У слынным саўгасе-камбінаце «Зара», што на Мазыршчыне, не былі ўсяго тры гады, а навін там сабралася багата! Створанае і выпешчанае сённяшнім губернатарам Гомельшчыны Уладзімірам Дворнікам на руінах невялікага свінакомплексу шляхам яго імклівай інтэнсіфікацыі і далучэння некалькіх стратных гаспадарак, гэтае знакамітае зараз прадпрыемства з'яўляецца адным з найбольш эфектыўных у Беларусі. І пастаянна здзіўляе наватарскім падыходам да тэхналогій жывёлагадоўлі, смеласцю ў асваенні новых гарызонтаў, а яшчэ — шчырымі, таленавітымі людзьмі. І галоўнае пытанне, якое мы задавалі ім зараз — што за гэты час з'явілася новага, вартага ўвагі?
Пасля Махнавічаў — Нароўля
Каб пагутарыць з дырэктарам, Алегам Слінько, давялося між іншых спраў чакаць амаль да васямнаццаці гадзін вечара. У гэты дзень праходзілі сесіі Гомельскага абласнога і Мазырскага раённага Саветаў, і Алег Міхайлавіч прымаў удзел у іх рабоце. Нягледзячы на тое, што з самага ранку і макавай расінкі не было ў роце, на сустрэчу з журналістамі «Звязды» ўсё ж прыехаў, за што мы яму шчыра ўдзячныя.
— За гэтыя гады мы на месцы не стаялі, развіваліся, і, калі абагульняць, то можна сказаць, што рэалізоўвалі тыя планы і задумкі, якія выношваў яшчэ Уладзімір Андрэевіч Дворнік, ствараючы гэтую буйную гаспадарку. У яго планах было і павелічэнне плошчаў зямельных угоддзяў, каб цалкам забяспечыць сябе прадукцыяй раслінаводства для стварэння трывалай кармавой базы. Менавіта таму ў 2009 годзе была далучана трэцяя па ліку адстаючая гаспадарка на правах аддзялення — Махнавічы. А ў самым канцы мінулага года ўзялі ў арэнду яшчэ 2 тысячы гектараў зямлі ў суседнім Нараўлянскім раёне. Такім чынам, плошчы сельскагаспадарчых угоддзяў перавысілі 8 тысяч гектараў.
Новаму аддзяленню ў Махнавічах удзялілі вельмі вялікую ўвагу, актыўна займаліся там развіццём раслінаводства. А ў 2011 годзе пабудавалі і новую малочнатаварную ферму, па сутнасці — комплекс на 600 кароў, і ў 2012 годзе пачалі даіць. Сёлета, нават у бліжэйшыя месяцы, комплекс цалкам запоўнім. Адразу не запаўнялі, бо засяляем новыя сцены толькі высокапрадукцыйнай жывёлай — часткова сваёй, што называецца, гадоўлі, і частку набывалі за межамі гаспадаркі. Сёння тут сабраны вельмі нават нядрэнны статак па селекцыі (што журналісты «Звязды» ахвотна пацвярджаюць, бо бачылі на ўласныя вочы і адкрыта любаваліся гэтым статкам. — Аўт.), атрымліваем там сярэднясутачны надой звыш 22 літраў малака. Новая ферма ўжо дае каля 12 тон малака за суткі.
Пад гэты комплекс стварылі летась ферму для гадавання цялушак на 600 галоў, сёлета завяршаем там усе работы. Што дазволіць не толькі забяспечваць сябе добрым маладняком, але і рэалізоўваць яго за межы гаспадаркі. У лютым прадалі першых гадаванцаў, зараз рыхтуем наступную партыю. Вы ведаеце, што сёння тэма гадоўлі і рэалізацыі цялушак для айчыннай жывёлагадоўлі надзвычай актуальная. І калі рэнтабельнасць вытворчасці малака ў гаспадарках — каля 30 працэнтаў, то рэалізацыя цялушак дазваляе атрымаць рэнтабельнасць у разы большую. Гэта значыць, калі закупачная цана маладняку буйной рагатай жывёлы на мясакамбінатах 24 тысячы за кілаграм разам з НДС, то цялушак сёння можна прадаць і за 70 тысяч. Прыкіньце самі: за сваіх 20 цялушак мы ўтаргавалі прыкладна 700 мільёнаў. Так што гэта адзін з рэальных шляхоў умацавання фінансавага дабрабыту гаспадаркі.
