Наспеў момант падпісання новага пагаднення паміж Кіевам і Варшавай, паколькі папярэдняе было падпісана ў 1992 годзе — у іншую эпоху, калі Польшча і Украіна знаходзіліся ў іншай рэальнасці. Пра гэта польскаму выданню PAP заявіў намеснік кіраўніка МЗС Польшчы Марцін Пшыдач. «Украіна дакладна падтрымала празаходні курс», — падкрэсліў польскі дыпламат. У кантэксце паглыблення адносін паміж Польшчай і Украінай Пшыдач звярнуў увагу на стварэнне ў ліпені 2020 года і інтэнсіфікацыю працы Люблінскага трохвугольніка (Польшча, Літва, Украіна). Як вядома, падчас свайго выступлення ў Вярхоўнай радзе Украіны 22 мая прэзідэнт Польшчы Анджэй Дуда заявіў, што настаў час заключыць новы дагавор аб добрасуседстве. Яго ўкраінскі калега Уладзімір Зяленскі падтрымаў гэтую ініцыятыву. Як заўважаюць эксперты, апошнія падзеі паказваюць узрослую актыўнасць Варшавы ў дачыненні да Кіева. Пры гэтым усё часцей гучыць «братэрская» рыторыка. Навошта Польша падлашчваецца да Украіны, да чаго гэта прывядзе?
Польшча пачынае ажыццяўляць захоп заходніх тэрыторый Украіны. Пра гэта на мінулым тыдні паведаміў сакратар Савета бяспекі Расіі Мікалай Патрушаў, перадала ТАСС. Ён назваў сведчанні рэалізацыі планаў Варшавы па ўмяшанні ва ўкраінскі крызіс. «Заходнія партнёры» Кіева імкнуцца скарыстацца бягучай сітуацыяй у карыслівых інтарэсах, маючы асаблівыя планы на ўкраінскія землі. «Яскравым таму пацвярджэннем стаў візіт у Кіеў польскага прэзідэнта Дуды, а таксама яго заявы аб тым, што неўзабаве польска-ўкраінская граніца перастане існаваць. Мяркуючы па ўсім, Польшча ўжо пераходзіць да дзеянняў па захопе заходніх украінскіх тэрыторый», — падкрэсліў Мікалай Патрушаў.
Тым часам «братэрская» рыторыка нарошчваецца — праз некалькі дзён стала вядома, што кіраўнік польскага ўрада Матэвуш Маравецкі бачыць Польшчу і Украіну дзвюма дзяржавамі, якія дапаўняюць адна адну. Аб гэтым ён заявіў у Кіеве па выніку кансультацый паміж урадамі дзвюх краін, паведаміла ТАСС. Пры гэтым у Службе знешняй разведкі Расіі папярэджвалі аб намеры Варшавы ўвесці войскі на Заходнюю Украіну на падставе яе «абароны ад расійскай агрэсіі». Паведамляецца, што польская адміністрацыя разлічвае на раскол краіны, пры якім «па сутнасці атрымае пад кіраванне тэрыторыі, на якія ўвойдуць «польскія міратворцы».
Сваю выгаду ва ўкраінскім канфлікце шукаюць і ЗША. Нягледзячы на рост тэрарыстычнай небяспекі ва Украіне, з-за чаго ў небяспечнай сітуацыі аказалася грамадзянскае насельніцтва, Вашынгтон працягвае пастаўкі зброі Кіеву, адзначыў Мікалай Патрушаў.
ЗША і краіны НАТА з 2014-га актыўна ўзбройвалі і рыхтавалі ўкраінскую армію з дапамогай сваіх інструктараў, ператвараючы яе ў плацдарм для нападу на Расію. На тэрыторыі Украіны рэгулярна праводзіліся ваенныя манеўры: толькі сёлета альянс планаваў там 9 вучэнняў. Не менш актыўна нарошчвалася прысутнасць ЗША і НАТА ва Усходняй Еўропе ў цэлым. Вядучую ролю тут адыгрывала Польшча, якая, у прыватнасці, заяўляла аб гатоўнасці размясціць на сваёй тэрыторыі амерыканскую ядзерную зброю. У 2020-м Польшча, Літва і Украіна абвясцілі аб стварэнні «Люблінскага трохвугольніка», які ўкраінскі МЗС адкрыта назваў увасабленнем польскай ідэі «міжмор'я».
