Віражы лёсу

Свят­ла­на Ма­гі­лёў­чык ро­дам з вёс­кі Ва­сіль­кі Бя­лы­ніц­ка­га ра­ё­на. Тут жа, на Бя­лы­ніч­чы­не, у аг­ра­га­рад­ку Ві­шоў яна пра­цуе сель­скім біб­лі­я­тэ­ка­рам. Ця­га да лі­та­ра­тур­най твор­час­ці ў яе абу­дзі­ла­ся яшчэ та­ды, ка­лі ву­чы­ла­ся ў шко­ле. Не раз дру­ка­ва­ла­ся ў ра­ён­най га­зе­це «За­ра над Друц­цю», а вось вы­хо­дзіць на больш шы­ро­кае ко­ла чы­та­чоў ра­ней не спра­ба­ва­ла. Мо­жа быць, і да­рэм­на не спра­ба­ва­ла! Зрэш­ты, сён­ня Свят­ла­на ў тым цу­доў­ным уз­рос­це, у якім, на дум­ку мно­гіх кры­ты­каў, час­цей за ўсё і па­чы­нае на­ра­джац­ца сур'­ёз­ная про­за.

Алесь Ба­дак

Я пра­жыў шмат жыц­цяў... Не лі­чы­це мя­не за звар'­я­це­ла­га, бо гэ­та і са­праў­ды так. А яшчэ я вель­мі рад, та­му, што пра­жыў свой век не дар­ма, што не змар­на­ваў той час, які быў ад­пу­шча­ны мне на гэ­тай зям­лі... Я не адзі­но­кі, не... У мя­не ёсць свая лю­бі­мая спра­ва, мая га­ла­ва свет­лая як ні­ко­лі, а яшчэ я ўмею раз­маў­ляць з Бо­гам. Шмат га­доў я ад­пра­ца­ваў на ма­я­ку, сіг­на­ліў суд­нам у шторм і ў не­па­гадзь. Каб хто ра­ней ска­заў мне, што я, дып­ла­ма­ва­ны док­тар, бу­ду звы­чай­ным да­гляд­чы­кам, што мае ру­кі, якія не тры­ма­лі ні­чо­га ця­жэй за стэ­та­скоп, бу­дуць пе­ра­пэц­ка­ны ў са­жы, то, на­пэў­на б, я за­смя­яў­ся та­му ча­ла­ве­ку ў твар. Ні­хто не ве­даў, што мой лёс па­вер­нец­ца ме­на­ві­та так.

— Вы звар'­я­це­лі, та­ва­рыш док­тар, — па­моч­нік ка­пі­та­на тры­маў мя­не за ру­каў, — на­ша суд­на зай­ма­ец­ца на­ву­ко­вай дзей­нас­цю, а не поў­зан­нем па ма­я­ках...

— Там ча­ла­век па­дае сіг­на­лы SOS! — пал­ка га­ва­рыў я. — Я ве­даю мар­скія за­ко­ны і не зма­гу жыць, ка­лі на ма­ім ра­хун­ку бу­дзе ня­вы­ра­та­ва­нае жыц­цё! Я да­ваў клят­ву Гі­пак­ра­та!

— Вы ра­зу­ме­е­це, што вы ро­бі­це, та­ва­рыш На­ву­мен­каў? — з дру­го­га бо­ку вы­га­вор­ваў мне кі­раў­нік на­шай экс­пе­ды­цыі. — Я так­са­ма ад­каз­ны за лю­дзей на на­шым суд­не. У гэт­кае на­двор'е вы ра­за­б'я­це­ся, не пра­плыў­шы і сот­ні мет­раў! Я сам не ад­пу­шчу вас!

— Я ўсе роў­на ру­шу ту­ды, хо­ча­це вы та­го ці не.... — злос­на ад­мах­нуў­ся я і кі­нуў­ся ў ка­ю­ту, па­чаў лі­ха­ман­ка­ва збі­рац­ца: ча­су амаль не за­ста­ва­ла­ся. У гэ­тых во­дах мы бы­лі ўжо не­ад­ной­чы, свят­ло ма­я­ка заў­сё­ды вы­ру­ча­ла нас. А ця­пер на ма­лень­кім вост­ра­ве неш­та зда­ры­ла­ся, раз да­гляд­чык па­да­ваў сіг­на­лы аб да­па­мо­зе.

