Міністэрства абароны запрасіла прадстаўнікоў маладзёжнай супольнасці наведаць 72-гі Аб’яднаны вучэбны цэнтр.
У пачатку гэтага года актывісты супольнасці «Маладзёжны блок» накіравалі ў Міністэрства абароны шэраг прапаноў. Яны тычыліся далейшага паляпшэння ўмоў праходжання тэрміновай ваеннай службы. Пераважную большасць з іх можна аднесці да чатырох груп: парадак камплектавання Узброеных Сіл, грашовыя, інфармацыйныя і побытавыя.
Напрыканцы лютага міністр абароны Віктар Хрэнін даў афіцыйны адказ на запыт. Згодна з ім, ваеннае ведамства не знайшло эканамічнага абгрунтавання першых дзвюх груп прапаноў. Яны тычыліся магчымасці праходзіць службу падчас вучобы, павышэння грашовых выплат і іншых. Акрамя таго, не ўлічваюцца тэрміны, якія патрэбны, каб падрыхтаваць вайскоўцаў па ваенна-ўліковых спецыяльнасцях. Таксама, згодна з дакументам, вылучаныя прапановы не спрыяюць таму, каб абараніць дзяржаву, грамадства і асобу ад знешніх і ўнутраных пагроз.
І тут Міністэрства абароны зрабіла цікавы ход, які тычыцца інфармацыйных і побытавых ініцыятыў. Ведамства афіцыйна запрасіла прадстаўнікоў «Маладзёжнага блока» наведаць у пачатку сакавіка 72-гі Аб’яднаны вучэбны цэнтр, які месціцца ў Барысаве. Мэта паездкі простая: даць магчымасць непасрэдна паглядзець, як жа праходзіць служба ў салдат. На прапанову пагадзіліся два хлопцы — Даніла Лаўрэцкі і Валерый Тамілін. Даніла — афіцэр запасу, скончыў падчас навучання ў вышэйшай навучальнай установе ваенную кафедру. Валерыя прызыў закране неўзабаве.
Даволі нечаканым стаў прыезд у Барысаў намесніка міністра абароны па ідэалагічнай рабоце генерал-маёра Леаніда Касінскага. Даніла і Валерый скарысталіся магчымасцю і пачалі задаваць найбольш хвалюючыя пытанні. Дыскусія атрымалася працяглай і ажыўленай. Ніжэй пададзены самыя цікавыя моманты.
— Яшчэ ў кастрычніку 2018 года Аляксандр Лукашэнка, сустракаючыся са студэнтамі гродзенскіх ВНУ, выказаў думку, што можна прызываць у войска падчас летніх канікул. Пасля першага курса яны змогуць атрымаць пачатковую ваенную падрыхтоўку, пасля другога — асвоіць вайсковую спецыяльнасць, а працягнуць армейскія зборы можна і на апошніх курсах. У выніку маладыя людзі не адрываюцца ад вучобы і праходзяць службу. Ці ёсць план рэалізацыі гэтай прапановы?
— Думаю, было б не зусім правільна выкарыстоўваць такую дэфініцыю, як «план». Ёсць задача Прэзідэнта. Яна пастаўлена і будзе выканана. Прапановы будуць абавязкова даложаны кіраўніку дзяржавы. Яны будуць тычыцца таго, у якім выглядзе можна выкарыстоўваць варыянты, аб якіх ідзе гаворка. Але ўсе гэтыя прапановы патрабуюць дэталёвай прапрацоўкі. Сказаць, што мы іх вынесем, напрыклад, на працягу двух год, — адназначна нельга. Аднак запэўніваю, што праца над гэтым ідзе. Нам патрэбны час.
— Якія робяцца захады, каб зрабіць Узброеныя Сілы больш адкрытымі?
— Мы адкрыты, і нічога не хаваем. Хочам, каб пра войска гаварылі праўду. А не домыслы ці нейкія прыдумкі... І мы адкрыты для дыялогу, абмеркавання. Такой ступені адкрытасці, як у нашым войску, вы мала дзе знойдзеце. Мы ж гутарым з ваеннаслужачымі іншых дзяржаў. Напрыклад, у Германіі нельга паведаміць ні пра адно здарэнне ў бундэсверы без згоды пацярпелага. А калі, крый Божа, ён загінуў, то дазвол на агалошванне звестак мусяць даваць яго родныя і блізкія. І мы не раз сутыкаемся з тым, што нам пасля тэлефануюць бацькі і пытаюцца, чаму мы без іх згоды расказалі пра здарэнне з іх сынам. Пры гэтым мы не называем імёнаў, каб не парушаць этычныя моманты... Калі браць тэму адкрытасці ў комплексе, то мы сёння актыўна ідзем у сацыяльныя сеткі. Займаюцца гэтым і афіцэры ў воінскіх часцях, і камандзіры падраздзяленняў. На маю думку, за апошнія два гады мы зрабілі вельмі шмат і спыняцца на дасягнутым не збіраемся. У тэставым рэжыме працуе сваё інтэрнэт-тэлебачанне. Сёлета запускаем сваё інтэрнэт-радыё.
— Наколькі ў нас укамплектаваны часці афіцэрскім саставам?
— Зараз працэнт камплектавання ім складае 95-97% у залежнасці ад вайсковай часці. Я ўдакладніў інфармацыю, пасля першага кантракту ў нас звальняецца 6-7% афіцэраў, а не 50%, як гэта даводзілася чуць. Мы іх і не трымаем у такім выпадку. Калі чалавек вырашыў сысці, значыць, ён не можа выконваць свае абавязкі ў поўнай меры.
— Але не сакрэт, што ў Ваеннай акадэміі конкурс на некаторыя спецыяльнасці нізкі.
