Нашы рэ­кі — фін­скія бе­ра­гі

Фін­лян­дыя — ад­на з са­мых пры­го­жых кра­ін Скан­ды­на­віі. Пры­ро­да Фін­лян­дыі вель­мі раз­на­стай­ная. У кра­і­не ка­ля 188 ты­сяч азёр, а 69 ад­сот­каў тэ­ры­то­рыі кра­і­ны зай­ма­юць ля­сы. Фін­лян­дыю ча­сам на­зы­ва­юць Suоmі, што па ад­ной з вер­сій азна­чае «кра­і­на ты­ся­чы азёр і ба­лот». Ад­нак іс­нуе шмат тэ­о­рый па­хо­джан­ня сло­ва Suоmі. Ад­на з іх сцвяр­джае, што ста­ра­жыт­ныя па­ся­лен­цы на­зы­ва­лі мес­ца, дзе яны жы­лі, zеmе — зям­ля. А гэ­та ад­па­вя­дае сла­вян­скай наз­ве зям­ля (руск.), же­мя (па-поль­ску), зям­ная (чэшск.), жя­ме (лі­тоўск.), зе­ме (ла­тышск.). З ча­сам гэ­тае сло­ва транс­фар­ма­ва­ла­ся ў sдmе, а ад яго ў hдmе і sооmе, ад­куль і пай­шла наз­ва Фін­лян­дыі Suоmі. Сён­ня Фін­лян­дыя — кра­і­на іна­ва­цый і брэн­даў. У рэй­тын­гу FuturеBrаnd Фін­лян­дыя зай­мае 8 мес­ца са 113 кра­ін све­ту. Яна па­да­ры­ла нам су­свет­на вя­до­мыя Nоkіа, Kоnе, Vаlіо, Stосkmаn, Lumеnе, Раulіg, Fіnlаndіа Vоdkа, Аblоу, Аngrу Bіrds, Fаzеr, Lаssіе, Luhtа... Аб кра­і­не і раз­віц­ці дру­жа­люб­ных ад­но­сін па­між на­шы­мі дзяр­жа­ва­мі «Звяз­дзе» рас­ка­заў кі­раў­нік ад­дзя­лен­ня Па­соль­ства Фін­лян­дыі ў Рэс­пуб­лі­цы Бе­ла­русь спа­дар Лаў­ры Пу­ло­ла.

— На­ша рэс­пуб­лі­ка гіс­та­рыч­на звя­за­на са скан­ды­наў­скі­мі кра­і­на­мі. Фін­лян­дыя больш за 600 га­доў зна­хо­дзі­ла­ся пад уплы­вам Шве­цыі, і гэ­та, вя­до­ма ж, ад­бі­ла­ся на су­час­най куль­ту­ры і тра­ды­цы­ях. Сён­ня Фін­лян­дыю і скан­ды­наў­скія кра­і­ны аб'­яд­ноў­ва­юць су­поль­ныя каш­тоў­нас­ці, звыч­кі і лад жыц­ця. З 1809-га па 1917 год Фін­лян­дыя бы­ла аў­та­ном­ным Вя­лі­кім Княст­вам Фін­лянд­скім, ува­хо­дзі­ла ў склад Ра­сій­скай ім­пе­рыі. У 1917 го­дзе кра­і­на атры­ма­ла не­за­леж­насць, якая за­кла­ла асно­ву на­шай сён­няш­няй ідэн­тыч­нас­ці. Для нас важ­ны кан­струк­тыў­ны по­гляд на свет: як на За­хад, так і на Ус­ход. Гэ­та су­па­дае з на­шы­мі ін­та­рэ­са­мі ў сфе­ры па­лі­ты­кі, куль­ту­ры і эка­но­мі­кі. Ня­гле­дзя­чы на тое, што Фін­лян­дыя — не­вя­лі­кая кра­і­на з на­сель­ніц­твам 5,2 міль­ё­на ча­ла­век, яна ады­гры­вае важ­кую ро­лю не толь­кі ў су­свет­най эка­но­мі­цы, але і ў гла­баль­най па­лі­ты­цы ў якас­ці ак­тыў­на­га чле­на Еў­ра­пей­ска­га са­ю­за, ААН і ін­шых між­на­род­ных ар­га­ні­за­цый.

