Выступленне Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Бе-ларусь Рубінава А. М. на адкрыцці чацвёртай сесіі Савета Рэспублікі Нацыяналь-нага сходу Рэспублікі Беларусь пятага склікання 2 красавіка2014 года
Добры дзень, паважаныя калегі, запрошаныя і журналісты!
Сёння ў адпаведнасці з Канстытуцыяй нашай краіны пачынае сваю работу чацвёртая сесія Савета Рэспублікі пятага склікання.
Традыцыйна пачатак вясенняй сесіі прыпадае на знамянальны дзень — Дзень яднання народаў Беларусі і Расіі. І ў гэты дзень мы з вамі чарговы раз можам пацвердзіць, што нашы народы зрабілі правільны гістарычны выбар. Утварэнне Саюзнай дзяржавы — важная падзея ў жыцці беларусаў і расіян. І сёння ні ў каго не выклікае сумнення, што Саюзная дзяржава — гэта самая паспяховая форма інтэграцыі на ўсёй постсавецкай прасторы. Абапіраючыся на трывалы фундамент саюзніцкіх адносін, Беларусь і Расія дабіліся значных інтэграцыйных вынікаў. Гэта датычыцца роўнасці асноўных правоў і свабод грамадзян, адзінай эканамічнай прасторы, адсутнасці пагранічных размежаванняў, узаемадзеяння ў галіне абароны, навукі, культуры і іншых сферах. Мы павінны даражыць дасягнутым і сумесна з парламентарыямі Расійскай Федэрацыі максімальна садзейнічаць далейшаму пашырэнню ўсебаковага супрацоўніцтва, гарманізацыі нацыянальных заканадаўстваў, стварэнню эфектыўнай прававой базы саюзнага будаўніцтва. Карыстаючыся магчымасцю, дазвольце павіншаваць вас і нашых расійскіх калег з гэтым цудоўным святам!
Паважаныя сябры!
З вялікай увагай і трывогай мы назіралі за падзеямі ва Украіне. Тое, што там адбылося, паказвае, наколькі свет няўстойлівы.
Усе гэтыя гады Беларусь падтрымлівала з Украінай цесныя гандлёва-эканамічныя, палітычныя, культурныя, гуманітарныя сувязі. Ва Украіне ў беларусаў шмат сяброў, сваякоў, партнёраў па бізнесе. У нас усё пераплецена стагоддзямі. Мы ведаем, што ва Украіне пражывае таленавіты і працавіты народ. Гэта багацейшая краіна, прычым не толькі па сваіх запасах прыродных рэсурсаў, урадлівасці земляў і выгадным геаграфічным размяшчэнні, але і па сваім чалавечым і кадравым патэнцыяле.
І што цяпер? Літаральна за пару месяцаў Украіна апынулася ў хаосе. Краіна «раздзіраецца» складанымі супярэчнасцямі, практычна некіруемая, насельніцтва апынулася ў бядотным становішчы і не мае ніякай упэўненасці ў сваёй будучыні. Што асабліва трывожыць — гэта непрымірымыя нацыяналістычныя настроі сярод часткі насельніцтва, асабліва моладзі.
Свет даўно атрымаў урокі з гісторыі 20‑га стагоддзя і ведае, што нацызм — гэта страшэнна. Ніякія палітычныя заігрыванні з гэтай чорнай сілай недапушчальны. Думаю, што менавіта нястрымны нацыяналізм, спроба ўнізіць рускамоўнае насельніцтва, аб'явіць яго другім сортам, забараніць рускую мову — гэта адна з галоўных прычын і крыніц усіх сённяшніх палітычных праблем Украіны.
На жаль, ва Украіне за дваццаць гадоў не было лідара, які змог бы стварыць у гэты пераходны перыяд устойлівую дзяржаўную сістэму, сфарміраваць спрыяльную, паважлівую атмасферу ў грамадстве адносна ўсіх сваіх грамадзян незалежна ад нацыянальнасці і веравызнання. Менавіта гэта выклікала ў часткі насельніцтва нездавальненне і разлад у грамадстве. Упэўнены, што быў бы ва Украіне «свой Лукашэнка» — не было б тых бед, якія сёння напаткалі брацкую нам краіну. А за памылкі палітыкаў, як заўсёды, даводзіцца расплачвацца простым людзям.