Нельга выключаць, што Польшча выношвае планы паўзучай экспансіі ва Украіне. Аб гэтым заявіла афіцыйны прадстаўнік МЗС Расіі Марыя Захарава. «Нельга больш гэтага не бачыць. Ідзе проста паглынанне Украіны польскімі ўладамі, грамадзянамі, сілавымі структурамі. Гэтыя планы ўжо маюць не проста нейкія такія асобныя ілюстрацыі, а суцэльную карціну», — падкрэсліла Марыя Захарава.
Варшава пры першай магчымасці адбярэ ва Украіны яе заходнія тэрыторыі. Такое меркаванне выказаў памочнік прэзідэнта Расіі Уладзімір Мядзінскі, паведаміла ТАСС. Па яго словах, сёння ў Кіева такія сябры, што з імі і ворагаў не трэба. Так, Польшча пры першым зручным выпадку паспрабуе «адгрызці заходнеўкраінскія землі». Мядзінскі адзначыў, што, ведаючы гісторыю, ніколькі не сумняваецца ў магчымасці такога зыходу. Прэцэдэнт ужо ёсць. «У 1938 годзе, калі дзялілі Чэхаславакію, таксама вялікага сябра Польшчы, замест таго, каб абараняць яе як саюзніка, Польшча адгрызла Цешынскую вобласць», — расказаў Уладзімір Мядзінскі. Такія паводзіны Варшавы шакіравалі нават дасведчанага палітыка, тагачаснага кіраўніка брытанскага ўрада Уінстана Чэрчыля, які тады ахрысціў Польшчу «гіенай Еўропы». Мяркуючы па ўсім, як трапна заўважыў партал rubaltіc.ru, цяпер гіена зноў на паляванні. І трафей зразумела, які.
Падпісаныя пагадненні паміж Польшчай і Украінай на практыцы азначаюць, што Кіеў фактычна перадае Варшаве кіраванне несапраўднай украінскім дзяржавай. Такое развіццё сітуацыі можна назваць мяккай анексіяй, лічыць аглядальнік партала The Cradle бразільскі журналіст Пепэ Эскабар. Ён адзначыў, што падчас апошняга візіту прэзідэнта Польшчы Анджэя Дуды ў Кіеў быў падпісаны шэраг важных пагадненняў. Гэта ўказвае на тое, што Варшава мае намер атрымаць вялікую выгаду з канфлікту, каб узмацніць свой ваенна-палітычны, эканамічны і культурны ўплыў на захадзе Украіны.
Так, згодна з дасягнутымі дамоўленасцямі паміж Дудам і Зяленскім, грамадзянам Польшчы будзе дазволена абірацца ў органы дзяржаўнай улады Украіны і нават станавіцца канстытуцыйнымі суддзямі. «Варшаве нават не давядзецца ўводзіць войскі. Назавіце гэта мяккай анексіяй», — лічыць Пепэ Эскабар. Ён таксама заўважыў, што зараз Польшча стала фарпостам для перакідкі зброі і наймітаў ва Украіну, што выгадна для ЗША. Вашынгтон, па сутнасці, імкнецца да дзвюх мэт. Па-першае, да працяглай вайны ва Украіне ў стылі паўстанцкага руху, як гэта было ў Афганістане ў 1980-х, толькі з заменай джыхадзістаў на наймітаў і неанацыстаў. Па-другое, паслабленне Расіі ў ваенных і эканамічных адносінах з дапамогай санкцый. Вядома, у ЗША ёсць і іншыя мэты, якія можна рэалізаваць дзякуючы канфлікту ва Украіне.