Дып­ла­ма­тыч­ныя ад­но­сі­ны па­між Фін­лян­ды­яй і Бе­ла­рус­сю бы­лі ўста­ноў­ле­ны 26 лю­та­га 1992 го­да. Вар­та пад­крэс­ліць, што ў нас ня­ма праб­лем і су­пя­рэч­нас­цяў у двух­ба­ко­вых ад­но­сі­нах і яны раз­ві­ва­юц­ца па­сту­по­ва. Ад­ным з важ­ных кро­каў ста­ла ад­крыц­цё Па­соль­ства Бе­ла­ру­сі ў Фін­лян­дыі ў лю­тым 2012 го­да. Без­умоў­на, гэ­та бу­дзе спры­яць раз­віц­цю і па­шы­рэн­ню кан­так­таў.

Мі­ну­лай во­сен­ню Над­звы­чай­ным і Паў­на­моц­ным Па­слом Рэс­пуб­лі­кі Бе­ла­русь у Фін­лянд­скай Рэс­пуб­лі­цы пры­зна­ча­ны Аляк­сандр Аст­роў­скі. Ду­ма­ец­ца, ён бу­дзе на­да­лей ума­цоў­ваць і па­шы­раць тыя кан­так­ты і су­вя­зі, якія бы­лі на­пра­ца­ва­ны Над­звы­чай­ным і Паў­на­моц­ным Па­слом Рэс­пуб­лі­кі Бе­ла­русь у Лі­тоў­скай Рэс­пуб­лі­цы і па су­мя­шчаль­ніц­тве ў Фін­лянд­скай Рэс­пуб­лі­цы Ула­дзі­мі­рам Дра­жы­ным, які зра­біў вель­мі шмат для та­го, каб фін­скія ін­вес­ты­цыі бы­лі шы­рэй прад­стаў­ле­ны ў Бе­ла­ру­сі.

Ад­дзя­лен­не Па­соль­ства Фін­лян­дыі ў Рэс­пуб­лі­цы Бе­ла­русь пра­цуе ў Мін­ску з 1 каст­рыч­ні­ка 2010 го­да. Гэ­та да­во­лі не­вя­лі­кі тэр­мін, але мы ву­чым­ся пра­ца­ваць у ва­шай кра­і­не, па­шы­ра­ем і ўма­цоў­ва­ем су­вя­зі з дзяр­жаў­ны­мі струк­ту­ра­мі, раз­ві­ва­ем двух­ба­ко­выя кан­так­ты ў га­лі­не эка­но­мі­кі, аказ­ва­ем пад­трым­ку на­шым ін­вес­ты­цый­ным парт­нё­рам.

— Ці ёсць тэн­дэн­цыі рос­ту та­ва­ра­аба­ро­ту па­між кра­і­на­мі? Якія?

— У цэ­лым на­зі­ра­ец­ца іх рост. На­прык­лад, у 2007 го­дзе ім­парт з Бе­ла­ру­сі ў Фін­лян­дыю склаў $50,8  млн, а экс­парт з Фін­лян­дыі ў Бе­ла­русь — $63,5 млн. У 2012  го­дзе ім­парт у Фін­лян­дыю склаў 175,1  млн, а экс­парт з Фін­лян­дыі ў Бе­ла­русь — $75,1 млн. Та­кім чы­нам, на­шы кра­і­ны ма­юць до­сыць па­спя­хо­выя па­сту­паль­ныя эка­на­міч­ныя ад­но­сі­ны. 2013 год у цэ­лым быў да­во­лі цяж­кім для су­свет­най эка­но­мі­кі. Але, вя­до­ма ж, мы спа­дзя­ём­ся, што ў бу­ду­чы­ні аб'­ёмы ганд­лю бу­дуць толь­кі па­вя­ліч­вац­ца.

Па ін­фар­ма­цыі на­шай мыт­най служ­бы, у 2012 го­дзе асноў­ны­мі ві­да­мі бе­ла­рус­кіх та­ва­раў, ім­парт­уе­мых Фін­лян­ды­яй, мож­на на­зваць наф­та­пра­дук­ты, соль, фут­ра­вую сы­ра­ві­ну, жа­ле­за і вы­ра­бы з не­ле­гі­ра­ва­най ста­лі. З Фін­лян­дыі ў Бе­ла­русь за­во­зі­лі сві­нец і свін­цо­выя вы­ра­бы, му­ку, крух­мал, збож­жа­выя і тра­вы, тры­ка­таж­нае па­лат­но, цэ­лю­лоз­ную драў­ні­ну і фар­ба­валь­ні­кі.

