Работнікі псіхіятрычных аддзяленняў у Парыжы выйшлі на акцыю пратэсту з-за недахопу кадраў і сродкаў для лячэння пацыентаў. Маніфестацыя прайшла перад будынкам міністэрства аховы здароўя Францыі, паведаміла РІА «Навіны». Пратэстоўцы запатрабавалі ад улад выдзяляць больш сродкаў для лячэння пацыентаў і павялічыць колькасць медыцынскага персаналу. Па словах адной з удзельніц пратэсту, яна працуе ў галіне ўжо 20 гадоў і бачыць, як пагоршыліся ўмовы працы. У бальніцах становіцца менш персаналу, а таксама ўсё менш выдзяляюць сродкаў для забеспячэння прафесійнай дзейнасці. Асабліва складаная сітуацыя ў прыгарадах, адзначыла жанчына. Медыцынская галіна ў цяжкім становішчы ў шэрагу краін, у тым ліку тых, якія традыцыйна лічыліся заможнымі і ўзорнымі ў плане аказання меддапамогі. Чым жа пагражае глабальны крызіс аховы здароўя?
Зразумела, што сістэмны калапс аховы здароўя ўзнік не сёння. Крызісныя з'явы назіраліся задоўга да разгортвання пандэміі каранавіруса і глабальнай рэцэсіі. Пяць гадоў таму Сусветны банк сумесна з Сусветнай арганізацыяй аховы здароўя правялі спецыяльнае даследаванне, якое паказала, што ўжо тады не менш за палову сусветнага насельніцтва не мела доступу да асноўных паслуг аховы здароўя. «Гэта проста недапушчальна», — заўважыў генеральны дырэктар Сусветнай арганізацыі аховы здароўя Тэдрас Адханам Гебрэесус.
Крызісныя з'явы ахапілі і заможныя краіны. Так, у 2015-м вядомы брытанскі акцёр Рычард Боўнхіл памёр пасля таго, як з-за недахопу месцаў у шпіталі яму перанеслі планавую аперацыю на паўтара месяца. Прычым гэта не прыватны выпадак, яго можна лічыць тыповым для заходняй медыцыны, калі прыёму ў спецыяліста там часта даводзіцца чакаць ледзьве не гадамі. Штогод мноства сем'яў застаюцца за рысай беднасці, бо ім даводзіцца аплачваць медыцынскую дапамогу з уласных сродкаў. 800 мільёнаў чалавек выдаткоўвалі не менш чым 10 працэнтаў свайго сямейнага бюджэту на медыцынскую дапамогу для сябе, хворага дзіцяці або іншага члена сям'і.
Паводле ацэнкі Сусветнага банка і Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, на той час 100 мільёнаў чалавек штогод станавіліся жабракамі з-за «катастрафічна высокага кошту паслуг аховы здароўя». Толькі трэць беднага насельніцтва планеты атрымлівала сацыяльную дапамогу. «Калі мы нічога не зробім, то да 2030 года 167 мільёнаў дзяцей будуць жыць у крайняй галечы», — адзначыў тагачасны кіраўнік Сусветнага банка Джым Ён Кім. Кажучы аб пагрозах для чалавечага капіталу па ўсім свеце, ён заўважыў, што каля 155 мільёнаў дзяцей «адсталі ў развіцці і літаральна не змогуць нармальна вучыцца і зарабляць сабе на жыццё».
Што ж адбываецца цяпер? Вядучыя эксперты Сусветнага эканамічнага форуму (WEF) і кампаніі Deloіtte прызнаюць нездавальняльны стан аховы здароўя ў свеце, што мае патрэбу ў сур'ёзных рэформах. Даступнасць медыцынскай дапамогі зніжалася і да пандэміі. А ковідны крызіс стварыў пагрозу для многіх краін, дзе вялікія пласты грамадства былі фактычна адлучаны ад аховы здароўя. «Глабальная сістэма аховы здароўя пагаршаецца ўжо на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў. З недахопам ложкаў, доўгімі спісамі чакання, выдаткамі, якія павялічваюцца, і ўплывам пандэміі стан глабальнай сістэмы аховы здароўя яшчэ ніколі не быў такі складаны. Прычым для ўсіх яе ўдзельнікаў: ад пацыентаў да ўрачоў і іншых пастаўшчыкоў медыцынскіх паслуг», — адзначаецца ў матэрыяле WEF.
