Шат­ланд­скія ка­мя­ні на бе­ла­рус­кім лё­дзе

Як раз­ві­ва­ец­ца кёр­лінг у на­шай кра­і­не

Ад­кры­ты Ку­бак Бе­ла­ру­сі па кёр­лін­гу са­браў на «Мінск-Арэ­не» 12 ка­манд як з пра­фе­сі­я­на­лаў, так і з на­віч­коў-ама­та­раў. За ме­сяц да па­чат­ку Куб­ка кра­і­ны, Бе­ла­рус­кая аса­цы­я­цыя кёр­лін­гу аб­вяс­ці­ла аб тым, што ў тур­ні­ры мо­жа пры­няць удзел лю­бы ах­вот­ны. Трэ­ба бы­ло толь­кі за­поў­ніць ан­ке­ту і ад­пра­віць ар­га­ні­за­та­рам, а так­са­ма прый­сці на май­стар-кла­сы пра­фе­сій­ных кёр­ле­раў, чле­наў на­цы­я­наль­най збор­най Бе­ла­ру­сі. На пра­ця­гу трох спа­бор­ніц­кіх дзён вы­зна­чаў­ся ўла­даль­нік Куб­ка. Ім ста­ла ка­ман­да Аляк­сея Ва­ла­шэн­кі. Бе­ла­рус­кі кёр­лінг — да­во­лі ма­ла­ды від спор­ту: у 1997 го­дзе на­ша ка­ман­да «Грэ­міа» дэ­бю­та­ва­ла ў між­на­род­ным тур­ні­ры «Zоеtеrmееr Сuр». Та­ды ж за­сна­ва­лі Бе­ла­рус­кую аса­цы­я­цыю кёр­лін­га.

— Кёр­лінг, вя­до­ма, не са­мы па­пу­ляр­ны від спор­ту ў Бе­ла­ру­сі, — рас­ка­за­ла «Звяз­дзе» аб раз­віц­ці гуль­ні ў на­шай кра­і­не і вы­ступ­лен­нях бе­ла­ру­саў на між­на­род­най арэ­не на­мес­нік стар­шы­ні Бе­ла­рус­кай аса­цы­я­цыі кёр­лін­га Ка­ця­ры­на Кі­ры­ла­ва. — Але ка­лі пяць га­доў та­му я ка­за­ла пра яго, усе ра­бі­лі «вя­лі­кія во­чы» і не ве­да­лі, пра што я ўво­гу­ле вя­ду га­вор­ку. Сён­ня ж ха­ця б мі­ні­маль­нае ўяў­лен­не пра кёр­лінг у бе­ла­ру­саў ёсць.

Ця­пер гэ­та алім­пій­скі від. Пас­ля Алім­пі­я­ды мы ча­ка­ем уз­дым ці­ка­вас­ці да кёр­лін­га. Дзе­ля па­пу­ля­ры­за­цыі ла­дзім роз­ныя ме­ра­пры­ем­ствы — на­прык­лад, та­кія, як ад­кры­ты Ку­бак Бе­ла­ру­сі. Мы за­ці­каў­ле­ны, у тым, каб да нас пры­хо­дзі­ла мо­ладзь. Га­лоў­ная спра­ва аса­цы­я­цыі — гэ­та пад­рых­тоў­ка спарт­сме­наў, ка­манд для вы­ступ­лен­ня на пра­фе­сій­ным уз­роў­ні. Па­куль мож­на ска­заць, што ма­са­ва­га кёр­лін­га ў Бе­ла­ру­сі ня­ма: мы па­спра­ба­ва­лі на­браць дзі­ця­чыя гру­пы ў се­зо­не‑2013. Звяр­та­лі­ся і ў шко­лы, да­ва­лі аб'­явы, але нас ма­ла хто «па­чуў». Бу­дзем спра­ба­ваць зноў. Маг­чы­ма, для дзя­цей кёр­лінг не­зра­зу­ме­лы, та­му не­ці­ка­вы. Бо гэ­та спорт, дзе не­аб­ход­на шмат ду­маць і пра­ліч­ваць ва­ры­ян­ты. На сай­це на­шай аса­цы­я­цыі (сurlіngbеlаrus.bу) ёсць аб'­ява аб на­бо­ры юні­ё­раў. Ве­да­е­це, пас­ля Со­чы ста­лі зва­ніць, ці­ка­віц­ца.