Вя­до­ма, гэ­та да­лё­ка не ўвесь пе­ра­лік та­ва­раў. На­прык­лад, вя­до­мы фін­скі брэнд Nоkіа так­са­ма прад­стаў­ле­ны ў Бе­ла­ру­сі, хоць мяр­кую, што гэ­тая пра­дук­цыя ім­парт­уец­ца ў Бе­ла­русь праз Еў­ро­пу ці Кі­тай. У бе­ла­рус­кіх кра­мах мож­на знай­сці пра­дук­цыю кам­па­ніі Vаlіо, — гэ­та фін­скі плаў­ле­ны сыр, па­стаў­кі яко­га бы­лі на­ла­джа­ны яшчэ з ча­соў Са­вец­ка­га Са­ю­за. Не­ка­то­рыя брэн­ды фін­ска­га адзен­ня бе­ла­ру­сы мо­гуць на­быць сён­ня ў кра­мах.

У Фін­лян­дыі мож­на знай­сці, на­прык­лад, бе­ла­рус­кую тэкс­тыль­ную пра­дук­цыю. Мяр­кую, у гэ­тай га­лі­не ў на­шых кра­ін ёсць доб­рыя маг­чы­мас­ці для су­пра­цоў­ніц­тва.

— На­за­ві­це най­больш буй­ныя фін­скія ін­вес­ты­цый­ныя пра­ек­ты ў Рэс­пуб­лі­цы Бе­ла­русь.

— Ад­ным з іх з'яў­ля­ец­ца на­быц­цё фін­скай кам­па­ні­яй Оlvі асноў­на­га па­ке­та ак­цый ААТ «Лід­скае пі­ва». Вы мо­жа­це ба­чыць на пры­лаў­ках бе­ла­рус­кіх крам но­выя га­тун­кі пі­ва і сід­ру, а так­са­ма на­по­яў пад фін­скі­мі брэн­да­мі, на­прык­лад «Аngrу Bіrds». Гэ­та наз­ва гуль­ні для ма­біль­ных тэ­ле­фо­наў, рас­пра­ца­ва­най фін­скай кам­па­ні­яй Rоvіо, якая ста­ла ад­ной з са­мых па­пу­ляр­ных у све­це.

Іс­нуе шэ­раг дроб­ных і ся­рэд­ніх фін­скіх пра­ек­таў. На­прык­лад, у ма­шы­на­бу­даў­ні­чай га­лі­не. Я меў зно­сі­ны з фін­скі­мі біз­нес­ме­на­мі, якія ва­ло­да­юць не­вя­лі­кі­мі фір­ма­мі ў рэ­гі­ё­нах Бе­ла­ру­сі. Ця­пер у кра­і­не дзей­ні­чае 25 прад­пры­ем­стваў з фін­скім ка­пі­та­лам. Мне зда­ец­ца, што коль­касць ін­вес­та­раў ме­на­ві­та ў дроб­ным і ся­рэд­нім біз­не­се ў Рэс­пуб­лі­цы Бе­ла­русь маг­ла б быць боль­шай. Ёсць пэў­ныя ры­зы­кі і скла­да­нас­ці ў ін­вес­ты­цый­ным за­ка­на­даў­стве Бе­ла­ру­сі, якія пе­ра­шка­джа­юць раз­віц­цю фін­ска­га біз­не­су.

Зда­ец­ца, Бе­ла­ру­сі трэ­ба ін­тэн­сіў­на пра­ца­ваць над імі­джам кра­і­ны ў све­це. На жаль, «бе­ла­рус­кі брэнд» у ім мае не вель­мі моц­ныя па­зі­цыі. За­меж­ныя жур­на­ліс­ты асвят­ля­юць у асноў­ным па­лі­тыч­ныя праб­ле­мы і на­да­юць гэ­та­му шмат ува­гі за­мест та­го, каб рас­па­вя­даць аб маг­чы­мас­цях раз­віц­ця. І ка­лі гэ­тая ін­фар­ма­цыя за­паў­няе ўсю су­свет­ную ін­фар­ма­цый­ную пра­сто­ру, у лю­дзей ёсць толь­кі ад­но ўспры­ман­не кра­і­ны — так зва­ны стэ­рэа­тып. Ад­нак іс­ну­юць кам­па­ніі, якія пра­цу­юць з бы­лы­мі са­вец­кі­мі кра­і­на­мі (у тым лі­ку і з Бе­ла­рус­сю) і вя­дуць па­спя­хо­выя дзе­ла­выя ад­но­сі­ны з бе­ла­рус­кі­мі парт­нё­ра­мі, ня­гле­дзя­чы на тое, што ры­нак Бе­ла­ру­сі — не са­мы прос­ты для за­меж­ных кам­па­ній. Яны, на­прык­лад, ба­чаць па­тэн­цы­ял для ўва­хо­джан­ня на рын­кі Мыт­на­га са­ю­за праз Бе­ла­русь.

