыць красамоўная — «Верны сябра Беларусі»): «Серыя „Сябрына: паэзія народаў Расіі“, якую настолйіва пашыраюць у Беларусі Выдавецкі дом „Звязда“, выдавецтва „Мастацкая літаратура“ і Паліграфічны камбінат імя Якуба Коласа, складаецца пакуль што ўсяго з некалькіх паэтычных зборнікаў. Першай з іх у агульным шэрагу стала кніга вершаў народнага пісьменніка Удмурціі Вячаслава Ар-Сяргі. Пасля да чытача па-беларуску прыйшлі паэтычныя творы народнага паэта Татарстана Роберта Мінуліна, чачэнскага паэта Адама Ахматукаева, калектыўная кніга паэзіі народаў Расіі ў перакладах Віктара Шніпа, а таксама — асобныя выданні пачынальніка чувашскай нацыянальнай літаратуры Мішы Сеспеля, а таксама зборнік народнага паэта Чувашскай Рэспублікі Валеры Тургая. І вось — новая сустрэча з чувашскай нацыянальнай паэзіяй: увазе беларускага чытача прапануюцца вершы Юрыя Семяндэра ў перакладах лаўрэата Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Міколы Мятліцкага.
Юрый Сямёнавіч Семяндэр нарадзіўся 2 студзеня 1941 года ў вёсцы Танышы Краснаармейскага раёна Чувашскай АССР. Закончыў Чувашскі дзяржаўны ўніверсітэт. Працаваў у Цывільскім райкаме камсамола, рэдакцыі раённай газеты „Путь Октября“, Чувашскім кніжным выдавецтве. З 1960 па 1964 гг. служыў у Групе савецкіх войск у Германіі. Першы надрукаваны верш Ю. Семяндэра — „Ялінка“ у часопісе „Ялав“ у 1958 годзе. У 1973 годзе маладога паэта прынялі ў Саюз пісьменнікаў СССР».
Чувашскі паэт зрабіў магутны, грунтоўны ўнёсак у арганізацыю сяброўства сваіх паплечнікаў з пісьменнікамі, літаратурамі іншых народаў Савецкага Саюза, іншых народаў постсавецкай прасторы. Быў Юрый Семяндэр і госцем Беларусі. Адзін з яго вершаў — «Чорны «шэўрале» — прысвечаны беларускаму паэту Юрасю Свірку.
Аксакалы, шануючы звычай стары,
Вучаць юных, як жыць, —
І таму ў маладых з самай ранняй пары
Кроў адвагай кіпіць.
У Чувашыі годна мы славім, мой брат,
Аксакалаў здавён.
Аб Эльгеры пачуць і хлапчук будзе рад,
«Наш пясняр!» — кажа ён.
Я на тракце Казанскім сябе ўявіў:
Час змяніўся, але
Ў Чэбаксары ўляцеў, на шляху адпыліў,
Лімузін «Шэрале».
Сінявокі Купала сказаў мне: «Сынок,
Да Эльгера дайдзі,
І прабач, што я сам тое здзейсніць не змог...
Спіць мой друг! — разбудзі!»
Беларус дарагі па-чувашску,
Знаны шчырасцю ён.
Слова ў слова Эльгеру я ўсё перадаў,
Патрывожыўшы сон...
Мрою:
Зрушыць Эльгер надмагільны граніт
У дасветнай імгле,
Калі зноўку па тракце старым прагрыміць
Лімузін «Шэўрале»,
Лімузін «Шэўрале»...
Адрас згадкі пра повязь народнага песняра Беларусі Янкі Купалы з Чувашыяй, з Эльгерам у ваеннае ліхалецце зусім невыпадковы. Юрась Свірка, беларускі паэт і перакладчык, — укладальнік, ініцыятар выдання ў Беларусі анталогіі чувашскай паэзіі ў перакладзе на беларускую мову. І сам паэт гасцяваў у Чувашыі, напісаў цыкл вершаў, прысвечаных Волжскаму краю. А Юрый Семяндэр прыязджаў у Беларусь на Дні чувашскай літаратуры. Адным словам, повязь трывалая...
У кнізе «Голас Волгі» знайшлося месца і вершу, прысвечанаму беларускам класіку Уладзіміру Сямёнавічу Караткевічу.
Ў беларускай паэзіі
Многа слаўных сыноў:
І Купала, і Колас,
І Танк, і Гілевіч...
Вельмі кметна паміж
Самых зыркіх сцягоў
Развінуўся душой
Караткевіч.
Па-чувашску чытаем
Шамякіна мы,
Сталі блізкімі Мележ,
Алесь Адамовіч...
Ды як зорка між іх,
Як агонь-дынаміт —
Узрыўны і гарачы заўжды
Караткевіч.
Макаёнак Андрэй
Ў Чэбаксарах як свой,
Любы Дудараў нам,
Не чужы — Рамановіч...
Верым мы: будзе з намі
Твой кожны герой,
Майстар сонечных п’ес
Цімер наш Караткевіч.
...На прэзентацыі кнігі «Вецер Волгі» у Маскве прысутнічалі башкірская паэтса зульфія Хананава, маскоўскія літаратары Яўген Анташкевіч, Алесь Кажадуб, Юрый Казлоў, галоўны рэдактар беларускага штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва» Аляксей Чарота, старшыня ФНКА «Беларусы Расіі» Сяргей Кандыбовіч. Ішла размова і працяг праекта «Сябрына: паэзія народаў Расіі». Мяркуецца, што ў бліжэйшы час у серыі ўбачаць свет кнігі народнага паэта Татарстана Рэната Харыса, башкірскай паэтэсы Зульфіі Хананавай, калектыўны зборнік твораў сучасных марыйскіх паэтаў.
Мікола БЕРЛЕЖ
Мерапрыемства праводзіцца на добраахвотнай аснове.
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