У нас ёсць яшчэ ад­на важ­ная праб­ле­ма — ня­ма пра­фе­сій­ных трэ­не­раў. Мы на­бі­ра­ем гру­пы і мо­жам трэ­ні­ра­ваць іх са­мі. Але ка­лі ў нас са­міх збо­ры аль­бо тур­ні­ры, атрым­лі­ва­ец­ца пе­ра­пы­нак — а гэ­та, са­мі ра­зу­ме­е­це, не вель­мі доб­ра.

— Коль­кі ў Бе­ла­ру­сі пра­фе­сій­ных ка­манд і дзе яны вы­сту­па­юць?

— Сён­ня ў нас во­сем пра­фе­сій­ных ка­манд і 30–35 ча­ла­век, якія па­ста­ян­на ўдзель­ні­ча­юць у спа­бор­ніц­твах і між­на­род­ных тур­ні­рах. На жаль, па­куль бе­ла­рус­кі кёр­лінг цал­кам ста­ліч­ны: у рэ­гі­ё­нах прос­та ня­ма пад яго пля­цо­вак. Да­рож­кі для кёр­лін­га сён­ня ёсць толь­кі ў «Мінск-Арэ­не». Яны не пус­ту­юць, за­бра­ні­ра­ваць іх до­сыць скла­да­на. За мі­ну­лы год іх на­ве­да­ла ка­ля 1700 ча­ла­век.

Мы імк­нём­ся вы­сту­паць на ўсіх між­на­род­ных тур­ні­рах, дзе мо­жам. Гэ­та жа­но­чыя і муж­чын­скія чэм­пі­я­на­ты Еў­ро­пы, чэм­пі­я­на­ты Еў­ро­пы ў мікс­це (ка­ман­да ў мікс­це скла­да­ец­ца з дзвюх дзяў­чат і двух хлоп­цаў). У кра­са­ві­ку едзем на чэм­пі­я­нат све­ту ў Шат­лан­дыю: пер­шы раз Бе­ла­русь бу­дзе прад­стаў­ле­на ў дыс­цып­лі­не «дабл-мікст». Ка­ман­да там скла­да­ец­ца ўся­го з двух ча­ла­век (дзяў­чы­на і хло­пец).

У нас па­куль толь­кі два на­цы­я­наль­ныя спа­бор­ніц­твы па кёр­лін­гу: чэм­пі­я­нат Бе­ла­ру­сі і ад­кры­ты Ку­бак Бе­ла­ру­сі. Пра­вес­ці тур­нір — до­сыць да­ра­гое за­да­валь­нен­не, та­му па­куль боль­ша­га мы са­бе да­зво­ліць не мо­жам.

У на­ступ­ным се­зо­не пла­ну­ем пра­вес­ці між­на­род­ны тур­нір, ку­ды за­про­сім сяб­роў з су­сед­ніх кра­ін. На са­мой спра­ве за мя­жой у нас ужо даў­но аб ім пы­та­юц­ца, мно­гія з за­да­валь­нен­нем да нас пры­еха­лі б.

Пер­шую між­на­род­ную су­стрэ­чу хо­чац­ца пра­вес­ці якас­на, каб усе за­ста­лі­ся за­да­во­ле­ны­мі і пры­еха­лі да нас яшчэ. Я лі­чу, што нам вель­мі да­па­мо­жа чэм­пі­я­нат све­ту па ха­кеі: ця­пер ва­кол «Мінск-Арэ­ны» столь­кі крам, га­тэ­ляў — на­ват не ве­даю, дзе яшчэ мо­жа быць так кам­форт­на спарт­сме­нам і гас­цям. Мы пла­ну­ем за­мест ха­кей­най ка­роб­кі на час тур­ні­ру зра­біць яшчэ не­каль­кі да­ро­жак, каб ка­ман­ды маг­лі гу­ляць ад­на­ча­со­ва. Па­куль гэ­та пла­ны, але, ду­маю, мы ўсё ажыц­ця­вім.

— Рас­ка­жы­це пра на­шы на­цы­я­наль­ныя збор­ныя. Як у іх ідуць спра­вы на між­на­род­най арэ­не?

— У 2013 го­дзе жа­но­чая збор­ная вый­гра­ла за­ла­тыя ме­да­лі ў гру­пе С і за­ва­я­ва­ла пра­ва гу­ляць у гру­пе В. Гэ­та бы­ла га­лоў­ная за­да­ча на се­зон‑2013, і мы яе вы­ка­на­лі.

