2015 год аб'яўлены годам ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны ў краінах СНД
Навукова-практычная канферэнцыя «Актуальныя праблемы будаўніцтва і развіцця Саюзнай дзяржавы», прысвечаная 70-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, завяршылася ў Мінску. На працягу трох дзён навукоўцы-гісторыкі, вайскоўцы, грамадскія дзеячы, пісьменнікі і журналісты з Беларусі і Расіі абмяркоўвалі самыя розныя пытанні, якія тычацца падзей Вялікай Айчыннай вайны, захавання праўды гісторыі і недапушчэння фальсіфікацый. Найбольш слушныя і цікавыя выказванні — на старонках «Звязды».
Валерый ГАЙДУКЕВІЧ, старшыня камісіі Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі па бяспецы, абароне і барацьбе са злачынствамі, старшыня Пастаяннай камісіі па нацыянальнай бяспецы Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу:
— 70-годдзе Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне і 70-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў — надзвычай важныя і сапраўды знамянальныя даты для дзяржаў — удзельніц Саюзнай дзяржавы. Заваяваная ў той вайне перамога заўсёды будзе аб'ядноўваць, гуртаваць нашы брацкія народы і нашы дзяржавы. Агульная гісторыя, агульная памяць аб баявым братэрстве, гераізме бацькоў і дзядоў, якія ваявалі за свабоду і незалежнасць Радзімы, — магутны фундамент нашай будучыні.
Леанід СЛУЦКІ, член камісіі Парламенцкага сходу па інфармацыйнай палітыцы, старшыня камітэта Дзяржаўнай Думы Расіі па справах СНД, еўразійскай інтэграцыі і сувязях з суайчыннікамі, старшыня Навукова-кансультацыйнага савета Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі:
— Сёння, калі мы становімся сведкамі разгулу ва Украіне неанацызму, надзвычай актуальнай становіцца тэма супрацьдзеяння фашызму. Таму ніколі не страціць важнасці братэрскае адзінства, будзе гэта мірны час ці ваенны. Знамянальным з'яўляецца той факт, што сабраліся мы менавіта ў Мінску, сталіцы Беларусі, якая ў гады вайны страціла кожнага трэцяга жыхара і ўнесла каласальны ўклад у нашу агульную Перамогу. Сімвалічна і тое, што канферэнцыя праходзіць у Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі: мы выйгралі вайну не толькі зброяй, а і сілай духу, думкі, упэўненасці. Вядомае выказванне Аляксандра Неўскага «Не ў сіле Бог, а ў праўдзе!» у поўнай меры адлюстроўвае тое, што адчувалі вайскоўцы Чырвонай арміі, нашы бацькі і дзяды, увесь савецкі народ у тыя гады. Попел той вайны заўсёды будзе стукаць у нашых сэрцах. І справа нашага гонару, каб у сэрцах наступных пакаленняў ён стукаў не з меншай сілай.
Леў КРЫШТАПОВІЧ, намеснік дырэктара Інфармацыйна-аналітычнага цэнтра пры Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь:
— Гісторыя партызанскага руху ў Беларусі яшчэ не атрымала свайго адэкватнага асвятлення з пункту гледжання разумення глыбокага сэнсу нацыянальнай вызваленчай плыні ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Не да канца раскрыта і яго значэнне. Ужо
28 чэрвеня 1941 года атрад Васіля Каржа прыняў бой з фашыстамі. Фактычна гэта быў першы партызанскі бой ва ўсёй Другой сусветнай вайне. Хіба гэта не праява глыбокага сэнсу супраціўлення і вялікага сімвалізму? Падобныя партызанскія атрады ствараліся ў іншых раёнах рэспублікі, якія таксама ўступалі ў сутычку з агрэсарам. Можна казаць аб тым, што партызанскі рух вырас з беларускай нацыянальнай самасвядомасці. На нашай тэрыторыі масава ствараліся партызанскія зоны — раёны, якія цалкам кантраляваліся партызанамі і былі недаступныя для захопнікаў. Усе размовы аб тым, што наша тэрыторыя была цалкам акупаванай, абвяргаюцца фактамі. Менавіта дзякуючы партызанскім зонам быў выратаваны генафонд беларускай нацыі.
