По­ле біт­вы, по­ле пры­цяг­нен­ня…

Якія мі­фы пе­ра­шка­джа­юць нам ра­зу­мець ад­но ад­на­го, каб стаць сек­су­аль­на шчас­лі­вы­мі?

— На­огул пад сек­су­аль­нас­цю ма­юць на ўва­зе пры­ро­джа­ную па­трэ­бу ар­га­ніз­ма ў за­ха­ван­ні ві­ду, — рас­каз­вае ўрач-сек­со­лаг Мінск­ага га­рад­ско­га псі­хі­ят­рыч­на­га дыс­пан­се­ра Мі­ка­лай ХВА­ШЧЫН­СКІ. — Для фі­зіч­на­га жыц­ця кан­крэт­на­га ча­ла­ве­ка сек­су­аль­насць не та­кая ўжо і важ­ная. Гэ­та не та­кая жыц­цё­вая па­трэ­ба, як хар­ча­ван­не, ды­хан­не, ад­па­чы­нак і г. д. Не­за­да­во­ле­ныя сек­су­аль­ныя па­трэ­бы не пры­вод­зяць да гі­бе­лі ін­ды­ві­да. Ад­нак сек­су­аль­насць мя­няе якасць жыц­ця, ро­біць яе больш яр­кай і на­сы­ча­най ра­дас­цю ад зна­хо­джан­ня по­бач з ін­шым ча­ла­ве­кам.

Сек­су­аль­ныя ад­но­сі­ны — гэ­та не толь­кі пра­цяг ро­ду, але і раз­ві­тан­не з адзі­но­тай, маг­чы­масць зліц­ца з парт­нё­рам у адзі­нае цэ­лае. Гэ­та асаб­лі­вая фор­ма ста­сун­каў, най­мац­ней­шая пры­вя­за­насць, ка­лі мож­на ска­заць не «Я ха­чу жыць з ім», а «Я не ма­гу жыць без яго!». Ці гэ­та не ка­хан­не?

Яшчэ сек­су­аль­насць да­зва­ляе пе­ра­жыць ні з чым не па­раў­наль­ную па­чуц­цё­вую аса­ло­ду ад бліз­ка­сці. Яе не­дар­ма на­зы­ва­юць ін­тым­най (глы­бо­ка аса­біс­тай, за­ду­шэў­най). У сек­су­аль­ных ста­сун­ках мы са­ма­сцвяр­джа­ем­ся ў ва­чах парт­нё­ра, вы­каз­ва­ю­чы яму сваё ка­хан­не. У ін­тым­най бліз­ка­сці ча­ла­век ад­кры­ва­ец­ца поў­нас­цю, да­зва­ляе па­знаць ся­бе та­кім, які ён ёсць, ад­кід­вае страх быць не­пры­ня­тым.

Не вар­та за­бы­вац­ца аб зна­чэн­ні сек­су­аль­нас­ці як срод­ку пе­ра­адо­лен­ня стрэ­саў, да­сяг­нен­ня ста­ну фі­зіч­на­га і псі­хіч­на­га кам­фор­ту. Ін­тым­ная бліз­касць — гэ­та ад­но­сі­ны не толь­кі цел, але і асоб.

Ёсць лю­дзі, якія аб'­яў­ля­юць ся­бе асек­су­а­ла­мі — а зна­чыць, абы­хо­дзяц­ца без сек­су. Гэ­та свя­до­мы вы­бар ці вы­му­ша­ны стан «утай­ма­ван­ня пло­ці» пад уз­дзе­ян­нем ней­кіх аб­ста­він? Ці збяд­ня­юць та­кія лю­дзі сваё жыц­цё? Па-пер­шае, нель­га на­зваць аб­са­лют­на асек­су­аль­ным жыц­цё лю­дзей, якія ад­маў­ля­юц­ца толь­кі ад па­ла­вых кан­так­таў, але пры гэ­тым мо­гуць пад­трым­лі­ваць ра­ман­тызм і эро­ты­ку ў ад­но­сі­нах з про­ці­лег­лым по­лам. Част­ко­ва мож­на за­да­во­ліць сваю сек­су­аль­насць і та­кім чы­нам, без фі­зіч­на­га кан­так­ту. Вось ка­лі нех­та лю­быя ста­сун­кі аб­мя­жоў­вае вы­ключ­на фар­маль­ны­мі або дзе­ла­вы­мі рам­ка­мі, то іх хо­чац­ца па­шка­да­ваць. Бо неш­та вель­мі… ча­ла­ве­чае прой­дзе мі­ма.