— Якія шан­цы ў бе­ла­ру­сак у гру­пе В?

— Там ня­ма сла­бых ка­манд. Усе гу­ля­юць доб­ра, ва ўсіх сур'­ёз­ная пад­рых­тоў­ка, па­ста­ян­ная прак­ты­ка, доб­рыя трэ­не­ры. Але, лі­чу, па ўзроў­ні гуль­ні нам па сі­лах там па­зма­гац­ца.

— Ці атрым­лі­ва­е­це вы пад­трым­ку ад дзяр­жа­вы?

— Жы­вём толь­кі за спон­сар­скія гро­шы. Мы звяр­та­лі­ся ў Мі­ніс­тэр­ства спор­ту, але там ка­жуць, што, па­куль ня­ма вы­ні­каў, да­па­маг­чы нам ні­чым не мо­гуць. На­ват ка­лі мы рых­ту­ем­ся да афі­цый­на­га чэм­пі­я­на­ту і трэ­ні­ру­ем­ся на лё­дзе «Мінск-Арэ­ны», за лёд пла­цім са­мі.

— Ва­шы ўра­жан­ні ад ня­даў­ня­га ад­кры­та­га Куб­ка Бе­ла­ру­сі?

— Для нас гэ­та быў экс­пе­ры­мент. Тур­нір ла­дзі­лі і дзе­ля па­пу­ля­ры­за­цыі кёр­лін­га ў Бе­ла­ру­сі. Пе­ра­мо­гі і прой­гры­шы — гэта, безумоўна, важна, але галоўнае — за­ці­ка­віць лю­дзей, зра­біць з тур­ні­ру ві­до­ві­шча. На тур­нір бы­лі за­про­ша­ны не­пра­фе­сі­я­на­лы. Гэ­та не між­на­род­ная прак­ты­ка. Мы ні­ко­лі не чу­лі, што ў све­це пра­вод­зяц­ца та­ко­га ро­ду спа­бор­ніц­твы. Ве­даю дак­лад­на, што пра­вод­зяц­ца «дні ад­кры­тых дзвя­рэй», дзе ўсе ах­вот­ныя мо­гуць прый­сці на да­рож­ку, а пра­фе­сі­я­на­лы рас­ка­жуць і па­ка­жуць, як гу­ляць у кёр­лінг.

Я, аса­біс­та, за­ста­ла­ся вель­мі за­да­во­ле­ная. Мне вель­мі спа­да­ба­ла­ся. Я ба­чы­ла ці­ка­васць на­шых спарт­сме­наў і на­віч­коў. Мы імк­ну­лі­ся іх пад­трым­лі­ваць, пра­вя­лі май­стар-кла­сы. Акра­мя гуль­ні, яны ад­чу­лі ся­мей­ную і доб­ра­зыч­лі­вую ат­мас­фе­ру кёр­лін­га, яго сут­насць.

— Ці іс­ну­юць якія-не­будзь уз­рос­та­выя аб­ме­жа­ван­ні для пра­фе­сій­ных кёр­ле­раў?

— Аб­ме­жа­ван­няў ня­ма, але для спарт­сме­наў ста­рэй за 50 га­доў пра­вод­зяц­ца асоб­ныя тур­ні­ры «для сень­ё­раў». Гэ­та паў­на­вар­тас­ны чэм­пі­я­нат све­ту, які так­са­ма пра­во­дзіц­ца на ўзроў­ні на­цы­я­наль­ных збор­ных. Але гэ­та не азна­чае, што ча­ла­век, яко­му за 50, не мо­жа пры­маць удзел у звы­чай­ным тур­ні­ры. Ін­шая спра­ва, што раз­мо­ва аб пра­фе­сій­ным спор­це: зу­сім ня­прос­та фі­зіч­на кан­ку­ры­ра­ваць з ма­ла­ды­мі гуль­ца­мі.

— Як ста­віц­ца да Бе­ла­ру­сі Між­на­род­ная фе­дэ­ра­цыя кёр­лін­га?

