Вы тут

Майскі вальс


Яр­кім фе­ер­вер­кам ус­пых­ну­ла пес­ня «Май­скі вальс» Ігара Лу­чан­ка і Мі­ха­і­ла Ясе­ня на му­зычным небасхіле. Яна, як і «Дзень Пе­ра­мо­гі» Да­ві­да Тухманава і Уладзіміра Ха­ры­то­на­ва, ар­га­ніч­на ўвай­шла ў рэпертуар спе­ва­коў і ха­ра­вых ка­лек­ты­ваў — і вось ужо тры дзя­сят­кі га­доў па-свя­точ­на­му пры­ваб­на трыма­ец­ца на бе­ла­рус­кай і рус­кай эст­ра­дзе, па­важ­лі­ва су­сед­ні­чае з мно­гі­мі ва­каль­ны­мі тво­ра­мі, якія ўзнік­лі ў ча­сы ва­ен­на­га лі­ха­лец­ця і ў пер­шыя пе­ра­мож­ныя дні.

Па­эт Мі­ха­іл Ясень доў­гі час пра­ца­ваў над па­тры­я­тыч­ным вер­шам, што лёг у асно­ву пес­ні. Юнац­кія пе­ра­жы­ван­ні з фран­та­вых да­ро­г пад­каз­ва­лі рытм і та­наль­насць мас­тац­кіх рад­коў. За­кан­чэн­не Вялікай Айчыннай вайны ён су­стрэў у Гер­ма­ніі. Там і на­ра­дзі­ла­ся за­ду­ма паэ­тыч­на ад­люст­ра­ваць аса­біс­тае і агуль­на­гра­мад­скае, бо вай­на ад­бі­ла­ся на лё­сах лю­дзей усёй пла­не­ты.

У ду­шы паэ­та вы­крыш­та­лі­зоў­ваў­ся воб­раз — сім­вал ня­злом­нас­ці ства­раль­на­га ду­ху. І ён ува­со­біў­ся ў МУ­ЗЫ­ЦЫ. Ме­на­ві­та му­зы­ка вель­мі вы­тан­ча­на пе­рад­ае ўсе па­чуц­цё­выя пе­ра­жы­ван­ні, вы­тлу­мач­вае сэнс на­ша­га іс­на­ван­ня. А му­зы­ка, што яд­нае ўсе на­ро­ды, у пес­ні паў­стае ў аб­ліч­чы валь­са. Ён па­хо­дзіць з ся­лян­скіх пар­ных тан­цаў, што шы­ро­ка бы­та­ва­лі на су­меж­най тэ­ры­то­рыі Паўд­нё­вай Гер­ма­ніі, Аў­стрыі, Чэ­хіі. У ХVІІІ ста­год­дзі вальс пра­нік у еў­ра­пей­скія га­ра­ды, а праз 100 га­доў стаў са­мым па­пу­ляр­ным тан­цам на кан­ты­нен­це. Яго ме­ло­дыя гу­чыць на вяс­ко­вых ве­ча­ры­нах і пры­двор­ных ба­лях, у пес­нях і ра­ман­сах, опе­рах і ба­ле­тах. У но­вым ва­каль­ным тво­ры на звы­чай­най, па­ра­не­най, як і лю­дзі, гар­мо­ніі со­неч­ны­мі гу­ка­мі валь­са сал­дат-му­зы­ка ра­да­ваў пры­сут­ных на ву­лі­цах Ве­ны, якая ў ХVІІІ—ХІХ стст. лі­чы­ла­ся му­зыч­най ста­лі­цай Еў­ро­пы.

Свое­асаб­лі­ва ўспры­ма­ец­ца Ду­най у пес­ні. Ён вы­сту­пае сім­ва­лам мі­ру, друж­бы і лю­бо­ві. Ра­ка бя­рэ па­ча­так у паўд­нё­вай Гер­ма­ніі і паў­на­вод­най плын­ню ду­хоў­на ні­туе на­ро­ды Аў­стрыі, Сла­ва­кіі, Венг­рыі, Хар­ва­тыі, Сер­біі, Бал­га­рыі, Ру­мы­ніі, Мал­до­вы, Укра­і­ны. І рух яе плы­ні — як і рытм валь­са: спа­кой­на-ве­ліч­ны, пя­шчот­на-эле­гант­ны, а дзе і хут­кі, імк­лі­вы.