Таксама ў Махнавічах ужо два гады закладваем сад: у 2012 годзе пасадзілі 20 гектараў і столькі ж — летась. А ўсяго агульная плошча разам з кустамі чорных парэчак складзе 100 гектараў. Цікава тое, што і тут прыменім перадавыя тэхналогіі. Кантроль за працэсам росту дрэў і кустарнікаў возьмуць на сябе камп'ютары, будзе дзейнічаць сістэма кропельнага паліву і аўтаматычнай дазаванай падачы ўгнаенняў. Гэта таксама было яшчэ задумана Уладзімірам Андрэевічам Дворнікам — стварыць там высокапрадукцыйны сад. Тым больш што ў нас развіты ўласны фірмовы гандаль, і праблем з рэалізацыяй быць не павінна. А частку ўраджаю будзем перапрацоўваць. Сёлета разлічваем зняць першы ўраджай яблыкаў. І першыя яблыкі абавязкова накіруем сваім работнікам на натураплату, якая шырока развіта ў нашай гаспадарцы, людзі атрымліваюць яе рэгулярна.
За гэтыя гады ўкаранілі сістэму бяспекі вытворчасці прадуктаў харчавання ХАССП. Зараз знаходзімся на палове шляху да стварэння сістэмы ІСО 22000. Пройдзе нейкі час, і мы ўкаранім яе цалкам. Пераабсталявалі, мадэрнізавалі цэх забою жывёлы і цэх перапрацоўкі — каб прадукцыя цалкам адпавядала патрабаванням Еўрастандарту і Санпіну. Адным словам, імкнуліся захаваць і ўдасканаліць тую структуру гаспадаркі, пры якой усё кампактна, а затраты, наколькі гэта магчыма, мінімальныя. У тым ліку на вытворчасць прадукцыі, абагрэў будынкаў і гэтак далей. А эфект ад гаспадарання — па магчымасці максімальны. Вось у гэтым кірунку мы і рухаліся.
Пабудавалі яшчэ адзін птушнік на птушкафабрыцы. І ўсе гэтыя гады нарошчвалі як вытворчыя, так і эканамічныя паказчыкі. За мінулы год рэалізавалі звыш 11 тысяч тон мяса (у ваш мінулы прыезд марылі пра 10 тысяч тон), атрымалі 6 тысяч 420 тон малака і больш за 55 мільёнаў яек. Важным лічым і тое, што перапрацавалі ўсё самі і практычна ўсё прадалі праз сетку свайго фірмовага гандлю. Так што сістэма наша працуе, калектыў толькі павялічваецца, ствараюцца новыя працоўныя месцы. Сёння ў саўгасе-камбінаце налічваецца звыш 1300 чалавек, сярэдняя зарплата па гаспадарцы, з улікам натураплаты, наблізілася да 7 мільёнаў рублёў. Гэта значыць, толькі працуй і зарабляй, павышай дабрабыт сваёй сям'і. Невыпадкова існуе чарга ахвотных уладкавацца да нас на працу.
— Пасля мадэрнізацыі цэха перапрацоўкі ці пашырыўся асартымент яго прадукцыі? Некалі было 62 віды каўбасных вырабаў, з іх 40 вэнджаных і 70 паўфабрыкатаў. Не так і мала для несталічнага, скажам так, перапрацоўчага прадпрыемства.
— Калі глядзець па прэйскуранце, то відаў прадукцыі тут ужо звыш 180. Гэта разам з кулінарыяй. Пакупнік сёння патрабавальны, таму на месцы таксама не стаім. Тэхнолагі пастаянна працуюць над стварэннем новых відаў прадукцыі, з высокімі смакавымі і наогул спажывецкімі, якаснымі паказчыкамі. І стараемся абавязкова падтрымліваць на належным узроўні якасць тых відаў прадукцыі, выпуск якіх асвоілі раней. Бо многія з іх — брэндавыя, «зароўскія», іх рэйтынг устойліва трымаецца на высокай планцы некалькі гадоў, і пакупнік прыходзіць у фірмовыя магазіны «Зары» менавіта па іх. Тры апошнія гады ўдзельнічалі ў конкурсе «Густ» разам з буйнымі мясакамбінатамі, у выніку многія віды нашай прадукцыі выйшлі пераможцамі прафесійнага конкурсу. Лічу, што цалкам заслужана тры гады запар за стабільна высокую якасць нашых вырабаў, укараненне новых тэхналогій і шырокі асартымент прадукцыі «Зара» ўзнагароджвалася дыпломам «Залаты густ». І надалей будзем працаваць так, каб было не сорамна перад пакупніком.
