Алімпіяда ў разгары. Калі нехта з адчайных балельшчыкаў адважыцца паехаць туды ў апошні момант, павінен ведаць, што білеты на самалёты, цягнікі, на спартыўныя спаборніцтвы, месцы ў гасцініцах ёсць. Але, што называецца, па верхняй цэнавай планцы. З'ездзіць у Сочы «па-сціпламу» ўжо не атрымаецца. Напрыклад, сем апошніх алімпійскіх дзён вам абыдуцца прыкладна ў 100–180 тысяч расійскіх рублёў — гэта каля 4500–5000 долараў (1 долар ЗША — прыблізна 35 расійскіх рублёў). А калі разлічваеце адпачыць па «поўнай алімпійскай праграме», тады нават і гаварыць не хочацца, у колькі гэта вам уляціць.
«Дзікунамі» на Алімпіяду — танней
Прыкідваючы варыянты паездкі, трэба адразу ж адмовіцца ад куплі пуцёўкі ў афіцыйнага (падкрэслю, адзінага) пастаўшчыка пакетных тураў. Расійскага, вядома. Справа нават не ў тым, што цэны там высокія, а часам проста завоблачныя. Напрыклад, прапановы для прыхільнікаў фігурнага катання, хакея і біятлона — ад 200 да 800 тысяч расійскіх рублёў. Гэта без уліку дарогі ў Сочы і назад, а таксама харчавання — толькі сняданкі. Пры гэтым кампанія тлумачыць на сваім сайце, што такія «танныя» туры на сёння ўжо прададзеныя, але ёсць… VІP -пакеты за 1–2,5 млн рублёў. На пытанне, чаму так дорага, ёсць адказ: кампанія прайшла адбор Міжнароднага алімпійскага камітэта, гэта далёка не першая іх Алімпіяда, і наогул, яны разлічваюць на самую патрабавальную і плацежаздольную публіку (трэба разумець: на палітыкаў, багатых бізнесменаў, славутасцяў). З чаго можна зрабіць выснову, што манапалізм ніколі нічога добрага не абяцае.
Яшчэ некалькі слоў пра міфы, якія лунаюць вакол Алімпіяды ў асяроддзі аматараў спорту. Міф першы — няма дзе жыць. Некаторыя сэрвісы браніравання гасцініц паведамляюць, што ўжо выкуплена больш за 99% месцаў у атэлях Сочы і ваколіцах. Нібыта ўвесь нумарны фонд зарэзерваваны Аргкамітэтам. Гэта так, але не зусім. Пакуль месцы ёсць і ў буйных атэлях, і ў міні-гасцініцах, і ў прыватным сектары, прычым у рознай цэнавай катэгорыі. Напрыклад, сутачнае пражыванне ў прыватным сектары Адлера, калі выбраны варыянт эканом-класа, у сярэднім абыдзецца ў 1000–1500 расійскіх рублёў з чалавека, а цана за нумар на дваіх у невялікай прыватнай гасцініцы Адлера — ад 3000 рублёў за суткі. Гэта, вядома, без уліку харчавання.
Пражыванне ў элітных атэлях з шыкоўнымі ўмовамі даходзіць да 12–18 тысяч рублёў з чалавека за суткі. А нейкі «Марынс Парк Атэль» узняў сваю цэнавую карту ажно да 49 тысяч расійскіх рублёў за суткі ($1400). У такіх гасцініцах да паслуг жыльцоў — утульныя кавярні і бары з разнастайнымі вытанчанымі кактэйлямі, багатай картай він, басейны, трэнажорныя залы і саўны, дзіцячыя пляцоўкі і спартыўныя комплексы.
Ёсць яшчэ каюты на сямі круізных лайнерах, якія з 5 лютага кінулі якары ў Цэнтральным марскім порце і ў Імярэцінскай бухце, зусім побач з прыбярэжным кластарам. Для пачатку варта звярнуцца ў бюро па размяшчэнні «Вялікі Сочы» (афіцыйны партнёр Алімпіяды). Каюты на цеплаходах каштуюць ад 4,6 да 14 тысяч рублёў за суткі.
Міф другі — няма білетаў на спартыўныя спаборніцтвы. Таксама не зусім праўда. На афіцыйным сайце tіckets.sochі2014.com да гэтага часу можна набыць квіткі нават на цырымонію закрыцця Гульняў і найбольш відовішчныя віды спаборніцтваў. Праўда, танных ужо не засталося.
Не на машыне!
Адразу адкіньце ідэю паехаць на Алімпіяду на ўласнай машыне. Маўляў, можна сэканоміць на дарозе і на ўнутраных перамяшчэннях. Улічваючы «шалёны» сочынскі трафік у гэтыя дні, а таксама прынятыя ўладамі меры бяспекі, немагчымасць без спецыяльнага дазволу трапіць на аўтамабілі ў асабліва ахоўныя горны і прыбярэжны спартыўныя кластары, машына ператворыцца ў абузу. Нікуды даехаць на ёй вы не зможаце. У лепшым выпадку прыпаркуеце на стаянцы дзе-небудзь на ўскраіне горада. А далей — таксі. Вось анекдот, які расказаў мне ахоўнік-асецін, што працуе ў атэлі «Горкі Панарама» (тут жыве група беларускіх журналістаў):
«Два каўказцы падыходзяць да таксіста і гавораць: — Да вакзала траіх давязеш? — Але ж вас двое?! — Ва-ах, а ты што, з намі не паедзеш?!».
