Вы тут

Ча­ла­век з сэр­цам Да­нка


Упер­шы­ню тра­піў­шы ў аг­ра­га­ра­док Ма­цю­шы, я бы­ла пры­ем­на ўра­жа­на яго пры­га­жос­цю: роў­ныя, шы­ро­кія ву­лі­цы, доб­ра­ўпа­рад­ка­ва­ныя два­ры, пры­го­жыя да­мы. Ёсць Дом куль­ту­ры, біб­лі­я­тэ­ка, кан­то­ра, фель­чар­ска-аку­шэр­скі пункт. Але асаб­лі­вы го­нар вёс­кі — пры­го­жы двух­па­вяр­хо­вы бу­ды­нак шко­лы і дзі­ця­чы са­док. Я пра­ву­чы­ла­ся ў шко­ле паў­та­ра го­да і, пры­зна­ю­ся, не за­дум­ва­ла­ся, чы­ёй гас­па­дар­лі­вай ру­кой усё гэ­та ство­ра­на, па­куль не ад­бы­ла­ся ўра­чыс­тая лі­ней­ка, пры­све­ча­ная свет­лай па­мя­ці Да­ві­да Іва­на­ві­ча Ка­ха­дзэ, бы­ло­га кі­раў­ні­ка кал­га­са «За­ра» (ця­пер ААТ «Ма­цю­шы-Аг­ра»).

Мож­на пра­чы­таць дзя­сят­кі кніг, вер­шаў на па­тры­я­тыч­ную тэ­ма­ты­ку, — але ж зу­сім не факт, што ты ста­неш па­тры­ё­там. А пас­ля на­вед­ван­ня гэ­та­га ме­ра­пры­ем­ства ў мя­не і ма­іх ад­на­клас­ні­каў абу­дзі­ла­ся па­чуц­цё го­на­ру за тое, што ў на­шай вёс­цы жыў та­кі та­ле­на­ві­ты кі­раў­нік, ча­ла­век, які шчы­ра лю­біў Бе­ла­русь і з вя­лі­кай па­ша­най ста­віў­ся да зям­лі і лю­дзей, які­мі кі­ра­ваў. У той дзень мы з ад­на­клас­ні­ка­мі бур­на аб­мяр­коў­ва­лі па­чу­тае і ўба­ча­нае. Пас­ля гэ­та­га мне вель­мі за­ха­це­ла­ся да­ве­дац­ца больш пра Да­ві­да Іва­на­ві­ча — ча­ла­ве­ка не­звы­чай­на­га, апан­та­на­га лю­бі­май спра­вай, ча­ла­ве­ка-па­тры­ё­та з сэр­цам Да­нка.

На­ра­дзіў­ся Да­від Іва­на­віч Ка­ха­дзэ ў 1938 го­дзе ў Гру­зіі. З ран­ня­га дзя­цін­ства быў пры­ву­ча­ны да пра­цы. Баць­кі пры­ві­ва­лі Да­ві­ду, яго дзвюм сёст­рам, Та­ма­ры і Жэ­ні, а так­са­ма бра­ту Анас­та­су лю­боў да зям­лі і да род­ных мяс­цін, ву­чы­лі ва ўсім ба­чыць пры­го­жае. З дзя­цін­ства Да­від лю­біў са­ды — са­дзіў дрэ­вы, ві­на­град­ні­кі. Баць­ка Да­ві­да — Ва­но Ка­ха­дзэ — лі­чыў, што чэр­ствы ча­ла­век жы­ве ў тым до­ме, ва­кол яко­га ня­ма ні дрэў­ца. Ён кі­ра­ваў кал­га­сам, ву­чыў сва­іх дзя­цей ца­ніць пра­цу ін­шых лю­дзей і па­ва­жаць іх. У час Вя­лі­кай Ай­чын­най вай­ны Ва­но Ка­ха­дзэ за­гі­нуў пад Ста­лін­гра­дам.

Пас­ля шко­лы Да­від Іва­на­віч па­сту­піў у сель­ска­гас­па­дар­чы тэх­ні­кум, бо не ўяў­ляў сваё жыц­цё без пра­цы на зям­лі. За­тым бы­ла служ­ба ў Са­вец­кай Ар­міі. Адзін год пра­ца­ваў на ра­дзі­ме ў тэх­ні­ку­ме. Але лю­боў да зям­лі і па­ста­ян­нае імк­нен­не да па­знан­ня но­ва­га пры­вя­лі ма­ла­до­га, пры­го­жа­га, мэ­та­на­кі­ра­ва­на­га гру­зі­на на бе­ла­рус­кую зям­лю. Ён стаў сту­дэн­там Бе­ла­рус­кай сель­ска­гас­па­дар­чай ака­дэ­міі ў Гор­ках.