Разам з тым пры ўсіх сімпатыях да ўкраінскага народа і разуменні прычын нездавальнення, якое там узнікла, мы не можам згадзіцца з антыканстытуцыйнымі дзеяннямі Майдана. Прызнанне правамернымі рэвалюцыйных, насільных форм змены ўлады — гэта дарога, якая вядзе да ўнутраных і міжнародных канфліктаў. А выбарачныя адносіны да такіх падзей, што дэманструе Захад, ацэньваючы іх выключна праз прызму сваіх інтарэсаў, — гэта шлях разладу і нагнятання напружанасці ў свеце.
І, вядома, нам нельга не адзначыць, што палітычны лёс таго ці іншага народа не можа вырашацца за яго спінай, без уліку яго інтарэсаў. Народ — гэта адзіная крыніца ўлады ў дэмакратычным грамадстве. І калі ён на рэферэндуме выказвае сваё меркаванне і свае прапановы па жыццёва важных пытаннях, не лічыцца з вынікамі такога рэферэндуму нельга. Ужо калі мы разглядаем правы асобы як непахісныя і свяшчэнныя, то правы цэлага народа тым больш павінны быць свяшчэннымі.
Мы спадзяёмся, што ўкраінскі народ знойдзе ў сабе сілы паспяхова выйсці з палітычнага крызісу, кіруючыся прынцыпамі дэмакратыі і справядлівасці пры вяршэнстве закона. І ў самыя бліжэйшыя гады даб'ецца вялікіх поспехаў у сваім эканамічным і палітычным развіцці. Мы шчыра гэтага жадаем і разлічваем на тое, што, незалежна ад усіх узнікшых перыпетый, адносіны паміж украінскім, рускім і беларускім народамі выйдуць на добры дружалюбны ўзровень, на ўзровень цеснага супрацоўніцтва, як гэта і павінна быць зыходзячы з нашых агульных каранёў, нашай агульнай гісторыі і нашага суседства адзін з адным.
Сёння для Украіны вельмі важна, што ў гэты няпросты для яе час наш Прэзідэнт Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка, даўшы глыбокую палітычную ацэнку прычын таго, што адбываецца, падаў ёй руку дапамогі і дружбы, заявіўшы аб сваёй нязменнай падтрымцы брацкага ўкраінскага народа.
А для ўсіх нас падзеі ва Украіне павінны паслужыць вялікім урокам і перасцярогай. Трэба выразна разумець, што страта палітычнай стабільнасці ў краіне заўсёды абарочваецца для народа хаосам і разарэннем.
Паважаныя калегі!
Рэспубліка Беларусь будзе, як і раней, рабіць усё, што ад яе залежыць, каб выбудоўваць палітычныя і гандлёва-эканамічныя адносіны з іншымі дзяржавамі на раўнапраўнай аснове, уносіць свой уклад у забеспячэнне міру і бяспекі ў рэгіёне, паглыбляць і пашыраць інтэграцыйныя працэсы.
Менавіта ў гэтым ключы члены Савета Рэспублікі працавалі ў інтэграцыйных структурах у мінулы міжсесійны перыяд.
Безумоўна, асноўным прыярытэтам у нашай дзейнасці з'яўляецца ўдзел у Парламенцкім сходзе Саюза Беларусі і Расіі, а таксама ў мерапрыемствах, якія праводзяцца ў рамках Саюзнай дзяржавы. Наша работа, у першую чаргу, была нацэлена на павышэнне ролі парламентарыяў у будаўніцтве Саюзнай дзяржавы, развіццё дагаворна-прававой базы, пашырэнне геаграфіі міжрэгіянальнага ўзаемадзеяння. Беларуская дэлегацыя прыняла ўдзел у сустрэчы ў Маскве кіраўнікоў камісій Парламенцкага сходу з дзяржаўным сакратаром Саюзнай дзяржавы Рыгорам Аляксеевічам Рапотам. Абмяркоўваліся пытанні ўзмацнення парламенцкага кантролю за выкананнем рашэнняў вышэйшых органаў Саюзнай дзяржавы, меры па больш цесным узаемадзеянні Парламенцкага сходу і Пастаяннага камітэта Саюзнай дзяржавы.