— Свінагадоўля па-ранейшаму — ваш магістральны напрамак?
— Так, трымаем амаль 40 тысяч галоў свіней, і менавіта ў гэтай галіне летась дабіліся аднаго з самых высокіх паказчыкаў рэнтабельнасці — звыш 25 працэнтаў. За мінулы год рэалізавалі 7650 тон свініны. У апошнія месяцы назіраецца станоўчая кан'юнктура цэн на яе, і я спадзяюся, што па сакавіку рэнтабельнасць перавысіць 30 працэнтаў, бо адпускная цана павялічылася на 15-20 працэнтаў. Хоць летась адчуваліся пэўныя праблемы са збытам, свініна не была асабліва запатрабавана, даводзілася часам зніжацца ў цане. Таму што вытворчы цыкл у нас бесперапынны, і трэба пастаянна вызваляць месца на адкорме для наступнага пагалоўя.
— Вы сказалі, што ўсю сваю прадукцыю рэалізуеце праз фірмовую сетку. Сам па сабе гэта паказальны факт. Колькі ў вас крам?
— Фірмовых крам зараз 22, а ўсіх гандлёвых пунктаў каля 30-ці, калі ўлічваць рынкі, міні-рынкі, павільёны. Гэтымі днямі ўзялі ў арэнду невялікі магазін у мікрараёне Зарэчны,там пражывае прыкладна 10 тысяч мазыран, і з іх боку былі просьбы ў выканкам, каб адкрылі менавіта «зароўскі» магазін. Так што мы пайшлі насустрач пажаданням людзей.
Цяпер вядзём рэканструкцыю 11-га магазіна ў Мазыры. Думаем, што паспеем адкрыць да Дня незалежнасці. Прынамсі, такую мэту паставілі перад будаўнікамі.
І гатовы ўжо праект крамы ў гарадскім пасёлку Лельчыцы. Гэта рэгіён, які развіваецца дастаткова хутка, ва ўсялякім разе, у Гомельскай вобласці ён лідзіруе па аб'ёмах індывідуальнага жыллёвага будаўніцтва, нават без прыцягнення банкаўскіх крэдытаў. Стала вядома, што ў хуткім часе там будзе пракладзена чыгунка. Думаем, наша фірмовая крама, з шырокім асартыментам, будзе запатрабавана. Ужо ездзілі выбіраць месца, размаўлялі з кіраўніком раёна. Там нас чакаюць.
— Вядома, што далейшае развіццё любога калектыву немагчыма без інвестыцый, першым чынам у вытворчасць...
— Інвестуем толькі ўласныя сродкі, якія зарабляем самі, у пазыкі не залазім. У 2012 годзе атрымалі пад 80 мільярдаў рублёў чыстага прыбытку, у асноўным усе іх і накіравалі на развіццё гаспадаркі. Летась інвеставалі яшчэ амаль 50 мільярдаў. Так што за два апошнія гады накіравалі на развіццё больш за 100 мільярдаў. Усё гэта дазваляе ўзводзіць новыя жывёлагадоўчыя комплексы і фермы, а справа, самі разумееце, не танная. Напрыклад, за апошні час пабудавалі 8 новых карпусоў для ўтрымання жывёлы, з добраўпарадкаваннем, і абышліся яны ў 20 мільярдаў.
Укладзеныя сродкі, безумоўна, будуць апраўданы. Мы ўдала пачалі новы гаспадарчы год. Выручка ў першым квартале складае за месяц больш за 40 мільярдаў, штодня ў казну гаспадаркі паступае 1 мільярд 300 — 1 мільярд 400 мільёнаў рублёў. За два першыя месяцы атрымалі чыстага прыбытку каля 12 мільярдаў рублёў. Так што сродкі на далейшае развіццё павінны быць.
Прыемна, што паралельна з намі развіваюцца і іншыя гаспадаркі раёна. Мы пабудавалі ферму, пра якую я вам расказваў, і адначасова ў раёне было пабудавана яшчэ пяць такіх фермаў, зараз яны пачынаюць даваць аддачу. Наогул, Мазырскі раён — адзін з лідараў у вобласці і рэспубліцы па шчыльнасці жывёлы на 100 гектараў сельскагаспадарчых угоддзяў, ды і па іншых параметрах.