Сек­су­аль­насць — гэ­та дар, якім кож­ны мо­жа ска­рыс­тац­ца, каб на­поў­ніць сваё жыц­цё. Хоць яна ўлас­ці­вая ўсім лю­дзям, яе пра­яў­лен­не звя­за­на не толь­кі з асаб­лі­вас­ця­мі асо­бы, але і з па­ла­вы­мі ад­роз­нен­ня­мі. Ка­лі не ўлі­чыць ад­роз­нен­ні па­між муж­чын­скай і жа­но­чай сек­су­аль­нас­цю, гэ­та мо­жа стаць пры­чы­най сек­су­аль­най дыс­гар­мо­ніі ў па­ры.

Для муж­чын ха­рак­тэр­на больш вы­ра­жа­нае сек­су­аль­нае жа­дан­не. Муж­чы­ны час­цей вы­сту­па­юць іні­цы­я­та­ра­мі сек­су­аль­най бліз­ка­сці, пра­яў­ля­юць сек­су­аль­ную на­по­рыс­тасць і ня­стры­ма­насць. Па вы­ні­ках да­сле­да­ван­няў, ма­ла­дыя лю­дзі ва ўзрос­це 12–19 га­доў прак­тыч­на па­ста­ян­на ду­ма­юць пра секс, а муж­чы­ны ад 40 да 49 га­доў — раз у паў­га­дзі­ны.

Муж­чы­нам тра­ды­цый­на ча­мусь­ці пры­піс­ва­юць уні­вер­саль­нае жа­дан­не сек­су­аль­най раз­на­стай­нас­ці і ка­рот­ка­тэр­мі­но­вых су­вя­зяў, мен­шае эма­цы­я­наль­нае ўцяг­ван­не ў ін­тым­ныя ад­но­сі­ны. Ад­нак тут ёсць з чым па­спра­чац­ца. Па­доб­нае «пры­піс­ван­не» грун­ту­ец­ца на не­каль­кіх мі­фіч­ных па­сту­ла­тах:

Са­праўд­ны муж­чы­на пра­вя­ра­ец­ца най­перш у сек­се.

Муж­чы­на заў­сё­ды жа­дае сек­су і заў­сё­ды га­то­вы да яго.

У са­праўд­на­га муж­чы­ны ня­ма сек­су­аль­ных праб­лем.

Доб­ры секс ад­бы­ва­ец­ца сам са­бой, без пад­рых­тоў­кі і ліш­ніх раз­моў.

Секс і па­ла­вы акт — ад­но і тое ж.

У сек­се муж­чы­на не па­ві­нен слу­хац­ца жан­чы­ну.

Ад­мо­віц­ца ад сек­су — рас­пі­сац­ца ў ня­здоль­нас­ці як муж­чы­ны.

Секс — гэ­та ра­бо­та.

Доб­ры секс аба­вяз­ко­ва за­вяр­ша­ец­ца ар­газ­мам.

Муж­чы­на па­ві­нен «да­вес­ці» парт­нёр­ку да ар­газ­му.

Чым больш жан­чын і па­ла­вых ак­таў, тым лепш.

Ін­тым­ная бліз­касць — пра­цяг­лы па­ла­вы акт, пя­шчо­ты і лас­кі дру­гас­ныя.