— Якія кі­рун­кі з'яў­ля­юц­ца перс­пек­тыў­ны­мі для двух­ба­ко­ва­га су­пра­цоў­ніц­тва?

— Перс­пек­тыў­ны­мі я на­зваў бы га­лі­ны энер­ге­ты­кі, пра­мыс­ло­вас­ці, ма­шы­на­бу­да­ван­ня, бу­даў­ніц­тва і бу­даў­ні­чых ма­тэ­ры­я­лаў. Ха­цеў бы ад­зна­чыць сфе­ры hі-tесh і stаrtuр. Фін­лян­дыя (асаб­лі­ва на­ша ста­лі­ца Хель­сін­кі) з'яў­ля­ец­ца сён­ня ад­ным з са­мых ці­ка­вых цэнт­раў для stаrtuр у Еў­ро­пе і, маг­чы­ма, ва ўсім све­це. Stаrtuр — гэ­та ня­даў­на ство­ра­ныя кам­па­ніі або пра­ек­ты ў асноў­ным у га­лі­не ІT, якія зна­хо­дзяц­ца на ста­дыі да­сле­да­ван­ня рын­ку і по­шу­ку вы­гад­най рэа­лі­за­цыі. Гэ­та вен­чур­ныя пра­ек­ты. Ня­даў­на ў Хель­сін­кі прай­шла буй­ная кан­фе­рэн­цыя stаrtuр, у якой пры­ня­лі ўдзел і бе­ла­рус­кія пра­ек­ты. Я вель­мі рады, што бе­ла­ру­сы змаг­лі вы­ву­чыць фін­скі во­пыт, і, спа­дзя­ю­ся, ён бу­дзе ка­рыс­ны ў бу­ду­чы­ні для раз­віц­ця кам­па­ній stаrtuр Бе­ла­ру­сі. Но­выя су­вя­зі змо­гуць па­глы­біць уза­е­ма­дзе­ян­не ме­на­ві­та ў гэ­тым сек­та­ры.

У Фін­лян­дыі ма­лы і ся­рэд­ні біз­нес ады­гры­вае вя­лі­кую ро­лю ў раз­віц­ці эка­но­мі­кі кра­і­ны. На­да­ючы асаб­лі­вую ўва­гу га­лі­не ма­шы­на­бу­да­ван­ня, дрэ­ва­ап­ра­цоў­кі, цяж­кай пра­мыс­ло­вас­ці і га­лі­не «зя­лё­ных» тэх­на­ло­гій, фін­скае кі­раў­ніц­тва со­чыць за раз­віц­цём іна­ва­цый, бо важ­на не пра­пус­ціць но­вую ідэю, якая мо­жа стаць «дру­гой Nоkіа». Лю­бая кра­і­на за­ці­каў­ле­на ў гэ­тым. Доб­рым пры­кла­дам з'яў­ля­ец­ца рас­пра­цоў­ка кам­па­ні­яй Rоvіо ма­біль­най гуль­ні «Аngrу Bіrds». У Фін­лян­дыі шы­ро­ка прад­стаў­ле­ны сек­тар іна­ва­цый­ных рас­пра­цо­вак у сфе­ры ІT, шэ­раг ма­ла­дых кам­па­ній зай­мае пер­шыя мес­цы ў су­свет­ных рэй­тын­гах і за­раб­ляе вя­лі­кія гро­шы. На­прык­лад, кам­па­нія Suреrсеll, вы­твор­ца та­кіх гуль­няў, як «Hауdау» і «Сlаsh оf Сlаns» пра­да­ла 51% ак­цый Япо­ніі і атры­ма­ла $1,5 млрд, а ў фір­ме пра­цу­юць толь­кі 100 ча­ла­век.

Мне ха­це­ла­ся б, каб су­пра­цоў­ніц­тва па­між фін­скі­мі і бе­ла­рус­кі­мі ўні­вер­сі­тэ­та­мі па­глы­бі­ла­ся, што да­ло б маг­чы­масць аб­ме­ну во­пы­там на ака­дэ­міч­ным уз­роў­ні.