— У «Зары» дзейнічае цэлая сістэма заахвочвання за старанную працу. Раскажыце пра яе.
— Гэта сістэма матэрыяльнага стымулявання за канчатковы вынік. Напрыклад, механізатары атрымліваюць адчувальныя даплаты за якасць сяўбы — да 50 працэнтаў, па выніках усходаў. Калі адсеяліся і ўсё ўзышло, ствараецца спецыяльная камісія, аб'язджае аддзяленні. Глядзяць, якой была апрацоўка глебы, ці няма агрэхаў, як глеба падкормлена, ці раўнамерна ўгнаенні ўнесены і г.д. Калі ўсё выдатна — атрымлівайце да 50 працэнтаў даплаты. А па атрыманым ураджаі — яшчэ па акладзе.
Такія ж выплаты ў аператараў на комплексе і ў спецыялістаў у раслінаводстве і жывёлагадоўлі. Гэтую дзейсную сістэму прадумаў і стварыў на многія гады Уладзімір Андрэевіч Дворнік, і яна, як бачыце, працуе.
Птушыныя... пяшчотнасці
Як вядома, існуюць «цялячыя пяшчотнасці». А вось начальнік участка птушкагадоўлі «Зары» Ніна Мішота пераканала нас у тым, што існуюць і... курыныя. Але спачатку пагаварылі з ёю пра вынікі працы.
— Мы ўжо ведаем, што за мінулы год вы атрымалі больш за 55 мільёнаў яек.
— Па 338 на адну курыцу-нясушку. І дабіліся 2208 тон валавой прывагі бройлераў пры сярэднясутачнай прывазе 56 грамаў.
— Памятаецца, вы ставілі перад сабой задачу атрымаць 2000 тон мяса бройлераў...
— Значыць, ставілі тады цалкам рэалістычныя мэты, і ўсё атрымалася. За апошні час пабудавалі і ўвялі ў строй птушнік на 65 тысяч галоў. Цяпер у нас шэсць птушнікаў для курэй-нясушак. Ёсць магчымасці для гадоўлі рамонтнага маладняку. І ўжо ёсць не толькі халадзільнік, але і склад, які дазваляе адправіць яйкі ў гандаль расфасаванымі, чыстымі, прамаркіраванымі.
Што датычыць бройлернай вытворчасці, то на бройлернай пляцоўцы —
6 залаў, птушка паступае тры разы на месяц. Сутачных куранят завозім пакуль з Польшчы, але на перспектыву вызначыліся, што ў далейшым будзем працаваць з гомельскай кампаніяй.
Абсталяванне ў нас усё сучаснае, новае. Раней пастаўшчыком клетачнага абсталявання было ўкраінскае прадпрыемства «Тэхна», а на апошні птушнік паставілі абсталяванне «Калядзічы-Агра», з імі збіраемся супрацоўнічаць і ў перспектыве.
У аснове ўсёй работы ляжыць зніжэнне расходаў на вытворчасць, у тым ліку электраэнергіі. Але 70 працэнтаў у структуры затрат займаюць камбікармы, і важна звесці да мінімуму непрадукцыйныя расходы. У кармушкі павінна трапляць роўна столькі, колькі неабходна па абгрунтаваных нормах. У «Зары» свой камбікормавы завод, тым не менш эканоміць трэба.
Калі паступае чарговая партыя куранят, мы павінны стварыць для іх усе ўмовы, каб яны раслі і развіваліся. Шмат што залежыць ад даглядчыка — уключыць ці выключыць лішнія лямпачкі, спыніць рухавікі, каб не было непатрэбнага шуму. Нават навучыць свайго падапечнага своечасова прачнуцца, своечасова паесці (не забывайце, што гэта сутачнае кураня). Птушніцы іх і будзяць, і прымушаюць харчавацца: кожную гадзіну праходзяць па радах і «ўгаворваюць». Бо за сем дзён трэба «разбіць» яго страўнічак, далей яно будзе ўжо само. За 40 дзён мы павінны нарасціць тушку да 2 кілаграмаў 450 грамаў.