У рамках Парламенцкага сходу Беларусі і Расіі былі праведзены сумесныя пасяджэнні профільных камісій, а таксама семінар па надзённых пытаннях двухбаковага супрацоўніцтва.
Цяпер пад эгідай Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і Савета Федэрацыі Федэральнага Сходу Расійскай Федэрацыі ідзе інтэнсіўная падрыхтоўка да правядзення ў чэрвені ў Мінску першага Форуму рэгіёнаў Беларусі і Расіі. Сфарміраваны аргкамітэт. Трэба зрабіць усё неабходнае, каб гэта мерапрыемства прайшло на высокім узроўні.
Члены Савета Рэспублікі актыўна працавалі ў рамках Міжпарламенцкай асамблеі СНД. З іх удзелам у пасяджэнні Пастаяннай камісіі МПА СНД у Санкт-Пецярбургу былі разгледжаны праекты мадэльных законаў у сферы этнакультурнага ўзаемадзеяння, інфармацыйнага абмену, турызму, страхавання ў спорце.
Выконваючы пастаўленыя кіраўніком дзяржавы задачы па пашырэнні нацыянальных інтарэсаў на міжнароднай арэне, прадстаўнікі Савета Рэспублікі ўдзельнічалі ў пасяджэнні Парламенцкай асамблеі Арганізацыі па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе, якое прайшло ў Вене. У рамках дыскусій і двухбаковых сустрэч увага замежных калег была звернута на той факт, што Беларусь выконвае ўзятыя на сябе міжнародныя абавязацельствы ў галіне правоў чалавека і гатова да раўнапраўнага канструктыўнага ўзаемадзеяння з АБСЕ і яе інстытутамі.
На міжнароднай канферэнцыі, арганізаванай АБСЕ і Саветам Еўропы, парламентарыі расказалі аб мерах, што прымаюцца нашай краінай, па барацьбе з гандлем людзьмі, звярнулі ўвагу міжнароднай супольнасці на актыўную і адказную пазіцыю Беларусі адносна процідзеяння гэтай пагрозе.
У Жэневе ў рамках 130‑й Асамблеі Міжпарламенцкага саюза члены Савета Рэспублікі давялі да міжнароднай парламенцкай супольнасці пазіцыю нашай краіны па пытаннях ядзернага раззбраення, некаторых праблем дэмаграфіі, абароны правоў дзяцей і жанчын ва ўмовах войнаў і канфліктаў.
Зроблены захады па актывізацыі супрацоўніцтва з Кангрэсам мясцовых і рэгіянальных улад Савета Еўропы. У рамках удзелу ў 26‑й сесіі Кангрэса, якая прайшла ў Страсбургу, на сустрэчы з кіраўніцтвам гэтай арганізацыі абмяркоўвалася магчымасць правядзення ў Рэспубліцы Беларусь сумеснага семінара па тэматыцы мясцовага самакіравання.
Можна адзначыць, што нашы сенатары вельмі актыўна ўдзельнічалі ў самых розных міжнародных мерапрыемствах. З іх удзелам прайшлі сустрэчы з парламентарыямі Азербайджана, Арменіі, Грэцыі, Казахстана, Манголіі, Партугаліі, Расіі, Таджыкістана, Украіны, Чарнагорыі, Францыі, Швецыі, краін Лацінскай Амерыкі.
У Савеце Рэспублікі адбылася рабочая сустрэча з кіраўніком групы дружбы з Беларуссю Народнай скупшчыны Рэспублікі Сербія, былі прыняты паслы Кітая і Італіі.
