Гро­шы — у ра­ку

Ця­куць з во­да­пра­во­да ў вёс­цы Ла­га­за

«Ад свай­го імя і ад жы­ха­роў ву­лі­цы Пад­гор­най вёс­кі Ла­га­за Ла­гой­ска­га ра­ё­на Мін­скай воб­лас­ці пра­шу па­ў-
здзей­ні­чаць на ка­му­наль­ні­каў го­ра­да Ла­гой­ска, каб яны сум­лен­на вы­кон­ва­лі свае аба­вяз­кі. Мне, як і ін­шым, хо­чац­ца, каб нас за­бяс­пе­чы­лі ва­дой. Для гэ­та­га трэ­ба лік­ві­да­ваць не­па­лад­кі ў во­да­пра­вод­ным ка­ло­дзе­жы ка­ля бу­дын­ка сель­вы­кан­ка­ма («ру­ча­ёк» ад­туль ця­чэ з кан­ца жніў­ня 2013 го­да) і ад­ра­ман­та­ваць во­да­пра­вод­ную ка­лон­ку. З яе бес­пе­ра­пын­на льец­ца ва­да з во­се­ні мі­ну­ла­га го­да». Та­кое пісь­мо да­слаў у рэ­дак­цыю Ула­дзі­мір Гваз­дзец­кі.

Ка­лі ка­рэс­пан­дэнт вы­ехаў на мес­ца, не­па­лад­кі ўжо лік­ві­да­ва­лі, але мяс­цо­выя на­сель­ні­кі ўпэў­не­ны: гэ­та ча­со­ва. Га­ран­тыі, што сі­ту­а­цыя не паў­то­рыц­ца зноў і зноў, ня­ма. Але ўсё па па­рад­ку.

У ся­рэ­дзі­не ле­та 2012 го­да ў но­вы во­да­пра­вод, што пра­кла­лі па ву­лі­цы Пад­гор­най вёс­кі Ла­га­за, па­да­лі ва­ду (праў­да, пра­клад­ку яго ка­му­наль­ні­кі за­вяр­шы­лі толь­кі пас­ля дру­го­га ка­лек­тыў­на­га зва­ро­ту жы­ха­роў у Ад­мі­ніст­ра­цыю Прэ­зі­дэн­та).

Спе­цы­я­ліс­ты су­мня­ва­лі­ся, што пры пад­клю­чэн­ні да во­да­на­пор­най ве­жы, якая зна­хо­дзіц­ца на бы­лой фер­ме, на­пор у во­да­пра­вод­зе бу­дзе па­ста­ян­ны. Та­му на бу­ду­чы­ню пла­на­ва­ла­ся пад­клю­чыц­ца да па­сял­ко­вай ве­жы вы­шы­нёй з дзе­вя­ці­па­вяр­хо­вік, якая зна­хо­дзіц­ца не­да­лё­ка ад шко­лы. Але па­за­мі­ну­лая зі­ма прай­шла больш-менш спа­кой­на, без асаб­лі­вых зда­рэн­няў. Ка­лі ва­ды не бы­ло ўдзень, то за­па­сці­ся ёй лю­дзі маг­лі ноч­чу. Сур'­ёз­ныя пе­ра­боі з за­бес­пя­чэн­нем па­ча­лі­ся ў кан­цы жніў­ня. Асноў­най пры­чы­най ста­лі па­ры­вы на во­да­пра­вод­зе. З ка­ло­дзе­жа, што зна­хо­дзіц­ца амаль по­бач з сель­скім Са­ве­там, па­чаў вы­ця­каць «ру­ча­ёк». Во­сен­ню 2013 го­да на­пор у во­да­пра­вод­зе стаў яшчэ мен­шым, та­му што па ву­лі­цы Цэнт­раль­най (не больш як за 250 мет­раў ад сель­вы­кан­ка­ма) па­цяк­ла ка­лон­ка. «Гэ­та не прос­та ва­да з ка­ло­дзе­жа і ка­лон­кі ця­чэ ў рэч­ку, гэ­та вы­ця­ка­юць на­шы гро­шы! — абу­ра­юц­ца мяс­цо­выя жы­ха­ры. — Ра­зам з тым, хоць ва­ды і не бы­ло, але ка­му­наль­ні­кі на­ліч­ва­лі пэў­ныя су­мы за ка­ры­стан­не во­да­пра­во­дам. Іх зла­чын­ную без­гас­па­дар­часць аплач­ва­ем мы.

Ка­лі б не бы­ло па­ры­ваў, то глы­бін­ная пом­па на­пам­па­ва­ла б ва­ду ў ве­жу і на ней­кі час ад­клю­чы­ла­ся. Тэр­мін служ­бы яе быў бы больш пра­цяг­лы. Але па­коль­кі яна пра­цуе бес­пе­ра­пын­на, рас­хо­ду­ю­чы шмат элект­ра­энер­гіі, то хут­ка вы­хо­дзіць са строю».

