Вы тут

Палацы Гродзенскай вобласці. Шукаем велічнае і ціхамірнае


Адно з галоўных адрозненняў палаца ад сядзібы заключаецца ў тым, што ў першых арганізоўваліся рэгулярныя прыёмы гасцей і пышныя балі, у той час як сядзібы былі месцам больш спакойнага загараднага жыцця. На беларускіх землях гэтыя велічныя будынкі ў стылях барока і ракако разбуралі рэвалюцыі, мяцяжы, войны, ператварала пад свае патрэбы савецкая ўлада. Бывала, палацы прайгравалі ў карты гаспадары, але воляю лёсу яны дажылі да нашых дзён. Адны будынкі сустракаюць падарожнікаў абтынкаваным фасадам, іншыя шчаціняцца старымі цаглянымі сценамі. Але ўсе яны заслугоўваюць вашай увагі.


Палац Валовічаў

в. Свяцк у Гродзенскім раёне

Палацава-паркавы комплекс Свяцк пабудаваны ў XVIII ст. італьянскім архітэктарам Дэ Сака для вядомага графскага і дваранскага роду Валовічаў. Вакол палаца быў разбіты англійскі парк, пасаджаны сад, лес з грабамі, соснамі, клёнамі, уладкаваныя сажалкі, аранжарэя і пчальнік. У палацава-паркавы комплекс была ўключана капліца-пахавальня Валовічаў, якая знаходзілася непадалёк.

Старадаўні комплекс з сажалкамі і паркам мае стратэгічнае значэнне: міма яго праязджаюць бязвізавыя турысты па дарозе на Аўгустоўскі канал.

Будынак палаца ў асноўным захаваў першапачатковую планіроўку і вялікую частку знешняга дэкору да нашых дзён. З унутранага строя ацалелі каміны, аздабленне дзвярэй, часткова ляпніна. Пейзажны парк з чатырма сажалкамі і неагатычнай капліцай адбівае прыгажосць палаца, напаўняючы яго жывым дыханнем прыроды.


Палац Храптовічаў

г. Гродна

Палац пабудаваны ў 1742-1752 гг. і спачатку належаў гродзенскаму земскаму пісару каралю Храптовічу. У другой палове XVIII стагоддзя новым уладальнікам будынка стаў гродзенскі стараста Антоній Тызенгаўз. Лічыцца помнікам архітэктуры эпохі класіцызму.

Большая частка двухпавярховага цаглянага, асіметрычнага ў плане, дома сыходзіць у глыбіню квартала, утвараючы ўнутраны двор. На Замкавую вуліцу выступае толькі адзін з карпусоў, прарэзаны ўязной аркай. Над ёй размешчаны гарадскі герб — алень святога Губерта, які пераскоквае праз плот.

З канца ХХ стагоддзя ў палацы размяшчаецца адзіны ў Беларусі Рэспубліканскі музей гісторыі рэлігіі. А ва ўнутраным дворыку былога палаца Храптовіча можна ўбачыць самую маленькую ў краіне скульптуру царкоўнага рэфарматара Васіля Цяпінскага.


Палац Друцкіх-Любецкіх

г. Шчучын

Палац Друцкіх-Любецкіх быў пабудаваны ў канцы XIX ст. на месцы ранейшага палаца Сцыпіёна дэль Кампа па праекце віленскага архітэктара Тадэвуша Раствораўскага ў стылі класіцызму (іншыя гісторыкі архітэктуры сцвярджаюць, што архітэктарам меркавана быў Баніфацый Паўлоўскі). Ён пабудаваны ў паўночнай частцы горада. Праект палаца ў Шчучыне і паходзіць палаца Малы Трыанон на тэрыторыі Версаля — рэзідэнцыі французскіх каралёў. Будынкі маюць шмат падобнага і ў кампазіцыйнай пабудове і дэкаратыўных упрыгожаннях.

Цяпер адноўлены палац, размешчаны на беразе возера, безумоўна, з’яўляецца адной з візітных картак горада. У цяперашні час у яго будынку размяшчаецца ДУА «Шчучынскі палац творчасці дзяцей і моладзі».

Музейны пакой палаца мае тры экспазіцыі: «Салон князёў Друцкіх-Любецкіх», «Шчучын у кантэксце сусветнай гісторыі», «Шчучын — горад авіятараў».


Палац Радзівілаў

г. Дзятлава

Гісторыя палаца звязана з сям’ёй пісьменніка, паэта, гісторыка, дзяржаўнага дзеяча ВКЛ, князя Святой Рымскай імперыі Ульрыка Крыштафа Радзівіла. Менавіта яго бацька, Мікалай Фаўстын Радзівіл, пачаў будаўніцтва палаца ў Дзятлаве на месцы спаленага драўлянага замка шведамі, якое завяршылася ў 1751 годзе.

Першапачаткова Дзятлаўскі палацавы ансамбль уяўляў сабой комплекс, у які ўваходзілі таксама малыя архітэктурныя формы (павільёны, масткі, скульптуры), размешчаныя ў пейзажным парку ля ракі Дзятлаўкі. З гадамі знешняе аблічча палаца Радзівілаў моцна спрасцілася. Сёння ён мае плоскі дах, а між тым на малюнку Напалеона Орды, датаваным 1860-1870 гадамі, палац упрыгожаны двума бакавымі трохяруснымі вежкамі з шатровымі завяршэннямі і высокім вальмавым дахам. Фасады будынка і дагэтуль захавалі дэкаратыўныя элементы позняга барока.

Былы палац неаднаразова выстаўляўся на продаж, але пакуль жадаючых выратаваць гістарычную спадчыну не было. Застаецца спадзявацца, што з часам гэты лот знойдзе сваіх пакупнікоў.


Палац Умястоўскіх

аг. Жамыслаўль у Іўеўскім раёне

Маёнтак у мястэчку Жамыслаўль дастаўся роду Умястоўскіх у 1805 годзе. У 1863-м Юзэфа Умястоўская вырашыла ўзвесці тут палацава-паркавы комплекс. Рэзідэнцыя павінна была стаць паменшанай копіяй каралеўскага палаца Лазенкі ў Варшаве.

На даху палаца, узведзенага ў класічным стылі, размяшчалася пляцоўка для шпацыраў. Інтэр’еры будынка таксама цалкам паўтаралі Лазенкі. А вакол сядзібы па ўзоры Варшаўскай рэзідэнцыі быў разбіты парк плошчай у сем гектараў.

Палац не пацярпеў і падчас Другой сусветнай вайны, але пасля яе тут размяшчаліся пошта, клуб, кіраўніцтва калгаса. З 2006 года будынак пуставаў і хутка руйнаваўся. У 2015-м, калі палац ужо пяты раз быў выстаўлены на аўкцыён, яго набыў іарданскі бізнесмен з мэтай пабудаваць тут гатэль і рэстаран ды зрабіць з гэтага месца папулярны турыстычны аб’ект.

Аліса СКІБА

Фота: planetabelarus.by

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».