Я ба­чыў, што на­ша ка­ман­да ба­іц­ца на­ват ліш­ні раз вы­су­нуц­ца на па­лу­бу (на­двор'е бы­ло яшчэ тое), та­му і вы­ра­шыў да­плыс­ці ту­ды сам. Не­дзе праз ты­дзень на­ша суд­на па­він­на бы­ло іс­ці на­зад, і я спа­дзя­ваў­ся па­спя­хо­ва вяр­нуц­ца на борт.

— Вы вя­лі­кі ду­рань, але я жа­даю вам уда­чы, — ска­заў мне на­па­сле­дак па­моч­нік ка­пі­та­на. — Ня­хай да­па­мо­жа вам Бог! — Я здры­га­нуў­ся ад яго слоў. Не­як не вя­за­ла­ся гэ­та з воб­ра­зам су­ро­ва­га ка­му­ніс­та.

«Дзе ён быў, ка­лі ства­ра­лі Су­свет?» — у дум­ках па­зла­рад­ні­чаў я. Мы вый­шлі пад пра­ніз­лі­вую ім­жу і ве­цер.

— Мо­жа вы, та­ва­рыш док­тар, пе­ра­ду­ма­е­це? — зноў спы­таў ён. Я ад­моў­на па­кру­ціў га­ла­вой, мы аб­ня­лі­ся, і я па­чаў спус­кац­ца ў шлюп­ку.

Дождж вы­ма­чыў мя­не за лі­ча­ныя хві­лі­ны. Бы­ло вель­мі цём­на. Толь­кі ма­як зрэд­ку ўспых­ваў, не да­ючы мне збіц­ца з кур­су. Ве­цер стаў мац­нець, і я ўжо не раз па­шка­да­ваў, што вы­пра­віў­ся ў та­кое не­бяс­печ­нае па­да­рож­жа. Мой ка­ра­бель знік, а я ўсё вес­ла­ваў і вес­ла­ваў, па­куль зу­сім не вы­біў­ся з сіл. Ця­пер я прос­та ля­жаў на дне шлюп­кі і ду­маў толь­кі аб тым, каб мя­не хут­чэй вы­нес­ла ку­ды-не­будзь, каб толь­кі не па­та­нуць. За гэ­ты час усё жыц­цё пра­ля­це­ла прад ма­і­мі ва­ча­мі, і, не па­ве­ры­це, я на­ват па­чаў ма­ліц­ца. Хоць і цяр­пець не мог гэ­тых ліс­лі­вых рэ­лі­гій­ных раз­моў, ця­пер я шчы­ра і го­лас­на ма­ліў­ся та­му не­вя­до­ма­му бо­гу, ва ўла­дзе яко­га бы­ло за­раз маё нік­чэм­нае жыц­цё. Ха­лод­ны ве­цер так вы­сту­дзіў мя­не, што я не ад­чу­ваў ні рук ні ног. Апош­няе, што я за­пом­ніў, быў гру­кат рас­тру­шча­на­га аб ка­мень дрэ­ва.

Я пра­чнуў­ся ў не­вя­лі­кім па­кой­чы­ку, за­стаў­ле­ным роз­ным хла­мам, скрын­ка­мі. Я кры­ху па­ва­ру­шыў­ся, бо ад­чуў, як за­цяк­лі но­гі.

— Та­бе лепш па­ля­жаць, — па­чуў я ці­хі го­лас. — Ты яшчэ не па­пра­віў­ся.

Го­лас гу­чаў на чыс­цей­шай ня­мец­кай мо­ве і на­ле­жаў сі­ва­ву­са­му ста­ро­му з доў­гі­мі ва­ла­са­мі.

— Я — да­гляд­чык ма­я­ка.

— Што са мной? — пра­хры­пеў я.

Ста­ры ад­хі­нуў коў­дру з ма­іх ног. Кры­ху ні­жэй ка­ле­на мае но­гі бы­лі пе­ра­хоп­ле­ны ану­ча­мі, чыр­во­ны­мі ад кры­ві, ма­ёй кры­ві. Я кры­ху спу­жаў­ся.

— Та­бе да­вя­дзец­ца кры­ху па­цяр­пець, — ска­заў мне ста­ры. — Бор­там шлюп­кі та­бе па­шко­дзі­ла но­гі. Я зра­біў усё, што змог, але ты бу­дзеш кры­ху куль­гаць: ле­вая на­га твая зу­сім дрэн­ная.