У ходзе чацвёртай сесіі будзе прадоўжана работа па пашырэнні геаграфіі міжпарламенцкіх кантактаў. У красавіку ў Санкт-Пецярбургу запланаваны мерапрыемствы міжпарламенцкіх асамблей СНД,
ЕўрАзЭС і АДКБ, у якіх мы прымем удзел. Асноўную ўвагу плануецца ўдзяліць абмеркаванню праекта Дагавора аб Еўразійскім эканамічным саюзе і бягучай сітуацыі ў зоне адказнасці АДКБ.
Вялікую ўвагу трэба будзе ўдзяліць падрыхтоўцы афіцыйных візітаў у нашу краіну кіраўнікоў парламентаў Эстоніі, Лаоса, М'янмы, Ірана, а таксама беларускіх парламенцкіх дэлегацый у Сінгапур, Шры-Ланку і Інданезію.
Плануецца ўдзел членаў Савета Рэспублікі ў пасяджэнні Парламенцкага камітэта Цэнтральнаеўрапейскай ініцыятывы, Парламенцкай асамблеі Чарнаморскага эканамічнага супрацоўніцтва, штогадовай сесіі ПА АБСЕ.
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
У міжсесійны перыяд мы ўдзялялі вялікую ўвагу рабоце органаў мясцовага самакіравання.
Члены Савета Рэспублікі ўдзельнічалі ва ўсіх сесіях абласных і Мінс-
кага гарадскога Саветаў дэпутатаў, у больш як 50 сесіях раённых і гарадскіх Саветаў. Важна, што парламентарыі даволі актыўна ўзаемадзейнічалі і з дэпутатамі пярвічнага ўзроўню, наведалі больш за 40 сельсаветаў. Акрамя абмеркавання пытанняў, якія разглядаюцца на сесіях, сенатары сустракаліся з актывам, аказвалі органам мясцовага самакіравання, асобным грамадзянам практычную дапамогу ў вырашэнні іх жыццёвых праблем.
У многіх населеных пунктах ініцыятыва членаў Савета Рэспублікі дапамагла вырашыць праблемы добраўпарадкавання вуліц, рамонту дамоў ветэранаў і інвалідаў, арганізацый аховы здароўя, устаноў адукацыі і сацыяльнай абароны. Усё гэта вельмі важна. Дробязяў у такіх пытаннях не бывае. Нам трэба і далей аказваць усялякае садзейнічанне развіццю тэрыторый і рэалізацыі сацыяльна-эканамічных праграм на месцах. Для гэтага трэба больш эфектыўна выкарыстоўваць магчымасці членаў Савета па ўзаемадзеянні органаў мясцовага самакіравання. Практыка паказала, што зацікаўленыя дзяржаўныя арганізацыі, як правіла, уважліва прыслухоўваюцца і рэагуюць на заўвагі і прапановы гэтага Савета.
Так, прапановы Савета па ўзаемадзеянні органаў мясцовага самакіравання, выпрацаваныя па выніках выязнога пасяджэння ў Горках, былі ўлічаны пры падрыхтоўцы правіл прыёму ў вышэйшыя і сярэднія спецыяльныя навучальныя ўстановы. Рэалізавана таксама прапанова Савета адносна накіравання на добраўпарадкаванне тэрыторый сродкаў, атрыманых ад продажу зямельных участкаў на аўкцыёнах або ад іх арэнды. Цяпер на аснове прапаноў Савета па ўзаемадзеянні падрыхтаваны праект закона аб прадастаўленні дэпутатам мясцовых Саветаў аднаго свабоднага ад работы дня ў месяц для ажыццяўлення дзейнасці ў сваіх акругах.
Зусім нядаўна ў нашай краіне прайшла важная палітычная кампанія — адбыліся выбары ў мясцовыя Саветы дэпутатаў. Адным з галоўных палітычных вынікаў гэтай кампаніі стала вельмі высокая яўка выбаршчыкаў. Гэта пераканаўча дэманструе той факт, што нашы грамадзяне не толькі паважаюць існуючую ў краіне сістэму народаўладдзя, але і высока цэняць палітычную стабільнасць у краіне.
На нашым пасяджэнні прысутнічае старшыня Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў Лідзія Міхайлаўна Ярмошына. Сёння яна праінфармуе нас аб выніках праведзеных выбараў і аб тым, як у рэальных умовах дзейнічае новае выбарчае заканадаўства, прынятае ў мінулым годзе.
