Вы тут

Псіхатэрапеўт пра псіхаэмацыянальныя парушэнні пасля COVІD-19


Каранавірусная інфекцыя ўздзейнічае на цэнтральную нервовую сістэму чалавека, што выяўляецца ў некаторых праявах постковіднага сіндрому. Так, адным з характэрных сімптомаў пасля перанесенага COVІD-19 з'яўляецца частковая страта памяці, некаторыя людзі пачынаюць забываць тыя ці іншыя словы. Акрамя таго, у пацыентаў, якія паправіліся, назіраецца моцная раздражняльнасць. Парушэнні сну, хуткая стамляльнасць, пастаяннае хваляванне і трывога — таксама частыя спадарожнікі тых, хто перанёс гэту інфекцыю. Варта пачакаць, пакуль пройдзе, ці ўсё ж звяртацца да доктара? Пра гэта расказала ўрач-псіхатэрапеўт Мінскага гарадскога клінічнага цэнтра псіхіятрыі і псіхатэрапіі Анастасія Сцельчанка.


Што такое постковідны сіндром і якія яго праявы?

— Постковідны сіндром, таксама вядомы, як Long COVІD, — наступствы каранавіруснай інфекцыі, пры якой да 20 % людзей, якія перанеслі COVІD-19, пакутуюць ад доўгатэрміновых сімптомаў, якія доўжацца да 12 тыдняў і даўжэй, — тлумачыць урач.

Асноўнымі прычынамі ўзнікнення постковідной сімптаматыкі з'яўляюцца выкліканыя вірусным захворваннем парушэнні:

  • пашкоджанне тканак органаў (клеткі лёгкіх, сэрца, крывяносных сасудаў, галаўнога мозгу, нырак, страўніка і кішэчніка);
  • тромбаўтварэнне (запаленне абалонак крывяносных сасудаў, парушэнні згусальнасці крыві);
  • пашкоджанне клетак галаўнога мозгу і буйных нерваў;
  • аўтаімунныя рэакцыі з прычыны празмернага імуннага адказу.

Сярод самых частых скаргаў у пацыентаў — хранічная стомленасць; слабасць на працягу ўсяго дня; задышка, няпоўны ўдых, цяжар за грудзінай; галаўны боль, галавакружэнне, перапады ціску; мышачны і сустаўны боль; выпадзенне валасоў і пагаршэнне стану скуры і пазногцяў; запаленчыя працэсы ў поласці рота; высыпанні і абвастрэнне скурных рэакцый; безуважлівасць, няпамятлівасць, парушэнні сну, трывогі, панічныя атакі; расстройствы ЖКТ, дыярэя, парушэнне апетыту; павышэнне і паніжэнне тэмпературы цела або яе перапады; павышанае потааддзяленне; прыгнечаны настрой, дэпрэсія, сум.

Нярэдка пацыенты адзначаюць наяўнасць псіхаэмацыянальных парушэнняў пасля каранавіруснай інфекцыі. Яны закранаюць да 10 % насельніцтва.

Асноўныя сімптомы псіхаэмацыянальных парушэнняў

  • выяўленая астэнія;
  • пастаяннае хваляванне, трывога і неспакой з любой, нават нязначнай, нагоды;
  • раздражняльнасць, нецярплівасць;
  • унутраная скаванасць і напружанне;
  • клапатлівасць;
  • немагчымасць расслабіцца;
  • пачуццё ўзрушанасці і надыходзячага «нервовага зрыву» і складанасці з канцэнтрацыяй увагі;
  • пагаршэнне памяці, безуважлівасць;
  • парушэнне сну;
  • хуткая стамляльнасць;
  • пастаянныя страхі.

Да саматавегетатыўных праяў наступстваў СOVІD-19 адносяць патлівасць; прылівы гарачкі і холаду; адчуванне сухасці ў роце і камяка у горле; перыядычнае пачуццё недахопу паветра; напружанне і болі ў мышцах; расстройствы стула, дыскамфорт у вобласці жывата; галавакружэнне; зніжэнне палавой цягі, у мужчын — пагаршэнне патэнцыі; пачашчанае сэрцабіцце, непрыемныя адчуванні ў грудной клетцы; парушэнні нюхаў.

Акрамя таго, пасля перанесенай каранавіруснай інфекцыі характэрна іпахондрыя. Пацыент увесь час прыслухоўваецца да ўнутраных адчуванняў, пры любым пагаршэнні самаадчування імкнецца як мага хутчэй атрымаць кансультацыю ўрача. І, нават калі па выніках праведзенага абследавання неабходнасці ў медыцынскай дапамозе няма, ён настойвае на прызначэнні якіх-небудзь аналізаў, лекаў.

Хто ў групе рызыкі?

Аднак псіхаэмацыянальныя парушэнні ўзнікаюць не ва ўсіх. Існуе шэраг фактараў, якія вызначаюць уразлівасць чалавека і яго здольнасць да хуткага аднаўлення. Да груп павышанай рызыкі развіцця псіхаэмацыянальных парушэнняў можна аднесці:

  • медыцынскіх работнікаў, асабліва ўрачоў, якія аказваюць дапамогу пацыентам з COVІD-19 ва ўмовах павышанай нагрузкі, падвяргаючы сябе рызыцы заражэння;
  • пацыенты, якія перанеслі COVІD-19, асабліва ў выпадку шпіталізацыі пры цяжкім цячэнні хваробы;
  • людзі, якія страцілі блізкіх;
  • людзі, якія страцілі працу і якія панеслі фінансавыя страты.

Купіраванне трывогі і аднаўленне сну

— Асноўнае лячэнне — псіхатэрапія і фармакатэрапія, накіраваныя на купіраванне трывогі, аднаўленне сну, лячэнне дэпрэсіі і іншых псіхічных адхіленняў. Акрамя таго, важным з'яўляецца падтрымка ўрачоў, стварэнне бяспечнага асяроддзя, падтрымка родных і блізкіх, — кажа Анастасія Сцельчанка.

Рэкамендавана і псіхатэрапія. У першую чаргу пацыенту прапануюць прайсці курс сеансаў у псіхатэрапеўта з ужываннем тэхнік праблемна-арыентаванай тэрапіі і кагнітыўна-паводзінавай тэрапіі для прадухілення прагрэсіравання расстройства.

— Мэта лячэння — найперш дапамагчы псіхіцы адаптавацца, аднавіць сацыяльную актыўнасць, працаздольнасць, палепшыць псіхічную і фізічную якасць жыцця. Не варта забываць аб тым, што важным кампанентам у барацьбе з COVІD-19 у цяперашні час з'яўляецца вакцынацыя, — нагадвае псіхатэрапеўт.

Алена КРАВЕЦ

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».