Азiмы часнок без страт захоўваецца нядоўга — усяго некалькi месяцаў. Вядома, руплiвым гаспадарам, якiя ведаюць шмат хiтрасцяў доўгажыхарства агароднiны, удаецца пратрымаць яго ў засеках да вясны. Але тут здароўе галовак — асноўная ўмова. Аднак хваробы часнаку адразу непрыкметныя.
Магчымыя хваробы часнаку пры захоўваннi
Шыйкавая гнiль, мабыць, самае распаўсюджанае грыбковае захворванне. Агароднiна размякчаецца, становiцца вадкай, жаўтлявай альбо наогул мумiфiкуецца.
Нападаюць на яго i iншыя iнфекцыi, узбуджальнiкамi якiх становяцца грыбы. Напрыклад, рознакаляровыя цвiлi — зялёная, шэрая, чорная. Пры першай (яе яшчэ называюць пенiцылёз) некаторыя зубкi становяцца вялымi, на сакавiтай тканцы ўтвараюцца ўцiснутыя светла-жоўтыя плямы, якiя потым пакрываюцца зялёным плесневым налётам. Вельмi дробныя споры грыба пачынаюць распаўсюджвацца ўглыб i ўшыр, калi лускавiнкi прарываюцца: з аднаго пашкоджанага зубчыка яны адразу пранiкаюць ўсярэдзiну галоўкi. Зубкi зморшчваюцца, цямнеюць, крышацца. Часнок становiцца пустым. Споры разлятаюцца вакол, i праз 2—3 месяцы зялёная цвiль ахоплiвае ўвесь часнок. Шэрая цвiль любiць сялiцца на баках i донцы зубкоў. Яе знак адрознення — шэры пухнаты налёт. Чорная цвiль, або аспергiлёз, пашкоджвае верхнiя лускавiнкi. Памiж iмi ўтвараецца чорная маса дробных спор, якiя заражаюць суседзяў не толькi пры прамым кантакце, але i разлятаючыся па паветры.
Бывае ў часнаку i белая гнiль, быццам светлае макавае насенне на зубках. А сканчаецца ўсё банальным гнiеннем.
Часам гнiлi i цвiлi правакуе бактэрыёз часнаку, прычынай якога становяцца ўжо не грыбы, а бактэрыi. На зубках падчас захоўвання з'яўляюцца паглыбленыя болькi i палоскi, якiя iдуць ад донца ўгору. Тканкi робяцца перламутрава-жоўтымi. Гэтая хвароба выдатна маскiруецца. Калi вы з нядбайнасцю паставiцеся да апiсаных сiмптомаў i пасадзiце нездаровыя зубкi на градку, у тэрмiн з'явяцца ўсходы, якiя нават будуць нармальна развiвацца. Аднак увесь ураджай або яго львiная доля акажацца няякасным.
Наогул усе апiсаныя хваробы рэдка ўзнiкаюць паасобку. На адной галоўцы бывае да 3-4 захворванняў. А прадухiляюць усе хваробы аднолькава. Паколькi дачны ўраджай не такi вялiкi, як прамысловы, пратручваць заражаны часнок фунгiцыдамi не варта.
Экалагiчнасць вырашчаных прадуктаў — вышэй за ўсё! Таму пойдзем абсалютна бяспечным для здароўя шляхам: раз на 10 дзён станем аглядаць часнок, якi захоўваецца, i выдаляць падазроныя галоўкi. А каб такiя як мага даўжэй не з'яўлялiся, трэба стварыць ураджаю аптымальныя ўмовы.
Па-першае, пакiнуць на зiму толькi прасушаны, шчыльны часнок. Зубкi не павiнны лёгка аддзяляцца ад донца, iнакш знiжаецца ўстойлiвасць да хвароб.
Па-другое, трэба падтрымлiваць нулявую тэмпературу захоўвання, а лепш нават мiнусавую (1-2°С). Пры ёй спыняецца развiццё грыбоў, а значыць, гнiлi i цвiлi. А вось калi слупок тэрмометра падымаецца вышэй за 0°С, галоўкi хварэюць, усыхаюць альбо пачынаюць прарастаць.
Па-трэцяе, неабходна сачыць за вiльготнасцю ў памяшканнi, аптымальны паказчык для часнаку — не больш за 70-80%. Таму часнок нельга захоўваць разам з агароднiнай, для якой такое паветра занадта сухое. У памяшканнi з такiмi параметрамi здаровы часнок мае сэнс трымаць у палатняных мяшэчках, на якiя надзяваюць полiэтыленавыя пакеты, пакiдаючы iх адкрытымi. Калi ўраджай ляжыць у цёплай кладоўцы, праз месяц пакет завязваюць, каб часнок не завяў.
Ірына Тамковіч
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
Ідэнтычнасць праз спадчыну.
Беларусь — у тройцы лідараў па захваральнасці.