***
Такая зіма,
што застылі і словы, і гукі.
Нервуецца чайнік
каторы ўжо раз на пліце.
Ты крочыш на ўсход
адзінокім акцёрам кабукі,
і цемра спявае табе.
А усё, што хацеў
пакінуць па-за,
адлятае да хмараў сініцай,
салодкімі кропкамі цукру
ў вадзе растае...
Ты марыш
камусьці далёкаму
сёння прысніцца,
і ноч разумее,
цалуючы скроні твае.
Так,
гэта пакуль што не лечаць:
ні ёдам,
ні мёдам,
ні шэптам пяшчотных радкоў.
І ізноў — па нажы.
На цёплай далоні
празрыстым кавалачкам лёду
чужы іерогліф
імя твайго
ціха дрыжыць.
***
І яе —
прыйдзе час, і выпусцяць.
Год ці два
пасярод гэтых сцен
вылечвае і хранічных.
У яе трыццаць шосты памер
і светлая галава
з поўным слоўнікам рэплік —
з’едлівых, іранічных…
З выпадковай машыны
ў горад ляціць «Бі-2»,
а візір з b4 здзекуецца: «Ça va?»…
Яна йдзе да метро
і думае:
«Сімвалічна».
У яе замест карткі
тоўсты медычны том,
на старонках —
любых дыягназаў незлічона.
І, заходзячы ў свой
чарговы
часовы дом,
выдыхае яна
і сцены фарбуе чорным.
У яе ёсць сусед —
нябачны усім фантом,
а на столі плакаты
з морам і рок-гуртом.
Пад плакатамі — ложак
(сховішча ёй і човен).
Вечарамі яна
ўглядаецца ў манітор
(маніторыць, напэўна,
хто там яе чакае),
штосьці слухае,
націскаючы зноў «паўтор»,
і ўсё просіць і просіць,
быццам бы Герда Кая
ці багоў старажытных
гордая Наўсікая,
каб яно адпусціла —
тое, што там, за краем.
Што згусціла,
звяло,
сарвала,
закараціла…
Бо штораз
выбухае
нешта ўнутры
трацілам,
калі
ён
яе
адпускае…
***
Адзін чалавек
умеў
забіваць
пачуцці.
Быў майстрам у справе,
з рэгулярнасцю браў замовы.
Пра яго не казалі ўголас,
але шапталі адзін адному:
«Чуеце?
Жыве на той вуліцы.
Толькі нікому ні слова».
Ён знешне быў як усе,
з дзевяці да шасці на працы,
сядзеў у сацсетках
(шукаў патэнцыйных кліентаў).
А калі хто і ведаў,
чым ён насамрэч займаецца,
то маўчаў
(раптам самому
спатрэбіцца гэта?..)
У яго не было адбою
ад розных ахвотных,
ён пакрысе павышаў тарыфы,
запісваў у дзённік гісторыі
(звычайна без дат і імёнаў,
але месцамі нават з фота —
некаторым чамусь
патрэбна аўдыторыя)...
І вось аднойчы
звычайнай восеньскай раніцай
ён галіўся сабе ў лазенцы,
насвістваў пад Умутурман.
А калі,
паглядаючы на гадзіннік,
стаў апранацца, —
тэлефонны званок
з незнаёмага нейкага нумару.
Настойліва,
нецярпліва:
«Алё! Я слухаю!»
Цішыня.
Раздражнёна — адбой —
і ідзе назад…
На другім канцы горада
я
апускаю слухаўку.
Я пакуль не ведаю,
што мне
ў яе
сказаць.
***
Чатыры трыццаць.
Спяць Джон Дон,
масты,
машыны ў гаражы,
зямля пад снегам…
Чарговы раз не выспаўшыся,
ты
ідзеш праз горад,
збудаваны з лега,
па крохкай цішыні
ды па дварах,
дзе,
не варушачыся,
дрэмлюць дрэвы.
Ідзеш,
а ў сэрцы —
даўняй стрэмкай —
страх
(аскепкам ад люстэрка каралевы).
Забыўшыся на радасць і на боль,
здранцвеўшы,
удыхнуўшы лёд і неруш,
ты п’еш марозных вуліц алкаголь
і быццам бы ад гэтага п’янееш
і робішся падобным да таго,
што хлопчыкам малым
глядзеў на ружы…
Але жыццё з табой згуляла ў го,
і ты прайграў.
І вось навокал сцюжа,
рыпенне снегу, вочы ліхтароў,
і ні душы — як на пустыннай выспе…
…Яшчэ крыху —
адчыніцца метро.
Запішаш верш, які нарэшце выспеў
(пра вечнасць,
патаемнасць тут-быцця…)
А хочацца —
ўцячы, ці замаўчаць, ці
на мову цеплыні і пачуцця
усе свае глыбіні
перакласці.
***
Віка амаль упэўнена:
потым яна прастыне
(панабірала ж снегу поўныя чаравікі).
Толькі чакае не дом,
дзе цёпла і чай з малінай,
а чарговы звычайны двор
непадалёк ад «Рыгі».
У пустаце і цішы
пачне адпускаць спружыну,
якая сціскала скроні абрысамі слоў.
Пагэтаму
Віка зусім не хоча
цяпер
гаварыць з жывымі.
У ёй унутры збіраецца
таварыства мёртвых паэтаў.
Снегавікі —
нібыта ў парыве —
на лаўкі ўсталі.
Свецяцца вочы вокнаў
ва ўсе чатыры бакі.
Бродскі
і
Барадулін,
Цэлан,
Шымборска,
Таўбін…
Менск замірае стопкадрамі:
ілюструе радкі.
Змерзлі дашчэнту пальцы,
мокрыя рукавіцы,
крокі рыпуча мераюць вуліцы і двары.
Пераплятаюцца літары
ў замеценай снегам Віцы.
Злёгку варушацца вусны.
Сэрца адстуквае рытм.
… калі паміраюць дрэвы…
… толькі кахання раны…
… мы п’ем цябе ўпоўдзень і раніцай…
… не пакідай пакоя…
… я ад яго заблізка…
… я праходжу праз брамы…
… век чалавечы — як снег на галінцы…
… плача і ўсё такое…
***
Птушкамі біліся
паміж рэбраў
вершы…
Верыш?
Птушкам,
злоўленым чулай душой,
было душна.
Чуеш?
Хацелася волі і ветру
жаўруку ці сініцы,
каб сніцца
потым таму,
хто знойдзе,
возьме іх у руку,
у кім адгукнецца.
Птушкамі біліся вершы
недзе ля сэрца.
Яны не паспелі
выпрастаць крылы
і паляцець з агруддзя.
Ім сустрэліся людзі,
а потым —
кулі.
І больш — ніколі.
І замест неба — глеба.
Толькі пакуль ты ходзіш,
чуеш
і верыш —
яны жывыя,
прылятаюць з раю ці выраю
журавамі з паперы.
… Паўза, слова, уздых —
б’юцца між рэбраў.
Тваіх.
Спасылкі
[1] https://zviazda.by/be/tags/paeziya