Качанава: Наш арыенцір — грамадства адукаваных і свядомых грамадзян

Выступленне Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Н. І. Качанавай на закрыцці сёмай пазачарговай сесіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.

Паважаныя члены Савета Рэспублікі!

Паважаныя запрошаныя!

Упэўнена: усе мы знаходзімся пад уражаннем ад магутнага і яркага выступлення Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, паважанага Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнкі. У сваім Пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу Рэспублікі Беларусь кіраўнік дзяржавы абазначыў асноўныя кірункі ўнутранай і знешняй палітыкі краіны.

Сённяшняе Пасланне асаблівае. І не толькі таму, што яно адбылося напярэдадні канстытуцыйнага рэферэндуму, і не таму, што ў перспектыве такі фармат можа выкарыстоўвацца для зваротаў кіраўніка дзяржавы да Усебеларускага народнага сходу. Аляксандр Рыгоравіч надаў гэтай падзеі новае гучанне, назваўшы яе як тры пытанні беларускаму народу.

Пытанне першае. Ці гатовыя мы, беларусы, плаціць за ўласную абарону, за ўласную дзяржаву?

Пытанне другое. Ці гатовыя мы, беларусы, плаціць за дарагую рэч, імя якой — суверэнітэт і незалежнасць?

І трэцяе пытанне. Ці гатовыя мы, беларусы, быць ініцыятыўнымі і працаваць на сваю сям'ю, на сябе?

Наш Прэзідэнт заклікаў усіх нас глыбока асэнсаваць сфармуляваныя пытанні. Разам з тым мне думаецца, што для сапраўдных патрыётаў Беларусі адказ на гэтыя пытанні будзе абсалютна відавочны. Адказ можа быць толькі адзін: дзеля сваёй роднай краіны, абароны яе суверэнітэту і незалежнасці, захавання дасягнутага дабрабыту і ўпэўненасці ў заўтрашнім дні мы гатовыя зрабіць усё і ісці да канца.

У завяршэнне мерапрыемства кіраўнік дзяржавы, паважаны Аляксандр Рыгоравіч, агучыў яшчэ адно пытанне. Калі б наш кіраўнік не быў з намі ў 2020 годзе, што стала б з краінай? Адказ на гэтае пытанне таксама відавочны: Рэспублікі Беларусь ужо б проста не было.

Вы шмат разоў чулі маё меркаванне аб гэтым. Хто б што ні казаў, я заўсёды разумела: у нашай краіне ёсць чалавек, які заўжды будзе стаяць за свой народ і за сваю краіну — наш Прэзідэнт. Беларусам проста пашанцавала, і мы павінны цаніць дадзены лёсам шанц жыць і працаваць у краіне пад кіраўніцтвам нашага Прэзідэнта.

Абазначаныя нашым кіраўніком дзяржавы ўстаноўкі і задачы павінны быць прамым кіраўніцтвам да дзеяння для ўсіх нас. Нам неабходна безумоўна прытрымлівацца іх у сваёй прафесійнай дзейнасці і паўсядзённым жыцці, сувымяраць з імі свае ініцыятывы і прымаць рашэнні.

Наш абавязак — давесці ключавыя тэзісы Паслання Прэзідэнта да максімальна шырокай аўдыторыі.

Неабходна правесці маштабную тлумачальную кампанію для нашых грамадзян — працягвайце сустрэчы ў працоўных калектывах і з людзьмі па месцы жыхарства, удзельнічайце ў дыялогавых пляцоўках і інфармацыйна-прапагандысцкіх групах. Прыцягвайце да гэтай работы дэпутатаў усіх узроўняў.

Выступайце ў сродках масавай інфармацыі, задзейнічайце для гэтых мэт інфармацыйныя рэсурсы Савета Рэспублікі і персанальныя старонкі ў сацыяльных сетках. Але памятайце: работа ў інфармацыйнай прасторы не адмяняе, а толькі дапаўняе жывыя чалавечыя зносіны.

Важна арганізаваць гэту работу ў фармаце дыялогу. Трэба ведаць і разумець, што людзі думаюць аб праблемах, закранутых кіраўніком дзяржавы, і якія шляхі вырашэння іх бачаць. Зваротная сувязь дасць магчымасць дасягнуць максімальнага выніку ў рэалізацыі праграмных установак нашага Прэзідэнта. Фармалізм, абыякавасць і дыстанцыраванасць у гэтай справе проста недапушчальныя.

