Вы здесь

Фёдар Гурыновіч. Платы — як цымбалы…


Гурыновіч Фёдар Фёдаравіч нарадзіўся 15 верасня 1950 года ў вёсцы Крывічы на Салігоршчыне. Скончыў факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1981). Працаваў сакратаром камсамольскай арганізацыі будаўнічага ўпраўлення, мастаком-афарміцелем, карэспандэнтам раённай газеты, дырэктарам краязнаўчага музея. З 1986 г. — у газеце «Калійшчык Салігорска»: карэспандэнтам, адказным сакратаром, рэдактарам.


Аўтар кніг паэзіі і прозы для дарослых і дзяцей: «Хлеб і соль» (1980), «Шматгалосая кветка» (1983), «Вішня цвіце» (1992), «Пад знакам Дзіяны» (1995), «Птушыная азбука» (1997), «Сто хрустальных родничков» (2000), «Рэчка» (2003), «Застаецца вера» (2010), «Соловей» (2014) і інш.

Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Янкі Маўра (1997).

 

Фёдар Гурыновіч. Платы — як цымбалы…

 

Прысак

 

Стары канал, заціснуты ў хамут

Гарбатага мастка; вады істужка,

Андатрамі раскрытыя ракушкі,

Як пудраніц бліскучы перламутр.

 

Бабрамі спілаваны праз адну —

Таполі на пасадцы ўсцяж канала.

Над імі сонца позняе канае,

І за сабой я доўгі цень цягну.

 

Падыспадам пяшчотнага лісця

Таполяў вусны грэе хрыплы вецер.

І незабудкі — бы ўспамін аб леце —

Між ломкіх промняў рыжага трысця.

 

Злагоджаны цяплом цялячых пысак,

Бярэцца поплаў срэбраным імхом;

І сум шчымлівы навявае прысак,

Пакінуты вясковым пастухом.

 

Вугольчык тлее шчэ адзін-адзіны.

Я каблуком расшавялю яго

І пук травы сухой у попел кіну.

І ўдзячна заўсміхаецца агонь.

 

 

Кулік

 

Ён ляцеў, кастрычнікам сасланы,

З дзюбаю крывой цыбаты птах.

А пад ім руднік свяціўся слаба

І скрыпелі тросы на капрах.

 

Ён лажок пакінуў, дзе вясною

Па расе за маткаю хадзіў.

І цяпер над шахтай саляною

У бязмежжы шэрым плыў адзін.

 

Ён крычаў пранізліва, трывожна.

Мо сваіх суродзічаў гукаў? —

Бо ад чарады адстаў; а можа,

Гэта быў апошні з магікан.

 

Шчэрыліся, вострыя, як скалы,

Тэрыконы ў цемрадзі пад ім.

І атрутным воблакам пускалі

Трубы ў неба свой ружовы дым.

 

Толькі што закончылася змена.

Клець наверх ляцела з-пад зямлі,

І шахцёры ў горад свой каменны

Клопаты бясконцыя няслі.

 

Кашлялі, смакталі цыгарэты,

Тэхнара вінілі за пралік…

І ніхто і знаць не знаў, што гэта

Праляцеў над шахтаю кулік.

 

 

Спас

 

Няспешна Спас святочны настае.

Скрыль мёду ў белай місе на стале,

Як сплаў бурштыну з золатам чырвонам.

Нагадваецца Балтыка, Чурлёніс,

Шум хваляў і рухомыя пяскі,

І медны колер хвояў шапаткіх.

Аса кругі над місай наразае.

Васковых сотаў готыка скразная,

Нібы ў архітэктуры стыль мадэрн.

І ў той жа час, як вечная мадэль,

Зямлёй і небам створаная ў працы,

Чым Бог і нам дазволіў карыстацца…

Аддаць павагу Спасу і сталу

Прыйшоў пчаляр; і вілкаю з вашчыны

Дастаў замураваную пчалу,

Нібыта кулю ўрач аперацыйны.

Дапіў са шклянкі цёплае віно

І пакасіўся на асіны танец,

І пстрычкай ногця збіў пчалу ў акно.

І смачна аблізаў салодкі палец.

 

 

Асавякі

 

У асінніку шапаткім

Пад наміткаю дрэўцаў стрункіх —

Маладыя асавякі,

Крутабокія, як матрункі.

 

Са сцяжыны ў траве густой

Зробіш крок і знянацку айкнеш:

Гэты жоўты зусім, а той —

Велікодным чырвоным яйкам.

 

Мацакі ўсе — ну як адзін!

Зграбных шапак літая пругкасць.

Як азартна ў грыбы хадзіць!

І як весела іх абстругваць!

 

Як прыемна ў такім ляску,

Што даверыў свае сакрэты,

Перакласці з рукі ў руку

Таямнічую ношу гэту.

 

Да машыны ісці пасля,

Несці поўненькае вядзерца,

Уздыхаючы спакваля:

Ах, ці хутка зноў давядзецца…

 

 

Непагадзь

 

Зашкліла ўсю пространь

Жарства непагоды.

Дабіцца не проста

З нябёсамі згоды.

 

Галосіць і стогне

Усё наваколле.

Спалохана ў стойлы

Забіліся коні.

 

Пад музыку Баха

Раз’юшана ў бубны

Бляшаныя дахі

Грымяць, як трыбуны.

 

Здзірае кастрычнік,

Касцісты і юны,

З апор электрычных

Гітарныя струны.

 

Вятрыска галодны

Шматае ганебна

Тугія палотны

Суконнага неба.

 

Цярэбіць каралі

Рабінаў цыбатых

І перабірае

Платы, як цымбалы.

 

У гнёздах сарочых

Хіхікае й вые,

І ў хлеўчыку смокча

Каровіна вымя. 

 

 

Перад зімой

 

У шэрані азіміна і поплаў,

І ўся далечыня ў дрымотным дыме,

Нібыта неастылы з печаў попел

Рассыпалі за вёскай гаспадыні.

 

Худыя дрэўцы ўхутаны ядлоўцам,

І выслана пасцель для вінаграду.

Ды толькі ўжо ні плугу, ні рыдлёўцы

Заснуўшая зямля зусім не рада.

 

Яна за плуг чапляецца і вязне,

Нібы яе змяшалі з алебастрам.

А пад акенцам пачарнелай лазні

Балюча нейк яшчэ бялеюць астры.

 

Каняга спатыкаецца раз-пораз

І ўсё губой пафырквае адвіслай.

І толькі чалавечы хрыплы голас

Яе ізноў вяртае ў рэчаіснасць.

 

Махрой араты пахне і сівухай;

Махае ён уладна хвосткай пугай…

І белыя ляцяць з нябёсаў мухі,

І ўжо не растаюць на ручках плуга.

Комментарии

Гурыновічская ясеніяна. Удала, як заўсёды. Нечаканасць і свежасць вобразаў. Зайздросная дакладнасць думкі.

Выбор редакции

Общество

Время заботы садоводов: на какие сорта плодовых и ягодных культур стоит обратить внимание?

Время заботы садоводов: на какие сорта плодовых и ягодных культур стоит обратить внимание?

Выбор саженца для садовода — тот момент, значимость которого сложно переоценить.

Культура

Чем в этом году будет удивлять посетителей «Славянский базар в Витебске»?

Чем в этом году будет удивлять посетителей «Славянский базар в Витебске»?

Концерт для детей и молодежи, пластический спектакль Егора Дружинина и «Рок-панорама».