Для каго як...
Пачуўшы слова «ляснічы», многія, напэўна, уяўляюць сабе пажылога мужчыну, абавязкова з барадой, які ледзь не ўсё сваё жыццё правёў у невялічкай хаце пасярод лесу. Памочніку ляснічага Дзмітрыю ДОЎНАРУ ўсяго 24, і барады ў яго няма. У Прыбярэзінскае лясніцтва Бабруйскага лясгаса ён трапіў па размеркаванні два гады таму. Тэрмін адпрацоўкі ўжо скончыўся, але сыходзіць з цяперашняга месца працы хлопец не збіраецца.
...Невялікі двухпакаёвы будынак лясніцтва знаходзіцца за 10 хвілін язды ад Бабруйска. Раней ён належаў мясцоваму вайсковаму лясгасу. Цяпер жа ў ім «прапісаліся» два лясніцтвы — Бабруйскае і Прыбярэзінскае. Супрацоўнікі лясгаса хутка праявілі свае творчыя здольнасці, і цяпер тут мала што нагадвае пра колішніх гаспадароў. Калідоры ўпрыгожаны карцінамі і фотаздымкамі з выявамі беларускай прыроды. У холе — чучалы прадстаўнікоў мясцовай фаўны: дзіка, воўка, цецерука і іншых.
— Любоў да лесу ў мяне, што называецца, у крыві, — распавядае Дзмітрый. — Я нарадзіўся на Старадарожчыне, у пасёлку Палажэвічы. Маці працавала медыкам, а тата быў лесніком. Так што я, лічыце, прадстаўнік дынастыі. Безумоўна, прафесія бацькі вельмі паўплывала на мой выбар. Цяпер яна не вельмі папулярная — у апошнія гады на маю спецыяльнасць недабор. Але перада мной пытання, куды ісці вучыцца, амаль што не паўставала.
Пасля заканчэння вясковай школы Дзмітрый па накіраванні ад Магілёўскага лесагаспадарчага аб'яднання паступіў у БДТУ на лесагаспадарчы факультэт. Пры паступленні здаваў тэсціраванне па хіміі, матэматыцы і мове. Цікавы факт: сярод яго аднакурснікаў было ажно 70 працэнтаў дзяўчат. Пасля атрымання дыплома аб'яднанне накіравала яго ў Бабруйск на адпрацоўку.
У горад над Бярэзінай Дзмітрый прыехаў з сябрам-аднакурснікам. Лясгас адразу дапамог маладому спецыялісту наладзіць быт: аднапакаёвую кватэру для яго здымае сам працадаўца (маладым спецыялістам аказваецца матэрыяльная дапамога). На працу Дзмітрый ездзіць або на сваім аўтамабілі, або на грамадскім транспарце. Свой заробак у 5,5 мільёна рублёў ён лічыць «прыстойным».
Лесаводаў тут паважаюць — непасрэдны начальнік Дзмітрыя, ляснічы Юрый АКУЛІЧ, летась быў названы «Чалавекам года» ў Бабруйскім раёне. Што і казаць, калі нават на гербе Бабруйска змешчаны мачты: у мясцовых лясах расце сасна, з якой вырабляліся гэтыя карабельныя дэталі. Дрэваапрацоўка і, адпаведна, лесаводства заўжды былі важнейшым складнікам мясцовай эканомікі.
— Мая галоўная задача ў лясніцтве — весці дакументацыю па ўліку ляснога фонду і мерапрыемствах, што праводзіліся ў лесе: даглядальных высечках, пасадках дрэў. Але нельга сказаць, што праца — выключна папяровая, бо ў любым з такіх мерапрыемстваў я прымаю непасрэдны ўдзел. Зрэшты, і для таго, каб запоўніць паперы, трэба таксама выехаць у лес, таму я там бываю практычна кожны дзень. Насамрэч, я пасрэднік паміж ляснічым і людзьмі, што працуюць менавіта ў лесе, — леснікамі. Адказваю за ўсё лясніцтва, а гэта больш як 13 тысяч гектараў тэрыторыі. Праца цяжкая, але назваць яе аднастайнай і нецікавай нельга. Напрыклад, ёсць пэўныя нарматывы па доглядзе лесу, але я сам магу выбіраць метады апрацоўкі розных участкаў і розных дрэў, а потым назіраць за вынікам: дзе атрымалася лепш, а дзе горш. Таму ў маёй рабоце ёсць і вялікі працэнт творчасці.