І яшчэ адна задача — захаваць пагалоўе. Калі куранятка слабенькае — адсадзіць у ізалятар, падпаіць яго, наогул падмацаваць. На капрызлівай бройлернай вытворчасці, нягледзячы на тое, што займацца ёю пачалі не так даўно, захаванасць складае 96 працэнтаў. Гэта нядрэнны паказчык.
— І хто больш за іншых клапоціцца пра сваіх гадаванцаў?
— Ведаеце, трасуцца над імі ўсе, бо калі не любіць сваю работу, не атрымаеш і вынікаў. А вось лідзіруюць зусім канкрэтныя людзі. Па нясушачнай вытворчасці наперадзе звяно птушкаводаў Валянціны Аляксеевай, у якое таксама ўваходзяць Ганна Казлова і аператар Мікалай Захарыч. За мінулы год у іх самы лепшы паказчык — далі 14 мільёнаў яек, а прадукцыйнасць на адну галаву склала 347 яек (па фабрыцы, вы памятаеце, 338).
На бройлернай вытворчасці лепшае звяно Алы Верамеевай і Сяргея Бабовіча. Яны атрымалі за год 378 тон валавой прывагі, сярэднясутачная прывага склала 58 грамаў.
Да гэтых паказчыкаў вельмі шчыльна набліжаюцца астатнія, і рашэнне аб пераможцах прымаецца з улікам захаванасці пагалоўя, расходу кармоў і іншых важных параметраў.
Так што ўсё стала лепш, чым вы бачылі ў 2010 годзе, калі былі ў нас апошні раз. Усё ўстаялася.
У элітгаса добрая слава
Галоўны аграном Андрэй Турук расказвае:
— Дзякуючы той сістэме земляробства, якую мы прымяняем, няўхільна расце ўрадлівасць глебы, у прыватнасці, павялічваецца колькасць гумусу. Мінулай восенню мы адчулі, што становіцца цеснавата на нашых шасці тысячах гектараў, бо павялічылася патрэба ў кармах, каб належным чынам накарміць статкі. Таму і ўзялі ў арэнду яшчэ і палеткі ў суседнім Нараўлянскім раёне. Тэхніка, якую маем, дазваляе спраўляцца з узрослымі аб'ёмамі, кадры механізатараў — таксама.
Сеем збожжавыя і зернебабовыя, яравыя і азімыя. Але асноўная культура — кукуруза: 2500 гектараў тут, у «Зары», на зерне і на сілас. І 700 гектараў на зерне пасадзім на арандаваных плошчах. А што датычыць ураджайнасці, то да гэтага штогод атрымлівалі кукурузы на зерне каля 100 цэнтнераў з кожнага гектара вільготнасцю ад 35 працэнтаў. Маглі б атрымліваць зерня і больш, але расце пагалоўе буйной рагатай жывёлы, і патрэбен сілас.
Як выкарыстоўваем? Частка кукурузнага зерня, каля 7 тысяч тон, сушыцца і ідзе на камбікармы для жывёлы і птушкі. А частку плюшчым з дапамогай дзвюх чэшскіх плюшчылак і ўкладваем у рукавы з тоўстага пластыку, а потым усю зіму кормім свіней на адкорме. Зерне кансервуем з дапамогай біялагічнага кансерванту, створанага на аснове малочна-кіслых бактэрый. Такое кансерваванае зерне здольна захоўвацца да новага ўраджаю. Жывёла есць яго вельмі ахвотна. І калі камбікармы сёння каштуюць больш за 2 мільёны за тону, то кансерваваная кукуруза, не менш спажыўная, каля 1 мільёна. На кожнай тоне эканомім мільён.
Вельмі важная акалічнасць: кукуруза на зерне пакідае пасля сябе на полі ад 15 да 20 тон лісцёва-сцябловай масы. У працэсе ўборкі яна здрабняецца і застаецца на полі, заворваецца ў верхні слой глебы. І асноўны прырост гумусу — за яе кошт. Так што гэтая культура для нас яшчэ і меліярант, які паляпшае якасць ворнага гарызонту.
Паколькі «Зара» з'яўляецца элітгасам, то азімае жыта, азімае трыцікале і яравое трыцікале — гэта ўсё пасевы на насенне. Зараз манціруем міні-завод па перапрацоўцы насення, у яго ўкладзена 9 мільярдаў беларускіх рублёў. Манціруе фірма «Полымя», яшчэ тыдні два работы, і мы зможам давесці сваё насенне да ДАСТаў, прапанаваць пакупнікам (а гэта, перш за ўсё, гаспадаркі вобласці) не толькі высокай рэпрадукцыі, цудоўнай якасці, але і пратручаным і ўпакаваным.
