Многімі даследаваннямі ўстаноўлена, што непаўнацэнны сон прыводзіць да пагаршэння памяці, зніжэння ўвагі і прадукцый- насці працы. Парушэнні сну — адна з найбольш частых скаргаў, якія прымушаюць хворых звяртацца да ўрачоў розных спецы- яльнасцяў. Колькасць людзей, якія скардзяцца на дрэнны сон, пастаянна расце, прычым і сярод пажылых, і сярод маладых. Гэта не толькі медыцынская праблема. Важную ролю адыгры- ваюць рэжым працы і адпачынку, індывідуальныя асаблівасці біялагічных рытмаў, падтрыманне элементарнай гігіены сну.
Якім бывае парушэнне сну?
1. Немагчымасць заснуць у звычайны час на фоне трывогі, страху і назойлівых думак.
2. Неглыбокі трывожны сон з частымі абуджэннямі.
3.
Абуджэнне на некалькі гадзін раней, чым звычайна. Неспакой- ны сон пры спробе заснуць зноў. Часта назіраецца ў пажылых і пры дэпрэсіўных станах.
4. Адсутнасць аднаўлення сіл пасля абуджэння.
5. Санлівасць і дрымота ў дзённы час.
РАССТРОЙСТВУ СНУ СПРЫЯЮЦЬ:
нявырашаныя канфлікты, цяжкая жыццёвая сітуацыя, пачуццё неспа- кою, трывога, дэпрэсія, боль, высокая тэмпература, сексуальныя прабле- мы, павышаны артэрыяльны ціск, ужыванне стымулятараў, пераяданне, змена клімату, змена абстаноўкі (новае акружэнне, новы ложак).
Паводле слоў урача псіхіятра-нарколага Мінскага гарадскога псіхіятрычнага дыспансера Аляксея ТАРЫКАВА, перш чым ісці да ўрача, трэба задумацца пра лад жыцця, распарадак дня, пра ліквідацыю сітуацый, якія ўзбуджаюць і правакуюць стрэс. Калі такія захады не да- юць патрэбнага эфекту, звяртаюцца да медыкаментознага лячэння.
Снатворныя адрозніваюцца сваім хімічным саставам, механізмам дзеяння і пабочнымі эфектамі. Ідэальны сродак павінен забяспечыць хуткае засынанне, дастатковую працягласць сну і мінімальнае так званае паслядзеянне (санлівасць, прыгнечанне псіхічнай і фізічнай актыўнасці). Пацыентаў з дэпрэсіяй або суіцыдальным мысленнем урач папярэджвае аб магчымасці ўзнікнення падобнага стану або думак.
Заўсёды трэба памятаць, што працяглае (месяц і болей) пры- мяненне любых снатворных сродкаў — неразумная і небяспечная практыка. Звычайна падобныя лекі прапісваюцца курсам на 2 тыдні. Пры вельмі працяглым ужыванні можа развіцца залежнасць, і прэпа- рат проста перастане аказваць належны эфект.
Ва ўрачэбнай практыцы найбольшай папулярнасцю карыстаецца запіклон («Самнол», «Санекс», «Санат-КМП»), які забяспечвае хуткае засынанне і блізкі да натуральнага па структуры і працягласці сон, даволі хутка выводзіцца з арганізма. Вытворныя запіклону пасля кур- савога прыёму могуць аднавіць фізіялагічную структуру сну.
Прымяняюцца і вытворныя залеплону («Андантэ»). Па рэцэпце вы- пісваюцца бензадыязепіны. З ліку этаналамінаў на беларускім рынку прысутнічаюць «Данарміл» і «Санміл».
Сярод пабочных эфектаў — слабасць раніцай, сухасць у роце, парушэнне адаптацыйных здольнасцяў, парушэнне мочаспускання, запор, павышэнне тэмпературы цела.
Больш працягла можна прымяняць раслінныя прэпараты з седа- тыўным эфектам: валяр'яну, сардэчнік, пасіфлору і іншыя. Яны не выклікаюць фізічнай залежнасці, але могуць выклікаць эмацыйную.
СУПРАЦЬПАКАЗАННІ ДЛЯ ЎСІХ СНАТВОРНЫХ:
- цяжарнасць і лактацыя
- узрост да 15 гадоў
- павышаная адчувальнасць да прэпарату.
Пажылым пацыентам з недастатковай функцыяй печані або нырак прызначаюць палову дозы, паступова павялічваюць яе, а пры адмене прэ- парата паступова зніжаюць дозу або павялічваюць час паміж прыёмамі.
Падчас лячэння неабходна пазбягаць ужывання алкаголю, а таксама патэнцыяльна небяспечных відаў дзейнасці, якія патрабуюць павыша- най увагі і хуткай рэакцыі, напрыклад, падчас ваджэння аўтамабіля.
Святлана БАРЫСЕНКА
Карэкціроўкі па аплаце жыллёва-камунальных паслуг закрануць чатыры катэгорыі жыхароў.
