Не кі­дай­це­ся ў ла­пы «кіс­ла­му д'яб­лу»!

7 смер­цяў ма­ла­дых лю­дзей ад пе­ра­да­зі­роў­кі но­вы­мі «ды­зай­нер­скі­мі псі­ха­тро­па­мі» менш чым за два ме­ся­цы… Коль­кі яшчэ па­трэб­на ах­вяр, каб мо­ладзь на­рэш­це зра­зу­ме­ла, што ад­на ма­лень­кая і, на пер­шы по­гляд, бяс­крыўд­ная «мар­ка» мо­жа стаць апош­няй у іх жыц­ці?..

Не сак­рэт, што ле­галь­ных, а зна­чыць бяс­шкод­ных, нар­ко­ты­каў і псі­ха­тро­паў у Бе­ла­ру­сі ня­ма. Тым не менш мо­ладзь на­іў­на ве­рыць лю­дзям, якія праз ін­тэр­нэт пра­да­юць, ні­бы­та ле­галь­на, раз­на­стай­ныя спай­сы, «мар­кі», ку­рыль­ныя су­ме­сі. Ду­ма­юць, што ўсе яны бяс­крыўд­ныя?.. Пра тое, што гэ­та ня­праў­да, свед­чаць смерць пер­ша­курс­ні­цы БДУ, якая з за­ла­тым ме­да­лём скон­чы­ла шко­лу; дзе­вя­ці­клас­ні­ка, які мог бы ў бу­ду­чы­ні стаць алім­пій­скім чэм­пі­ё­нам па грэб­лі; яшчэ пя­ці «хат­ніх», ра­зум­ных і зда­ро­вых дзя­цей. Іх баць­кам зда­ва­ла­ся, што яны доб­ра ве­да­юць сва­іх кры­ві­на­чак, прад­ба­чаць кож­ны іх крок, але вый­шла інакш… З 19 сту­дзе­ня па 8 са­ка­ві­ка гэ­тыя «ўзор­ныя» дзе­ці свя­до­ма ад­да­лі­ся ў ла­пы «кіс­ла­му д'яб­лу», які ня­шчад­на за­браў у іх са­мае да­ра­гое — жыц­цё.

Мож­на ў чар­го­вы раз сма­ка­ваць пад­ра­бяз­нас­ці ся­мей­ных тра­ге­дый, але не хо­чац­ца гэ­та­га ра­біць… Апош­нія дні мне не дае спа­кою дум­ка: та­му «д'яб­лу з чыр­во­най га­ла­вой», што на­ма­ля­ва­ны на па­кун­ках смя­рот­ных «ма­рак», пры­служ­ва­юць ней­кія «лю­дзі», ка­лі іх мож­на так на­зваць. У га­ла­ве не ўклад­ва­ец­ца, як у іх па­ды­ма­ец­ца ру­ка на­сы­паць на па­пер­ку смя­рот­нае рэ­чы­ва, пе­ра­да­ваць тую «атру­ту» на­іў­ным школь­ні­кам і сту­дэн­там. Ня­ўжо ім на­пля­ваць на тых дзя­цей, на іх баць­коў? Ня­ўжо гро­шы для іх са­мае га­лоў­нае?

Ва ўпраў­лен­ні па нар­ка­кант­ро­лі і су­праць­дзе­ян­ні ганд­лю людзь­мі МУС ад­зна­ча­юць, што пра­да­юць сін­тэ­тыч­ныя нар­ко­ты­кі ў асноў­ным нар­ка­ма­ны — каб за­ра­біць са­бе на чар­го­вую «до­зу»… А куп­ля­юць на­ву­чэн­цы ву­чы­лі­шчаў, сту­дэн­ты, школь­ні­кі, якія най­больш пад­да­юц­ца ўплы­ву. Смя­рот­ную дрэнь яны за­маў­ля­юць праз ін­тэр­нэт: гро­шы за яе пе­ра­ліч­ва­юць на элект­рон­ны ка­ша­лёк пра­даў­ца, які, як пра­ві­ла, каб не свя­ціц­ца, па­кі­дае тыя «мар­кі» ў да­моў­ле­ных мес­цах. Кошт до­зы па­раў­наль­на да­ступ­ны — уся­го 100–200 ты­сяч бе­ла­рус­кіх руб­лёў. Але бы­лі і вы­пад­кі, га­во­раць у мі­лі­цыі, ка­лі нар­ко­тык у Мін­ску раз­да­ва­лі бяс­плат­на ка­ля «Ка­ма­роў­кі» і Га­лоў­паш­там­та — пры­ваб­лі­ва­лі клі­ен­ту­ру. Та­кім чы­нам, вы­лі­чыць са­ўдзель­ні­каў смер­ці, пры­знаў на­чаль­нік упраў­лен­ня След­ча­га ка­мі­тэ­та па Мін­ску Дзміт­рый Ка­нап­ля­нік,

да­стат­ко­ва скла­да­на, але рэ­аль­на.

