«Гістарычная памяць — імунітэт супраць любой агрэсіі і варожасці»

Мінулы год праходзіў пад знакам захавання гераічнай спадчыны і праўды аб усіх перыядах жыцця беларускага народа. Што зроблена ў рамках яго на Магілёўшчыне — у нашай размове з намеснікам старшыні Магілёўскага аблвыканкама Валерыем Малашкам.

— Мінулы год быў багаты на розныя патрыятычныя мерапрыемствы, падчас іх ішла размова пра герояў, рухавікоў прагрэсу, дзякуючы якім квітнее і жыве наша краіна. Наколькі гэта важна і патрэбна?

— Гістарычная памяць і патрыятызм — найважнейшыя фундаментальныя каштоўнасці беларускага народа. Усведамляючы сябе спадчыннікамі народа-пераможцы, мы, як сапраўдныя патрыёты сваёй краіны, у гэты няпросты перыяд нясём адказнасць за лёс сваёй Радзімы. Мы адзіныя ў сваёй сіле духу, у сваёй праўдзе, у любові да роднай гісторыі, родных мясцін, роднай краіны. У патрыятызме моладзі — будучыня Беларусі. Гэта магутная сіла, якая спрыяе развіццю нашай дзяржавы.

У нас ёсць выбітныя гістарычныя асобы, якія аказалі ўплыў на фарміраванне беларускай дзяржаўнасці і развіццё беларускай культуры. Мы ганарымся імі і распаўсюджваем інфармацыю пра іх. У іх ёсць паслядоўнікі, якія на сённяшнім этапе дабіліся высокіх вынікаў у грамадскай і палітычнай дзейнасці, культурным і спартыўным жыцці, якія карыстаюцца аўтарытэтам і робяць унёсак у развіццё розных галін народнай гаспадаркі. Мы ўвекавечваем памяць нашых славутых людзей у назвах вуліц, плошчаў і праспектаў, адкрываем памятныя дошкі, называем у гонар герояў школы і іншыя ўстановы.

Шмат увагі — духоўна-маральнаму выхаванню. Гэта і дабрачынныя акцыі, і стварэнне летапісаў працоўнай славы, клопат пра ветэранаў, рэалізацыя праектаў па папулярызацыі сямейных каштоўнасцяў, сацыялізацыя людзей з абмежаванымі магчымасцямі, мерапрыемствы, прысвечаныя юбілейным датам, вахты памяці, аўтапрабегі, дыялогавыя пляцоўкі і шмат іншых, накіраваных на выхаванне людзей з актыўнай грамадзянскай пазіцыяй.

Патрыятычная акцыя «Звон смутку» па ахвярах Вялікай Айчыннай вайны», абласны праект «#Мая_Зямля_Прыдняпроўе», маладзёжная ініцыятыва «Беларусь — крыніца натхнення» дапамагаюць адчуць важнасць той работы, якая сёння праводзіцца ў вобласці. У ёй задзейнічаны і школьнікі, і ветэраны, і моладзь, і працоўныя калектывы, і грамадскія арганізацыі.

Знакавым мерапрыемствам, якое сімвалізуе захаванне нашай культурнай і духоўнай спадчыны, стала ўрачыстая цырымонія адкрыцця і асвячэння помніка свяціцелю Георгію Каніскаму. Велічная бронзавая скульптура, створаная па ініцыятыве мясцовага дабрачыннага фонду памяці Георгія Каніскага пры падтрымцы аблвыканкама, Магілёўскага гарвыканкама і Магілёўскай епархіі, размясцілася на назіральнай пляцоўцы перад паркам у Падміколлі. Гэты славуты асветнік на працягу 40 гадоў быў архіепіскапам Магілёўскім, Мсціслаўскім і Аршанскім, шмат чаго стварыў карыснага для адукацыі нашых грамадзян.