Да зі­мо­ва­га пе­ры­я­ду, сцвяр­джае Ула­дзі­мір Гваз­дзец­кі, ка­му­наль­ні­кі не пад­рых­та­ва­лі­ся як след. «Па­сял­ко­вая во­да­на­пор­ная ве­жа ледзь не аб­ру­шы­ла­ся пад ця­жа­рам на­мёрз­ла­га лё­ду — вы­ра­та­ва­ла па­цяп­лен­не. А ка­лі б яна аб­ва­лі­ла­ся? Та­ды бы­ла б па­ра­лі­за­ва­на ра­бо­та ка­цель­няў шко­лы і дзі­ця­ча­га сад­ка, бо сіс­тэ­мы ацяп­лен­ня, ве­ра­год­ней за ўсё, у іх бы раз­ма­ро­зі­лі­ся. Вый­шлі б яны са строю і ў боль­шас­ці да­моў па­сёл­ка, дзе ста­яць га­за­выя кат­лы, та­му што сіс­тэ­ма пад­сіл­коў­ва­ец­ца толь­кі ад во­да­пра­во­да... Зра­зу­ме­ла, лю­дзі, каб не за­мерз­нуць, па­ча­лі б уклю­чаць элект­рыч­ныя аба­гра­валь­ні­кі, і на­груз­ка на транс­фар­ма­та­ры пад­стан­цыі ў та­кім вы­пад­ку ўзрас­ла ў шмат ра­зоў, і пе­ра­вы­сі­ла б раз­лі­ко­выя па­ра­мет­ры... У вы­ні­ку маг­лі б вый­сці са строю і транс­фар­ма­та­ры...».

Та­кі апа­ка­ліп­сіс мяс­цо­ва­га маш­та­бу мог бы зда­рыц­ца, ка­лі б ма­ра­зы і сне­га­па­ды ўста­ля­ва­лі­ся на­доў­га, сцвяр­джае мой су­раз­моў­ца, ін­жы­нер па аду­ка­цыі, які шмат га­доў ад­пра­ца­ваў па спе­цы­яль­нас­ці.

Ра­зам з тым на ву­лі­цы Пад­гор­най абу­ра­юц­ца і на­ступ­ным фак­там. Кры­ху больш чым за кі­ла­метр ад вёс­кі Ла­га­за зна­хо­дзіц­ца сві­на­га­доў­чы комп­лекс, дзе тэх­на­ло­гія па­тра­буе па­ста­ян­най пры­сут­нас­ці ва­ды, пры­чым у вя­лі­кіх аб'­ёмах. Дык вось там праб­лем з за­бес­пя­чэн­нем ня­ма. «Атрым­лі­ва­ец­ца, што част­ка на­сель­ніц­тва на­се­ле­на­га пунк­та зна­хо­дзіц­ца ў гор­шым ста­не, чым... жы­вё­ла? Мы хва­лю­ем­ся, што і на гэ­ты раз праб­ле­ма вы­ра­ша­на ча­со­ва, па пры­чы­не зно­ша­нас­ці во­да­пра­во­да па­ры­вы бу­дуць паў­та­рац­ца. Ка­ло­дзеж у кан­цы ву­лі­цы Пад­гор­най ёсць, але ва­да ў ім не­пры­дат­ная для ўжы­ван­ня. А да блі­жэй­ша­га — амаль кі­ла­метр».

— Са­праў­ды, праб­ле­ма з во­да­за­бес­пя­чэн­нем жы­ха­роў ву­лі­цы Пад­гор­най ёсць, — кан­ста­та­ваў стар­шы­ня Ла­газ­ніц­ка­га сель­ска­га Са­ве­та Анд­рэй Сві­бо­віч. — Тут не так даў­но пра­кла­дзе­на но­вае ад­га­лі­на­ван­не во­да­пра­во­да. Яно пра­цуе нар­маль­на. Па­ры­вы зда­ра­юц­ца на ву­лі­цы Цэнт­раль­най, дзе ёсць свід­ра­ві­на і дзей­ні­ча­юць ста­рыя ка­му­ні­ка­цыі. Ву­лі­ца Цэнт­раль­ная зна­хо­дзіц­ца па ўзроў­ні ні­жэй, чым Пад­гор­ная. Ка­лі на во­да­пра­вод­зе ву­лі­цы Цэнт­раль­най зда­ра­ец­ца асоб­ны пра­рыў, то ў да­мы ву­лі­цы Пад­гор­най ва­да не да­хо­дзіць у вы­ні­ку пе­ра­па­ду ціс­ку. У цэ­лым жа ў ас­тат­нія ра­ё­ны вёс­кі яна па­сту­пае.

