Пачуцці і ўзаемнасць. Адваротны бок бацькоўскай любові

Акрамя ўжо прывычнага і многімі любімага Дня маці, мы ўпершыню адзначаем пачатак Тыдня бацькоўскай любові, які завершыцца новым святам — Днём бацькі. Хоць, як для мяне, дык яе, бацькоўскай любові, можна аб'яўляць і год. Кожную мінуту, кожную гадзіну — і гэта будзе праўда. Любові безумоўнай, усёдаравальнай, якая нічога не патрабуе ўзамен. Любові сляпой і ўсёпаглынальнай — бабулі з размытымі на тэлеэкране тварамі, якія дрыжачым голасам расказваюць пра тое, як аддалі махлярам усе зберажэнні, забыўшыся пра ўсе прыклады і папярэджанні, як толькі пачулі, што дзіця трапіла ў бяду, — ці не найяскравейшае такой любові сведчанне?.. Дык вось, у гэтыя светлыя кастрычніцкія дні, калі на розных пляцоўках у розным фармаце будуць гаварыць пра бацькоўскую любоў, я б хацела пагаварыць пра яе, калі можна так сказаць, адваротны бок — пра ўзаемнасць. Без якой, кажуць, якая б там ні была любоў шчаслівай быць не можа.

...Бабуля ў пераходзе на станцыі метро кожны дзень спрабуе прадаць нікому не патрэбныя рэчы — флянец альвасу ў кубачку з-пад смятаны, старыя кніжкі, зацяганыя дзіцячыя цацкі. У руках трымае скрутак звычайных празрыстых пакетаў. Постаць худзенькая і згорбленая, заўсёды ў пуховай хустцы — здаецца, што ёй вельмі холадна, і шкада бабку аж да слёз. Хтосьці прыспешвае крок, хаваючы вочы ад беспрычыннага сораму, хтосьці спыняецца, дастае з кашалька дробязь, хуценька хапае пакеты, крочыць далей. Вазон, кніжкі, цацкі не купляе ніхто. Спыняюся, купляю за тры рублі той альвас — бабка шчыра радуецца. Пытаюся: «Пэўна, адна жывяце?» «Не, — адказвае (і неяк падазрона радасна ўсміхаецца), — з дзецьмі — сын, унук, нявестка». «Можа, сын выпівае ды забірае пенсію?» «Не, што ты, дзіцятка, сын у мяне працуе на заводзе, добра зарабляе, нявестка настаўніца, унук талковы, налета школу заканчвае». «Чаго ж тады вы тут, — пытаюся, — стаіце? На холадзе, на скразняку...» «Не магу без справы дома сядзець. Раней у вёсцы жыла, гаспадарку сваю трымала. Цяпер вось у горад дзеці забралі. А што мне тут рабіць? Яны на работу-вучобу, а я куды — з катом цэлы дзень размаўляць? Пачула ад суседкі, што тут можна і прадаць штосьці, і галоўнае — людзей вакол колькі. Я свайму Пецьку як сказала пра тое — ён аж за галаву схапіўся. А потым падумаў, з жонкай пагаварыў дый кажа: мама, ты праўда думаеш, што так табе будзе добра? Так, адказваю, хачу паспрабаваць. Цэлы тыдзень мяне збіралі. Хустку во нявестка ангорскую спецыяльна купіла, буркі глянь якія — на тоўстай падэшве. Яшчэ думалі, што б мне даць прадаваць, каб людзі міма не праходзілі. Во, пакеты добра бяруць. Дык я ж прадаю іх дзешавей, чым Пецька для мяне ў краме купляе. Ён мяне прывозіць і адвозіць на машыне, тэлефон ёсць, спецыяльна купіў, кажа: звані, мама, як толькі што, я прыскочу. Як пазваню — так і прыедзе за мной... Залаты ў мяне сынок...»

Я ішла дадому, нязграбна трымаючы ў руках тую не вельмі і патрэбную кветку ў гнуткім пластыкавым кубачку, і думала, як любіць — па-сапраўднаму любіць — тую бабку яе сын. А яшчэ пра тое, як часта мы, дарослыя дзеці ўжо немаладых бацькоў, лічым любоўю да іх свой жа ўласны эгаізм. Мы іх — па сутнасці, нармальных дарослых людзей, са сваімі думкамі, жаданнямі, меркаваннямі, нічым не адрозных ад нас саміх, хіба што фізічнага спрыту ў іх менш, — ператвараем (ці спрабуем ператварыць) у цалкам залежных ад нашых думак, жаданняў, меркаванняў малых дзяцей. Мы ведаем лепш — праўда ж? — што ім паесці, што апрануць, куды пайсці — калі ўвогуле лічым магчымым, што тата ці мама кудысьці пойдзе. Асабліва калі прывезлі бацьку ці маці з вёскі ў горад — тады яны ад нашай «любові» і зусім не ведаюць, куды падзецца — «гэтага не чапай, сюды не лезь, і ўвогуле за дзверы пакоя лепш не выходзь». Мы скептычна-асуджальна ўсміхаемся, убачыўшы, што мама падфарбавала вусны на маршчыністым твары, і не разумеем, чаму яна пакрыўджана гэтыя вусны падціснула. Убачыўшы, што аўдавелы бацька, як хлопчык, пачаў заляцацца да пажылой суседкі, мы — аж да скандалу — стараемся яго ад гэтага захаплення пазбавіць, бо гэта ж трэба, што выдумаў на старасці гадоў. Прыкрываючыся любоўю да бацькоў, як шчытом, у гэтых сваіх маладушных учынках (пра якія пасля не раз успомнім і пашкадуем), мы насамрэч уяўлення не маем аб сапраўднай любові. Той самай, пра якую яны, нашы бацькі, ведаюць усё. Формула якой насамрэч даўно вядомая і вельмі простая. Каб таму, каго любіш (а не табе самому!) было добра. І паштоўка, кветкі і пачак цукерак, якія мы дорым ім на Дзень маці — а цяпер з'явілася такая магчымасць і на Дзень бацькі — ні на каліва не кампенсуе адсутнасць гэтай простай і патрэбнай кожнаму чалавеку ўзаемнасці.

Зрэшты, яны з радасцю прымуць і паштоўку, і цукеркі. І нават расчуляцца і заплачуць. Бацькоўская любоў — яна такая. Не патрабуе нічога ўзамен.

Алена ЛЯЎКОВІЧ

Прэв’ю: pixabay.com