Ра­дасць пе­ра­мо­гі іск­рыс­тай хва­ляй пра­мча­ла­ся па пла­не­це ў май­скія дні — у той пе­ры­яд, ка­лі зям­ля, ні­бы ў вэ­люм, ахі­на­ец­ца ў кве­цень і ра­ду­ец­ца кан­чат­ко­вай пе­ра­мо­зе над зі­мо­вым сі­ве­рам. (Па­эт крыў­да­ваў, ка­лі ў за­га­лоў­ку пес­ні вальс на­зы­ва­лі «вен­скім», бо «май­скі» — шы­рэй­шы па зна­чэн­ні: ахоп­лі­вае ўсю Еў­ро­пу, над якой мо­жа ва­ла­да­рыць толь­кі Сон­ца.) Му­зыч­ны­мі срод­ка­мі Ігар Лу­ча­нок та­ле­на­ві­та рас­крыў сэнс вер­ша, яго мас­тац­кую воб­раз­насць і ства­рыў ад­мет­ны на­цы­я­наль­ны твор.

Пер­ша­па­чат­ко­ва пес­ня «Май­скі вальс» уз­нік­ла на рус­кай мо­ве. У ан­самб­лі «Сяб­ры» яна за­гу­ча­ла па-бе­ла­рус­ку (пе­ра­клад тэкс­ту зра­біў па­эт Іо­сіф Скур­ко). Мі­ха­іл Ясень вы­ра­шыў сам пе­ра­клас­ці верш. Яго бе­ла­рус­ка­моў­ны ва­ры­янт сэн­са­ва па­глы­біў­ся: воб­раз сал­да­та-му­зы­кі на­быў больш аб­агуль­не­ныя ры­сы, яго ме­ло­дыя валь­са ад­люст­роў­вае ра­дасць і боль свай­го на­ро­да, яна пра­чу­ла бліз­кая і род­ная ўсім. Та­му ва­каль­ны твор «Май­скі вальс» вы­гля­дае свое­асаб­лі­вым сім­ва­лам. Ён пе­ра­ка­наль­на сцвяр­джае: толь­кі ду­хоў­на-ін­тэ­ле­кту­аль­ныя дзеі ра­дас­на па­шы­ра­юц­ца, ак­тыў­на су­праць­ста­яць агрэ­сіі і пе­ра­ма­га­юць.

Пад­рых­та­ваў

Мі­хась ША­ВЫР­КІН.

Верш Мі­ха­і­ла Ясе­ня

Му­зы­ка Іга­ра Лу­чан­ка

Вяс­на со­рак пя­та­га го­да...

Ча­каў ця­бе доў­га Ду­най!

На­ро­дам Еў­ро­пы сва­бо­ду

У квет­ках пры­нёс яр­кі май!

На ву­лі­цах Ве­ны сва­бод­най

На­ро­ду збі­ра­ла­ся шмат.

На вер­най,

па­ра­не­най ду­жа гар­мо­ні

Вальс род­ны

іг­раў наш салдат.

Пры­пеў:

Пом­ніць Ве­на,

Пом­няць Аль­пы

І Ду­най

Той пя­шчот­ны

І ча­роў­ны

Яс­ны май!

Віх­ры вен­цаў

У тым валь­се

Скрозь га­ды

Пом­ніць сэр­ца

І за­пом­ніць

На­заўж­ды!

На­тхнё­на, і гор­да, і сме­ла

Вальс со­неч­ны ў Ве­не гу­чаў.

І Ве­на смя­я­ла­ся, пе­ла,

Як быц­цам сам Штра­ус іг­раў!

І хло­пец

з усмеш­кай шчаслівай

Да сэр­ца гар­монь пры­ціс­каў,

Як быц­цам Ра­дзі­мы

ён ба­чыў раз­лі­вы,

Як быц­цам яе аб­ды­маў.

Пры­пеў.

Над Ве­най сі­вой і бур­лі­вай

Плыў вальс,

што пры­нес­ла вай­на.

Гу­чаў ён пя­шчот­на, шчас­лі­ва.

І ўсіх ап'я­ня­ла вяс­на.

Вяс­на со­рак пя­та­га го­да!

Ця­бе да­ча­каў­ся Ду­най.

Ра­дзі­мы да­лё­кай

той вальс пе­ра­мож­ны

Сал­дат на гар­мо­ні іг­раў.

Пры­пеў.

 

Выбар рэдакцыі

Калейдаскоп

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.

Транспарт

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

«На крылах» — каля 2 мільёнаў пасажыраў.

Сацыяльная падтрымка

У каго і на колькі вырасце пенсія?

У каго і на колькі вырасце пенсія?

Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.

Здароўе

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Шматмільярдны бізнес ні перад чым не спыняецца, у тым ліку не шкадуе здароўя людзей.