З кіраўніком цымбальнага аркестра «Першацвет» Віктарам Тульвінскім і яго жонкай-цымбалісткай Алай я пазнаёмілася падчас сумеснай камандзіроўкі ў Новасібірск. Разам з сямейнай парай тады гастраляваў іх былы зяць Павел. Апошні, акрамя таго, што іграе ў «Першацвеце» на флейце, дык яшчэ і працягвае працаваць поплеч з былой жонкай, цесцем і цешчай у адной школе выкладчыкам. Калі я пра гэта даведалася, са здзіўленнем спытала: «Як вам удалося захаваць добрыя адносіны з былым мужам дачкі? Можа, ёсць які сакрэт?» На што атрымала лаканічны адказ: «Сакрэт у нашай дачцэ».
Нядаўна я завітала ў госці да музычнай сям'і Тульвінскіх. Пасля размовы падумалася, што гэтыя людзі — знаходка для любога кінарэжысёра. Ды яны і самі жартам параўноўваюць сваё жыццё з «Санта-Барбарай».
«Зяць вырашыў даць сыну прозвішча Тульвінскі»
— Вы сказалі, што сакрэт добрых адносін з былым зяцем у вашай дачцэ. Што гэта значыць?
Віктар Сцяпанавіч: Пасля разводу я запытаўся ў Тані: «Ты ўжо, напэўна, не будзеш кіраваць «BREVІSам»?» (Ансамбль старадаўняй музыкі, які Таццяна Тульвінская стварыла разам з былым мужам. — Аўт.). Але пачуў у адказ: «Чаму не буду? Гэта ж наша агульная справа, прычым любімая. Тое, што мы з Пашам развяліся, не значыць, што застанёмся ворагамі. Тым больш у нас агульны сын».
— Таццяна, але ж большасць пар пасля разводу сапраўды сябрамі не назавеш. Мала таго, жанчыны часта забараняюць былому мужу бачыцца з дзецьмі...
Таццяна: Я не забараняла тату бачыцца з Уладзікам. На мой погляд, гэта эгаістычна з боку жанчыны. Якія адносіны будуць у пары пасля разводу, залежыць ад мудрасці і шчырасці абаіх. Я, напрыклад, не патрабавала аліменты. Проста ўзяла два свае чамаданы і пераехала жыць да бацькоў. Паша, відаць, ацаніў, што ў мяне не было ніякіх карысных намераў. Зараз у нас выдатныя адносіны. Больш за тое, калі развяліся, усе супярэчнасці зніклі, наадварот — стала значна прасцей кантактаваць. Я стараюся па магчымасці зусім не канфліктаваць з людзьмі. Для гэтага ніякіх асобых талентаў мець не трэба. Проста варта больш размаўляць.
Ала Віктараўна: Што цікава, цяперашні муж Тані (Ала Віктараўна з усмешкай пазірае на Аляксея) — вучань нашага першага зяця. У іх таксама зараз добрыя адносіны.
Таццяна: Лёша нават быў у майго былога мужа на вяселлі, дапамагаў вазіць гасцей. Паша зусім нядаўна ажаніўся. Нас усіх — і маіх бацькоў, і мяне з сынам — таксама запрашаў на вяселле.
А. В.: Лёшу мы ведаем з 6 гадоў. Тады ён прыйшоў у школу, дзе мы працуем, у першы клас. На флейце вучыўся іграць. Мы заўсёды ставіліся да яго з сімпатыяй, але і падумаць не маглі, што ён стане нашым зяцем.
Таццяна: А з татам Уладзіка мы працягваем разам іграць у «BREVІSе». Нават на гастролі муж адпускаў мяне на два тыдні. У нас з Лёшам вельмі адкрытыя адносіны, даверлівыя, мы ніколі не падманваем адно аднаго, нават у дробязях. Ды і я не даю ніякіх падстаў, каб мне не давяраць.
— Віктар Сцяпанавіч, наколькі я ведаю не так даўно цяперашні зяць зрабіў вам незвычайны падарунак...
В. С.: Так (пагладзіў па галаве ўнука), Дамір таксама, як і я, Тульвінскі. Я быў на сёмым небе ад шчасця, калі даведаўся, што бацькі вырашылі даць свайму сыну прозвішча дзеда. Нават і ўявіць сабе такога не мог.
«Можна Віктара Сцяпанавіча?» — «А каторага?..»
— Ала Віктараўна, Віктар Сцяпанавіч, вы не толькі жывяце разам ды гастралюеце, але яшчэ і працуеце ў адной школе ўжо больш за 30 гадоў. Хоць на дзень разлучаліся?
В. С.: Нават на тыдзень. Нядаўна я браў адпачынак, каб паспець да зімы разабрацца на лецішчы з дахам. Сям'я ж расце, вырашылі расшырацца.
А. В.: Але ўсё адно нам складана адно без аднаго. Стэлефаноўваліся як мінімум два разы на дзень. Ранкам, каб запытацца «Як спалася?». Увечары, каб падзяліцца навінамі за дзень і пажадаць спакойнай ночы.