Згодна з высновамі кансалтынгавай кампаніі Deloіtte, ахова здароўя па ўсім свеце знаходзіцца сёння на пераломным этапе. Супярэчнасці і неабходнасць змен у ахове здароўя збіраліся многія гады, але пандэмія COVІD-19 ужо ператварае снежны ком праблем у сапраўдную лавіну. Відавочна, што змяненні неабходныя па ўсім свеце. Работнікі аховы здароўя адчуваюць сёння эмацыянальны, фізічны і прафесійны стрэс. У ЗША каля 55 працэнтаў медработнікаў паведамляюць аб выгаранні, прычым самы высокі паказчык (69 працэнтаў) — сярод самага маладога персаналу, нагадвае Deloіtte.
Пандэмія таксама абумовіла скарачэнне доступу да медыцынскай дапамогі, не злучанай з COVІD-19. Пацыенты адкладаюць або адмаўляюцца ад шырокага спектра паслуг, у іх ліку — экстраннае лячэнне вострых станаў, планавыя агляды і рэкамендаваныя скрынінгі на рак. Доўгатэрміновыя наступствы для здароўя ад няздольнасці ўмяшацца на ранняй стадыі, ад адсутнасці лячэння хранічных захворванняў і недыягнаставаных станаў будуць значнымі, папярэджваюць заходнія эксперты. «Пандэмія пагоршыла стан і без таго разбуранай галіны аховы здароўя, чаму спрыялі дзесяцігоддзі неэфектыўнасці, скарачэнне фінансавання, няўдалая рэфармацыя», — адзначаюць эксперты Сусветнага эканамічнага форуму.
Мільёны брытанцаў могуць сутыкнуцца з «крызісам аховы здароўя» цяперашняй зімой з-за высокіх рахункаў за электраэнергію і эканоміі на ежы на фоне росту цэн. Пра гэта паведаміла газета Fіnancіal Tіmes. Брытанцы вымушаны эканоміць на здароўі. «Каля 24 працэнтаў хатніх гаспадарак Вялікабрытаніі купляюць менш прадуктаў, а кожны дзясяты брытанец есць ежу халоднай, каб знізіць спажыванне электраэнергіі», — прыводзіць выданне звесткі апытання даследчай кампаніі YouGov. Акрамя таго, паводле слоў прадстаўніка дабрачыннай арганізацыі Natіonal Energy Actіon Адама Скорэра, скарачэнне прыёму медыкаментаў, прадуктаў харчавання і спажывання электраэнергіі ў выніку павышэння цэн на энергарэсурсы цяжка адбіваецца на здароўі брытанцаў. Ён папярэдзіў, што ў найбліжэйшыя месяцы краіна сутыкнецца з крызісам аховы здароўя. Выданне таксама паведамляе, што дабрачынныя арганізацыі краіны заклікаюць урад Брытаніі аказаць падтрымку хатнім гаспадаркам, а энергетычныя кампаніі — увесці субсідаваны сацыяльны тарыф на энергію для бедных пластоў насельніцтва.
Вялікабрытанія штогод выдаткоўвае на ахову здароўя прыкладна на 20 працэнтаў сродкаў менш, чым дзяржавы Еўрасаюза, паведаміла Fіnancіal Tіmes. Згодна з даследаваннем Фонду аховы здароўя (Health Foundatіon) Злучанага Каралеўства, краіна за дзесяцігоддзе павінна павялічыць фінансаванне сферы на Ј40 млрд (прыкладна $47,6 млрд) у год, каб зраўняцца з вядучымі еўрапейскімі дзяржавамі, такімі як Германія і Францыя. Брытанская Нацыянальная служба аховы здароўя (Natіonal Health Servіce, NHS), паводле звестак выдання, сутыкаецца з сур'ёзным крызісам фінансавання, у тым ліку з-за росту інфляцыі і недахопу працоўнай сілы. Эксперты мяркуюць, што NHS з цяжкасцю выконвае пастаўленыя задачы і не спраўляецца з лячэннем вялікай колькасці пацыентаў. Крызіс аховы здароўя, паводле даных фонду, выклікае «скарачэнне выжывальнасці» пры некаторых захворваннях.
