Сям'я уздзенцаў Ігара і Святланы Сушкевічаў зацікавіла мяне задоўга да вочнага знаёмства. Гэта не жартачкі: яны гадуюць пяцярых дзяцей — чатырох дачок і сына. Старэйшая дачка ўжо на 5 курсе педагагічнага ўніверсітэта, а маленькі «каралевіч Елісей» яшчэ нават у садок не ходзіць, выхоўваецца дома. Прычым апошняе дзіця Святлана Дзмітрыеўна нарадзіла ўжо ва ўзросце за сорак!
— Няўжо не страшна было? — пытаюся ці не ў першую чаргу.
— Ніколечкі! — шчыра ўсміхаецца гаспадыня вялікага дома. — Я абажаю немаўлятак. Увогуле настолькі люблю дзяцей, што, калі раз'едуцца дзяўчаткі здаваць экзамены, адчуваю сябе ледзь не адзінокай, звар'яцела б без маіх любімых карапузаў. ...Яшчэ калі я выходзіла замуж, свякроў прадказала, што першым дзіцём будзе дзяўчынка. А я тады сказала: «Ведаеш, муж, вось будзе табе 40 гадоў, тады ў нас народзіцца сынок».
— І ўгадалі...
— А я не гадала — ведала... Бо калі ставіш перад сабой пэўную задачу і ідзеш да мэты, то ўсё збываецца. Трэба толькі паверыць, і тады ўсё будзе так, як уяўлялася яшчэ ў дзяцінстве. Вось так і я сабе «запланавала» сына. І ўсе сяброўкі і родныя загадзя ведалі, што хлопчыка я назаву ў гонар свайго дзядулі — Елісеем. Дзед быў вялікім чалавекам, тры вайны прайшоў, столькі значных спраў зрабіў... Мы дагэтуль захавалі яго кашулю, і, калі ёсць нагода, муж яе апранае.
Пра таленты ў спадчыну
У Сушкевічаў наогул моцная сувязь «парасткаў» з «каранямі». Бабуля Святланы Дзмітрыеўны, кажуць, была майстрыха, якіх пашукаць, бацькі былі музыкантамі — і ўсе гэтыя таленты ў той ці іншай ступені перадаліся і маці, і дзецям. Старэйшая дачка, Сафія, увесь вольны ад вучобы час іграе ў тэатры — спалучае мастацтва і псіхалогію, захапляецца жывапісам і выступае завадатарам і генератарам новых творчых ідэй для сясцёр. Жэня, студэнтка Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў, малюе, у тым ліку на шкле, тчэ, спявае і танцуе. Адзінаццацікласніца Уздзенскай раённай гімназіі Яна не толькі музіцыруе — яна ў сям'і яшчэ і галоўны камп'ютарны геній. Акрамя таго, усе трое добра кухараць і захапляюцца дэкаратыўна-прыкладным мастацтвам. Лялькі-абярэгі, карціны, міні-скульптуры, брошкі, кветкі, вышыванкі — што толькі не ўпрыгожвае бацькоўскую хату! Асвойваюць і вельмі любяць лепку з розных матэрыялаў Ангеліна і Елісей. І ўсё гэта пры актыўным удзеле мамы, якая не толькі тэхнолаг па дрэваапрацоўцы (па адукацыі), але яшчэ няўрымслівая творчая асоба па натуры. А пра адмысловы вулічны ліхтар (постаць Бабы-Ягі ў 2,5 метра вышынёй, вылепленую ўласнаручна Святланай Дзмітрыеўнай з таямнічых «фірменных» матэрыялаў) і самаробны камін Сушкевічаў ведаюць усе суседзі.
Той факт, што па ўзросце яна даўно не маладая мама, Святлану Дзмітрыеўну ніколькі не бянтэжыць. «Нават муж, калі ў яго пытаюцца, колькі мне гадоў, адказвае: маўляў, не ведаю, у пашпарт яе ніколі не глядзеў. А я сябе адчуваю... нават не ведаю, на колькі гадоў. Мне, напэўна, цяпер менш, чым ім, — ківае ў бок старэйшых дачок. — Мы не толькі дзецям далі жыццё, але і сабе падоўжылі!»
— Мабыць, вялікая сям'я — гэта спадчыннае? У маёй мамы было 11 дзяцей. Праўда, на жаль, не ўсе дажылі да сёння. Якраз на мамін дзень нараджэння прыедуць многія, з дзецьмі, унукамі — нават не ведаю, як мы ў доме змесцімся!
Пра процілегласці, якія прыцягваюцца
— Пра мужа расказаць? — з хітрынкай пытаецца Святлана Сушкевіч. — Пра яго сказаць можна ўсё, але галоўнае — што ён ураўнаважвае і церпіць мяне такую... часам невыносную. Я ж вельмі прыдзірлівая; мы доўгі час разам працавалі: я — тэхнолагам, ён — цесляром, і я спуску не давала. Мужчыны вельмі не любяць, калі ў жанчыны востры язык, а ў мяне ён настолькі востры — дагэтуль не ведаю, як муж дазваляе яго «тачыць». Напэўна, таму і стварыў Бог нашу сям'ю, каб розныя характары дапаўнялі адзін аднаго, бо муж увасабляе спакой, часам нават празмерны, а я — генератар энергіі, і яго пастаянна падсілкоўваю. А яшчэ ў Ігара залатыя рукі, і кожную маю ідэю ён можа ажыццявіць.