— Ваенны чалавек ва ўсе часы не быў ні бедным, ні багатым, а заўжды адносіўся да сярэдняга класу. На чыйсьці выбар, мабыць, паўплывалі бацькі, і ён ідзе ў Ваенную акадэмію, лічачы, што там вялікія грошы. А насамрэч гэта — цяжкая праца.
— Як жа зрабіць так, каб туды ішлі лепшыя?
— Універсальнага рэцэпту я даць не магу. Трэба, на мой погляд, вяртацца да пытанняў належнага патрыятычнага выхавання ў школе. Чалавек, падаючы дакументы ў Ваенную акадэмію, мусіць разумець, што гэта не столькі спосаб зарабляння грошай, колькі яго прызванне. Напэўна, дзякуючы гэтаму будуць ісці лепшыя людзі. Нельга ўсё вымераць сярэднім балам. Павінны быць і лідарскія якасці. Бывае і наадварот — чалавек заканчвае ВНУ, але не здольны быць арганізатарам, павесці людзей за сабой.
— Закон, які змяніў мінулым летам колькасць адтэрміновак ад тэрміновай службы ў войску, выклікаў вялікі розгалас у грамадстве. На нашу думку, гэта не ідэальны варыянт. Як лічыце Вы, ці можна было б яго дапрацаваць?
— Ідэальных варыянтаў не бывае ніколі. Заўжды ёсць пэўныя сітуацыі. Раней была абстаноўка, калі мы маглі прадастаўляць адтэрміноўкі ў ранейшай колькасці. Цяпер мы сутыкнуліся з такой з’явай, як дэмаграфічная яма. З падобнымі прапановамі міністэрства выходзіла яшчэ дзесяць год таму, бо мы спрагназавалі такую сітуацыю. Але на той момант, пэўна, не было нагоды, якая б дала штуршок прыняццю пэўнага рашэння. А зараз яна ўзнікла. Давайце падыдзем да гэтай праблемы і з іншага боку. Тысячы прыкладаў, калі служба ў войску не перашкаджала чалавеку стаць кваліфікаваным спецыялістам. Калі чалавек мае здольнасці, ён здольны ажыццявіць прарыў у той жа навуцы, — ёсць рычагі, якія дазволяць вызваліць яго ад тэрміновай службы ў войску для таго, каб ён прыносіў карысць грамадству іншым шляхам. Таму я — за індывідуальны падыход...
Гасцям паказалі размяшчэнне 3-й гвардзейскай школы падрыхтоўкі спецыялістаў танкавых і артылерыйскіх падраздзяленняў. На чале экскурсіі стаў намеснік начальніка па ідэалагічнай рабоце Міхаіл Кумякоў. Хлопцаў цікавіла ўсё — стан санітарных вузлоў, памяшканне казармы, у якой жывуць салдаты. Шмат пытанняў было прысвечана сістэме відэаназірання, якая была ўкаранёна тут некалькі год таму. Нагадаем, што цяпер аб’ектывы «прастрэльваюць» усе закуткі і пакоі паверха, «карцінка» выводзіцца на маніторы ў кабінеце дзяжурнага афіцэра.
Даніла і Валерый больш чым паўгадзіны гутарылі з салдатамі, якія служаць у 3-й гвардзейскай школе. Распытвалі пра побыт, пра тое, як часта ходзяць у звальненні, пра распарадак дня.
Хлопцы пабывалі і на палігонах, дзе ў салдат штодня праходзяць практычныя заняткі на танках і баявых машынах пяхоты. А яшчэ змаглі паспрабаваць сябе ў ролі снайпераў, пастраляўшы па мішэнях з аўтамата Калашнікава на стрэльбішчы.
***
— Вось я, напрыклад, не ведаў пра тое, што ўпершыню тэма скарачэння адтэрміновак уздымалася яшчэ так даўно, — прызнаецца Валерый Тамілін па дарозе назад. — Дзіўна, што рашэнні па такіх пытаннях прымаюцца так доўга. Трэба, каб гэты працэс паскараўся. Увогуле, мне здаецца, што ваеннае ведамства стала больш адкрытым для сродкаў масавай інфармацыі, як дзяржаўных, так і недзяржаўных. Ды і вы самі бачылі — падчас усёй паездкі мы вольна рабілі фотаздымкі, распачыналі стрымы ў сацыяльных сетках.
...Нам паказалі адну часць. Сказаць па праўдзе — я б хацеў, каб такімі былі ўсе ў нашай краіне. Мы ж не выступаем супраць прызыўной арміі як з’явы — будзем рэалістамі, па многіх важкіх прычынах у бягучых умовах нельга ўзяць і за адну ноч цалкам перайсці на кантрактную службу. А проста хочам адлюстраваць тое, як войска ўспрымаюць маладыя людзі, для якіх тэрыторыя за плотам часці — terra incognita.
Што ж, паездка ў 72-гі Аб’яднаны вучэбны цэнтр паказала тое, што вялікі дыялог паміж двума бакамі па вострых пытаннях цалкам рэальны. Галоўнае — весці яго ў канструктыўным рэчышчы. Калі крыху перайначыць вядомую кітайскую прымаўку, то любы шлях складаецца з мноства крокаў. І, здаецца, якраз таму аўтар гэтых радкоў і стаў сведкам.
Валяр’ян ШКЛЕННІК
Фота Ганны ЗАНКАВІЧ
Спасылкі
[1] https://zviazda.by/be/tags/valyaryan-shklennik
[2] https://zviazda.by/be/author/ganna-zankavich
[3] https://zviazda.by/be/gramadstva
[4] https://zviazda.by/be/tags/armiya
[5] https://zviazda.by/be/tags/silavyya-struktury
[6] https://zviazda.by/be/tags/pryzyu