Ме­на­ві­та тут ён су­стрэў сваё са­праўд­нае, адзі­нае на ўсё жыц­цё, ка­хан­не. Бе­ла­рус­кая дзяў­чы­на Люд­мі­ла за­бра­ла яго сэр­ца ў па­лон. У 1968 го­дзе на­ра­дзі­ла­ся дач­ка Іры­на. Да­від Іва­на­віч вы­ра­шыў звя­заць свой лёс з бе­ла­рус­кай зям­лёй, хоць ні­ко­лі не за­бы­ваў пра род­ную Гру­зію і сва­іх род­ных, якія там за­ста­лі­ся.

У 1970 го­дзе Да­від Іва­на­віч стаў стар­шы­нёй кал­га­са «За­ра». Вяс­коў­цам не вель­мі ве­ры­ла­ся, што ён на­доў­га за­тры­ма­ец­ца ў іх. Кал­гас быў сла­бы, а ра­бо­ты — не­па­ча­ты край. Амаль усё трэ­ба бы­ло па­чы­наць з ну­ля. Але Да­від Іва­на­віч пра­цы і ад­каз­нас­ці за яе не ба­яў­ся. Ка­лі ма­ла­ды кі­раў­нік браў­ся за спра­ву, то аба­вяз­ко­ва да­во­дзіў яе да кан­ца, ка­лі штось­ці абя­цаў — то аба­вяз­ко­ва вы­кон­ваў. Ад­на­вяс­коў­цы не маг­лі не ўба­чыць шчы­ра­га кло­па­ту кі­раў­ні­ка кал­га­са аб іх і іх сем'­ях. Да­ві­ду Іва­на­ві­чу па­ве­ры­лі, і ўсе ра­зам узя­лі­ся пад­ні­маць на но­гі за­ня­па­лую гас­па­дар­ку.

Па­ча­лі з бу­даў­ніц­тва вы­твор­чых па­мяш­кан­няў. По­тым бу­да­ва­лі да­мы, фер­мы. Да­від Іва­на­віч быў упэў­не­ны, што на тэ­ры­то­рыі кал­га­са па­він­на быць свая шко­ла, і аба­вяз­ко­ва вя­лі­кая, пры­го­жая і ўтуль­ная. Ён ве­рыў, што гас­па­дар­ка ста­не моц­най, пры­едуць ма­ла­дыя спе­цы­я­ліс­ты — а для іх сем'­яў па­трэб­на жыл­лё і шко­ла. Кож­ная па­бу­до­ва каш­та­ва­ла вя­лі­кіх на­ма­ган­няў кі­раў­ні­ка, але ён ве­рыў, што ро­біць доб­рую спра­ву. Так з'я­ві­лі­ся кра­ма, сель­скі Дом куль­ту­ры...

Жыц­цё ў вёс­цы Ма­цю­шы не толь­кі на­ла­дзі­ла­ся, але і ста­ла ці­ка­вым, на­сы­ча­ным. Лю­дзі па­ва­жа­лі стар­шы­ню, іш­лі да яго і ў го­ры, і ў ра­дас­ці. І кож­на­га ён вы­слу­хоў­ваў, да­ваў па­ра­ду, да­па­ма­гаў, ка­лі гэ­та бы­ло ў яго сі­лах. Умеў цвёр­да і ра­шу­ча ска­заць «не», ка­лі гэ­та су­пя­рэ­чы­ла яго пе­ра­ка­нан­ням. Трэ­ба ска­заць, што і дыс­цып­лі­на ў кал­гас­ні­каў бы­ла жа­лез­ная не та­му, што ба­я­лі­ся кі­раў­ні­ка, а та­му, што со­рам­на бы­ло стра­ціць да­вер та­ко­га ча­ла­ве­ка.

Раз­гляд­ваю фо­та­зды­мак Да­ві­да Іва­на­ві­ча і пры­гад­ваю сло­вы ад­на­вяс­коў­цаў: «Ён быў прос­ты і да­ступ­ны, вы­шэй за ўсё ца­ніў ча­ла­ве­чае жыц­цё, для яго не бы­ло дро­бя­зяў, ён імк­нуў­ся зра­біць жыц­цё вяс­коў­цаў бліз­кім па кам­форт­нас­ці да га­рад­ско­га ўзроў­ню». Да­від Іва­на­віч ні­ко­лі і ні­ко­му не да­зва­ляў кры­ты­ка­ваць сва­іх пад­на­ча­ле­ных і заў­сё­ды ра­ён­на­му кі­раў­ніц­тву ка­заў: «Мае спе­цы­я­ліс­ты — доб­рыя, я ні­ко­му іх у крыў­ду не дам, я — кі­раў­нік, мя­не і кры­ты­куй­це!»

Як са­доў­нік з лю­боўю і кло­па­там са­дзіць свой сад, так і Да­від Іва­на­віч ства­рыў свой кал­гас. Яго лю­бі­лі, па­ва­жа­лі, га­то­вы бы­лі вы­ка­наць лю­бое яго да­ру­чэн­не. Пла­ці­лі лю­боўю за кло­пат і не­абы­яка­васць.