Звяртаюся да вас, паважаныя калегі, з просьбай прыняць актыўны ўдзел у арганізацыйных сесіях нядаўна выбраных мясцовых Саветаў дэпутатаў і пры неабходнасці аказаць канкрэтную практычную дапамогу ў фарміраванні іх органаў.
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
Некаторым новаўвядзеннем у нашай дзейнасці стала правядзенне маніторынгу практычнага выкарыстання дзеючых у нас законаў. Бо парламентарыі павінны не толькі прымаць законы, але і назіраць за тым, як яны працуюць, наколькі «прыжываюцца» ў грамадстве, ці не ствараюць якіх-небудзь нязручнасцяў для арганізацый і грамадзян, ці ўсё ў іх улічана, ці няма прарэх, неўрэгуляваных пытанняў.
Аб'ектам маніторынгу былі законы ў сферы прыцягнення інвестыцый, аб мясцовым кіраванні і самакіраванні, культуры, знешняй працоўнай міграцыі, аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб. Па ўсіх гэтых законах была сабрана і абагульнена немалая інфармацыя як з месцаў, так і ад органаў дзяржкіравання.
У рамках маніторынгу Пастаяннай камісіяй Савета Рэспублікі па эканоміцы, бюджэце і фінансах праводзіўся круглы стол, дзе былі разгледжаны дадатковыя меры заканадаўчага рэгулявання інвестыцыйнай дзейнасці ў Рэспубліцы Беларусь. На базе ААТ «Беларуская валютна-фондавая біржа» быў разгледжаны законапраект аб рынку каштоўных папер. Вялікі блок эканамічных пытанняў прапрацаваны на пасяджэнні навукова-кансультатыўнага савета па пытаннях развіцця эканомікі пры Прэзідыуме Савета Рэспублікі.
У выніку маніторынгу выпрацаваны шэраг карысных, з нашага пункту гледжання, прапаноў па ўдасканаленні норм указаных законаў, якія былі накіраваны на разгляд у Нацыянальны цэнтр заканадаўства і прававых даследаванняў Рэспублікі Беларусь.
Работа па маніторынгу правапрымяняльнай практыкі адносна найбольш значных для грамадства законаў будзе намі прадоўжана.
Варта асобна адзначыць семінар па пытанні сацыяльнай абароны інвалідаў, праведзены профільнымі камісіямі Савета Рэспублікі і Палаты прадстаўнікоў з удзелам Прадстаўніцтва ААН у Рэспубліцы Беларусь. Праблема інваліднасці актуальна для кожнай дзяржавы, у тым ліку і для нашай краіны. У Беларусі пражывае больш за паўмільёна інвалідаў, і клопат аб гэтай сацыяльна слабаабароненай катэгорыі грамадзян з'яўляецца адным з прыярытэтных напрамкаў дзяржаўнай палітыкі. Удзельнікі семінара ўнеслі канкрэтныя прапановы, якія датычацца паляпшэння становішча інвалідаў у нашай краіне.
Паважаныя калегі!
Важным напрамкам нашай дзейнасці з'яўляецца работа са зваротамі грамадзян. У міжсесійны перыяд у Савеце Рэспублікі разгледжана больш за дзвесце зваротаў. Члены Прэзідыума Савета Рэспублікі рэгулярна ажыццяўлялі прыёмы грамадзян як непасрэдна ў Савеце Рэспублікі, так і з выездам у рэгіёны.
Прынятыя Саветам Рэспублікі меры па вырашэнні пытанняў, якія ўзнімаліся ў зваротах грамадзян, садзейнічалі павышэнню даверу да заканадаўчага органа з боку насельніцтва. Палавіна з усіх зваротаў, што паступілі ў Савет Рэспублікі ад грамадзян і грамадскіх арганізацый, накіравана па электроннай пошце. Ніводнае пісьмо, якое паступіла ў наш адрас, не засталося без адказу.
