Калі чалавек выбірае месца жыхарства, не ў малой ступені на яго выбар уплывае, ці ёсць побач добрая школа і дзіцячы садок, як пэўная гарантыя добрага і шчаслівага жыцця яго сям'і. Калі ў такім сэнсе разглядаць Астравеччыну — то гэта надзвычай удалае месца для жыцця. Нягледзячы на невялікі памер рэгіёна, тут 30 устаноў адукацыі, з якіх 10 — дашкольных, 16 устаноў агульнай сярэдняй адукацыі, Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі і іншыя.
2
Кожная з устаноў адукацыі адметная па-свойму. Таго, хто любіць інавацыі і сучасную тэхніку, чакаюць у гімназіі №1. Дзеці, схільныя да эксперыментаў, адкрыццяў, улюбёныя ў родную прыроду, будуць камфортна сябе адчуваць у Варнянскай школе-садку. Але які кірунак для навучання ні быў бы абраны, у вольны час для раскрыцця крэатыўнага патэнцыялу варта наведваць Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі.
Начальнік аддзела адукацыі, спорту і турызму Астравецкага райвыканкама Наталля Станкевіч адзначыла, што, зыходзячы з аналізу дэмаграфічнай сітуацыі і сацыяльна-эканамічнага развіцця раёна, праводзіцца работа па аптымізацыі ўстаноў адукацыі. Гэта дазваляе грашовымі сродкамі, якія ў выніку вызваляюцца, павышаць заробкі настаўнікам, выхавацелям, іншым супрацоўнікам сферы адукацыі.
Адзіная складанасць у тым, што пасля аптымізацыі ўстаноў адукацыі шмат дзяцей даводзіцца падвозіць да месца вучобы. Для гэтага сёння выдзелена 18 адзінак транспарту, якія падвозяць 865 дзяцей. Ёсць школы, за якімі замацаваны нават 2, 3 аўтобусы. У раёне пераважае хутарская сістэма, таму хадзіць у школу, садок паблізу з домам атрымліваецца не ва ўсіх.
З мэтай вырашэння пытання дэфіцыту месцаў у дашкольных установах горада рэарганізавалі ў пачатковую школу — дзіцячы сад Мальскую базавую школу, якая размяшчаецца побач з горадам.
Ужо пачата будаўніцтва новага садка на 190 месцаў. Плануецца, што 1 верасня ён пачне працаваць і прыме дзетак на сваёй сучаснай, прыгожай базе. Распачата будаўніцтва новай школы на 510 месцаў.
Пра тое, наколькі грунтоўную падрыхтоўку атрымліваюць астравецкія навучэнцы, можна рабіць высновы з іх перамог у творчых конкурсах і спартыўных спаборніцтвах. Летась яны заваявалі 177 прызавых месцаў на абласных конкурсах, 23 — на рэспубліканскіх і 16 — на міжнародных. Для такога невялікага рэгіёна — да 30000 чалавек — гэта надзвычай добры вынік. Трэба адзначыць, што і колькасць вучняў на Астравеччыне зусім не малая — 2675 школьнікаў, 910 дашкольнікаў.
Ва ўстановах адукацыі раёна засяроджаны вялізны інтэлектуальны і творчы патэнцыял. Тут працуюць сапраўдныя майстры сваёй справы. Многія з іх адзначаны дзяржаўнымі ўзнагародамі, ганаровымі званнямі, граматамі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь і ўпраўлення адукацыі Гродзенскага аблвыканкама, шмат лаўрэатаў розных конкурсаў.
Перамогі нашых вучняў, іх актыўны ўдзел у грамадскім жыцці краіны — вынік высокага прафесійнага майстэрства кожнага педагога.
У сістэме адукацыі раёна і сёлета надаецца вялікая ўвага стварэнню ўмоў для развіцця здольнасцяў дзяцей праз умацаванне матэрыяльна-тэхнічнай базы і развіццё інавацыйнай дзейнасці ўстаноў адукацыі.
Гімназія №1 першая ў асваенні тэхналогій
4
Пра паспяховасць гімназіі №1 у Астраўцы сведчаць лічбы. 82% вучняў кожны год паступаюць у вышэйшыя навучальныя ўстановы, прычым 75% з іх — на бюджэтнай аснове. 5 гімназістаў узнагароджаны прэміяй спецыяльнага фонду Прэзідэнта па сацыяльнай падтрымцы адораных вучняў і студэнтаў. Адзін з выпускнікоў — Уладзіслаў Міхна — узнагароджваўся такой прэміяй двойчы, за перамогі на рэспубліканскай алімпіядзе па хіміі. За 10-гадовае існаванне гімназіі педагогамі падрыхтаваны 41 пераможца абласных алімпіяд, 9 — рэспубліканскіх. Настасся Вайшнаровіч, ужо выпускніца, заваявала 3-е месца на міжнароднай алімпіядзе па біялогіі ў Карэі. Шмат разоў навучэнцы былі лепшымі ў розных конкурсах, спаборніцтвах. Толькі летась атрымалі дыплом 3-й ступені на міжнародным конкурсе крэатыўнасці. Такая ж узнагарода — на рэспубліканскіх спаборніцтвах «Гадзіна футбола». Вынікі ёсць і сёлета: 3 пераможцы на абласной алімпіядзе, а Ангеліна Пятровіч прыме ўдзел у рэспубліканскай алімпіядзе па хіміі.