— Зна­чыць, я — хво­ры, — па­спра­ба­ваў па­жар­та­ваць. — А як жа вы? Ча­му вы пра­сі­лі аб да­па­мо­зе?

— Тваё суд­на раз­бі­ла­ся аб ска­лы... — ста­ры ўздых­нуў. — Я сіг­на­ліў не вам, а на­конт вас. На жаль, ка­пі­та­ны ін­шых суд­наў па­ба­я­лі­ся іс­ці на да­па­мо­гу ва­шай ка­ман­дзе ў та­кое на­двор'е. Усе за­гі­ну­лі, акра­мя ця­бе. — Муж­чы­на на­крыў мя­не коў­драй.

Вось так. Я за­плю­шчыў во­чы, і дум­кі на­хлы­ну­лі на мя­не, пе­ра­шка­джа­ю­чы ад­на ад­ной. Наш ка­ра­бель... шторм... ска­лы... Гі­бель сяб­роў, лю­дзей, з які­мі я пра­ца­ваў... А я зна­хо­джу­ся не­вя­до­ма дзе, хво­ры, не ве­даю, што са мной бу­дзе.

Юна­ком я пе­ра­жыў вай­ну. Гэ­та быў цяж­кі для ўсіх час. Мае баць­кі пра­ца­ва­лі ў ва­ен­на-па­ля­вым шпі­та­лі. З са­ма­га пер­ша­га дня вай­ны я быў з імі, ба­чыў не­ве­ра­год­нае мо­ра кры­ві і люд­скіх па­кут. Та­ды я ма­рыў так­са­ма быць ура­чом. У апош­нія дні вай­ны ў бу­ды­нак, дзе быў раз­ме­шча­ны наш шпі­таль, тра­пі­ла бом­ба. Не знай­шлі на­ват астан­кі цел ма­іх баць­коў...

Вы мо­жа­це не па­ве­рыць мне, але, хоць пас­ля вай­ны прай­шло шмат ча­су, я не­на­ві­дзеў усіх прад­стаў­ні­коў арый­скай ра­сы — жан­чын, дзя­цей, не­на­ві­дзеў ня­мец­кую мо­ву, а ця­пер вы­му­ша­ны быў не­на­ві­дзець і гэ­та­га ча­ла­ве­ка толь­кі та­му, што ён не­мец, што яго за­вуць Гюн­тэр. Ён кар­міў мя­не, пе­ра­вяз­ваў мае ра­ны, са­праў­ды страш­ныя. Ён вы­ра­та­ваў мне жыц­цё, але ні­чо­га не па­тра­ба­ваў ад мя­не. Я ля­жаў і зга­раў ад со­ра­му, ад сва­ёй без­да­па­мож­нас­ці. І ад­ной­чы не вы­тры­маў і пры­знаў­ся.

Ака­за­ла­ся, што ста­ры больш за двац­цаць га­доў не меў ні­я­кіх ста­сун­каў са знеш­нім све­там, што ён жы­ве тут адзін і не ве­дае ні пра вай­ну, ні пра на­ва­коль­ны свет. За­тое ён ве­даў, якім ка­раб­лям па­да­ваць сіг­на­лы, за­га­дзя ве­даў пра мя­не, ве­даў, як ля­чыць, і шмат ча­го ін­ша­га...

— Я не адзі­но­кі, — га­ва­рыў мне Гюн­тэр, — у мя­не ёсць лю­бі­мая і ка­рыс­ная спра­ва, жыц­цё я пра­жыў не да­рэм­на. Да та­го ж са мной час­та раз­маў­ляе Бог, та­му я здзіў­ляю ця­бе сва­і­мі ве­да­мі.

— А сям'я? Дзе­ці? — да­пыт­ваў­ся я. — Ня­ўжо вы за­мкну­лі­ся на гэ­тым вост­ра­ве і зу­сім не ад­чу­лі ні­я­кай ра­дас­ці да лю­дзей, да жыц­ця?

— Ча­му ж? — ста­ры ўваж­лі­ва па­гля­дзеў на мя­не. — Я прый­шоў на ма­як у 72 га­ды. Дзе­ці і ўну­кі мае вы­рас­лі, а я прос­та за­ха­цеў зра­біць сваё жыц­цё больш ка­рыс­ным.