Да­дам, што во­да­пра­вод­ныя сет­кі ў Ла­га­зе зно­ша­ны на­ват больш чым на 100%, па­коль­кі экс­плу­а­ту­юц­ца з па­чат­ку шас­ці­дзя­ся­тых га­доў. Сіс­тэ­му во­да­за­бес­пя­чэн­ня ра­біў та­ды бы­лы кал­гас «Ла­га­за» — так бы мо­віць, «на во­ка» і, маг­чы­ма, без за­ха­ван­ня ўсіх тэх­на­ла­гіч­ных пра­цэ­саў. Ва ўся­ля­кім вы­пад­ку, схе­мы пра­клад­кі ня­ма. У 2002 го­дзе сіс­тэ­ма бы­ла пе­ра­да­дзе­на на ба­ланс ла­гой­ска­га во­да­ка­на­ла. Але з-за не­да­стат­ко­ва­га фі­нан­са­ван­ня пра­клас­ці но­выя ка­му­ні­ка­цыі не­маг­чы­ма. Тым больш што за­ме­ны па­тра­бу­юць шмат якія сет­кі па ўсім ра­ё­не.

— На тэ­ры­то­рыі сель­са­ве­та на­ліч­ва­ец­ца 38 на­се­ле­ных пунк­таў, дзе пра­жы­вае 2700 ча­ла­век. Цэнт­ра­лі­за­ва­ным во­да­за­бес­пя­чэн­нем ка­рыс­та­юц­ца 2039 жы­ха­роў 20 вё­сак, ка­ло­дзе­жа­мі — 637. Акра­мя та­го, тут дзей­ні­ча­юць 33 ар­тэ­зі­ян­скія свід­ра­ві­ны, 31 во­да­на­пор­ная ве­жа. Агуль­ная пра­цяг­ласць во­да­пра­вод­ных се­так — 45,4 кі­ла­мет­ра, — тлу­ма­чыць Анд­рэй Сві­бо­віч. — Пы­тан­ні з якас­цю сіс­тэм уз­ні­ка­юць і ў ін­шых вёс­ках. За­мя­ніць усе ад­ра­зу на но­выя не пад сі­лу. У пер­шую чар­гу трэ­ба раз­бі­рац­ца з са­мы­мі праб­лем­ны­мі кроп­ка­мі.

Сё­ле­та, да­рэ­чы, па пра­гра­ме «Чыс­тая ва­да» ма­юць на­мер част­ко­ва за­мя­ніць во­да­пра­вод­ныя сет­кі ў аг­ра­га­рад­ку Ко­рань, ужо пад­рых­та­ва­на пра­ект­на-каш­та­рыс­ная да­ку­мен­та­цыя. У Ла­га­зе па­куль ні­чо­га не пла­ну­ец­ца.

— Ка­лі зда­ра­юц­ца па­ры­вы, це­чы на во­да­пра­вод­зе, то нам тэ­ле­фа­ну­юць жы­ха­ры. Мы імк­нём­ся апе­ра­тыў­на пе­ра­даць за­яў­кі ў дыс­пет­чар­скую служ­бу ра­ён­най жыл­лё­ва-ка­му­наль­най гас­па­дар­кі. Не вы­кон­ва­юц­ца ці за­цяг­ва­юц­ца тэр­мі­ны лік­ві­да­цыі не­па­лад­каў — на­гад­ва­ем ужо пісь­мо­ва. Не да­па­ма­гае — вы­хо­дзім у ра­ён­ны вы­ка­наў­чы ка­мі­тэт, — кан­ста­туе стар­шы­ня сель­вы­кан­ка­ма.

— Мы не ма­ем ні­я­кіх прэ­тэн­зій да мяс­цо­вай ула­ды. Сель­вы­кан­кам заў­сё­ды імк­нец­ца да­па­маг­чы лю­дзям. Ра­зу­ме­ем: сва­і­мі сі­ла­мі ён не мо­жа ад­ра­ман­та­ваць ці па­бу­да­ваць но­вы во­да­пра­вод: ня­ма ні ад­па­вед­ных спе­цы­я­ліс­таў, ні срод­каў. Ра­зам з тым ха­це­ла­ся б ве­даць, ка­лі на чар­зе за­ме­на во­да­пра­вод­най сіс­тэ­мы ў на­шай вёс­цы? — пы­та­юц­ца мяс­цо­выя жы­ха­ры.

Са­праў­ды, ча­му б ка­му­наль­ным служ­бам не склас­ці спіс са­мых праб­лем­ных участ­каў во­да­пра­во­даў у ра­ё­не, якія па­тра­бу­юць ра­мон­ту ці за­ме­ны ў пер­шую чар­гу, і не на­дру­ка­ваць гэ­ты гра­фік у ра­ён­най га­зе­це або вы­ве­сіць яго для азна­ям­лен­ня ў гра­мад­скіх мес­цах сель­са­ве­таў? Да­рэ­чы, ме­на­ві­та гэ­та­га і па­тра­буе ад кі­раў­ні­коў ра­ё­наў і ар­га­ні­за­цый стар­шы­ня Мінск­ага абл­вы­кан­ка­ма Ся­мён Ша­пі­ра.