На жаль, не ўсе ведаюць, як правільна укрываць расліны на зіму. Няправільна выбраны ахоўны «кокан» для раслін, а галоўнае, яго няправільнае выкарыстанне прыводзяць да вымярзання каранёвай сістэмы, гібелі пасадак і адсутнасці ўраджаю.
Міф 1. У хованцы маюць патрэбу абсалютна ўсе расліны на ўчастку
Любая расліна можа адаптавацца да ўмоў навакольнага асяроддзя і клімату. Калі не вырошчваць «гасцей з паўднёвых краін», то ў большасці выпадкаў можна не хвалявацца — мнагалетнікі перанясуць зімовыя маразы і паніжэнне тэмпературы. Галоўным чынам, у зацішку маюць патрэбу далікатныя шматгадовыя расліны, да якіх у першую чаргу адносяцца ружы (амаль усе віды, за выключэннем паркавых); клемацісы; хрызантэмы; рададэндраны; лаванда; вінаград; маладыя туі узростам да 5 гадоў.
Міф 2. Укрыванне расліны — гарантыя яго паспяховай зімоўкі
Адна з самых драматычных карцін вясной — гэта расліны, якія не перанеслі зіму. Прычым, на здзіўленне многіх, аказваецца, што пацярпелі як накрытыя, так і неабароненыя расліны. Справа ў тым, што асноўны вораг культур — гэта не моцны холад, а перапады тэмпературы. Асабліва часта такія змены назіраюцца ў восеньска-вясновы перыяд, калі замаразкі змяняюць адлігі. Тым часам адбываецца назапашванне вільгаці ў глебе і яе прамярзанне. Як вынік, каранёвая сістэма выправае, загнівае, прамярзае, пакрываецца расколінамі і адкрывае дарогу для хваробатворных мікробаў. Таму рыхтаваць пасадкі да зімы трэба комплексна, не абмяжоўваючыся стварэннем хованкі. Пачынаць трэба з выбару правільнага месца для пасадкі, улічваючы ўзровень залягання грунтавых водаў, асвятленне і ружу вятроў. Таксама варта правільна паліваць, рэгулярна падкормліваць і абразаць расліны.
Міф 3. Нізкарослыя расліны дастаткова абагнаць зямлёй
Нізкарослыя культуры або парасткі, якія засталіся пасля абрэзкі, маюць патрэбу толькі ў невялікім земляным узгорачку. Так лічыць большасць, але гэта толькі палова праўды. Ад моцнага марозу земляны ўзгорак практычна не абараняе, але затое актыўна адводзіць вільгаць падчас вясновых паводак, прадухіляючы намаканне каранёвай сістэмы. Для стварэння цеплавой падушкі замест зямлі з участка варта выкарыстоўваць перагной. Ён больш друзлы, не злежваецца, а цеплаізаляцыя ў яго вышэйшая, чым у звычайнай зямлі. І ўсё-такі, нават такое сховішча трэба разглядаць толькі ў якасці дадатковага, не грэбуючы ўстаноўкай над кустамі руж і іншых раслін ахоўнага будана.
Міф 4. Лапкі елак і апалае лісце — найлепшае сховішча для раслін
Яны сапраўды добра спраўляюцца не толькі з засцярогай раслін ад холаду, але і з іншымі функцыямі. У прыватнасці, хваёвыя ці яловыя лапкі засцерагаюць расліны ад мокрага снегу, дажджу і халоднага ветру. Над раслінамі фарміруецца цёплая паветраная праслойка, якая вентылюецца. Сховішча з лапак засцерагае культуры ад сонечных апёкаў і рэзкіх перападаў тэмператур, а таксама ад грызуноў.
Але пры гэтым не варта забывацца, што нарыхтаваць дастатковую колькасць лапак бывае праблематычна. Да таго ж разам з імі на ўчастак можна занесці шкоднікаў і хваробы. Перад зборам лапак трэба пераканацца ў тым, што на расліне няма жоўтых і сухіх іголак — гэта часта з'яўляецца прыкметай сур'ёзнай хваробы.
Садаводы звычайна не прыбіраюць лістоту, якая апала з пладовых дрэў і кустоў. Яна хутка раскладаецца і засцерагае расліны ад першых замаразкаў. Аднак ці такая эфектыўная восеньская лістота ў доўгатэрміновай перспектыве? Справа ў тым, што доўга не гніе толькі лісце дуба, каштана, клёна і бярозы. У ім жа любяць уладкоўвацца на зімоўку мышы і іншыя грызуны. Таму выкарыстоўваць можна толькі сухую лістоту, пры гэтым пажадана, каб яна вылежалася на працягу некалькіх месяцаў, а то і цэлага года. Лісце звычайна нарыхтоўваюць загадзя, складваючы яго ў мяшкі і захоўваючы такім чынам некаторы час.
Міф 5. Нятканы матэрыял засцеражэ расліны ад любых нягод
На жаль, шчыльныя матэрыялы часам нас падманваюць. Першапачаткова іх распрацоўвалі для краін з цёплымі і маласнежнымі зімамі. Але калі іх сталі выкарыстоўваць ва ўмовах перападаў тэмпературы, высветлілася, што з надыходам вясны расліны сталі гінуць. Асабліва дрэнна пераносілі зіму пад такой хованкай хвойныя расліны і дэкаратыўныя туі. Гэта адбывалася з-за таго, што іглістыя клапатліва ахіналі ў непранікальны матэрыял цалкам. Накінуць матэрыял варта на верхнюю частку дрэва, укрыўшы ёю прыкладна 1/3 ствала. Але нават у такім выпадку яго не фіксуюць моцна, а робяць штосьці накшталт вігвама. Іголкі не будуць датыкацца да прамерзлай плёнкі і змогуць дыхаць. Таксама сховішча засцеражэ дрэва ад сонечных прамянёў, асабліва небяспечных падчас адлігі. Ніжнюю частку дрэва ў гэтым выпадку атуляюць снегам і абкладваюць зверху лапкамі. Укрыць расліну нятканым матэрыялам поўнасцю можна бліжэй да пачатку—сярэдзіны сакавіка, калі ўвесь снег растане.
Ірына ТАМКОВІЧ
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