Муж­чы­ны, якія ста­но­вяц­ца за­лож­ні­ка­мі па­доб­ных мі­фаў, губ­ля­юць сваю ін­ды­ві­ду­аль­насць і рас­плач­ва­юц­ца стра­хам пе­рад маг­чы­май сек­су­аль­най ня­ўда­чай. Так зва­ная «вы­ка­наў­чая тры­вож­насць» — яшчэ ад­на асаб­лі­васць муж­чын­скай сек­су­аль­нас­ці. Муж­чы­нам улас­ці­ва за­цык­лі­вац­ца на тэх­ніч­ным ба­ку сек­су і пе­ра­тва­раць кож­ны па­ла­вы акт у эк­за­мен сва­ёй «бая­здоль­нас­ці».

З ін­шых ад­роз­нен­няў трэ­ба пры­га­даць ад­ста­ван­не па­ла­во­га вы­спя­ван­ня ў муж­чын ад жан­чын на 1–2 га­ды, але больш ран­ні па­ча­так па­ла­во­га жыц­ця.

Пік сек­су­аль­най ак­тыў­нас­ці ў муж­чын пры­па­дае на 20–25 га­доў. У гэ­тым уз­рос­це яны з га­тоў­нас­цю ад­да­дуць пе­ра­ва­гу сек­су пе­рад ін­шы­мі за­ня­тка­мі і ах­вя­ру­юць лю­бы­мі рэ­сур­са­мі дзе­ля яго.

Сек­су­аль­нас­ці жан­чы­ны ўлас­ці­вая боль­шая псі­ха­ла­гіч­насць. У гэ­тым вы­пад­ку сек­су­аль­ная за­да­во­ле­насць за­ле­жыць у асноў­ным ад уз­роў­ню ста­сун­каў з парт­нё­рам і ў мен­шай сту­пе­ні звя­за­на з ар­газ­мам. Вя­ду­чую ро­лю ў па­ла­вых па­во­дзі­нах жан­чын ады­гры­вае не імк­нен­не да па­ла­во­га ак­ту, а ацэн­ка асо­бы муж­чы­ны. Асноў­ны ма­тыў па­ла­вой бліз­ка­сці для жан­чы­ны — лю­боў да парт­нё­ра. Пры­яры­тэт для жан­чы­ны мае ма­ця­рын­скі ін­стынкт.

Роск­віт жа­но­чай сек­су­аль­нас­ці на­ды­хо­дзіць не ад­ра­зу пас­ля па­чат­ку па­ла­во­га жыц­ця. Вось вы­ні­кі да­сле­да­ван­няў: у пер­шыя 3 ме­ся­цы пас­ля за­муж­жа ар­газм пе­ра­жы­лі ка­ля 20 пра­цэн­таў жан­чын, праз 1 год — ка­ля 40 пра­цэн­таў, праз 5 га­доў — ка­ля 70, пас­ля 10 га­доў — ка­ля 90.

Пік сек­су­аль­най ак­тыў­нас­ці на­зі­ра­ец­ца пас­ля 30 га­доў.

Для ілюст­ра­цыі жа­но­чай і муж­чын­скай сек­су­аль­нас­ці мож­на пры­га­даць та­кія рад­кі: «Яны за­ка­ха­ныя і шчас­лі­выя. Ён: «Ка­лі ця­бе ня­ма, мне зда­ец­ца, што ты прос­та вый­шла ў су­сед­ні па­кой». Яна: «Ка­лі ты вы­хо­дзіш у су­сед­ні па­кой, мне зда­ец­ца, што ця­бе больш ня­ма».