Вяртанне каралевы
Тэму эфектыўнага гаспадарання на зямлі працягвае Міхаіл Слінько, намеснік дырэктара па раслінаводстве.
— Калі каментаваць вынікі мінулага года, пра што вы просіце, то варта сказаць з самага пачатку: год выдаўся няпростым з-за кліматычных умоў, быў засушлівым, гэта ўсе памятаюць. Але калі браць па паказчыках, то спрацавалі ўвогуле нядрэнна. Галоўным я лічу тое, што з гектара сельскагаспадарчых угоддзяў атрымалі 63 цэнтнеры кармавых адзінак. І сабралі з гектара 7150 тон каласавых (хоць у 2012 годзе было 8 тысяч тон).
Кукурузы па ўраджайнасці ўзялі свае 98,5 цэнтнера, як і ў 2012 годзе. Вал у «каралевы палёў» мог быць і большым, але пашырылі плошчы пад сілас у сувязі з ростам колькасці буйной рагатай жывёлы: выйшлі амаль на 3,5 тысячы галоў. Таму заклалі на 6 тысяч тон сіласу больш. Увогуле, адпрацавалі дастойна, я лічу.
Ёсць база, каб у будучым павышаць ураджайнасць. Патрэбна толькі ўстараніць недахоп вільгаці ў глебе, які асабліва адчуваецца на азімых. Дабіцца, каб запрацавала належным чынам меліярацыя з двайным рэгуляваннем. У сувязі з гэтым на 2015 год запланавана карэнная рэканструкцыя меліяраваных сістэм «Зары», якія былі закладзены раней. А пакуль вядзём паэтапна іх рэканструкцыю, па 300-400 гектараў у год. І ранняй вясной стараемся закрыць вільгаць у глебе, а дзе-нідзе на каналах самі дадаткова прыбудоўваем плаціны, каб «падхарчавацца» вільгаццю.
Аб перспектывах гаспадаркі мы клапоцімся ўсур'ёз, таму працуем і над гібрыдамі сваёй найбольш прыбытковай культуры — кукурузы, выпрабоўваем іх дастаткова вялікую колькасць. У севаабароце штогод высяваем 15-16 гібрыдаў — на адным не зацыкліваемся, бо не варта забываць, што ў нас зона рызыкоўнага земляробства. І нешта можа быць лепш, а нешта — і горш. Тое ж самае і са збожжавымі: маем гатункі і заходняй селекцыі, але ўпор робім на беларускія. Мінулы год паказаў, што айчынныя гатункі аказаліся больш устойлівымі падчас зімоўкі.
У агульную скарбонку ўнёсак раслінаводчай галіны даволі сур'ёзны. Вырашаем пастаўленую перад намі галоўную задачу — забяспечыць жывёлу кармамі. Калі браць разліковы прыбытак, то ў пераводзе на грошы атрымаецца прыкладна 18 мільярдаў. Але агаворымся, што ўвесь наш прыбытак паступае праз жывёлагадоўлю.
Бачым свае рэзервы. Хоць тэхналогія атрымання прадукцыі раслінаводства за многія гады адладжана, усё ж у шэрагу выпадкаў можна працаваць і лепш, асабліва ў плане выкарыстання тэхнікі, у тым ліку яе перамяшчэнняў, каб эканоміць дарагое паліва. Набываем сучасныя, найчасцей камбінаваныя агрэгаты, каб менш рабіць праходаў па полі. У гэтым годзе ўзялі энерганасычаны трактар «Кіравец К-744», які намнога таннейшы, больш просты і нават больш надзейны ў абслугоўванні, чым замежныя аналагі. А таксама дзве высокапрадукцыйныя сеялкі і агрэгат для апрацоўкі глебы. Ураджайнасць палеткаў імкнёмся павышаць і арганікай — больш уносім угнаенняў на палі з меншай урадлівасцю, каб выраўняць аддачу. Пакуль жа паміж участкамі існуе істотная розніца — асабліва на тых, гаспадарамі якіх мы сталі параўнальна нядаўна.
Узнятая цаліна Махнавічаў
Анатоль Ляшкевіч у мінулым працаваў аграномам у гэтым аддзяленні, цяпер яго ўзначальвае.