У Ігара Анатольевіча наконт узаемнага цярпення свая версія: «Калі ў доме робіцца занадта шумна і ўсе віруюць ідэямі — у мяне ёсць гараж. Мая справа — не гаварыць, а рабіць». І ён робіць — не важна што: плот, ці мэблю, ці перастаноўку ў пакоі. Калі спатрэбіцца, шмат разоў і на працягу многіх гадоў. Так і дом збудаваў — сам, без дапамогі пабочных людзей.
— Як я прыехала сюды па размеркаванні, мы набылі маленькі пакойчык, і ўвесь час, амаль 20 гадоў, дабудоўвалі яго, перараблялі, зноў дабудоўвалі. Знаёмыя толькі кпілі: калі вы ўжо супакоіцеся? А як спынішся, калі дзяцей усё больш, і ім патрэбна прастора? — распавядае Святлана Дзмітрыеўна. — Як стала пяцёра дзяцей, давялося зноў пашырацца. Узялі крэдыт, набылі дом. Некаторыя прыходзяць, кажуць: «Гэта музей». Ды не, звычайны дом. Проста такі... творчы. Я вельмі люблю выкарыстоўваць старыя рэчы (мэблю, кнігі — усё тое, што многія лічаць «барахлом») — каб рэчы зноў ажывалі, каб у іх абуджалася душа.
Пра кожнага паасобку і адно цэлае
З пяццю дзецьмі, пагаджаюцца шматдзетныя бацькі, сапраўды бывае па-ўсякаму — і цяжка, і часу не хапае, і розніца ў светаўспрыманні адчуваецца (усё ж бацькі раслі яшчэ «ў савецкі час», у іншым грамадстве і нават у іншую эпоху), таму не ўсе захапленні і інтарэсы сучаснай моладзі ім зразумелыя. «Па характары ўсе яны розныя, чым выдатна дапаўняюць адно аднаго. Соня — напэўна, гэткі ж халерык, як і я, хутка загараецца, можа нават «выбухнуць», але яна настолькі справядлівая, што не дазваляе сабе крыўдзіць іншых. Жэнечка ў нас з нараджэння прынцэса — з-за пачуцця годнасці і нейкай асаблівай вытанчанасці, што адчуваецца і ў яе карцінах, і ў вершах. Яначка — дзіця сучаснага свету, хутчэй за ўсіх разбіраецца ў тэхніцы і сябруе з ёй. Ангеліна — анёл, і гэта найбольш трапная для яе характарыстыка. Калі мы, бывае, пачынаем буркатаць у адрас адно аднаго, Ангеліна просіць: «Мам, я больш не магу гэтага чуць — супакойцеся, калі ласка», — і мы бяром сябе ў рукі. Елісей таксама не любіць тлуму, ён міратворац, калі трэба некага суцішыць, цішком падыходзіць і гаворыць: «Чш-ш-ш». Але галоўнае, што я іх усіх абажаю, а яны гэта добра ведаюць і любяць нас з татам».
— Мы на ўласным прыкладзе імкнёмся паказаць: шматдзетная сям'я — гэта не тое, што людзі думаюць (маўляў, нехта напладзіў дзяцей, сеў на шыю дзяржаве, п'е, дэбашырыць і ўсё). Няпраўда, зусім наадварот. Мы прытрымліваемся здаровага ладу жыцця. У маёй мамы 9 дачок, і ўсе непітушчыя. Я за ўсё жыццё кроплі ў рот не брала ні з якой нагоды. Так, вялікая сям'я — справа складаная, цяжкая, гэтага ніхто не адмаўляе. Аднак нам значна лягчэй, чым было нашым мамам і бабулям. Цяпер ёсць столькі магчымасцяў для развіцця, адукацыі, самарэалізацыі, творчасці — толькі паспявай выкарыстоўваць!
— У сям'і і павінна быць шмат дзяцей, — пагаджаецца Ігар Анатольевіч. — А як інакш? Нас у бацькоў было чатыры браты, адзін за аднаго гарой. Лічу, як мінімум адзін сын павінен быць у кожнай сям'і. Але незалежна ад таго, хлопцы ў вас ці дзяўчаты, трэба, каб з дзяцінства яны ведалі, што самае галоўнае і святое ў жыцці чалавека — гэта сям'я. Мы ў сваіх пастараліся, як маглі, гэта пачуццё ўкараніць.
Вікторыя ЗАХАРАВА.
Цырымонія адкрыцця XXX Мінскага міжнароднага кінафестывалю «Лістапад» прайшла 1 лістапада ў Палацы Рэспублікі.
Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.
Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.