Раз­віц­цё ад­но­сін у сфе­ры куль­ту­ры вель­мі важ­на для на­шых кра­ін. На­прык­лад, сё­ле­та ў Фін­лян­дыі ча­ка­юць пра­вя­дзен­ня вы­стаў кар­цін з На­цы­я­наль­на­га мас­тац­ка­га му­зея і му­зея Мар­ка Ша­га­ла. Я ўпэў­не­ны, што яны бу­дуць мець вя­лі­кі пос­пех, бо мно­гія ве­да­юць імя Мар­ка Ша­га­ла, ад­нак ма­ла хто ве­дае, што ён ро­дам з бе­ла­рус­ка­га го­ра­да Ві­цеб­ска.

Ня­гле­дзя­чы на тое, што Бе­ла­русь не мае пра­мо­га вы­ха­ду да Балтыйскага мора, та­кія буй­ныя рэ­кі Бе­ла­ру­сі, як За­ход­няя Дзві­на і яе пры­то­кі, Нё­ман, упа­да­юць у яго. Яно асаб­лі­вае: не вель­мі глы­бо­кае і не вель­мі са­лё­нае.

Знач­ную част­ку прэс­най ва­ды, якая па­сту­пае ў Бал­ты­ку, ня­суць бе­ла­рус­кія рэ­кі. Бе­ла­русь і Фін­лян­дыя, а так­са­ма ін­шыя кра­і­ны рэ­гі­ё­на, па­спя­хо­ва ажыц­ця­ві­лі шэ­раг пра­ек­таў па ахо­ве мо­ра і пра­цяг­ва­юць ак­тыў­на раз­ві­ваць уза­е­ма­дзе­ян­не ў гэ­тай сфе­ры.

— Што пры­ваб­на для фін­скіх ту­рыс­таў у Бе­ла­ру­сі?

— На жаль, у Фін­лян­дыі не­да­стат­ко­ва ін­фар­ма­цыі пра Бе­ла­русь у сфе­ры ту­рыз­му. У маі 2014 го­да ў Мін­ску прой­дзе чэм­пі­я­нат све­ту па ха­кеі, што, я ду­маю, ста­не вы­дат­най маг­чы­мас­цю для Бе­ла­ру­сі па­ка­заць свае ту­рыс­тыч­ныя марш­ру­ты. Мно­гія жур­на­ліс­ты і ту­рыс­ты змо­гуць на­яве ўба­чыць кра­і­ну і яе пры­га­жосць. Гэ­та доб­ры шанц для Бе­ла­ру­сі па­ка­заць ся­бе! На­прык­лад, ка­лі ва Укра­і­не пра­хо­дзіў чэм­пі­я­нат све­ту па фут­бо­ле, мно­гія з ту­рыс­таў, якія на­ве­да­лі спа­бор­ніц­твы, за­пла­на­ва­лі пры­ехаць у кра­і­ну яшчэ раз. Я ду­маю, гэ­та маг­чы­ма і ў Бе­ла­ру­сі — вя­до­ма, пры ўмо­ве та­го, што ві­за­вая па­лі­ты­ка бу­дзе спры­яць уез­ду ў Бе­ла­русь.

— Якой вы ба­чы­це бу­ду­чы­ню двух­ба­ко­вых ад­но­сін па­між Бе­ла­рус­сю і Фін­лян­ды­яй?

— Я спа­дзя­ю­ся і бу­ду пры­клад­ваць усе на­ма­ган­ні для та­го, каб на­шы су­вя­зі па­шы­ра­лі­ся і па­глыб­ля­лі­ся, на­бы­ва­лі но­вы ўзро­вень. Бо на­шы на­ро­ды, ка­лі па­гля­дзець на гіс­та­рыч­нае раз­віц­цё, ма­юць шмат агуль­на­га. Абедз­ве кра­і­ны з'яў­ля­юц­ца су­се­дзя­мі вя­лі­ка­га парт­нё­ра — Ра­сіі. Фін­лян­дыя слу­жыць доб­рым пры­кла­дам та­го, як мож­на пад­трым­лі­ваць дру­жа­люб­ныя ад­но­сі­ны і з За­ха­дам, і з Ус­хо­дам. Пра­вод­зя­чы та­кую па­лі­ты­ку, кра­і­на вый­грае перш за ўсе ў эка­на­міч­ным пла­не, пры­цяг­ва­ю­чы ін­вес­ты­цыі і біз­нес з за­ход­ніх і ўсход­ніх кра­ін. Са­мае га­лоў­нае ў сяб­роў­скай па­лі­ты­цы — гэ­та ра­зу­мен­не та­го, што аб'­яд­нан­не або су­пра­цоў­ніц­тва зу­сім не па­він­на быць на­кі­ра­ва­на су­праць ка­гось­ці ін­ша­га.

Яў­ге­нія Ру­па­ко­ва.