— Ня­ўжо вам за­раз 92? — не па­ве­рыў я. — Так не бы­вае! У та­кім уз­рос­це лю­дзі ні­чо­га не мо­гуць.

— Лю­дзі мно­гае не мо­гуць, — усміх­нуў­ся Гюн­тэр. — Мне за­раз 102, ты кры­ху па­мы­ліў­ся. Я ўсё жыц­цё пра­ца­ваў швей­ца­рам у атэ­лі — ад­чы­няў і за­чы­няў на­вед­валь­ні­кам дзве­ры, ба­чыў столь­кі зна­ка­мі­тых лю­дзей, але ні­ко­лі не за­хо­дзіў да­лей вес­ты­бю­ля. Я лі­чыў сваю спра­ву са­май не­аб­ход­най — ста­яў і ў снег і ў дождж. Ад­ной­чы ў наш атэль зай­шоў ча­ла­век, які быў зу­сім не па­доб­ны на ін­шых: ён быў не­звы­чай­на свет­лы.

— Ты ад­чы­ня­еш дзве­ры ў пек­ла, — ска­заў мне ён. — Пек­ла там і пек­ла тут.

— А дзе та­ды свят­ло? — спы­таў­ся я.

— Вось тут, — ён па­ка­заў на маё сэр­ца. Гэ­тыя сло­вы я за­пом­ніў на­заў­сё­ды. Не вель­мі ха­це­ла­ся жыць прос­та так, бес­сэн­соў­на.

— А як вы знай­шлі гэ­ты ма­як? — спы­таў я.

— Гэ­ты ча­ла­век быў на­гляд­чы­кам да мя­не. Ён шу­каў са­бе за­ме­ну. Та­ды суд­ны ха­дзі­лі там час­цей і пра­цы бы­ло вель­мі мно­га, — Гюн­тэр рас­каз­ваў гэ­та так, ні­бы­та ўсе па­дзеі ад­бы­лі­ся ўчо­ра. — Ён мно­га­му мя­не на­ву­чыў, а яшчэ пе­ра­даў мне ад­ну вель­мі важ­ную кні­гу, якую я пе­ра­дам та­бе. Так з яе бу­дзе больш ка­рыс­ці. — Ста­ры пра­цяг­нуў мне фа­лі­янт. Гэ­та бы­ла Біб­лія. Я не асме­ліў­ся на­ват да яе да­кра­нуц­ца, та­му што быў заў­зя­тым атэ­іс­там.

Мы пра­жы­лі ра­зам усю зі­му, ха­ця зі­мой яе бы­ло цяж­ка на­зваць: дождж ішоў бяс­кон­ца. Я да­во­лі хут­ка ўстаў на но­гі, толь­кі злёг­ку на­куль­гваў. Ста­ры на­ву­чыў мя­не, як пра­ца­ваць з ліх­та­ром. Ён сам ра­біў для яго алей на ней­кім муд­ра­ге­ліс­тым пры­ста­са­ван­ні на­кшталт прэ­са. Ста­ры ні­ко­лі не су­ма­ваў. Ка­лі ў яго не бы­ло больш важ­ных спраў, то шмат чы­таў — усё тую ж Біб­лію, а пас­ля мно­гае з яе пе­ра­каз­ваў мне сва­і­мі сло­ва­мі. Гэ­тае жыц­цё ён ужо не пра­мя­няў бы ні на якое ін­шае. Але я быў дзі­цём цы­ві­лі­за­цыі і вель­мі су­ма­ваў па лю­дзях. Зра­зу­ме­ла, што і ста­ро­га бы­ло вель­мі шка­да, не ха­це­ла­ся яго па­кі­даць ад­на­го, толь­кі ма­ра вяр­нуц­ца на ма­ця­рык бы­ла мац­ней­шай. Лод­кі ў ста­ро­га не бы­ло, та­му я, ба­ю­чы­ся, што Гюн­тэр доб­ра­ах­вот­на не ад­пус­ціць мя­не, вы­ра­шыў тай­на па­бу­да­ваць неш­та на­кшталт плы­та і збег­чы з вост­ра­ва.