Шматлікія перамогі гімназістаў — гэта не выпадковасць і не выключэнне, а, хутчэй, заканамернасць. Таленавітым вучням тут надаецца асаблівая ўвага. Для працы з адоранай моладдзю выдзяляюцца так званыя «трэнерскія» гадзіны, на якіх настаўнікі могуць сустракацца з найбольш здольнымі і паспяховымі вучнямі, дадаткова займацца з імі. Акрамя таго, педагогі тлумачаць, як ставіць перад сабой мэты, распрацоўваць спосабы іх ажыццяўлення і, натуральна, дасягаць.
Вядзецца праца над інавацыйным праектам «Укараненне мадэлі прадуктыўнага навучання на падставе асабістага самавызначэння навучэнцаў». Па яго праграме з вучнямі працуюць не толькі настаўнікі, але і псіхолагі, сацыяльныя работнікі. Настаўніца беларускай мовы Вольга Саковіч са сваімі напрацоўкамі па гэтай тэме выступала на рэспубліканскім семінары, дзялілася вопытам, расказвала, якім чынам праводзіць урокі.
У гімназіі №1 надзвычай сучасная матэрыяльна-тэхнічная база. Праведзена інфарматызацыя, 45 камп'ютараў аб'яднаны лакальнай сеткай. Працуе свой тэлецэнтр, падключаны інтэрнэт, ёсць інтэрактыўнае тэлебачанне і 3 інтэрактыўныя дошкі. Для вывучэння замежнай мовы прадугледжаны 4 лінгафонныя кабінеты. У кожным з іх ёсць ноўтбук для настаўніка, а для навучэнцаў — навушнікі, з дапамогай якіх яны могуць праслухоўваць тэксты ў спецыяльных кабінках. Такія кабінкі, дарэчы, таксама мясцовае ноу-хау.
Па апошнім слове тэхнікі абсталяваны кабінет фізікі, што абышлося прыкладна ў 110 мільёнаў рублёў. Там ёсць камп'ютар, вадкакрысталічны тэлевізар, інтэрактыўная дошка з мультымедыйным праектарам. Закуплена новае вучэбнае абсталяванне, мэбля.
Кабінету хіміі дзякуючы перамогам на рэспубліканскай алімпіядзе ўпраўленне адукацыі Гродзенскага аблвыканкама падарыла камплект «3+1»: тры ноўтбукі для навучэнцаў і адзін для настаўніка. Гэта дае магчымасць некаторым вучням даваць індывідуальныя заданні, тэставыя работы, што асабліва важна для працы з найбольш матываванымі падлеткамі. Ёсць праграмы, якія самі ацэньваюць выкананае заданне і адразу выстаўляюць адпаведныя балы.
Дырэктар гімназіі №1 Ірына ЛЯХ адзначае:
— Маім вялікім гонарам, як дырэктара, з'яўляецца педагагічны калектыў. Я заўсёды клапачуся пра павышэнне іх прафесійнага росту. Прыкладна 75% педагогаў маюць першую і вышэйшую кваліфікацыйную катэгорыю. Два настаўнікі ўзнагароджаны значком «Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь» — гэта Галіна Унуковіч і Таццяна Берняковіч. Ёсць і педагог-стыпендыят спецыяльнага фонду Прэзідэнта за асабісты ўклад у развіццё таленавітай моладзі. 15 педагогаў узнагароджаны граматамі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь.Таму ўсе новыя тэхналогіі мы асвойваем першымі ў раёне.
Варнянская школа-сад — за экалагічнасць!
7
Гэтая ўстанова адукацыі мае выразную экалагічную накіраванасць. Дырэктар Варнянскіх яслей-сада сярэдняй школы Надзея Субач расказала, што ў іх ёсць нават уласнае лясніцтва. Разам з вучнямі ў ім самааддана шчыруюць завуч, настаўнік біялогіі і хіміі Алена Юркойць, настаўнік геаграфіі Уладзімір Саленік. Школьнаму лясніцтву ўжо шмат гадоў, і яно плённа супрацоўнічае з мясцовым лясгасам. Часта наведвае навучэнцаў грамадскае аб'яднанне «Ахова птушак Бацькаўшчыны».