Ад­роз­нен­ні ў сек­су­аль­нас­ці муж­чын і жан­чын ні­чо­га не ка­жуць пра іх ма­раль­насць або ін­тэ­лект. Кі­дац­ца пры­мі­тыў­ны­мі фра­за­мі кштал­ту «Усе муж­чы­ны жа­да­юць толь­кі ад­на­го» або «Жан­чы­нам па­трэб­ны толь­кі ка­ша­лёк» — па мен­шай ме­ры, не­сур'­ёз­на. На тое нам і да­дзе­ны ро­зум і па­чуц­ці, каб кож­ны мог пра­клад­ваць сваю да­ро­гу.

Ад­нак сек­су­аль­насць сама па са­бе не з'яў­ля­ец­ца не­чым ста­тыч­ным. Яна пад­да­ец­ца ўплы­ву са­цы­яль­ных пра­цэ­саў. У су­час­ным гра­мад­стве — свае тэн­дэн­цыі раз­віц­ця сек­су­аль­нас­ці.

Па-пер­шае, ад­бы­ва­ец­ца лом­ка тра­ды­цый­ных стэ­рэа­ты­паў раз­мер­ка­ван­ня муж­чын­скіх і жа­но­чых са­цы­яль­ных ро­ляў. Сы­хо­дзіць у мі­ну­лае па­дзел пра­фе­сій на муж­чын­скія і жа­но­чыя. Пра­ві­ла «трох К» (з ня­мец­кай — «дзі­ця», «царк­ва», «кух­ня») ужо не ак­ту­аль­нае. Ума­цоў­ва­ец­ца ма­тэ­ры­яль­ная не­за­леж­насць жан­чын. На­ват пы­тан­не за­чац­ця жан­чы­ны мо­гуць вы­ра­шаць без муж­чын­ска­га ўдзе­лу.

Па-дру­гое, кар­ды­наль­ныя зме­ны ад­бы­лі­ся ў ін­сты­ту­це сям'і і шлю­бу. Па­тры­яр­халь­ны ўклад не ў мо­дзе. Больш сем'­яў ары­ен­ту­ец­ца на роў­насць парт­нё­раў. Змян­ша­ец­ца па­мер сям'і. З'яў­ля­ец­ца ўсё больш ня­поў­ных сем'­яў. Рас­паў­сю­джан­не атры­ма­лі аль­тэр­на­тыў­ныя фор­мы шлю­бу (су­жы­цель­ства, проб­ны шлюб, се­рый­ная ма­на­га­мія, сек­су­аль­на ад­кры­тыя шлю­бы).

Па-трэ­цяе, на­зі­ра­ец­ца крах мно­гіх ан­ты­сек­су­аль­ных уста­но­вак. Гра­мад­ства ста­ла больш та­ле­рант­ным да да­шлюб­най і па­за­шлюб­най сек­су­аль­най ак­тыў­нас­ці. Асла­беў «двай­ны стан­дарт», ка­лі муж­чы­нам у сек­су­аль­ным сэн­се да­зва­ля­ла­ся на­мно­га больш, чым жан­чы­нам. Зву­зі­ла­ся сфе­ра за­ба­ро­не­на­га ў куль­ту­ры, на­зі­ра­ец­ца цяр­пі­масць да ад­хі­лен­няў у пра­яве сек­су­аль­нас­ці.

Тым не менш, мы па-ра­ней­ша­му за­ста­ём­ся муж­чы­на­мі і жан­чы­на­мі і па-ра­ней­ша­му ад­чу­ва­ем па­трэ­бу ў бліз­ка­сці. Мы жа­да­ем поў­нас­цю да­ве­рыц­ца ін­ша­му ча­ла­ве­ку, на­быць уза­е­ма­ра­зу­мен­не і ўза­ем­ную па­ва­гу. Мы жа­да­ем поў­нас­цю па­гру­зіц­ца ў стан ка­хан­ня, пры якім шчас­це парт­нё­ра ста­но­віц­ца аб­са­лют­на не­аб­ход­ным для на­ша­га іс­на­ван­ня. І ўся­му гэ­та­му да­па­ма­гае на­ша сек­су­аль­насць!

Свят­ла­на БА­РЫ­СЕН­КА.