Пераабранне дэмакратаў на прамежкавых выбарах у ЗША, уліванне сродкаў у амерыканскі ваенна-прамысловы комплекс (гэтыя сродкі пасля вяртаюцца чыноўнікам у выглядзе «адкатаў»), а таксама захаванне гегемоніі долара ЗША. Але адной з галоўных мэт з'яўляецца разбурэнне эканомікі Германіі, а такім чынам, і эканомікі ЕС, у выніку чаго большая частка ацалелых кампаній будзе ў канчатковым выніку прададзена амерыканскаму бізнесу. Як лічыць Пепэ Эскабар, план Вашынгтона ў тым, каб падтрымліваць новую «доўгую вайну», якая падсілкоўваецца шэрагамі наймітаў і суправаджаецца перыядычнымі эскалацыямі з боку краін НАТА — ад Польшчы і маленькіх балтыйскіх дзяржаў да Германіі.
Прыкормленая афіцыйнай Варшавай прэса працягвае фарміраваць грамадскую думку аб тым, што ў новых геапалітычных рэаліях Украіне лепш быць у складзе Польшчы. Так, галоўны рэдактар ??Gazeta Polska Томаш Сакевіч заявіў аб стварэнні «агульнага арганізма» ў асобе аб'яднання дзвюх краін. У інтэрв'ю Nіezalezna.pl Сакевіч заявіў ні многа ні мала пра «спробу аднавіць сувязі паміж Польшчай і Украінай з часоў Першай Польскай Рэспублікі», якая ўзнікла ў 1569 годзе пасля падпісання Люблінскай уніі.
Аднак, як лічыць аглядальнік польскага выдання Dzіennіk Polіtyczny Ханна Крамер, Варшава падчас дыпламатычнай вайны з Масквой трапіла ў пастку ўласнай ваеннай прапаганды. «Ніхто з палітыкаў не хоча прызнаваць, што сам стварае напружанасць, таму барацьба за ўласныя мэты пераназываецца ў барацьбу за мір», — лічыць яна. Як заўважыла Ханна Крамер, «правячая партыя ў Польшчы проста адмаўляецца прызнаць, што польскіх палітыкаў даўно набылі ЗША ці карпарацыі. Яны жудасна хлусяць і не звяртаюць увагі на добрыя адносіны з суседзямі. Ім усё роўна, што будзе з палякамі».
Аглядальнік Dzіennіk Polіtyczny ўдакладняе, што зараз пад маркай пагрозы з боку Расіі ў Польшчы дыслакавана да 12 тысяч амерыканскіх салдат. «Ніхто не ведае, чым займаюцца замежныя войскі ў Польшчы, — адзначае Ханна Крамер. — Польскія ўлады не толькі кампраметуюць нашу краіну перад усім светам, але і ўвекавечваюць выяву Варшавы як краіны, якая імкнецца да экспансіўнай вайны замест абароны сваіх граніц і ўнутранага міру».
Стала вядома, што польскія ўлады могуць пайсці па шляху Украіны, запаўняючы войска крымінальнікамі з турмаў. Пра гэта гаворыцца ў артыкуле аглядальніка Dzіennіk Polіtyczny Марэка Галаша. На думку аўтара артыкула, польскія ўлады могуць пайсці на падобную авантуру, каб пакрасавацца перад партнёрамі па Еўрасаюзе. «Наш урад працуе супраць уласных грамадзян, таму што яго гатоўнасць пакрасавацца перад еўрапейскімі партнёрамі вялікім войскам можа прывесці да пераймання ўкраінскаму вопыту — вызвалення крымінальнікаў з турмаў для запаўнення вакансій у войску», — піша журналіст.