В. С.: Рэдка мы расстаёмся. Практычна заўсёды разам. І на працы, і дома, і ў адпачынку.
А. В.: Бывае, пра нешта падумаю і дзялюся з мужам. А Віця: «Слухай, проста з языка зняла, у мяне якраз гэта думка ў галаве».
Таццяна: Бацькі неразлучныя, бо аднадумцы. 4 студзеня, дарэчы, будзе 42 гады, як яны разам.
В. С.: Ёсць на каго раўняцца — бацькі Алы больш як 60 гадоў разам пражылі.
А. В.: У нас перад вачыма заўсёды быў прыгожы прыклад адносін паміж мужчынам і жанчынай.
— Псіхолагі раяць маладым жыць асобна ад бацькоў. Вы ж, наколькі ведаю, усё жыццё жылі з імі ў адной кватэры. І пры гэтым захавалі цудоўныя адносіны. Як умудрыліся ні разу не пасварыцца?
В. С.: А як мы будзем сварыцца, калі бацькі за сценкай? Мы маглі толькі шэптам гэта рабіць (смяецца). А праз пяць хвілін запал патух, ужо і сварыцца не хочацца.
А. В.: Мама ў мяне аднойчы запыталася: «Дачушка, а вы наогул сварыцеся з Віцем ці не?» — «Часам бывае», — кажу. «А як вы гэта робіце? Я ж не бачу нічога і не чую».
В. С.: Разумелі, што калі пачнём сварыцца, нават з-за дробязі, бацькі будуць перажываць. Мы ж іх вельмі паважалі, таму стараліся максімальна аберагаць.
— Але ж як ужываліся дзве гаспадыні (а дочкі падраслі, дык і ўсе чатыры) на адной маленькай кухні?
В. С.: Мама Алы была вялікім дыпламатам. Яна ўмела разруліць любую сітуацыю так, каб усім было добра.
А. В.: Калі мы прыходзілі дадому, бацькі цалкам вызвалялі нам кухню. Не было эгаізму. Кожны ў першую чаргу думаў пра роднага і блізкага чалавека, як будзе лепш яму. Ведаю, што ў некаторых сем'ях жывуць па правіле: «Я хачу зараз прыняць ванну, а вы пачакайце». Не, такога ў нас ніколі не было.
— Ала Віктараўна, як адрэагаваў тата, калі даведаўся, што вашага абранніка таксама завуць Віктар Сцяпанавіч?
А. В.: Яму было вельмі прыемна. «О, — кажа. — Цяпер нас двое». Калі мы пажаніліся, не было мабільных тэлефонаў, усе званілі толькі па дамашнім. Знаёмыя і сваякі ведалі, што ў нас два Віктары Сцяпанавічы. Таму, калі тэлефанавалі, прасілі паклікаць Віктара Сцяпанавіча малодшага альбо старэйшага. А тыя, хто не ведаў, траплялі ў камічную сітуацыю: «Можна Віктара Сцяпанавіча?» — «А каторага?» — «А ў вас што, двое?»
«Дачушка, у мяне свёкар быў гадкі-гадкі, але ж свякроўка — залатая...»
— Віктар Сцяпанавіч, як вы пазнаёміліся са сваёй жонкай?
В. С.: Было гэта ў музычным вучылішчы, у Наваполацку. Ала вучылася на першым курсе, я — на чацвёртым. Мы як мінімум 4—5 гадзін у дзень павінны былі займацца на інструменце. Хтосьці гэта рабіў у прыбіральні, хтосьці на лесвічнай пляцоўцы. Дык вось сяджу я на прыступках, іграю... А зверху ўніз студэнты ходзяць. Спачатку ногі відаць і толькі потым — чалавек. І тут раз — штосьці такое прыгожае выплывае... Боты-панчохі тады толькі ў моду ўвайшлі. Ала ж сталічная дзяўчына, мама прыбірала. Вось і запала ў душу. Як цяпер памятаю, калі яна спускалася ў гэтых боціках па лесвіцы з трэцяга паверха, я вачэй не мог адвесці.
А. В.: Мы жылі ў адным інтэрнаце. Да мяне старшакурсніцы прыбягаюць і кажуць: «Хлопец з табой хоча пазнаёміцца. Ты згаджайся. Ён вельмі добра нямецкую мову ведае. Возьмеш яго канспекты». Віця пасля сапраўды дапамагаў мне перакладаць тэксты. Але той разлік вельмі хутка перарос у сапраўднае каханне.
В. С.: Мы рана пажаніліся. Мне было 19, Але — 17. У той год пабраліся шлюбам яшчэ пяць маіх аднакурснікаў. Але толькі аднаму мне пашанцавала. Студэнцкія сем'і знаёмых разваліліся.
— Уявіце, каб у той час, калі вы жылі з бацькамі, вам сказалі: «Даём кожнаму па асобнай вялікай кватэры, але забіраем усе музычныя інструменты». Прамянялі б музыку на асобнае жыллё?