На фоне эканамічных праблем медсёстры Злучанага Каралеўства Нацыянальнай службы аховы здароўя (NHS) збіраюцца зладзіць першы агульнанацыянальны пратэст. Іх акцыя, асноўным патрабаваннем якой з'яўляецца павышэнне заработнай платы, пагражае дадатковымі збоямі і без таго перагружанай сістэме аховы здароўя. «Сотні тысяч медсясцёр выступілі і сказалі: «З нас хопіць». Іх гнеў ператварыўся ў дзеянне. І па ўсёй Вялікабрытаніі, ва ўсіх частках NHS, мы ўбачым забастоўку. І гэтых медсясцёр прымусілі пайсці на гэты крок», — адзначыў кіраўнік Каралеўскага каледжа медсясцёр Пэт Кален. Страйкі пройдуць у Англіі, Уэльсе і Паўночнай Ірландыі 15 і 20 снежня.
Прыцягненне ваеннаслужачых узброеных сіл Вялікабрытаніі да ваджэння машын хуткай дапамогі і разгортванне ваенных шпіталяў плануецца на выпадак масавай забастоўкі медработнікаў у снежні, перадае Sky News. Такое разгортванне прадугледжваецца ў адпаведнасці з планамі дзеянняў у надзвычайных сітуацыях. Агенцтва паведамляе, што чыноўнікі аховы здароўя і абароны распрацоўваюць стратэгію на выпадак непрадбачаных абставінаў, паколькі кіроўцы хуткай дапамогі і парамедыкі разглядаюць магчымасць далучыцца да медсясцёр на лініях пікетаў у найбліжэйшыя месяцы.
Энергетычны крызіс у Германіі можа стаць прычынай закрыцця бальніц у краіне. Такую заяву міністра аховы здароўя Германіі Карла Лаўтэрбаха прывёў ТАСС, спасылаючыся на тэлевізійны канал ARD. Яшчэ адной прычынай такога развіцця падзей кіраўнік профільнага ведамства назваў высокі тэмп інфляцыі ў краіне. Карл Лаўтэрбах адзначыў, што калі рэакцыя на цяперашнюю сітуацыю не будзе дастаткова рашучай, то ліквідацыя медыцынскіх стацыянараў стане непазбежнай. Усяго, паводле інфармацыі ведамства, у Германіі працуе каля 1,9 тысячы бальніц, іх ложкавы фонд — 490 тысяч.
Супрацоўнікі дзяржаўных бальніц страйкуюць у Грэцыі. На акцыю пратэсту ў цэнтры Афін выйшлі сотні медыкаў, незадаволеных умовамі працы. Прафсаюзы сцвярджаюць, што рашэнні ўрада пагаршаюць і без таго сур'ёзны недахоп персаналу, што прыводзіць да доўгіх працоўных змен і парушае правы супрацоўнікаў. Медыкі таксама патрабуюць, каб іх уключылі ў спіс уладальнікаў прафесій, якім належаць дадатковыя выплаты за цяжкую і шкодную для здароўя працу. «Мы выйшлі на вуліцу і праводзім стачку, таму што ўлады ператварылі нас з герояў у казлоў адпушчэння».
Крызіс у сістэме аховы здароўя вывеў на вуліцы іспанскіх медыкаў. Чарговая акцыя пратэсту прайшла ў Мадрыдзе. Медработнікі патрабуюць павышэння заработнай платы, павелічэння фінансавання сферы і паляпшэння ўмоў працы. Па іх словах, нагрузка на спецыялістаў вырасла ў разы. У некаторых клініках на аднаго педыятра прыпадае чатыры тысячы дзяцей. Медыкі не першы раз спрабуюць абараніць свае інтарэсы. Самы масавы пратэсны марш у лістападзе сабраў у іспанскай сталіцы каля 650 тысяч удзельнікаў.
