Дом цвярозасці

Ка­рэс­пан­дэн­ты «Звяз­ды» на­ве­да­лі спе­цы­я­лі­за­ва­ны іза­ля­тар

«21 са­ка­ві­ка ў Мін­ску ад­кры­ты пры­ту­лак для вы­цве­ра­жэн­ня асоб, якіх за­трым­лі­ва­юць у п'я­ным вы­гля­дзе чы­ны па­лі­цыі». Ме­на­ві­та та­кая аб­вест­ка з'я­ві­ла­ся ў га­рад­ской га­зе­це 101 год та­му. За гэ­ты час ста­ліч­ныя вы­цвя­рэз­ні­кі пе­ра­жы­лі за­крыц­цё з-за су­хо­га за­ко­ну ў па­чат­ку Пер­шай су­свет­най і вяр­тан­не, у ча­сы СССР, ды і коль­касць іх па­ста­ян­на мя­ня­ла­ся. Ця­пер жа на двух­міль­ён­ны го­рад дзей­ні­чае ўся­го адзін вы­цвя­рэз­нік. Ле­тась у ліс­та­па­дзе ён быў рэ­ар­га­ні­за­ва­ны ў спе­цы­я­лі­за­ва­ны іза­ля­тар пры Пер­ша­май­скім РУ­УС.

Дом, ку­ды пры­во­зяць у Мін­ску пры­хіль­ні­каў Ба­ху­са, ад­шу­каць ста­рон­ня­му ча­ла­ве­ку скла­да­на. Ён сха­ваў­ся ў глы­бі­ні квар­та­ла ста­рой за­бу­до­вы з яго за­блы­та­най сіс­тэ­май ну­ма­ра­цыі. Ад­нак та­ям­ні­цу ад­на­го з двух­па­вяр­хо­вых да­моў вы­дае шчыль­ны плот ды мі­лі­цэй­скі аў­то­бус ка­ля ва­рот.

У дзя­жур­най час­ці спе­цы­я­лі­за­ва­на­га іза­ля­та­ра ста­яць ве­лі­зар­ныя ла­вы. Ад­роз­ні­ва­юц­ца яны ад звы­чай­ных тым, што іх ся­дзен­ні вель­мі за­дзі­ра­юц­ца ўга­ру. Гэ­та зроб­ле­на для та­го, каб п'я­ныя гос­ці не на­нес­лі са­бе ці ін­шым траў­мы, па­куль да іх дой­дзе чар­га...

— Ме­ды­цын­скі агляд па­чы­на­ец­ца яшчэ з пля­цоў­кі пе­рад ува­хо­дам у іза­ля­тар, дзе ча­ла­ве­ка, які пе­ра­браў, вы­вод­зяць з ма­шы­ны, — га­во­рыць урач спе­цы­я­лі­за­ва­на­га іза­ля­та­ра пры Пер­ша­май­скім РУ­УС Ва­сіль Шчар­ба­коў. — Ужо па яго пер­шых ру­хах мож­на зра­зу­мець, на­коль­кі моц­на ён п'я­ны. У гэ­тым нам да­па­ма­га­юць ві­дэа­ка­ме­ры. Між ін­шым, уста­ля­ва­ны яны ў тым лі­ку і ў па­ла­тах... Пад­час аса­біс­тай гу­тар­кі імк­нём­ся вы­свет­ліць, што ча­ла­век піў і ў якіх до­зах.

Ця­жэй за ўсё з най­больш «пра­су­ну­ты­мі» ал­ка­го­лі­ка­мі. Яны ўжы­ва­юць не га­рэл­ку, пі­ва ці «чар­ні­ла», а... ле­ка­выя срод­кі на спір­та­вой асно­ве — на­стой­кі кар­ва­ло­лу ці гло­гу. Спра­ва ў тым, што яны каш­ту­юць у ап­тэ­ках знач­на тан­ней за кла­січ­ныя на­поі «з гра­ду­са­мі» і, да та­го ж, ад­пус­ка­юц­ца без рэ­цэп­та. А ме­ха­нізм дзе­ян­ня іх у «сла­но­вых» до­зах яшчэ гор­шы: ча­ла­век пас­ля хо­дзіць ні­бы­та дур­ны не­каль­кі дзён. Ва­сіль Шчар­ба­коў лі­чыць, што на­стоі, якія змя­шча­юць спірт, трэ­ба пра­да­ваць па рэ­цэп­тах...