В. С.: У нас быў падобны выбар на пачатку 90-х. Настаўнікам музыкі тады плацілі ўсяго 20 долараў у месяц. І большасць нашых калег падаліся ў «чаўнакі». У нас таксама стаяла дылема: працягваць бясплатна працаваць дзеля ідэі ці ісці зарабляць грошы. Як бачыш, засталіся, не кінулі. Цяжкі быў перыяд. Калі ў кагосьці муж добра зарабляў, то жонцы можна было працаваць за ідэю. А ў нас жа ўсе ў адным чоўне: я, Ала ды дачка з зяцем. Але пратрымаліся. І цяпер ні кроплі не шкадуем. Бо займацца ўсё жыццё нелюбімай справай — не цукар. Калі «ну, не тваё гэта», тады і грошы тыя будуць нямілыя.
А. В.: Затое дзякуючы «Першацвету» мы аб'ехалі практычна ўсю Еўропу.
В. С.: Цымбалы ж для іншаземцаў экзотыка. Яны такога нідзе не бачылі. У Францыі нас нават запрасілі іграць на заручынах бургундскай прынцэсы, яна выходзіла замуж за арабскага шэйха. Гэта былі незабыўныя ўражанні.
— Што ў вас асацыюецца са словам «сям'я»?
Таццяна: Узаемападтрымка.. У нашай сям'і, як у «Трох мушкецёрах», адзін за ўсіх і ўсе за аднаго.
В. С.: Ну так, калі камусьці патрэбна дапамога, усё кідаеш і ляціш. У тым ліку і па працы бываюць розныя сітуацыі. Напрыклад, акардэаніст захварэў, а праз гадзіну канцэрт. Я ведаю, што заўсёды магу папрасіць дачку, каб падстрахавала. Тое ж самае датычыцца і зяця, Лёша з намі на ўсіх канцэртах. Ён не толькі іграе на флейце, але і інструменты дапаможа разгрузіць. Для працы гэта добра. Выніковасць зусім іншая, калі ва ўсіх ёсць інтарэс падтрымаць адно аднаго.
(Увесь вечар Аляксей жартаваў, расказваў анекдоты.)
— Вам з зяцем, гляджу, сумаваць не даводзіцца?
А. В.: Нам з мужам пашанцавала, абодва зяці з пачуццём гумару. Калі яны разам збіраюцца, смяюся да слёз...
В. С.: Наша малодшая дачка Юля, як і Ала, іграе на цымбалах. Яна выйшла замуж у Літву. Дарэчы, сустрэла сваё каханне на маёй малой радзіме, у Лынтупах. Бабуля зяця і мая маці суседкамі былі. Хоць муж Юлі і не музыка, але папрасіў мяне навучыць яго іграць на гітары. Інструмент я яму ўжо падарыў. Іграць таксама даўно навучыў бы, каб крыху бліжэй жылі (смяецца).
А. В.: Мы з Віцем стараемся не ўмешвацца ў адносіны дзяцей. Як я кажу, добра маім дочкам, дык мне ў тысячу разоў лепш. Застаецца толькі радавацца і маліцца за іх шчасце і здароўе. У мяне і мама ніколі не лезла ў нашы з мужам адносіны. І свякроў, барані божа. Яна толькі магла спытаць: «Дзетка,
а ці добры мой Віцечка муж?» «Добры», — смяюся. «Калі ж, можа, трошку нешта не тое, дык ты кажы. Я пагавару з ім». Для яе самае галоўнае было, каб усё ў нас ішло добра. Не ўносіла абсалютна ніякай смуты. «Дачушка, у мяне свёкар быў гадкі-гадкі, але ж свякроўка — залатая. Можа, і я такая...». З ёй было так цікава размаўляць. Мы як прыязджалі, яна заўсёды казала: «Дачушка, кладзіся ты са мной спаць, пагаворым з табой да раніцы». Яна штосьці пытаецца, я расказваю. У мяне з мамай былі цудоўныя адносіны.
— Вы называлі свякроў мамай?
А. В.: Так. І яна мяне ніколі Алай не звала. Калі цябе называюць «дачушка», ты ж не скажаш «Леанора Паўлаўна». Я спачатку звярталася да свекрыві «мама», а потым — «мамачка». Мне было лёгка так яе называць. Нават не стаяла пытанне неяк па-іншаму. Ды і жанчыне прасцей сказаць «мама». Хоць Віця маіх бацькоў таксама называў мамай ды татам.
В. С.: Як называць, гэта не самае галоўнае. Галоўнае, каб дзеці любілі сваіх бацькоў і клапаціліся пра іх.
Надзея ДРЫНДРОЖЫК
Фота Сяргея НІКАНОВІЧА
Спасылкі
[1] https://zviazda.by/be/author/nadzeya-dryndrozhyk
[2] https://zviazda.by/be/gramadstva
[3] mailto:nаdzіеjа@zvіаzdа.bу
[4] https://zviazda.by/be/tags/syamya
[5] https://zviazda.by/be/tags/dzeci
[6] https://zviazda.by/be/tags/unuki
[7] https://zviazda.by/be/tags/backi
[8] https://zviazda.by/be/tags/adnosiny
[9] https://zviazda.by/be/tags/muzh-i-zhonka