Шукайце магчымасці данесці тэзісы Паслання і да нашых суайчыннікаў за мяжой — праз дыяспары беларусаў, узаемадзеянне з гарадамі-пабрацімамі, грамадскія ініцыятывы, асабістыя кантакты. Выкарыстоўвайце свае парламенцкія і прафесійныя магчымасці для таго, каб даць гэту інфармацыю саюзнікам, стратэгічным партнёрам і краінам, гатовым да канструктыўнага супрацоўніцтва з намі.

У гэты адказны перыяд мы ўсе павінны асабліва актыўна падтрымліваць палітычны курс дзяржавы.

Гэта датычыцца не толькі галасавання на рэферэндуме, але і тых дынамічных абнаўленняў беларускай грамадска-палітычнай сістэмы, якія нам разам трэба прайсці. Наш Прэзідэнт заклікаў усіх нас да напружанай работы, якая дасць магчымасць не толькі захаваць краіну ў «жорнах новага перадзелу свету», але і ўпэўнена будаваць нашу будучыню.

Для Савета Рэспублікі справа гонару — непасрэдна ўнесці важкі ўклад у практычную рэалізацыю палажэнняў Паслання Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу Рэспублікі Беларусь. У зоне нашай увагі і адказнасці могуць быць выдзелены наступныя ключавыя кірункі.

Першы. Своечасовая актуалізацыя дзеючага заканадаўства.

Прыярытэтным кірункам заканатворчай дзейнасці застаецца прыняцце нарматыўных прававых актаў, накіраваных на забеспячэнне нацыянальнай бяспекі Рэспублікі Беларусь. Мы і надалей будзем супрацьстаяць любым спробам падрыву палітычнай і сацыяльна-эканамічнай стабільнасці ў нашай краіне. Усе абавязаны паважаць закон.

Паралельна неабходна распрацоўваць прававыя механізмы, якія забяспечваюць далейшую рэалізацыю Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця на 2021—2025 гады. Пачатая работа над значнымі для грамадства законапраектамі, накіраванымі на развіццё культуры, спорту, забеспячэнне сацыяльнай інтэграцыі людзей з інваліднасцю, аказанне псіхалагічнай дапамогі, павінна быць завершана ў аптымальныя тэрміны.

І, нарэшце, нам раз і назаўсёды трэба развянчаць існуючы стэрэатып, што прыняцце законаў — гэта доўга. Калі ўзнікае пытанне, якое патрабуе заканадаўчага ўрэгулявання, трэба аператыўна прымаць рашэнні. Як паказвае практыка, узгадненні і экспертызы законапраекта, яго разгляд парламентарыямі і ўнясенне на подпіс кіраўніку дзяржавы могуць быць ажыццёўлены ўсяго за некалькі тыдняў. Цяганіна ў прыняцці законаў проста недапушчальная.

Адзін з першых законапраектаў, які трэба распрацаваць пры прыняцці змяненняў і дапаўненняў Канстытуцыі, будзе прысвечаны грамадзянскай супольнасці. У гэтым дакуменце трэба вызначыць, што такое грамадзянская супольнасць, якая яе сутнасць і структура, і ўрэгуляваць іншыя пытанні. Гэта створыць прававую аснову для развіцця канструктыўных грамадскіх структур і ініцыятыў.

Другі. Аператыўнае вырашэнне праблем, якія хвалююць нашых грамадзян.

Нязменным застаецца сацыяльна арыентаваны вектар развіцця Беларусі. У цэнтры нашай палітыкі — чалавек з яго патрэбамі і праблемамі. Справядлівасць, адказнасць дзяржавы, клопат аб людзях — простыя і зразумелыя прынцыпы гэтай палітыкі, якія выкрышталізаваліся за гады незалежнасці нашай краіны і на якіх выхоўваецца беларускае грамадства.

Як рэалізоўваюцца прынятыя парламентарыямі законы, нацыянальныя праекты, стратэгіі і праграмы развіцця краіны, як гэта ўсё ўспрымаецца грамадствам — можна даведацца толькі з непасрэднай і шчырай размовы з нашымі грамадзянамі. Менавіта таму прыярытэтам Савета Рэспублікі заўсёды з'яўляецца работа з насельніцтвам.

Як і раней, для гэтага неабходна задзейнічаць самыя розныя формы — асабістыя прыёмы грамадзян, прамыя тэлефонныя лініі, сустрэчы з працоўнымі калектывамі, насельніцтвам па месцы жыхарства, дыялогавыя пляцоўкі, адзіныя дні інфармавання, выступленні ў сродках масавай інфармацыі. Важна быць шчыра зацікаўленымі, не заставацца абыякавымі, кожнае пытанне даводзіць да лагічнага завяршэння, дзейнічаць сістэмна.

Асобным кірункам работы застаецца маніторынг цэн. Людзі не павінны адчуць на сабе ніякіх негатыўных наступстваў знешняга ціску на Беларусь.