«Толь­кі за лю­ты
да нас тра­пі­ла
597 ча­ла­век»

Тым ча­сам у дзя­жур­най част­цы пра­хо­дзіць ме­ды­цын­скі агляд ад­на­го з клі­ен­таў. Яго ча­кае вы­піс­ка. У су­сед­нім па­коі ся­дзіць жан­чы­на, якую да­ста­ві­лі лі­та­раль­на не­каль­кі хві­лін та­му.

— Па­вяр­ні­ся кру­гом. Ця­пер прай­дзі да сце­нач­кі. За­плю­шчы во­чы. Ця­пер да­кра­ні­ся кон­чы­кам паль­ца да кон­чы­ка но­са. Пры­сядзь. Скар­гаў на зда­роўе ня­ма? Апра­най­ся, — ка­ман­ды Ва­сі­ля Шчар­ба­ко­ва гу­чаць мер­на і роў­на.

Для «гас­цей» тут пра­цу­юць ча­ты­ры па­ла­ты. У кож­най з іх ста­іць па пяць аку­рат­на за­сла­ных лож­каў з чыс­тай бя­ліз­най. Ад­на па­ла­та ад­ве­дзе­на ад­мыс­ло­ва для сла­ба­га по­лу. Ад­нак су­пра­цоў­ні­кі іза­ля­та­ра пры­гад­ва­юць дзень, ка­лі ў іза­ля­тар да­стаў­ля­лі вы­ключ­на ад­ных жан­чын. Са­мым «п'я­ным» ча­сам тра­ды­цый­на лі­чыц­ца ноч на­пры­кан­цы пра­цоў­на­га тыд­ня і свя­точ­ныя дні. Зрэш­ты, тут ёсць вы­клю­чэн­не — Но­вы год. Але гэ­та не та­му, што лю­дзі п'юць менш, — прос­та з ха­ты ча­ла­ве­ка за­бя­руць толь­кі та­ды, ка­лі ён па­чаў дэ­ба­шы­рыць.

— А вось у дзя­жур­ных час­цях лож­каў ня­ма. Там для на­вед­валь­ні­каў ста­яць толь­кі мул­кія драў­ля­ныя лаў­кі. Ды і ў дзя­жур­най час­ці кло­па­таў больш: яны ж скі­ра­ва­ны на тое, каб апе­ра­тыў­на пры­маць па­ве­дам­лен­ні аб зла­чын­ствах. А ў гэ­ты час п'я­ныя ма­ло­цяць у дзве­ры, па­ста­ян­на про­сяць піць, хо­чуць у пры­бі­раль­ню... Та­му мож­на ска­заць, што ў нас кам­форт­ней, — сум­на іра­ні­зуе на­чаль­нік спе­цы­я­лі­за­ва­на­га іза­ля­та­ра Анд­рэй Сі­ня­губ.

За­да­ча пе­рад клі­ен­там ста­іць ня­хіт­рая — вы­спац­ца і пай­сці да­до­му. Але гэ­та для гос­ця «ці­ха­га». Для тых, хто ў не­цвя­ро­зым ста­не лю­біць па­бу­я­ніць, у ка­лі­до­ры ста­іць спе­цы­яль­нае крэс­ла з ра­мя­ня­мі.