Рафаэль ГУСЕЙНАЎ, сакратар Саюза журналістаў Расіі, заслужаны работнік культуры Расійскай Федэрацыі, кандыдат гістарычных навук:
— Для цывілізаваных еўрапейцаў самым жудасным было тое, што рухнулі паняцці аб гонары, сумленні і маральнасці. Калі эканамічныя і палітычныя праблемы ўдалося адрэгуляваць за пэўны час, то праблемы маральныя і этнічныя, выкліканыя вайной, пераследуюць еўрапейцаў і сёння. Уз'яднанне Германіі, распад СССР і Югаславіі, крушэнне сацыялістычнага лагера ў Еўропе, тое, што сёння адбываецца ва Украіне, — усё гэта з'яўляецца аддаленымі наступствамі Другой сусветнай вайны. Яшчэ адным узрушэннем грамадскай свядомасці стала вялікае перасяленне народаў, наступствы якога адчуваюцца і да гэтага часу. Палякі пакідалі савецкую Украіну і Беларусь, украінцы і беларусы, якія ўсё жыццё пражылі ў Польшчы, гвалтоўна перасяляліся ў СССР, армяне без асаблівага жадання з усяго свету з'язджаліся ў савецкую Арменію, дзе сяліліся на землях азербайджанцаў, якіх, у сваю чаргу, перасялялі ў Азербайджан. Немцаў вывозілі з Польшчы, Чэхаславакіі, Венгрыі, Калінінградскай вобласці ў ФРГ і ГДР, а ўкраінцамі засялялі Крым. Беларусаў звозілі ў апусцелы Калінінград. З 1945 па 1947 год больш як 10 мільёнаў людзей было выгнана са сваіх краін, што стала самай жорсткай этнічнай чысткай чалавецтва.
Ігар САВОСЦЕНКА, галоўны рэдактар «Народнай газеты»:
— 70-годдзе вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў — ключавая гістарычная падзея для краіны і найважнейшая інфармацыйная нагода для сродкаў масавай інфармацыі. Галоўная задача СМІ — данясенне да людзей аб'ектыўнай і праўдзівай інфармацыі як найважнейшага фактару зацвярджэння гістарычнай справядлівасці. Праз 70 гадоў працягваецца наступ на гістарычную праўду. Спробам фальсіфікацыі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны трэба даваць жорсткі адпор. У Расіі нядаўна была вызначана больш жорсткая адказнасць за спробы замаху на гістарычную памяць у дачыненні да падзей вайны. Адказнасць за распаўсюджванне звестак пра дні вялікай славы, якія змяшчаюць відавочную непавагу да грамадства, і апаганьванне знакаў вайсковай славы, здзейсненыя публічна, дзейнічае і ў Беларусі. Спробы рэабілітацыі нацызму і фальсіфікацыі гісторыі выглядаюць аднолькава пачварна: няхай гэта будуць цынічныя апытанні ў СМІ ці знос помнікаў Вялікай Айчыннай вайны. Заўсёды за гэтымі дзеяннямі стаіць адно і тое ж — імкненне апраўдаць нацызм і апаганіць гістарычную памяць.
Кірыл ІГНАТАЎ, саветнік Дэпартамента дзяржаўнай палітыкі ў галіне сродкаў масавай інфармацыі Міністэрства сувязі і масавых камунікацый Расійскай Федэрацыі:
— Асвятляючы тую ці іншую падзею, у тым ліку гістарычную, СМІ прыводзяць шматлікія факты, а дакладней, розную трактоўку адных і тых жа гістарычных падзей. І справа тут не ў ступені дасведчанасці, а ў тым, каму і як выгадна паднесці гэтую інфармацыю. Існуе погляд, што журналісцкі матэрыял у прынцыпе не можа быць аб'ектыўным, асабліва пры асвятленні гістарычных падзей. Як мы ведаем, тая ці іншая трактоўка гісторыі заўсёды наўпрост звязана з тымі палітычнымі ўмовамі, у якіх адбываецца стварэнне твора. Калі вылучыць галоўную з прафесійных якасцяў журналіста, то гэта аб'ектыўнасць. У той жа час праблема суб'ектыўнасці ў журналістыцы набывае першараднае значэнне. Пазіцыя журналіста можа быць перададзена нават без прамой завершанай фармулёўкі, а ўсім кантэкстам матэрыялу, пастаноўкай акцэнтаў на тых ці іншых пытаннях. Напрыклад, пры асвятленні канкрэтнай гістарычнай падзеі ён можа не рабіць высноў аб тым, хто мае рацыю і хто вінаваты, а мэтанакіравана даваць адказы на гэтыя пытанні ў сваім тэксце. Можна зрабіць выснову, што аб'ектыўнасці ў СМІ, як і ў любой творчасці, па сутнасці, не бывае. Аднак усё ж такі журналіст, які імкнецца да гэтага, павінен хаця б размяжоўваць факты і іх аналіз. Такім чынам, чытач будзе мець магчымасць сфарміраваць асабістую думку і параўнаць яе з думкай публіцыста. У большай ступені гэта тычыцца падзей Вялікай Айчыннай вайны.
Вераніка КАНЮТА.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».