Каранавірусная інфекцыя ўздзейнічае на цэнтральную нервовую сістэму чалавека, што выяўляецца ў некаторых праявах постковіднага сіндрому. Так, адным з характэрных сімптомаў пасля перанесенага COVІD-19 з'яўляецца частковая страта памяці, некаторыя людзі пачынаюць забываць тыя ці іншыя словы. Акрамя таго, у пацыентаў, якія паправіліся, назіраецца моцная раздражняльнасць. Парушэнні сну, хуткая стамляльнасць, пастаяннае хваляванне і трывога — таксама частыя спадарожнікі тых, хто перанёс гэту інфекцыю. Варта пачакаць, пакуль пройдзе, ці ўсё ж звяртацца да доктара? Пра гэта расказала ўрач-псіхатэрапеўт Мінскага гарадскога клінічнага цэнтра псіхіятрыі і псіхатэрапіі Анастасія Сцельчанка.
— Постковідны сіндром, таксама вядомы, як Long COVІD, — наступствы каранавіруснай інфекцыі, пры якой да 20 % людзей, якія перанеслі COVІD-19, пакутуюць ад доўгатэрміновых сімптомаў, якія доўжацца да 12 тыдняў і даўжэй, — тлумачыць урач.
Асноўнымі прычынамі ўзнікнення постковідной сімптаматыкі з'яўляюцца выкліканыя вірусным захворваннем парушэнні:
Сярод самых частых скаргаў у пацыентаў — хранічная стомленасць; слабасць на працягу ўсяго дня; задышка, няпоўны ўдых, цяжар за грудзінай; галаўны боль, галавакружэнне, перапады ціску; мышачны і сустаўны боль; выпадзенне валасоў і пагаршэнне стану скуры і пазногцяў; запаленчыя працэсы ў поласці рота; высыпанні і абвастрэнне скурных рэакцый; безуважлівасць, няпамятлівасць, парушэнні сну, трывогі, панічныя атакі; расстройствы ЖКТ, дыярэя, парушэнне апетыту; павышэнне і паніжэнне тэмпературы цела або яе перапады; павышанае потааддзяленне; прыгнечаны настрой, дэпрэсія, сум.
Нярэдка пацыенты адзначаюць наяўнасць псіхаэмацыянальных парушэнняў пасля каранавіруснай інфекцыі. Яны закранаюць да 10 % насельніцтва.
Да саматавегетатыўных праяў наступстваў СOVІD-19 адносяць патлівасць; прылівы гарачкі і холаду; адчуванне сухасці ў роце і камяка у горле; перыядычнае пачуццё недахопу паветра; напружанне і болі ў мышцах; расстройствы стула, дыскамфорт у вобласці жывата; галавакружэнне; зніжэнне палавой цягі, у мужчын — пагаршэнне патэнцыі; пачашчанае сэрцабіцце, непрыемныя адчуванні ў грудной клетцы; парушэнні нюхаў.
Акрамя таго, пасля перанесенай каранавіруснай інфекцыі характэрна іпахондрыя. Пацыент увесь час прыслухоўваецца да ўнутраных адчуванняў, пры любым пагаршэнні самаадчування імкнецца як мага хутчэй атрымаць кансультацыю ўрача. І, нават калі па выніках праведзенага абследавання неабходнасці ў медыцынскай дапамозе няма, ён настойвае на прызначэнні якіх-небудзь аналізаў, лекаў.
Аднак псіхаэмацыянальныя парушэнні ўзнікаюць не ва ўсіх. Існуе шэраг фактараў, якія вызначаюць уразлівасць чалавека і яго здольнасць да хуткага аднаўлення. Да груп павышанай рызыкі развіцця псіхаэмацыянальных парушэнняў можна аднесці:
— Асноўнае лячэнне — псіхатэрапія і фармакатэрапія, накіраваныя на купіраванне трывогі, аднаўленне сну, лячэнне дэпрэсіі і іншых псіхічных адхіленняў. Акрамя таго, важным з'яўляецца падтрымка ўрачоў, стварэнне бяспечнага асяроддзя, падтрымка родных і блізкіх, — кажа Анастасія Сцельчанка.
Рэкамендавана і псіхатэрапія. У першую чаргу пацыенту прапануюць прайсці курс сеансаў у псіхатэрапеўта з ужываннем тэхнік праблемна-арыентаванай тэрапіі і кагнітыўна-паводзінавай тэрапіі для прадухілення прагрэсіравання расстройства.
— Мэта лячэння — найперш дапамагчы псіхіцы адаптавацца, аднавіць сацыяльную актыўнасць, працаздольнасць, палепшыць псіхічную і фізічную якасць жыцця. Не варта забываць аб тым, што важным кампанентам у барацьбе з COVІD-19 у цяперашні час з'яўляецца вакцынацыя, — нагадвае псіхатэрапеўт.
Алена КРАВЕЦ
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».