Члены Савета Рэспублікі правялі ў рэгіёнах каля 150 асабістых прыёмаў грамадзян і прадстаўнікоў юрыдычных асоб, з якіх больш за палавіну — з выездам у сельскія населеныя пункты. У ходзе гэтых прыёмаў было прынята больш за 700 наведвальнікаў. Усяго нашымі сенатарамі за гэты перыяд разгледжана каля тысячы зваротаў.
У міжсесійны перыяд дзейнасць Савета Рэспублікі аб'ектыўна і ўсебакова асвятлялася ў электронных і друкаваных сродках масавай інфармацыі. У цэнтральных, абласных і раённых газетах было апублікавана 130 матэрыялаў аб заканадаўчай і міжнароднай дзейнасці Савета Рэспублікі, узаемадзеянні з органамі мясцовага самакіравання і сустрэчах з насельніцтвам.
Шырокае інфармаванне насельніцтва аб рабоце Савета Рэспублікі адыгрывае важную ролю не толькі ў плане павышэння прававой культуры насельніцтва, але і для растлумачэння палітыкі нашай краіны.
У сувязі з гэтым хацеў бы нагадаць, паважаныя таварышы, што наша краіна рыхтуецца да святкавання 70‑й гадавіны вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Мы павінны аб'яднаць намаганні дэпутатаў Саветаў усіх узроўняў і сумесна з выканаўчымі і распарадчымі органамі, прафсаюзнымі, ветэранскімі, маладзёжнымі і іншымі грамадскімі арганізацыямі дастойна падрыхтавацца да гэтай юбілейнай даты, прыняць неабходныя меры па аказанні дапамогі ветэранам Вялікай Айчыннай вайны ў вырашэнні пытанняў іх сацыяльнай абароны. Гэта вялікае свята для беларускага народа.
Аддаючы даніну памяці гэтай падзеі, мы арганізавалі да адкрыцця нашай сённяшняй сесіі выстаўку, прысвечаную вызваленню Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, і плануем азнаёміць нашых сенатараў з важнымі архіўнымі матэрыяламі аб падзеях тых гадоў.
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
У перыяд чацвёртай сесіі нас чакае напружаная заканатворчая работа: плануецца разгледзець больш за 60 законапраектаў. Асаблівую ўвагу трэба будзе засяродзіць на ўдасканаленні заканадаўства, якое забяспечвае стратэгічныя напрамкі развіцця краіны ў сучасных умовах. Гэта датычыцца такіх сацыяльна важных пытанняў, як удасканаленне прававых механізмаў у галіне энергазберажэння, дзяржаўнага рэгулявання цэнаўтварэння, функцыянавання гарадскога электрычнага транспарту і метрапалітэна, дзейнасці суб'ектаў натуральных манаполій, аховы здароўя і электрасувязі. Нам таксама трэба будзе разгледзець новы Водны кодэкс, законапраект, які датычыцца ўзаемаадносін дзяржавы з беларусамі замежжа, унесці змяненні і дапаўненні ў некаторыя законы па пытаннях удасканалення грамадзянскага судаводства, гаспадарчых таварыстваў, аховы азонавага слоя, праходжання ваеннай службы, накіравання грамадзян у лячэбна-працоўныя прафілакторыі і іншыя.
Значнае месца ў парадку дня сесіі будзе адведзена развіццю дагаворна-прававых адносін з замежнымі дзяржавамі. Трэба будзе ратыфікаваць шэраг двухбаковых міжнародных дагавораў і пагадненняў з Таджыкістанам, Шры-Ланкой, Манголіяй і Балівіяй. Адным словам, нас чакае немалая работа.
Паважаныя калегі!
Наша заканадаўчая дзейнасць заўсёды праводзіцца ў інтарэсах дзяржавы і грамадства. Упэўнены, што і ў гэту сесію мы з вамі паспяхова справімся з пастаўленымі перад намі задачамі па прававым забеспячэнні далейшага развіцця нашай краіны.
Жадаю ўсім нам паспяховай працы.
Дзякуй за ўвагу.
Зазірнём у заўтра Беларусі.
Карэкціроўкі па аплаце жыллёва-камунальных паслуг закрануць чатыры катэгорыі жыхароў.