— На жаль, вы­ка­рыс­тоў­ваць яго да­во­дзіц­ца ня­рэд­ка, — га­во­рыць Анд­рэй Сі­ня­губ. — Ка­лі п'я­ны па­чы­нае па­во­дзіць ся­бе вель­мі агрэ­сіў­на, су­пра­цоў­ні­кі са­дзяць яго ў гэ­тае крэс­ла і на­дзей­на фік­су­юць ру­кі і но­гі. Бу­ян бу­дзе зна­хо­дзіц­ца ў ім да та­го ча­су, па­куль не су­па­ко­іц­ца. Што і ка­заць: рэч хоць і змроч­ная з вы­гля­ду, за­тое дзейс­ная. Лю­дзі «пад му­хай» лю­бяць вы­свят­ляць ад­но­сі­ны па­між са­бой. Бы­вае і так, што яны імк­нуц­ца спра­ва­ка­ваць кан­флікт з су­пра­цоў­ні­ка­мі іза­ля­та­ра. А ўжо коль­кі ла­ян­кі пе­ра­слу­ха­лі — дык мож­на на­ву­ко­вую пра­цу пі­саць.

Кан­тын­гент жа трап­ляе ў ко­ліш­ні вы­цвя­рэз­нік са­мы раз­на­стай­ны. Не раз бы­ва­ла так, што ў ад­ным па­коі зран­ку пра­чы­на­лі­ся біз­нес­ме­ны і хра­ніч­ныя ал­ка­го­лі­кі, сту­дэн­ты і пен­сі­я­не­ры... «Зя­лё­ны змей» ро­біць роў­ны­мі ўсіх.

— Ад­ной дзяў­чы­не трэ­ба бы­ло ля­цець у Ве­ну. Але яна вель­мі ба­я­ла­ся са­ма­лё­таў. Та­му, каб кры­ху пры­глу­шыць страх, пе­рад ад­лё­там вы­ра­шы­ла пры­няць «за­спа­ка­яль­нае», ды не раз­лі­чы­ла до­зу. Пра­чну­ла­ся зран­ку, а са­ма­лёт ужо даў­но па­ля­цеў...

Та­кія вы­пад­ко­выя клі­ен­ты трап­ля­юць сю­ды да­во­лі час­та. Ёсць, ад­нак, у спе­цы­я­лі­за­ва­ным іза­ля­та­ры і па­ста­ян­ныя клі­ен­ты, якіх за ты­дзень пры­во­зяць па два-тры ра­зы. Уз­рост жа гас­цей мае толь­кі мі­ні­маль­ны па­рог — не­паў­на­лет­ніх у іза­ля­тар не возь­муць.

— Толь­кі за лю­ты да нас тра­пі­ла 597 ча­ла­век, — кан­ста­туе Анд­рэй Сі­ня­губ. — З іх мы змяс­ці­лі 584, ас­тат­ніх не пры­ня­лі па ста­не зда­роўя. Па-пер­шае, як гэ­та ні па­ра­дак­саль­на, у вы­цвя­рэз­ні­ку ня­ма лю­дзей з цяж­кой сту­пен­ню ап'я­нен­ня — боль­шай за 3 пра­мі­ле. Яна ства­рае са­бой па­гро­зу для жыц­ця, та­кі ча­ла­век па­ві­нен зна­хо­дзіц­ца пад бес­пе­ра­пын­ным кант­ро­лем ме­ды­каў. Па-дру­гое, ёсць і ме­ды­цын­скія су­праць­па­ка­зан­ні.

У іза­ля­тар нель­га змя­шчаць ін­ва­лі­даў І і ІІ груп (але гэ­ты ста­тус па­ві­нен быць па­цвер­джа­ны да­ку­мен­таль­на), лю­дзей з яў­ны­мі пры­кме­та­мі ін­ва­лід­нас­ці, траў­ма­мі і псі­хіч­ны­мі за­хвор­ван­ня­мі. Ка­лі ж да­ку­мен­таў пры ча­ла­ве­ку ня­ма, а су­мнен­ні на­конт маг­чы­май ін­ва­лід­нас­ці за­ста­юц­ца, то за клі­ен­там вя­дзец­ца бес­пе­ра­пын­нае на­зі­ран­не. Ка­рэ­та «хут­кай да­па­мо­гі» вы­клі­ка­ец­ца па па­трэб­нас­ці.