У Год гістарычнай памяці мы рабілі ўсё, каб надаць імпульс увекавечанню памяці герояў Вялікай Айчыннай вайны. У вёсцы Верамееўка Клічаўскага раёна абноўлены мемарыял у гонар байцоў спецатрада «Слаўны». Тутэйшыя лясы і балоты сталі цэнтрам партызанскага руху літаральна з першых дзён Вялікай Айчыннай, тут базіраваліся кіраўніцтва падполля і 18 тысяч байцоў. Указам Прэзідэнта Клічаў узнагароджаны вымпелам «За мужнасць і стойкасць у гады Вялікай Айчыннай вайны». Калі бываеш у такіх месцах, пачынаеш душой адчуваць, наколькі наш свет крохкі і як важна яго шанаваць.

— Адным з адметных мерапрыемстваў, прысвечаных Вялікай Перамозе і Году гістарычнай памяці, стаў праект ад моладзі «Дарогамі памяці і славы». Жыхары вобласці атрымалі шмат уражанняў і інфармацыі пра мінулае сваёй радзімы. Гучалі пажаданні, каб праект працягваўся.

— Гэта адна са значных маладзёжных ініцыятыў. Яе мэта — згуртаванне жыхароў Магілёўшчыны на аснове гістарычных і гераічных традыцый Радзімы, супрацьстаянне спробам скажэння праўды аб ролі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне, папулярызацыя дасягненняў сучаснай беларускай дзяржаўнасці. Удзельнікі праекта паўтарылі слаўны шлях вызваленцаў, праехалі аўтакалонай па месцах баявой славы на стылізаваных аўтамабілях, з перасовачнай выставай, палявой кухняй і іншай атрыбутыкай таго часу. У месцах прыпынкаў яны сустракаліся з жыхарамі, паказвалі канцэрты, праводзілі дыялогавыя пляцоўкі, ускладалі кветкі да помнікаў і мемарыялаў, знаёміліся з гісторыяй канкрэтнай мясцовасці. З сабой яны бралі зямлю з месцаў воінскіх пахаванняў для будучага музея воінскай славы Магілёўскай вобласці на Буйніцкім полі. Зямля, палітая крывёю нашых абаронцаў і вызваленцаў, стане адной з найкаштоўнейшых святынь гэтага музея. У нашай краіне няма сям'і, якую б не закранула Вялікая Айчынная вайна. Немагчыма забыць тысячы спаленых разам з жыхарамі вёсак, разбураныя гарады, закатаваных старых і дзяцей, гора і слёзы нашых землякоў, якія не дачакаліся сваіх родных і блізкіх з вайны.

— Як супрацьстаяць працэсам скажэння гісторыі, узвядзення ў абсалют сумнеўных каштоўнасцяў, знявагі здабыткаў і подзвігаў народаў Беларусі і Расіі?

— Сапраўды, у сённяшнім свеце асобныя сілы спрабуюць перапісаць гісторыю на карысць зменлівым палітычным інтарэсам, рэабілітаваць нацызм, пасеяць варожасць паміж людзьмі розных нацыянальнасцяў, братамі-славянамі — падштурхоўваюць свет да новых канфліктаў, гвалту і жорсткасці. Таму сёння асабліва важна зберагчы і захаваць гістарычную праўду, якая служыць збліжэнню людзей у імя ідэалаў дабра і міласэрнасці і нагадвае нам, нашым дзецям, унукам, як важна шанаваць і засцерагаць мір і грамадскую згоду.

Гістарычная памяць аб тых страшных гадах — гэта імунітэт супраць любой ваеннай агрэсіі і варожасці. Як сказаў Прэзідэнт: «Фашызм і нянавісць пад сцягамі дэмакратыі беларусы на сваёй зямлі не прапусцяць. Мы працягваем выхоўваць сваіх дзяцей на каштоўнасцях міру і чалавечага жыцця!» Дзесяцігоддзі міру дазволілі нам пераўтварыць параненую беларускую зямлю ў квітнеючы сад, пабудаваць незалежную дзяржаву, у якой можна спакойна жыць, вучыцца, працаваць, разам будаваць годную будучыню.

Нэлі ЗІГУЛЯ