Так, на след нар­ка­ды­ле­раў, якія пра­да­лі дзе­вя­ці­клас­ні­ку ад­ной са ста­ліч­ных спар­тыў­ных школ «мар­ку» як «ле­галь­ную», пра­ва­ахоў­ні­кі вый­шлі праз не­каль­кі дзён пас­ля смер­ці пад­лет­ка. У ма­шы­не 21‑га­до­ва­га хлоп­ца і яго 22‑га­до­вай сяб­роў­кі з Баб­руй­ска знай­шлі 16 па­ке­таў спай­су і 15 «ма­рак». За ме­сяц па­рач­ка за­раб­ля­ла да 80 млн руб­лёў! Ка­лі на дзяў­чы­ну на­дзе­лі на­руч­ні­кі, яна па­пра­сі­ла мі­лі­цы­я­не­раў ад­пус­ціць яе па­кар­міць са­бач­ку і тру­са, якія за­ста­лі­ся ад­ны до­ма. Жы­вёл, атрым­лі­ва­ец­ца, шка­дуе, а чу­жых дзя­цей, як ба­чым, не… Баб­руй­чан ча­кае су­ро­вае па­ка­ран­не — да 15 га­доў па­збаў­лен­ня во­лі з кан­фіс­ка­цы­яй ма­ё­мас­ці.

Яшчэ адзін ка­нал збы­ту псі­ха­тро­паў, які пе­ра­кры­лі пра­ва­ахоў­ні­кі, мае гро­дзен­скае па­хо­джан­не. Амаль увесь мі­ну­лы год зла­чын­ная гру­па з Грод­на за­бяс­печ­ва­ла мін­чан «атру­тай»… Каб за­мес­ці сля­ды, нар­ка­ды­ле­ры па­ста­ян­на мя­ня­лі здым­ныя ква­тэ­ры, якія вы­ка­рыс­тоў­ва­лі як офі­сы, ме­лі шэ­раг «мі­нё­раў», якія па­кі­да­лі «мар­кі» ў да­моў­ле­ных мес­цах.

Па­вод­ле слоў Дзміт­рыя Ка­нап­ля­ні­ка, па фак­тах смер­цяў ся­мі ма­ла­дых лю­дзей у Мін­ску пра­вод­зяц­ца пра­вер­кі. Па­куль што ў да­чы­нен­ні да пра­даў­цоў смя­рот­ных «ма­рак» за­ве­дзе­ны кры­мі­наль­ныя спра­вы па фак­тах збы­ту псі­ха­троп­ных рэ­чы­ваў. Але, ён не вы­клю­чае, іх мо­гуць аб­ві­на­ва­ціць яшчэ і ў за­бой­стве па не­асця­рож­нас­ці.

— На жаль, сі­ту­а­цыя скла­ла­ся та­кім чы­нам, што праз ін­тэр­нэт на­шу мо­ладзь пе­ра­кон­ва­юць у тым, што «мар­кі», спай­сы і ку­рыль­ныя су­ме­сі — гэ­та ле­галь­ная, бяс­печ­ная эй­фа­рыя, — ад­зна­чыў Дзміт­рый Ка­нап­ля­нік. — Але лю­дзі па­він­ны ра­зу­мець, што нар­ка­ганд­ля­ры іх па­прос­ту аб­дур­ва­юць, лічаць за іды­ё­таў і што кож­ны кан­крэт­ны вы­па­дак мо­жа стаць фа­таль­ным.

Больш за тое, на­ват ка­лі ча­ла­ве­ка і атры­ма­ец­ца вы­ра­та­ваць, ён ры­зы­куе па­прос­ту пе­ра­тва­рыц­ца ў «ага­род­ні­ну» (на­столь­кі моц­на ўздзей­ні­чае на мозг сін­тэ­тыч­ны псі­ха­троп). Да пры­кла­ду, ся­бар-пра­гра­міст ад­на­го з хлоп­цаў, які па­мёр ад пе­ра­да­зі­роў­кі, ця­пер зна­хо­дзіц­ца ў псі­хі­ят­рыч­най баль­ні­цы ў На­він­ках…

Пра­ва­ахоў­ныя ор­га­ны вы­на­хо­дзяць но­выя ме­та­ды ба­раць­бы з за­ра­зай (пла­ну­юць ства­рыць між­ве­да­мас­ную ан­ты­нар­ка­тыч­ную ка­мі­сію, якая да­зво­ліць пры­зна­ваць но­выя псі­ха­ак­тыў­ныя рэ­чы­вы ана­ла­га­мі нар­ко­ты­каў у са­мыя ка­рот­кія тэр­мі­ны; удас­ка­наль­ва­юць ме­ха­нізм дзярж­кант­ро­лю над аба­ра­чэн­нем так зва­ных ды­зай­нер­скіх нар­ко­ты­каў), на­кі­роў­ва­юць ліс­ты ў шко­лы, каб на­стаў­ні­кі гу­та­ры­лі з дзець­мі на гэ­тую зла­ба­дзён­ную тэ­му, рас­каз­ва­лі пра жу­дас­ныя на­ступ­ствы ўжы­ван­ня нар­ко­ты­каў. І, вя­до­ма, вы­яў­ля­юць нар­ка­ганд­ля­роў і пе­ра­кры­ва­юць ка­нал за ка­на­лам… Але, як гэ­та ні прык­ра, лю­дзі, якія з-за гро­шай га­то­вы іс­ці па дзі­ця­чых тру­пах, бы­лі і заў­сё­ды бу­дуць. Па­са­дзяць ад­ных, зной­дуц­ца ін­шыя… Та­му га­лоў­ная за­да­ча на­стаў­ні­каў і, у пер­шую чар­гу, вя­до­ма, баць­коў — свое­ча­со­ва на­ву­чыць дзя­цей ра­біць пра­віль­ны вы­бар у жыц­ці, сфар­мі­ра­ваць пра­віль­ныя каш­тоў­нас­ці.

На­дзея ПАЎ­ЛА­ВА.