Якасць мясцовага лесу Дзмітрый ацэньвае вельмі высока. Сярод парод дрэў тут пераважаюць сосны. Працягласць жыцця такога дрэва складае прыкладна 300 гадоў, а таму лесаводы ў асноўным працуюць са спадчынай сваіх папярэднікаў. Дзмітрый кажа, што нават у самыя складаныя ў эканамічным плане часы (пасля атрымання Беларуссю незалежнасці) мясцовыя работнікі здолелі захаваць лес у належным стане.
А галоўнай праблемай у сваёй працы Дзмітрый называе стаўленне людзей да лесу. Ён лічыць адсутнасць павагі да прыроды вялікім недахопам у выхаванні:
— На жаль, людзі часта разглядаюць лес толькі як месца для разавага адпачынку. А таму дазваляюць сабе пакінуць смецце, не прыбрацца пасля гулянкі. А гэта наносіць дрэвам такую шкоду, якую цяжка нават уявіць. Не кажучы ўжо пра выпадкі, калі пакінутае ў лесе шкло спрацоўвае як лупа і ўтварае пажары. Шмат смецця таксама на могілках. Бывае, што ў такіх месцах банальна няма урнаў, але ў людзей заўжды ёсць магчымасць забраць смецце з сабой.
Самавольныя мерапрыемствы накшталт збору бярозавага соку, таксама наносяць дрэвам шкоду. Кожнаму збіральніку Дзмітрый рэкамендуе спачатку звярнуцца па дапамогу да спецыялістаў мясцовай лясной гаспадаркі. Яны пакажуць дрэвы, прызначаныя для яго збору, а таксама патлумачаць, як зрабіць працэс бясшкодным для іх. Нават такія, здавалася б, бяскрыўдныя рэчы, як нарыхтоўка венікаў для лазні, трэба рабіць з розумам — ні ў якім разе не абломваючы верхавіны маладых дрэўцаў.
З праблемай лясных пажараў ляснічыя змагаюцца даволі паспяхова — за апошнія гады іх колькасць значна паменшылася. Спрыяюць гэтаму і новыя тэхналогіі: цяпер за станам лесу назіраюць размешчаныя на вышках вэб-камеры.
— Чым асаблівае маё лясніцтва? — усміхаецца Дзмітрый. — Яно сапраўды вельмі прыгожае, прымыкае да Бярэзіны ў месцы, якое бабруйчане завуць Белым Берагам. Рака там паварочваецца на 180 градусаў, утвараючы паўвостраў. Адпачываць туды прыязджаюць сем'ямі. Галоўнае — умець бачыць гэтую прыгажосць.
Працоўны дзень памочніка ляснічага — з васьмі гадзін раніцы да шасці вечара. Але праца сама дыктуе ўмовы: калі-нікалі даводзіцца заставацца дапазна. Дзмітрый кажа, што часу на адпачынак у яго хапае. Сябе ён лічыць аматарам актыўнага баўлення часу. Для сваіх супрацоўнікаў Бабруйскі лясгас арандуе футбольную пляцоўку. Дзмітрый — яе заўсёднік. Дарэчы, на раённых спаборніцтвах зборная лясной гаспадаркі заняла 4-е месца. А яшчэ Дзмітрый — актыўны футбольны балельшчык: у Мінск ён ездзіў на еўракубкавыя матчы БАТЭ. Па тэлебачанні назірае за англійскай прэм'ер-лігай, «хварэе» за лонданскі «Арсенал». Акрамя гэтага, Дзмітрый наведвае басейн, гуляе ў валейбол. Адпачынак «для душы» — кінатэатр «Таварыш», які нядаўна рэканструявалі.
— Для мяне лес — гэта нешта большае, чым проста дрэвы і кустарнікі, — кажа Дзмітрый. — Нават калі прыгадаць гісторыю, ва ўсе часы ён абараняў нашу краіну ад ворагаў. І цяпер ён нас корміць — у прамым і пераносным сэнсе. Я сапраўды люблю лес, а таму люблю і сваю працу.
Яраслаў ЛЫСКАВЕЦ.
Фота Любові БЯЛЯЕВАЙ.
Мінск — Бабруйскі раён — Мінск.
Цырымонія адкрыцця XXX Мінскага міжнароднага кінафестывалю «Лістапад» прайшла 1 лістапада ў Палацы Рэспублікі.
Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.
Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.