Побач са школай ёсць агарод, дзе дашкольнікі вырошчваюць цыбулю, моркву, буракі, шчаўе. На тэрыторыі ўстановы шмат клумб для кветак. Дзеці з самага ранняга ўзросту прызвычайваюцца да працы, самаабслугоўвання, да разумення прыроды — ідзе агульнае развіццё па ўсіх кірунках.
Вучні і настаўнікі актыўна ўдзельнічаюць у праекце «Захаваем атлантычнага ласося ў рэках Астравеччыны», кіраўніком якога з'яўляецца Вольга Лушчык. Праца падыходзіць да завяршэння. Ужо гатовы эскізы да стварэння спецыяльнага экалагічна-інфармацыйнага цэнтра, які абыдзецца прыкладна ў 10 тысяч еўра. Гэта будуць стэнды, інтэрактыўныя гульні, даведачныя матэрыялы па атлантычным ласосі і многае іншае. З дапамогай фотавыставы, уласных ведаў дзеці могуць правесці экскурсію і расказаць, які шлях пераадольвае ласось, плывучы на нераст.
Плануецца паставіць на тэрыторыі школы каменную фігуру ласося, каб, заходзячы сюды, адразу было відаць, што гэта ўстанова экалагічнай накіраванасці. Будуць таксама стэнды з ласосямі, спецыяльна прызначаныя для фатаграфавання. Варта адзначыць, што мясцовыя выхаванцы перамагаюць фактычна ва ўсіх экалагічных конкурсах.
Таму, хто любіць займацца краязнаўствам, таксама будзе цікава вучыцца ў гэтай установе адукацыі. Даследаванню свайго краю тут надаецца асаблівая ўвага. Цэнтрам краязнаўства можна лічыць школьны музей, дзе захоўваюцца матэрыялы з гісторыі школы і саміх Варнянаў. Сабрана грунтоўная інфармацыя пра ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны. Адлюстраваны звесткі пра СПК «Варняны», што актыўна падтрымлівае школу, пра мясцовых славутых людзей, вядомых выпускнікоў. Краязнаўствам займаюцца настаўнік гісторыі Людміла Гродзь, настаўнікі беларускай мовы Валянціна Боўша і Наталля Адула.
3
На рэспубліканскім конкурсе ў намінацыі «Гісторыя аднаго экспаната» вучаніца Марта Блашкевіч заняла першае месца з працай «Сакрэты яго вялікасці». На конкурсе яна прадставіла працу пра прытуг — прэс для адціскання сыру, якім карысталіся ў гэтай мясцовасці. Збіраючы матэрыял, дзяўчынка разам са сваёй настаўніцай Людмілай Гродзь наведвала вясковых бабуль, вывучала арыгінальную тэхналогію. Адна жанчына паказала, як рабіць сыр з дапамогай прытуга. Ласунак, зроблены па старадаўніх традыцыях, яны нават пакаштавалі.
Для выхавання самых маленькіх працуе чатыры групы дзіцячага садка: ясельная, малодшая, сярэдняя і старэйшая. Усе яны займаюцца па праграме «Пралеска», у якой дакладна спланавана развіццё дзіцяці на розных этапах яго сталення. Дарэчы ўсё, чым займаюцца ў гэтай установе (краязнаўства, даследчая праца), датычыцца і дашкольнага навучання. Сёлета адкрылася інтэграваная група, якую могуць наведваць дзеці з асаблівасцямі маўлення, — у ёй працуе два выхавацелі.
Надзея Субач адзначыла, што школа-садок вялікая, знаходзіцца недалёка ад горада, таму праблем з кадрамі ў іх няма. Напрыклад, настаўнікаў замежнай мовы — ажно 5. Відавочна, што ў навучэнцаў Варнянскай установы адукацыі ёсць яшчэ адна вялікая перавага. Аддаўшы сваё дзіця сюды ў самым малым узросце, пасля не давядзецца клапаціцца пра тое, што яно вырасла і трэба шукаць штосьці новае. Тут прадугледжаны ўсе этапы сталення маленькага чалавека. Гэта вялікая перавага для навучэнцаў, бо ім не давядзецца прыстасоўвацца да новага калектыву, пераходзячы ў пачатковую, сярэднюю, старшую школы, не будзе патрэбы развітвацца са старымі сябрамі і шукаць новых. Такая пераемнасць надзвычай карысная для маральнага здароўя дзіцяці.
Крэатыўны свет Цэнтра творчасці дзяцей і моладзі
5
Раскрыць творчы патэнцыял, з карысцю правесці вольны час не толькі дзецям, але і дарослым дапамогуць у Астравецкім цэнтры творчасці дзяцей і моладзі. Пра высокі ўзровень аказання паслуг і адпаведнасць патрабаванням самых розных людзей сведчыць ганаровае званне «Брэнд адукацыі 2013», якое прысвоена цэнтру ў Гродзенскай вобласці.
