На Урале ў Вятку ўпадае невялікая рачулка. На яе левым беразе прытулілася вёсачка Завальніца — двароў на трыццаць. Вокны хат глядзяць на мурожныя сенажаці, хлебныя нівы. Людзі тут жывуць адкрытыя душой, дужыя і працавітыя.
У лютым 1926 года вяскоўцы віншавалі Фяклінію і Якава Якімавых з нараджэннем сына Віктара. У яго быў ужо брацік Васіль, які з'явіўся на свет на два гады раней. Да вайны яшчэ народзяцца сястра Ліна, браты Веньямін і Юрый.
Якімавы, як і ўсе вяскоўцы, працавалі ў калгасе «Чырвоны сцяг»: маці шчыравала на калгасных палетках, а бацька быў рахункаводам. Бацьку паважалі яшчэ як героя грамадзянскай вайны, артылерыста. У свята на лацкане яго пінжака ззяў ордэн Чырвонага Сцяга.
Сумная вестка аб пачатку Вялікай Айчыннай вайны прыйшла ў вёску Завальніца нечакана. На дзясяты дзень бацьку ўзялі ў армію і без падрыхтоўкі накіравалі на Заходні фронт, у Беларусь. Бывалы артылерыст зведаў усе пакуты адступлення. А ў баях пад Яраслаўлем яго цяжка параніла. Доўга лячылі ў шпіталі ў Горкаўскай вобласці, а 9 лютага 1943 года ён з інвалідным пасведчаннем на мыліцах вярнуўся ў родную хату да сваёй сям'і. Мужны артылерыст меў гвардзейскі значок і быў узнагароджаны медалямі «За адвагу» і «За баявыя заслугі».
Самага старэйшага брата Васіля мабілізавалі ў армію 3 студзеня 1942 года і накіравалі ў горад Вятлугу Горкаўскай вобласці ў танкавае вучылішча. Праз некалькі месяцаў ён быў ужо на фронце — лейтэнант, камандзір танка. У 1943-м Васіль на танку прабіваецца да Проні і Сожа: ён вызваляе Беларусь. У адным з баёў немцы падбілі танк, і той загарэўся. Паранены камандзір, ахоплены полымем, выскачыў з машыны, якая гарэла. Лячыцца яго адправілі на Урал. Пасля зноў на перадавую, у Прыбалтыку. У баях недалёка ад Рыгі Васіль згарэў у падбітым ворагам танку.
Бацька і старэйшы брат былі на фронце, а таму праз паўгода ад пачатку вайны Віктару давялося ўзяць на сябе ўсе клопаты па хатняй гаспадарцы. У калгасе яго прызначаюць рахункаводам. Віктару ішоў ужо васямнаццаты год, і ён ужо два месяцы вучыўся ў дзясятым класе. 9 лютага 1943 года, у той жа дзень, як з вайны прыйшоў бацька, сыну Віктару прыйшла павестка з райваенкамата.
Віктар Якімаў трапіў у Горкі. Тут, на палігоне ў вайсковай часці, пачалася служба салдата: перш за ўсё трэба было навучыцца валодаць вінтоўкай і гранатай. Акрамя таго, праводзіліся вучэбныя стрэльбы, марш-кідкі на 5 кіламетраў у начны час у любое надвор'е, рыццё акопаў і траншэй. А як толькі Віктару споўнілася 18 гадоў, ён трапіў на фронт, у артылерыю пад камандаванне генерала Чарняхоўскага. З кровапралітнымі баямі бралі Кёнігсберг. Ён быў увесь разбураны 243-й артылерыйскай брыгадай, у якой і служыў салдат Віктар Якімаў. А як далі ў брыгаду «кацюшу», ён стаў яе зараджальшчыкам.
— Пад Кёнігсбергам на высотцы быў варожы дот, і мы забуксавалі, спыніліся, — успамінае Віктар Якімаў. — Дот на вышыні, а мы — у балотнай нізіне. Вораг палівае нас свінцом. Камандзір батарэі загадаў: пераплыць невялікую рэчку, узяць вышыню і знішчыць дот. А першай гадзіне ночы да рэчкі падвезлі гранаты, узрыўчатку і зброю. Мы падзялілі іх між сабой, узабраліся на плыт і пераправіліся цераз рэчку. Па ўмоўным сігнале ўсе трое ў адно імгненне кінулі ў амбразуры па звязцы гранат. Унутры дота раздаліся выбухі, і адразу стала ціха. Мы забраліся туды і заклалі ўзрыўчатку, ад якой працягнулі бікфордаў шнур. Падпалілі. Пачуўся магутны выбух — і дот перастаў існаваць.
За гэту аперацыю яны ўсе трое атрымалі падзяку ад самога Іосіфа Сталіна.
Віктару Якімаву са сваімі аднапалчанамі давялося весці баі з ворагам ажно да 13 мая 1945 года. Пасля артылерыйская брыгада, у якой служыў Якімаў, трапляе на Далёкі Усход. Баі былі вялікія, але пераможныя. Было ўзята ў палон да 600 тысяч японцаў. Артылерыйская брыгада пасля гэтых баёў была накіравана ў порт Уладзівасток. Там яе пасадзілі на караблі, якія пайшлі на востраў Хакайда. Трое сутак былі ў моры. А калі амерыканцы занялі востраў, то караблі спешным курсам пайшлі на Сахалін, які неўзабаве быў вызвалены ад японцаў. Тут і сустрэлі канец Другой сусветнай вайны.
За подзвігі на вайне Віктар Якімаў узнагароджаны медалямі «За баявыя заслугі», «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне», «За перамогу над Японіяй», ордэнам Айчыннай вайны 2 ступені.
Пасля вайны Віктар Якаўлевіч застаўся ў арміі. Служыў у Латвіі, на Сахаліне, у Казахстане, у Германіі, у Пашкаве пад Магілёвам, а потым зноў у Германіі. Пасля скончыў агульнавайсковую школу, аўтамабільнае ваеннае вучылішча ў Разані. Быў камандзірам узвода, камандзірам роты, намеснікам камандзіра батальёна, памочнікам намесніка камандзіра па тэхнічнай часці палка. Звольнены ў запас у званні падпалкоўніка ў снежні 1973 года.
А потым — служба ва ўпраўленні ўнутраных спраў аблвыканкама. Агульны працоўны стаж — 57 гадоў!
І на вайне, і ў мірны час, і на адпачынку ў Віктара Якімава — заўсёды баявая жыццёвая пазіцыя. Сёння ён актыўна ўдзельнічае ў ветэранскім руху, часта сустракаецца з моладдзю Магілёва. Пашанцавала яму і ў сямейным жыцці, якое доўжыцца з 1956 года. Разам з жонкай Лідзіяй Уладзіміраўнай выгадавалі двух сыноў: Юрый — механік на прадпрыемстве «Магілёўхімвалакно», Анатоль — механік у аэрапорце. Радуюцца за ўнукаў: Юрый заканчвае інстытут, Антон добра вучыцца ў школе.
— Толькі хочацца яшчэ дачакацца праўнукаў, — прызнаецца ветэран.
Віктар АРЦЕМ'ЕЎ,
г. Магілёў
Карэкціроўкі па аплаце жыллёва-камунальных паслуг закрануць чатыры катэгорыі жыхароў.