Нам трэба ўзяць за правіла той тэмп, фармат і маштаб работы з насельніцтвам, якія мы практыкавалі падчас грамадскіх абмеркаванняў змяненняў і дапаўненняў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь. У дыялог было ўцягнута ўсё грамадства, практычна кожны грамадзянін — гэта ўнікальны вопыт, якому, упэўнена, няма аналагаў ні ў адной краіне свету.

Трэці. Выхаванне грамадства адукаваных і свядомых грамадзян.

У сваім звароце Аляксандр Рыгоравіч мудра адзначыў: «Жыццяздольнасць нацыі наўпрост залежыць ад глыбіні і багацця духоўнай спадчыны, якую мы прымножым і перададзім будучым пакаленням. Наш арыенцір — не грамадства спажывання, а грамадства адукаваных і свядомых грамадзян, асэнсавана ўцягнутых у стварэнне роднага дома — нашай Беларусі».

Савет Рэспублікі павінен актыўна ўключыцца ў працэс выхавання нашага грамадства, галоўнымі стаўпамі каштоўнаснага падмурка якога выступаюць імкненне да міру і адзінства, нацыянальна-дзяржаўная ідэнтычнасць, пераемнасць і баланс культур, гарманічнасць этнаканфесіянальных адносін, шанаванне сям'і як саюза мужчыны і жанчыны. Трэба культываваць у нашых людзях дух гераізму продкаў, якія абаранілі краіну ў Вялікай Айчыннай вайне.

У нас ёсць вопыт правядзення выязных пасяджэнняў прэзідыума па пытаннях фарміравання грамадзянскасці і патрыятызму ў студэнцтва, грамадска-дзяржаўнага партнёрства ў вырашэнні праблем п'янства і алкагалізму, круглых сталоў да Дня народнага адзінства, «Чысціня слова — чысціня душы», «Фарміраванне і рэалізацыя дзяржаўнай палітыкі па супрацьдзеянні незаконнаму абароту наркотыкаў». Гэты кірунак трэба істотна актывізаваць. Арыенцір у гэтай рабоце — у першую чаргу падрастаючае пакаленне.

Заклікаю вас весці з моладдзю размову на роўных, так сёння адзначыў наш Прэзідэнт, без фармалізму і фальшу. Нам неабходна тлумачыць маладым людзям, што нічога не ўзнікае з ніадкуль і не даецца проста так, смялей патрабаваць з іх за вынікі дзейнасці, патрабаваць цвёрдасці і дзёрзкасці, самааддачы і ахвярнасці ў імя агульнага дабрабыту. І гэта маладыя людзі павінны разумець.

Чацвёрты. Захаванне гістарычнай памяці.

У бягучы год — Год гістарычнай памяці — трэба быць актыўнымі ўдзельнікамі мерапрыемстваў, прысвечаных знакавым для Беларусі датам і юбілеям, звязаным з гісторыяй, навукай, культурай. Больш за тое, нам трэба выступаць ініцыятарамі такіх мерапрыемстваў і арганізоўваць іх на сваіх пляцоўках, аб'ядноўваючы патрыётаў і неабыякавых грамадзян нашай краіны.

Савет Рэспублікі павінен садзейнічаць рэалізацыі ініцыятывы Генеральнай пракуратуры па маштабным расследаванні злачынстваў супраць беларускага народа. Мы абавязаны расказаць нашым грамадзянам і ўсяму свету праўду аб нацысцкай палітыцы генацыду на тэрыторыі Беларускай ССР, а таксама разам з упаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі дабівацца прызнання і асуджэння генацыду беларускага народа на міжнародным узроўні.

Як сказаў у сваім выступленні наш Прэзідэнт, сёлета мы павінны імкнуцца да таго, каб напоўніць наша новае свята — Дзень народнага адзінства — фактамі і імёнамі.

Пяты. Актыўнае прасоўванне нацыянальных інтарэсаў метадамі парламенцкай дыпламатыі.

Адносіны Беларусі і Расіі закладваюць стандарты для ўзаемадзеяння з дзяржавамі, якія гатовы развіваць з намі адносіны на аснове ўзаемапавагі і раўнапраўя. У нас наладжваецца цеснае парламенцкае супрацоўніцтва з калегамі з Расійскай Федэрацыі як на двухбаковай аснове, так і ў складзе інтэграцыйных аб'яднанняў ЕАЭС, СНД.

Галоўная наша задача на найбліжэйшую перспектыву — актыўна ўключыцца ў маштабную работу па прадаўжэнні ўніфікацыі, гарманізацыі і збліжэння заканадаўстваў Беларусі і Расіі. У першую чаргу трэба прапрацаваць пытанні міграцыйнага заканадаўства.