Праз не­ка­то­ры час мой плыт быў прак­тыч­на га­то­вы, за­ста­ва­ла­ся толь­кі спус­ціць яго на ва­ду. Я вы­браў час, ка­лі ста­ры па­чы­наў чы­таць сваю кні­гу. Гэ­та быў мой час. Плыт ака­заў­ся вель­мі цяж­кім, я з усіх сіл па­чаў пхаць не­па­слух­мя­ную кан­струк­цыю, па­кры­се на­блі­жа­ю­чы яе да ва­ды. У апош­ні мо­мант мне па­да­ло­ся, што плыт па­ляг­чэў. Я азір­нуў­ся: по­бач са мной ста­яў Гюн­тэр. Гэ­та ён да­па­мог мне куль­нуць плыт на ва­ду. Я зні­я­ка­веў.

Плыт гай­даў­ся са­бе на мел­ка­вод­дзі. Я ся­дзеў на пяс­ку і шпур­ляў у яго ка­мень­чы­кі. Слоў не бы­ло, ды і ста­ры не спя­шаў­ся са мной раз­маў­ляць.

— Мне трэ­ба плыс­ці, — ці­ха ска­заў я. Гюн­тэр усміх­нуў­ся і па­гля­дзеў на мя­не. У яго ва­чах не бы­ло ні злос­ці, ні крыў­ды.

— Вазь­мі са­бе по­лу­дзень, — пра­цяг­нуў ён мне па­ку­нак. — Пер­шае суд­на, якое змо­жа па­да­браць ця­бе, з'я­віц­ца толь­кі пад ве­чар. Я жа­даю та­бе ўда­чы. На зям­лі ця­бе бу­дзе ча­каць мно­га цяж­кас­цяў, але, ка­лі ты за­ста­неш­ся з ве­рай, у ця­бе ўсё бу­дзе доб­ра. Мы аб­ня­лі­ся. Я за­пла­каў.

Ста­ры і ма­як усё ад­да­ля­лі­ся, а мае во­чы за­ста­ва­лі­ся віль­гот­ны­мі, хоць гэ­та, мо­жа, бы­ла толь­кі ва­да...

***

З аса­біс­та­га дзён­ні­ка лей­тэ­нан­та Вон­се­ле­ва, чле­на ка­ман­ды па­труль­на­га суд­на «Па­ляр­ная Зор­ка».

«За­піс ад 12.07.1991 г.

У квад­ра­це 12 у нейт­раль­ных во­дах мы па­да­бра­лі на са­ма­роб­ным плы­це ча­ла­ве­ка га­доў 30—35, злёг­ку куль­гае на ле­вую на­гу. Пры са­бе меў са­вец­кі паш­парт уз­ору 1960 го­да на імя На­ву­мен­ка­ва Аляк­сея Іва­на­ві­ча. Быў зроб­ле­ны за­пыт на бе­раг на­конт гэ­та­га ча­ла­ве­ка, а яго са­мо­га ўзя­лі пад вар­ту да кан­ца рэй­да.

За­піс ад 23.07.1991 г.

Ча­ла­век, яко­га мы па­да­бра­лі, сцвяр­джае, што ён док­тар, і пра­па­на­ваў на­шым свае па­слу­гі. Ней­кі вель­мі дзіў­ны ён док­тар. У на­ша­га ку­ха­ра ад­ным до­ты­кам вы­ле­чыў за­ста­рэ­лы ра­ды­ку­літ, а мне па­ра­іў ву­чыць анг­лій­скую мо­ву, ска­заў, што я бу­ду пра­ца­ваць за мя­жой.

За­піс ад 25. 07.1991 г.

З бе­ра­га на­рэш­це прый­шоў ад­каз на наш за­пыт. З яго вы­ні­кае, што На­ву­мен­каў Аляк­сей Іва­на­віч, суд­на­вы док­тар, быў у скла­дзе экі­па­жа на­ву­ко­ва-да­след­ча­га суд­на «Советский», якое за­та­ну­ла не­дзе па­блі­зу квад­ра­та 12 у 1963 го­дзе. З экі­па­жа суд­на не вы­ра­та­ваў­ся ні­хто. Ін­фар­ма­цыя прый­шла пад гры­фам «стро­га сак­рэт­на». Наш ка­пі­тан за­мест та­го, каб здаць гэ­та­га ча­ла­ве­ка ўла­дам, прос­та ад­пус­ціў яго. Пра гэ­ты вы­па­дак мы вы­ра­шы­лі ні­ко­му не дак­лад­ваць.