У Аргенціне прайшлі акцыі пратэсту медыкаў. У Буэнас-Айрэсе тысячы чалавек сабраліся каля Міністэрства аховы здароўя, патрабуючы павышэння зарплаты, бо на цяперашнюю пры сённяшняй эканамічнай сітуацыі вельмі цяжка выжыць. Яшчэ адным патрабаваннем пратэстоўцаў стала павелічэнне фінансавання галіны. Стан бальніц, па меркаванні медыкаў, вымушае жадаць лепшага, а ўмовы працы ў іх проста жудасныя. Крызіс у ахове здароўя ў найбліжэйшы час можа яшчэ больш узмацніцца з-за недахопу ўрачоў. Колькасць ахвотных вучыцца на медыцынскіх факультэтах імкліва скарачаецца з-за нізкіх заробкаў і вялікай нагрузкі.
Эканамічныя страты ў паўднёвай зоне Гандураса з-за пратэснай акцыі на Панамерыканскай шашы медыцынскіх работнікаў вылічаюцца мільёнамі, заявіў выканаўчы дырэктар Нацыянальнай асацыяцыі фермераў аквакультуры Гандураса Хаўер Амадор, паведаміла Hondudіarіo. Ён заклікаў улады Міністэрства аховы здароўя выплаціць запазычанасць па заработнай плаце персаналу бальніцы Сан-Ларэнца. Хаўер Амадор папярэдзіў, што калі гэтыя пратэсныя акцыі будуць працягвацца, то эканамічныя страты ўзрастуць.
Улады Нігерыі паабяцалі перагледзець структуру аплаты працы ўрачоў. Гэта абяцанне ў абмен на адмову іх ад забастовак даў міністр працы і занятасці краіны Крыс Нгіге, паведамляе выданне Premіum Tіmes. Нгіге сустрэўся з новым кіраўніцтвам Медыцынскай асацыяцыі Нігерыі (NMA). Ён заявіў, што ўрад мае намер перагледзець структуру аплаты працы не толькі ўрачоў, але і іншых катэгорый медработнікаў, у тым ліку фармацэўтаў, медсясцёр, супрацоўнікаў медыцынскіх лабараторый. Ён адзначыў, што структура аплаты працы ў медыцыне павінна была быць скарэкціравана яшчэ ў 2014 годзе, але ўрад не змог гэтага зрабіць. У выніку ўрачы і іншыя медработнікі не раз спынялі сваю работу. «Дрэнны стан эканомікі не азначае, што лекары ці іншыя медыцынскія работнікі не павінны атрымліваць годную заработную плату», — заявіў ён.
Французская газета Le Parіsіen паведаміла аб узнікненні фармацэўтычнага крызісу ў ЕС. Высветлілася, што з паліц еўрапейскіх аптэк імкліва знікаюць лекі і медыцынскія прэпараты. Прычым гаворка ідзе не пра дэфіцытныя тавары, якія карыстаюцца абмежаваным попытам і рэалізуюцца па рэцэптах урачоў, а пра самыя базавыя лекі, якія павінны прадавацца без абмежаванняў, накшталт парацэтамолу і антыбіётыкаў.
Швейцарскія ўлады былі вымушаны апублікаваць спіс прэпаратаў, якія знаходзяцца ў дэфіцыце. Нечакана сярод дэфіцытнага апынуўся вельмі папулярны і шырока распаўсюджаны раней ібупрафен. Французскія ўлады ўзялі прыклад са швейцарцаў і таксама прызналі дэфіцытнымі 85 лекаў, у тым ліку парацэтамол, розныя антыбіётыкі і нават антысептычнае мыла. Нацыянальнае лекавае агенцтва Францыі заклікала рознічныя сеткі абмежаваць продаж прэпарату эфералган, які стаў дэфіцытным і вырабляецца ў самой Францыі. Адметна, што дэфіцыт лекаў адзначаецца не толькі ў Еўропе, але і ў ЗША і Канадзе.
Захар БУРАК
Набор на бюджэтныя месцы павялічыцца.
Колькі ж каштуе гэты важны кампанент здаровага рацыёну зараз?
Не выявіць ні секунды абыякавасці.