Відавочна, што дзейнасць саюзных парламентарыяў не павінна абмяжоўвацца рамкамі заканатворчасці — трэба разам прапрацоўваць актуальныя кірункі супрацоўніцтва, вызначаць пункты прыкладання сумесных намаганняў на перспектыву і канкрэтна працаваць па рэалізацыі двухбаковых эканамічных і гуманітарных праектаў.

У Пасланні абсалютна слушна прагучала, што ўзорнае ўзаемадзеянне ў Азіі ў нас выбудавана з Кітаем, з якім у студзені мы адзначылі 30-годдзе ўстанаўлення дыпламатычных адносін. На мінулым пасяджэнні Савет Рэспублікі адобрыў змяненні ў законы па пытаннях дзейнасці Кітайска-Беларускага індустрыяльнага парка «Вялікі камень». Нам і ў далейшым трэба імкнуцца да таго, каб Рэспубліка Беларусь была прывабная для такога роду інвестыцыйных праектаў.

Мы нацэлены на захаванне і пашырэнне існуючых цесных парламенцкіх сувязяў з постсавецкімі краінамі.

Трэба больш інтэнсіўна развіваць узаемадзеянне з парламентарыямі нашых саюзнікаў па АДКБ. На пасяджэннях Парламенцкай Асамблеі, мерапрыемствах пад эгідай Арганізацыі мы павінны быць ініцыятыўнымі. Уклад Савета Рэспублікі ў павышэнне эфектыўнасці дзейнасці Парламенцкай Асамблеі АДКБ павінен быць адчувальны.

У адносінах з заходнімі суседзямі — Польшчай і Літвой — мы павінны зыходзіць з прагматычных меркаванняў, пры гэтым адказваючы на ??іх дзеянні суразмерна.

Усведамляючы спецыфіку гібрыднага ўздзеяння і разумеючы, што міграцыйная сітуацыя на беларуска-польскай граніцы — гэта, верагодна, не апошняя правакацыя ў адносінах да нашай краіны, трэба будзе выпрацаваць прававую і гуманітарную аснову для рэагавання на такія выклікі. У якасці прыкладу можа быць выкарыстаны станоўчы вопыт нашых дзеянняў канкрэтна ў гэтай сітуацыі.

На жаль, у нас практычна прыпынена парламенцкае ўзаемадзеянне з яшчэ адной блізкай краінай — Украінай. У найбліжэйшы час трэба прапрацаваць кантакты з канструктыўна настроенымі ўкраінскімі калегамі і наладзіць дыялог з імі.

У цяперашніх рэаліях важна падтрымліваць цесныя адносіны з усімі дружалюбнымі краінамі ў розных рэгіёнах свету — Еўропе, Азіі, Афрыцы, Лацінскай Амерыцы. Галоўнае патрабаванне — парламенцкая дыпламатыя павінна садзейнічаць выбудоўванню нармальных, добрасуседскіх і ўзаемавыгадных адносін, прыносіць канкрэтную карысць нашай краіне.

Самае важнае, што кіраўнік дзяржавы абазначыў у сваім выступленні, — гэта беларуская стратэгія развіцця. Аляксандр Рыгоравіч падкрэсліў:

«Ва ўмовах глабальнай нявызначанасці беларуская стратэгія развіцця можа быць толькі адна — ісці сваім шляхам, думаць сваёй галавой, жыць уласным розумам, будаваць будучыню на трывалым падмурку народнага адзінства».

Усе дзяржаўныя органы павінны быць яшчэ больш мэтанакіраванымі, згуртавацца ў вырашэнні дзяржаўных задач. Нам трэба выбудоўваць такія механізмы ўзаемадзеяння, каб не толькі паспяваць адаптавацца да змен, якія адбываюцца ў свеце, але і фарміраваць новыя пункты росту, праводзіць запатрабаваныя і пазітыўныя пераўтварэнні.

Зберагчы і прымножыць матэрыяльную і духоўную спадчыну пакаленняў, перадаць нашчадкам суверэнную і незалежную дзяржаву, наш агульны дом, дзе яны заўсёды будуць адчуваць сябе ў бяспецы і камфорце, — гэтыя арыенціры павінны стаць для нас не проста прафесійным абавязкам, а маральным абавязкам і прынцыпам, нашым крэда, якога мы будзем свята прытрымлівацца па жыцці.

Як сказаў наш Прэзідэнт, паважаны Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка: «Гэта і ёсць наш шлях, і праўда — а ў ёй сіла — на нашым баку!»

Фота БелТА