***

2010 год. Квад­рат №12. На бор­це аме­ры­кан­ска­га тан­ке­ра «Лэ­дзі Мар­га­рэт».

— Вы так доб­ра ве­да­е­це анг­лій­скую мо­ву, ка­пі­тан Вон. Ні­ко­лі не па­ду­ма­еш, што ра­ней вы жы­лі ў Са­ю­зе, — за­цяг­нуў­шы­ся сі­га­рай, пра­мо­віў яго па­моч­нік і ся­бар Боб За­ке­ры.

— Я прос­та доб­ры ву­чань, — ад­ка­заў ка­пі­тан.

Пас­ля та­го, як сі­га­ры бы­лі вы­ку­ра­ны, ка­пі­тан за­пы­таў у свай­го пад­на­ча­ле­на­га:

— Ад­ка­жы мне, Боб, ча­му ў ця­бе за­бра­лі суд­на? Ты — вы­дат­ны ка­пі­тан, ад­мыс­ло­вы ма­ра­ход, на­ша фір­ма ста­ві­ла ця­бе ў прык­лад...

— Ат, — мах­нуў ру­кой За­ке­ры, — не­да­рэ­чная гіс­то­рыя. Не­каль­кі ме­ся­цаў та­му да мя­не на суд­на па­пра­сіў­ся не­ле­галь­ны па­са­жыр. Звы­чай­на я не ры­зы­кую браць да ся­бе не­ле­га­лаў, а гэ­ты... Ка­ра­цей, я за­рэ­гіст­ра­ваў яго як чле­на экі­па­жа. Ён быў рус­кі, але так доб­ра раз­маў­ляў па-анг­лій­ску, на­ват лепш за вас. Са­мае ці­ка­вае, ён ска­заў мне пе­рад ад­плыц­цём, што праз не­каль­кі га­дзін пач­нец­ца шторм, каб я кры­ху па­спя­шаў­ся. Я на­до­ечы гля­дзеў у ін­тэр­нэ­це на­двор'е, ні­што не прад­каз­ва­ла бу­ры. І вось праз 5 га­дзін па­чаў­ся шторм.

— Гэ­ты ча­ла­век куль­гаў на ле­вую на­гу? — спы­таў ка­пі­тан.

— Так, — ад­ка­заў За­ке­ры. — Ён вы­гля­даў га­доў на 30—35... Не­вы­со­кі бру­нет...

— Дзе гэ­ты ча­ла­век? — пе­ра­біў ка­пі­тан.

— Яго ня­ма, — раз­вёў ру­ка­мі За­ке­ры. — Мне да­вя­ло­ся яго ад­пус­ціць. Ён вы­са­дзіў­ся на ма­як, тут, не­па­да­лё­ку. Я даў яму леп­шую шлюп­ку. Вы не па­ве­ры­це, ка­пі­тан, та­кі шторм, а ён — па­плыў. З усяе ка­ман­ды на па­лу­бе, акра­мя нас, не бы­ло ні­ко­га. Ён ска­заў мне на­па­сле­дак, каб не ма­ру­дзіў, а хут­чэй ажа­ніў­ся. Дзіў­ны быў, гэ­та праў­да. Усю да­ро­гу раз­маў­ляў сам з са­бой. Ка­неч­не, я атры­маў ад на­шай фір­мы доб­рае ўлі­ван­не, але і па-ін­ша­му зра­біць не мог. Мо­жа, я і праў­да да­рэм­на ад­пус­ціў яго?

— Ты ўсё пра­віль­на зра­біў, Боб, — ска­заў ка­пі­тан і па­клаў яму на пля­чо ру­ку. — Мо­жа, я ма­ла ве­даю, не бу­ду ка­заць, але мне зда­ец­ца, што ты ўсё зра­біў пра­віль­на. Я зна­ё­мы з гэ­тым ча­ла­ве­кам даў­но. Дзя­ку­ю­чы яму маё жыц­цё змя­ні­ла­ся, я рад. Ця­пер та­бе толь­кі за­ста­ло­ся зра­біць ад­ну важ­ную рэч.

— Якую?

— Ажа­ніц­ца, ка­неч­не, — за­смя­яў­ся ка­пі­тан.

Свят­ла­на Ма­гі­лёў­чык