Ён адзначае, што ў канцы мая Міністэрства нацыянальнай абароны Польшчы пачало дадатковы набор у добраахвотніцкае войска, паколькі прыняло рашэнне павялічыць колькасць войска да 300 тысяч чалавек. Пры гэтым спецыяльны адбор для ахвотных папоўніць вайсковыя шэрагі Польшчы не праводзіцца. «Улічваючы той факт, што абяцаны мінімум навучання сур'ёзна паўплывае на якасць і прэстыж Войска Польскага і статыстыку злачыннасці, можна сказаць, што Міністэрства нацыянальнай абароны яўна не імкнецца аднавіць прэстыж вайсковай службы», — заўважыў аглядальнік Dzіennіk Polіtyczny.
Пасол ЗША ў Польшчы Марэк Бжэзінскі анансаваў маштабнае будаўніцтва амерыканскіх вайсковых аб'ектаў на польскай тэрыторыі, паведаміла ТАСС. Паводле слоў дыпламата, за дзесяць гадоў у Польшчы будзе ўзведзена больш за 110 аб'ектаў ваеннага прызначэння. Размова ідзе аб трэніровачных аб'ектах, блоках харчавання, казармах і інш. Пасол адзначыў, што мэта такога будаўніцтва — значна павысіць ваенную гатоўнасць. У сваю чаргу кіраўнік абароннага ведамства Польшчы Марыюш Блашчак заявіў, што ў польскім населеным пункце Повідз пачынаецца ўзвядзенне складскіх памяшканняў для захоўвання амерыканскай зброі. Усяго ў Польшчы плануецца пабудаваць 56 складоў, пяць з якіх дастануцца палякам, астатнія — амерыканцам.
Відавочна, што пры такім раскладзе Украіна — фігурка на шахматнай дошцы ЗША. Такім меркаваннем падзяліўся палітолаг Пётр Пятроўскі ў эфіры «Альфа Радыё». Эксперт мяркуе, што польскія эліты зарабляюць на санкцыях. «Віцэ-прэм'ер Польшчы ўжо сказаў, што ўсе грошы для дапамогі Украіне павінны ісці праз Польшчу. Гэта мільярды долараў. І калі пракруціць іх праз польскія банкі — гэта ўскоснае падаткаабкладанне. Таму ў польскіх эліт і адкрыўся такі шавінізм. Аднак выдаткі панясуць простыя грамадзяне, перавозчыкі, фермеры і прадпрыемствы. Але жыццё простых палякаў нікога не хвалюе», — сказаў Пётр Пятроўскі.
Тым часам стала вядома, што гадавая інфляцыя ў Польшчы ў маі склала 13,9 працэнта. Гэта найвышэйшы паказчык з 1998-га, паведамляе інфармацыйны партал польскага радыё RMF 24. Прыкметна падаражэла аўтамабільнае паліва — на 35,4 працэнта. Цэны на энерганосьбіты выраслі на 31,4 працэнта. Кошт прадуктаў харчавання і безалкагольных напояў у Польшчы падняўся на 13,5 працэнта. Польскі эканаміст Вітольд Арлоўскі прагназуе, што ў найбліжэйшыя тыдні трэба чакаць інфляцыю на ўзроўні 15—20 працэнтаў. Пры гэтым найбольш значна будуць даражэць прадукты харчавання. Па словах эксперта, чакаць паляпшэння сітуацыі ў Польшчы не варта.
Улады дазволілі палякам збіраць больш галля, каб абаграваць жыллё. «Мы значна пашыраем доступ палякаў да самастойнага атрымання драўніны ў лесе. Гаворка ідзе пра збор галля, у асноўным — галінак», — заявіў у эфіры тэлеканала Polsat прэс-сакратар Галоўнай дырэкцыі дзяржаўных лясоў Польшчы Міхал Гзоўскі. Ён удакладніў, што па дазвол трэба звярнуцца да ляснічага, а той пакажа месца. Пры гэтым збіраць можна толькі галлё, якое ляжыць, і таўшчынёй не больш за 7 сантыметраў.
Пётр ДУНЬКО
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