Напэўна, ёсць і такое, раз народ гаворыць…
Відавочна, лепш ляцець самалётам, і пажадана прамым рэйсам. 2 гадзіны 10 хвілін з Мінска — і вы на месцы. З Масквы — 2,5 гадзіны. Свае паслугі пасажырам прадастаўляюць аж восем мясцовых авіякампаній, і некаторыя з іх прапаноўваюць злятаць туды-назад па зніжаным кошце — за пяць з нечым тысяч рублёў.
Аднак не спакушайцеся: купіць такія квіткі практычна немагчыма. Іх колькасць абмежаваная, і знікаюць яны імкліва. Цэнаўтварэнне для астатніх квіткоў «плавае». Кошт пералёту ў найбольш пікавыя перыяды можа дасягаць 30 тыс. рублёў і вышэй.
Як ездзіць
Паміж спартыўнымі аб'ектамі і асноўнымі раёнамі горада Сочы курсіруе спецыяльны алімпійскі і паралімпійскі транспарт для гледачоў, які ўключае ў сябе сетку чыгуначных, аўтобусных маршрутаў, а таксама сістэму канатных дарог. Для гледачоў, якія маюць білет, праезд на транспарце ў дзень спаборніцтваў будзе бясплатным.
Усяго ў транспартнай сістэме задзейнічана дзевяць транспартна-перасадачных вузлоў, на якіх можна перасесці з аднаго віду транспарту на іншы. Яны размяшчаюцца ў найбуйнейшых населеных пунктах і інфраструктурных аб'ектах прыбярэжнага і горнага кластараў. Час у дарозе паміж прыбярэжным і горным кластарамі зойме не больш за гадзіну па новай чыгунцы Адлер — Красная Паляна. Пры гэтым усе лядовыя арэны знаходзяцца ў крокавай даступнасці адна ад адной. Паездка на цягніку ад аэрапорта да Краснай Паляны зойме каля гадзіны, ад Вялікага Сочы — 1,5 гадзіны, ад Алімпійскага парку — 45 хвілін. Праўда, гэта без уліку часу на перасадку паміж цягнікамі.
Па чым сувязь
Усе, хто бываў на Алімпіядах у Ванкуверы, Турыне або Лондане, выдатна памятаюць, што мабільная сувязь і інтэрнэт там былі страшэнна дарагімі, нават па так званым спецыяльным алімпійскім тарыфе. «Алімпійскія» цэны на сувязь і ў Сочы. Прычым у горным кластары ў некаторых атэлях (яны здадзены пад ключ літаральна напярэдадні адкрыцця Гульняў) — тут жывуць беларускія журналісты — міжнародная тэлефонная сувязь адсутнічае наогул. Застаецца толькі інтэрнэт. Трафік на тры тыдні — 4 тысячы расійскіх рублёў (больш як 100 долараў ЗША).
Няма грошай? Тады на кёрлінг!
Нарэшце, самае галоўнае — білеты на спартыўныя спаборніцтвы. Адразу скажу: квіткоў на хакейны фінал, матч за 3‑е месца і паўфіналы няма ў продажы. Яны былі недаступныя ўжо праз паўгадзіны пасля пачатку продажаў — з 7 лютага 2013 года. Пры гэтым агульная тэндэнцыя такая: засталіся дарагія білеты, танных — няма. Каб даведацца пра наяўнасць і кошт, зайдзіце на сайт Гульняў. На цырымонію закрыцця Гульняў таксама засталіся толькі дарагія білеты — па 20 і 37 тыс. руб. Калі вы зусім абмежаваныя ў сродках, застаецца хіба што ісці на кёрлінг — гэта абыдзецца ўсяго ў 2,5 тыс. руб. На самой справе, гэта вельмі відовішчны від спаборніцтваў. Дзе яшчэ яго можна ўбачыць?
Вось што думаюць самі расіяне пра алімпіяду (многія з іх, бачачы надпіс «Belarus» на нашых чырвоных куртках, самі падыходзяць — проста пагутарыць. Пра паважлівае стаўленне мясцовых жыхароў да беларусаў мы ўжо расказвалі).
Міхаіл Аляксеевіч Плятнёў, г. Сочы:
— І час ёсць, і жаданне, а вось пенсіі не хапае. Такі парадокс атрымліваецца. І навошта тады яна нам патрэбная, гэтая Алімпіяда? Калі звычайны пенсіянер не можа паглядзець спаборніцтвы…
Сяргей Смышляеў, урач-кардыёлаг, г. Люберцы, у Сочы прыехаў па службовых справах:
— Вось вам і Алімпіяда для расіян. Я грошы адкладваў на яе 2 гады, назбіраў 180 000 (прыбліза $5000), але на сямейнай нарадзе вырашылі не ехаць, таму што на мяне, жонку і дваіх дзяцей гэтых грошай не хопіць, а проста так бадзяцца па алімпійскім горадзе, прапусціўшы найбольш цікавыя для нас спаборніцтвы, не хочацца. Атрымліваецца, Алімпіяда — для абраных? Дзіўна выходзіць: звычайным людзям з даходамі да 25 тысяч у месяц дарога сюды забаронена. І ў чым тады, хочацца спытаць, тут праслаўленне спорту, і які тут спартыўны дух? Ён жа быў у Маскве ў 1980‑м… А так даводзіцца прызнаць, што нашы чыноўнікі самага высокага рангу наладзілі свята толькі для сябе і сваіх блізкіх. А нам застаецца карцінка ў тэлевізары.
Карэспандэнт «Звязды» Анатоль Сланеўскі — з алімпійскай сталіцы
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».