Мі­нус 375 ты­сяч плюс «пад­мок­лая» рэ­пу­та­цыя

Як пра­ві­ла, клі­ен­ты «гас­цю­юць» у спе­цы­я­лі­за­ва­ным іза­ля­та­ры ад трох га­дзін да су­так. Кан­чат­ко­вы тэр­мін за­ле­жыць ад коль­кас­ці спір­ту ў кры­ві: лю­дзей вы­піс­ва­юць толь­кі пры ну­ля­вых па­каз­чы­ках на эк­ра­не ал­ка­тэс­та­ра.

— Ка­лі п'я­ны ў ста­не на­зваць ну­мар да­маш­ня­га тэ­ле­фо­на або ма­біль­на­га ро­дзі­чаў, то су­пра­цоў­ні­кі іза­ля­та­ра аба­вяз­ко­ва па­ве­дам­ля­юць ім аб тым, што зда­ры­ла­ся, і про­сяць пры­ехаць ды за­браць не­ба­ра­ку. Праў­да, ча­сам да­во­дзіц­ца чуць з труб­кі вы­каз­ван­ні кштал­ту «дзе ля­жыць — ня­хай там ля­жыць...», — ус­па­мі­нае Анд­рэй Сі­ня­губ.

У са­вец­кі час «па­слу­гі» вы­цвя­рэз­ні­ка каш­та­ва­лі 10 руб­лёў. Больш за тое, за ноч у ім мож­на бы­ло па­зба­віц­ца пар­тый­на­га бі­ле­та, атры­маць вы­мо­ву, стра­ціць прэ­мію — ад­ным сло­вам, па­цяр­пець «на ўсіх фран­тах». Ця­пер жа плат­нае пра­цве­ра­жэн­не абы­дзец­ца ў дзве з па­ло­вай ба­за­вай ве­лі­чы­ні. Пры­го­ды, праў­да, на гэ­тым не скон­чац­ца: не­за­да­члі­ва­му ча­ла­ве­ку на мес­ца пра­цы ці ву­чо­бы пас­ля прый­дзе «ліст шчас­ця»... Дык ці трэ­ба ры­зы­ка­ваць сва­ёй рэ­пу­та­цы­яй? Пы­тан­не ры­та­рыч­нае...

З рэ­ар­га­ні­за­цы­яй у спе­цы­я­лі­за­ва­ным іза­ля­та­ры клі­ен­таў пры­ба­ві­ла­ся. Ця­пер у двух­па­вяр­хо­вы бу­ды­нак у Ін­стру­мен­таль­ным за­вул­ку да­стаў­ля­юць не толь­кі тых, хто прос­та ва­ля­ец­ца п'я­ны на ву­лі­цы, але і тых, хто ў не­цвя­ро­зым ста­не пе­ра­сту­піў за­кон. А дак­лад­ней ка­жу­чы, праз ар­ты­ку­лы Ко­дэк­са аб ад­мі­ніст­ра­цый­ных па­ру­шэн­нях, якія рэг­ла­мен­ту­юць ад­каз­насць за дроб­нае ху­лі­ган­ства і за рас­піц­цё ал­ка­голь­ных на­по­яў у пуб­ліч­ным мес­цы. Толь­кі пас­ля та­го, як ху­лі­га­ны пра­цвя­рэ­зяц­ца, іх па­вя­зуць у суд: з п'я­ны­мі людзь­мі, вя­до­ма, ні­хто раз­маў­ляць не бу­дзе.

Але зда­ра­ла­ся і так, што ў ко­ліш­ні вы­цвя­рэз­нік трап­ля­лі лю­дзі, якія не адзін ме­сяц зна­хо­дзі­лі­ся ў кры­мі­наль­ным вы­шу­ку або ўхі­ля­лі­ся ад ад­мі­ніст­ра­цый­на­га па­ка­ран­ня. Вось так і атрым­лі­ваў­ся ка­зус: ча­ла­век збег ад пра­ва­суд­дзя, на­піў­ся ад ра­дас­ці — і ўліп...

Ва­ляр'­ян ШКЛЕН­НІК.

Фо­та Над­зеі БУ­ЖАН