Разнастайнасць гурткоў, секцый уражвае. У гэтым навучальным годзе адкрыты клуб інтэлектуальных гульняў «Крэда», студыі «Фатаграфіка», «Юны турыст», «Школа ранняга развіцця» для дашкольнікаў і іншыя. Для дарослых, на платнай аснове, пачалі працаваць «Танцавальная аэробіка» і «Фітнес».
Самымі запатрабаванымі кірункамі творчасці з'яўляюцца дэкаратыўна-прыкладное і выяўленчае мастацтва, якія змяшчаюць элементы народнай культуры Беларусі. Актыўна працуюць студыі саломапляцення, беларускай цацкі, баціка, выцінанкі. Нядаўна адкрыты і карыстаецца папулярнасцю гурток шыцця з абрэзкаў — «Пэчварк». Часта традыцыйныя тэхналогіі спалучаюцца з сучаснымі: бацік з дэкаратыўным роспісам, калаж з тэхнікай тэра, жывапіс з фларыстычным дызайнам.
Летась каманда цэнтра стала абсалютным пераможцам на рэспубліканскім конкурсе юных майстроў па выцінанцы і ўзнагароджана дыпломам 1-й ступені Нацыянальнага цэнтра мастацкай творчасці дзяцей і моладзі.
Візітнай карткай можна назваць тэатр моды «Залаты вернісаж», якім кіруе Валянціна Вінічак. Яго ўдзельнікі самі мадэлююць, ствараюць, дэкарыруюць мадэлі адзення, са сваімі паказамі ездзяць па ўсёй Беларусі.
Праходзяць сумесныя летнікі з моладдзю з іншых краін. Разам з арганізацыяй Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа праводзяцца мерапрыемствы ў падтрымку дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі і іх бацькоў. Прымаецца актыўны ўдзел у міжнародным экалагічным праекце «Назіранне за рэкамі», які ладзіцца пры падтрымцы міжнароднай экалагічнай арганізацыі «Кааліцыя чыстай Балтыкі».
6
У цэнтры актыўна выкарыстоўваюць адметнае геаграфічнае размяшчэнне Астраўца, які знаходзіцца на мяжы з Літвой. Плённа развіваецца памежнае краязнаўства дзвюх краін. Ужо трэці год запар ладзяцца сумесныя экскурсіі для навучэнцаў і педагогаў Астравецкага і Вільнюскага раёнаў па гістарычных мясцінах Беларусі і Літвы. Самі ўдзельнікі вандровак распрацоўваюць маршруты і праграмы экскурсій, у чым задзейнічаны і навучэнцы, і іх бацькі.
Сваё сучаснае, паспяховае і крэатыўнае аблічча Астравецкі цэнтр творчасці дзяцей і моладзі набыў дзякуючы дырэктару Наталлі Сянюць:
— У нашым цэнтры працуюць сапраўдныя прафесіяналы. Кожны з іх — лепшы ў сваім кірунку. Сёння я з упэўненасцю магу сказаць, што ўсе, хто працуе ў цэнтры творчасці, — а гэта людзі рознага ўзросту і прафесій, — займаюцца з дзецьмі па закліку душы. Яны гатовы аддаваць сябе і сваю творчасць выхаванцам, навучыць іх усяму, што ўмеюць самі, абудзіць у кожным дзіцяці іскрынку таленту. Прыходзяць на працу ў цэнтр і маладыя спецыялісты. У іх ёсць на каго раўняцца, і праца для кожнага — у радасць.
Удзел у шматлікіх конкурсах рознага ўзроўню і перамогі ў іх вось ужо некалькі гадоў — прэрагатыва Астравецкага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі. Толькі за мінулы год педагогі і выхаванцы цэнтра заваявалі 68 прызавых месцаў у розных абласных, рэспубліканскіх і міжнародных конкурсах. 16 дыпломаў і грамат былі атрыманы на міжнародных конкурсах. Пагадзіцеся, значныя дасягненні!
11 выхаванцаў цэнтра, сярод 500 тысяч школьнікаў з 16 краін свету, узнагароджаны дыпломамі лаўрэатаў Міжнароднага дзіцячага экалагічнага форуму «Зялёная планета-2013». Высокай адзнакай працы педагагічнага калектыву на гэтым форуме стала грамата за вялікі ўклад у фарміраванне экалагічнай культуры дзяцей і падлеткаў, захаванне культурнай спадчыны роднага краю.
Усё гэта адбывалася дзякуючы таму, што выхаванцы з задавальненнем наведвалі заняткі гурткоў Астравецкага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі, якімі сёння ахоплена амаль палова вучняў з усяго раёна.
Карэкціроўкі па аплаце жыллёва-камунальных паслуг закрануць чатыры катэгорыі жыхароў.