— Не так даў­но мы бы­лі ў Еў­ра­пей­скай фе­дэ­ра­цыі кёр­лін­га, але яе рас­фар­міра­ва­лі. Ця­пер мы ўсту­пі­лі ў Між­на­род­ную фе­дэ­ра­цыю. Спа­чат­ку яны пры­гля­да­лі­ся: ні­хто нас не ве­даў. Ця­пер у нас з імі вель­мі доб­рыя ад­но­сі­ны. Нас ужо доб­ра ве­да­юць у Еў­ро­пе і ста­вяц­ца да Бе­ла­ру­сі заў­сё­ды вель­мі ста­ноў­ча і пры­яз­на. Ня­даў­на Між­на­род­ная фе­дэ­ра­цыя вы­дзе­лі­ла для нас но­выя ка­мя­ні і ма­шы­ну для пад­рых­тоў­кі лё­ду. У іх ёсць спе­цы­яль­ная пра­гра­ма па да­па­мо­зе: ка­мя­ні — вель­мі да­ра­гая рэч: адзін каш­туе ка­ля 500 еў­ра. Ма­шы­ну, на жаль, па­куль ня­ма маг­чы­мас­ці за­браць з Ка­на­ды. На­огул, гэ­тая пра­гра­ма пра­ду­гледж­вае да­па­мо­гу ўсім фе­дэ­ра­цы­ям. Але ка­лі ка­ман­ды кра­і­ны ні­ку­ды не вы­яз­джа­юць, не раз­ві­ва­юц­ца, то яны мо­гуць і ад­мо­віць. А мы па­ста­ян­на ўдзель­ні­ча­ем у тур­ні­рах. Яны ба­чаць, што мы пра­цу­ем, та­му бы­лі ра­ды нам да­па­маг­чы.

Да­р'я Ла­ба­жэ­віч.

Дарэчы

Кёр­лінг ро­дам з Шат­лан­дыі ХVІ ста­год­дзя. Мэ­та гуль­ні — тра­піць гра­ніт­ным сна­ра­дам («ка­ме­нем») блі­жэй, чым гэ­та зра­біў са­пер­нік, да цэнт­ра раз­ме­ча­най на лё­дзе мі­шэ­ні (цэнт­ра «до­ма). Ка­ман­да скла­да­ец­ца з ча­ты­рох ча­ла­век. У кож­на­га гуль­ца па два кід­кі, па во­сем ка­мя­нёў за пе­ры­яд (чар­гу­ю­чы­ся з са­пер­ні­кам). У кёр­лін­гу дзе­сяць пе­ры­я­даў — «эн­даў». Пад­лік ач­коў ідзе пас­ля за­кан­чэн­ня кож­на­га «эн­ду»: уліч­ва­юц­ца толь­кі ка­мя­ні, якія зна­хо­дзяц­ца ўнут­ры «до­ма». За кож­ны ка­мень, раз­ме­шча­ны блі­жэй да цэнт­ра, чым лю­бы з ка­мя­нёў са­пер­ні­ка, ка­ман­да атрым­лі­вае па ач­ку. Пе­ра­ма­гае тая, якая ў су­ме на­бя­рэ боль­шую коль­касць па вы­ні­ках усіх 10 «эн­даў».

Кож­ны з гуль­цоў уз­бро­е­ны спе­цы­яль­най шчот­кай, якой ён мо­жа ша­ра­ваць лёд пе­рад ру­хо­мым ка­ме­нем. Гуль­цы на­дзя­ва­юць на абу­так тэф­ло­на­вы слай­дар, які за­бяс­печ­вае доб­рае сліз­га­цен­не.

Ка­мя­ні, які­мі гу­ля­юць у кёр­лінг, вы­раб­ля­юц­ца вы­ключ­на ў Шат­лан­дыі. Яны ма­юць акруг­лую фор­му і ва­жаць 19,96 кг.

З рос­там па­пу­ляр­нас­ці гуль­ні ва ўсім све­це паў­ста­ла пы­тан­не аб уклю­чэн­ні кёр­лін­га ў алім­пій­скую пра­гра­му. На Гуль­нях 1924 го­да бы­лі пра­ве­дзе­ны дэ­ман­стра­цый­ныя спа­бор­ніц­твы па кёр­лін­гу. У 1998 го­дзе кёр­лінг быў пры­зна­ны алім­пій­скім ві­дам спор­ту, і на зі­мо­вых Алім­пій­скіх гуль­нях у На­га­на бы­лі ра­зы­гра­ны пер­шыя ўзна­га­ро­ды. Та­ды пе­ра­мож­ца­мі ў спа­бор­ніц­твах муж­чын ста­ла ка­ман­да Швей­ца­рыі, а ў жан­чын — збор­ная Ка­на­ды.