Цяж­ка ска­заць, якую з дзвюх сва­іх ра­дзім Да­від Ка­ха­дзэ лю­біў больш. Гру­зію, дзе на­ра­дзіў­ся, дзе па­кі­нуў род­ных, дзе за­ста­лі­ся са­ды і ві­на­град­ні­кі, што па­са­дзіў, або Бе­ла­русь, дзе пра­жыў боль­шую част­ку свай­го жыц­ця і якой ад­даў сваё сэр­ца, дзе кла­пат­лі­ва рас­ціў свой сад — бу­да­ваў вёс­ку Ма­цю­шы і ўма­цоў­ваў кал­гас «За­ра». За 25 га­доў, на пра­ця­гу якіх Да­від Іва­на­віч кі­ра­ваў ім, ка­лек­тыў гас­па­дар­кі не­ад­на­ра­зо­ва ад­зна­чаў­ся як адзін з леп­шых. За доб­ра­сум­лен­ную пра­цу Ка­ха­дзэ быў уз­на­га­ро­джа­ны Га­на­ро­вай гра­ма­тай Вяр­хоў­на­га Са­ве­та БССР і ме­да­лём «За пра­цоў­ную доб­лесць», меў мност­ва ін­шых гра­мат.

Да­від Іва­на­віч лю­біў сваю сям'ю, ад­на­вяс­коў­цаў, бе­ла­рус­кія края­ві­ды. Лю­біў су­стра­каць гас­цей, час­та­ваць іх за сва­ім ста­лом, лю­біў слу­хаць бе­ла­рус­кія пес­ні...

5 ве­рас­ня 2006 го­да Да­ві­да Іва­на­ві­ча не ста­ла. У апош­ні шлях яго пра­во­дзі­ла ўся вёс­ка... Прай­шло сем га­доў, як Ма­цю­шы жы­вуць без гэ­та­га шчы­ра­га, кла­пат­лі­ва­га ча­ла­ве­ка. Але ад­на­вяс­коў­цы па­мя­та­юць свай­го кі­раў­ні­ка. Усё са­праўд­нае не за­бы­ва­ец­ца.

Я і мае ад­на­клас­ні­кі сё­ле­та за­кан­чва­ем шко­лу. Хут­ка мы апы­нем­ся пе­рад вы­ба­рам: якім шля­хам кро­чыць да­лей? Жыц­цё па­ка­жа, кім кож­ны з нас ста­не, якую ка­рысць пры­ня­се сва­ёй Ра­дзі­ме. Але мне хо­чац­ца ве­рыць, што лёс Да­ві­да Іва­на­ві­ча Ка­ха­дзэ ста­не пры­кла­дам ад­да­на­га слу­жэн­ня зям­лі і лю­дзям і для ма­іх ад­на­клас­ні­каў, і для тых, хто пра­чы­тае мой ар­ты­кул. Мне зда­ец­ца, што сён­ня на­шай кра­і­не вель­мі не ха­пае та­кіх та­ле­на­ві­тых кі­раў­ні­коў, якія мо­гуць па­вес­ці за са­бой, за­ха­піць ідэ­яй, і пай­сці да кан­ца, не зва­жа­ю­чы на цяж­кас­ці і пе­ра­шко­ды. Та­кія лю­дзі асвят­ля­юць да­ро­гу ін­шым...

Ве­ра­ні­ка КА­ЗА­ЧО­НАК,
ву­ча­ні­ца 11 кла­са Ма­цю­шэў­ска­га дзі­ця­ча­га са­да—ся­рэд­няй
шко­лы По­лац­ка­га ра­ё­на.

Пра аў­та­ра

На­ша­му аў­та­ру 17 га­доў. Ве­ра­ні­ка лю­біць спорт (ра­ней зай­ма­ла­ся бе­гам, ця­пер — ва­лей­бо­лам). Шмат чы­тае мас­тац­кай лі­та­ра­ту­ры, ад­да­ючы пе­ра­ва­гу рус­кім кла­сі­кам. Коль­кі ча­су та­му дзяў­чы­на спя­ва­ла ў гурт­ку пры вяс­ко­вым До­ме куль­ту­ры, а сён­ня ёй больш па­да­ба­ец­ца ха­дзіць на тан­цы ра­зам з сяб­роў­кай. Лю­біць слу­хаць му­зы­ку, асаб­лі­ва — рэп.

— Збі­ра­ю­ся звя­заць сваё да­лей­шае жыц­цё з пе­да­га­гіч­най дзей­нас­цю, — ска­за­ла Ве­ра­ні­ка. Дзяў­чы­на па­дзя­лі­ла­ся, што хо­ча па­сту­піць у Бе­ла­рус­кі дзяр­жаў­ны пе­да­га­гіч­ны ўні­вер­сі­тэт імя М.Тан­ка і ў бу­ду­чым ву­чыць дзе­так бія­ло­гіі і геа­гра­фіі.

Выбар рэдакцыі

Калейдаскоп

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.

Транспарт

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

«На крылах» — каля 2 мільёнаў пасажыраў.

Сацыяльная падтрымка

У каго і на колькі вырасце пенсія?

У каго і на колькі вырасце пенсія?

Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.

Здароўе

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Шматмільярдны бізнес ні перад чым не спыняецца, у тым ліку не шкадуе здароўя людзей.