— Махнавічы былі далучаны да «Зары» ў 2008 годзе, а раней тут быў даволі стратны саўгас «Прамень Кастрычніка», — распавядае Анатоль Канстанцінавіч. — «Зара» ўклала ў асваенне новых для сябе зямель салідныя сродкі. Купілі і накіравалі сюды новую тэхніку, з дапамогай якой перавярнулі ўсю зямлю, унеслі дастаткова гербіцыдаў, наогул навялі парадак. І ўжо ў 2009 годзе атрымалі нармальны ўраджай.
Гэта было зроблена дзякуючы як мясцоваму касцяку механізатараў, так і механізатарам 1-га і 2-га аддзяленняў. Хлопцы працавалі з 6 гадзін раніцы і да 9-10 вечара, нягледзячы на тое, што з Барбарова, напрыклад, ім трэба было ездзіць штодня за 70 кіламетраў. Значыць, выехаць у 5 гадзін раніцы (а ўстаць у 4), і легчы ў поўнач. Гэта быў самы звычайны гераізм людзей, якім патрэбна было падняць цаліну, бо зямля — вельмі запушчаная. Нават угнаенні не ўносіліся, хоць яны і былі. Проста ляжалі горы ўгнаенняў, якія гублялі сваю прадуктыўнасць пад дажджамі і снегам. Не было тэхнікі, не было рабочых рук, зарплату не плацілі, адсутнічала належная арганізацыя. Асноўным даходам мясцовага насельніцтва заставаўся збор ягад і грыбоў. Калі прынялі гаспадарку, яна налічвала 48 чалавек. А потым людзі паглядзелі, што справы пайшлі нармальна, і вярнуліся — хто з лясгаса, хто з горада. Нехта нават у Расію ездзіў на заробкі, а цяпер палічыў, што дома ён заробіць не менш.
Так што сёння ёсць і рабочыя рукі (больш за 100 працаўнікоў), і тэхніка, і перадавыя тэхналогіі, і належная зарплата. Люба-дорага глядзець, як працуюць людзі, тыя ж механізатары. Бадай што, наша аддзяленне сёння — самае моцнае.Тры нашы экіпажы механізатараў летась трапілі нават на абласныя «Дажынкі», бо працуюць з высокімі паказчыкамі. 60 працэнтаў збожжа і кукурузы «Зара» атрымала з Махнавічаў. Летась раслінаводства ў аддзяленні дало 9,5 мільярда прыбытку,
Раней не было сваёй жывёлагадоўлі, што з'яўлялася істотным недахопам. Сёння працуе вось гэтая сучасная ферма, на якой мы з вамі знаходзімся. Яна ўжо прынесла 1,5 мільярда прыбытку. Надой на карову — 22,8 кілаграма, рэнтабельнасць — 26 працэнтаў. Малако доім толькі класам «экстра», таварнасць складае 93 працэнты. Стаіць гомельская «Ёлачка», якая працуе з ізраільскай электронікай. Даяркі ўсе мясцовыя. Нармальная працоўная і санітарная дысцыпліна. На кожнай дойцы прысутнічае спецыяліст.
І ёсць яшчэ адна ферма ў Дзярбінках. Агульнае пагалоўе — 1240 галоў. Значыць, маем уласную арганіку, можна паляпшаць урадлівасць глебы.
Пачалі будаваць склад для мінеральных угнаенняў. На яго патрэбны два з паловай мільярды рублёў. Заасфальтавалі мехдвор, узвялі навес для тэхнікі, пабудуем у Дзярбінках летні лагер для адкорму бычкоў.
Клапоцімся і пра людзей. У гэтым годзе здалі 8 домікаў, ключы атрымалі 8 сем'яў механізатараў і даярак, якія прыехалі да нас працаваць. Калі жыллё патрэбна некаму з мясцовых жыхароў, якія ў асноўным жыллём забяспечаны, ставім на чаргу і выдзяляем. Вёска павінна жыць.
Матэрыял падрыхтавалі
Уладзімір Хількевіч
і Яўген Пясецкі (фота).
Ад рэдакцыі. Выказваем шчырую падзяку намесніку дырэктара па ідэалагічнай рабоце Іне Хамутоўскай за дапамогу ў падрыхтоўцы гэтай публікацыі.
УНП 400408726
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».