Адроджана даўняя мясцовая традыцыя лялечнага тэатра
Давялося нядаўна пабачыць батлеечную інтэрмедыю (камічную сцэну), якую паставілі навучэнцы Мірскага мастацкага прафесійна-тэхнічнага каледжа. І такой цеплынёй павеяла ад гэтай пастаноўкі, так добра і светла стала ўнутры пасля яе прагляду… У чым сакрэт кранальнасці, можаце спытаць вы. Адкажу, што справа, відаць, не толькі ў шчырасці маладых артыстаў, але і ў тым, што яны адрадзілі тую батлейку, якая ў гарадскім пасёлку Мір існавала на працягу некалькіх стагоддзяў. Сапраўднае, непадробнае — ні з чым не пераблытаеш.
[caption id="attachment_70099" align="alignnone" width="600"] Артысты з Мірскага каледжа
паказалі сваю батлейку
ў Прэзідэнцкай бібліятэцы.[/caption]
Цяпер на чале гэтага самабытнага тэатра стаіць намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце, выкладчык хіміі і біялогіі Мірскага каледжа Канстанцін Петрыман. Ён прыехаў працаваць у гэту навучальную ўстанову, калі тут ужо тры гады існаваў батлеечны тэатр. І адразу стаў яго апантаным удзельнікам. Адзначае, што, калі тэатрам кіравалі такія таленавітыя людзі як Галіна Жаровіна і Ганна Выгонная, не ўлюбіцца ў батлейку было проста немагчыма. Цяпер без гэтай справы свайго жыцця ён не ўяўляе. «Гісторыя — гэта маё хобі, якое стаіць на першым месцы (пасля біялогіі і хіміі)», — тлумачыць сваё захапленне Канстанцін Петрыман.
Кіраўнік тэатра распавёў, што традыцыі батлеечнага тэатра ў Міры досыць даўнія:
—Задакументаваных звестак пра раннюю батлейку ў Міры не захавалася. Але гэта зразумела, бо тэатр быў народным, Радзівілы пра яго не дбалі. Але пра тое, што батлейка ў нас была здаўна, сведчыць тое, што ў сям'і Сілко гэта тэатральная традыцыя перадавалася з пакалення ў пакаленне… У XІX — пачатку XX стагоддзя батлейка ў Міры функцыянавала досыць інтэнсіўна: адрэстаўраваная намі інтэрмедыя «Салдат і чорт» была створана ў 1915–1916 гадах. На базарнай плошчы спачатку зазывалі на прадстаўленне, а пасля ў хаце яго давалі. Гэта адбывалася толькі ў калядную пару — у іншы час такой забавы не было. Апошняе прадстаўленне батлеечнікаў у Міры было ў 1950‑х гадах — яго ладзілі браты Сілко. На гэтым традыцыя спынілася. Аднак дзякуючы культуролагу Галіне Жаровінай батлейка пачала адраджацца ў 1988 годзе.
Традыцыйнага календара мірскія выступоўцы сёння таксама імкнуцца прытрымлівацца. Асноўныя прадстаўленні адбываюцца з 25 снежня па 19 студзеня (свята Хрышчэння). Калі ж дзесьці запрашаюць выступіць у іншы час, таксама згаджаюцца, каб даць людзям уяўленне пра тое, як увогуле калісьці выглядаў батлеечны тэатр.
У найбліжэйшы час плануецца аднавіць традыцыі калядавання, што называліся калісьці Батлеі. Батлейка — гэта людзі з маленькімі цацкамі, а батлей — чалавек, які сваім знешнім выглядам нагадвае ляльку, адзначае Петрыман. Людзі-лялькі будуць насіць з сабою таксама і маленькую батлейку: у адной асобе можна будзе ўбачыць і лялькавода, і ляльку.
Кіраўнік тэатра адзначае, што аднаўленне п'ес — таксама справа няпростая:
—Даводзіцца размаўляць са старымі людзьмі, якія нешта памятаюць. Дзякаваць Богу, я заспеў яшчэ некалькі чалавек у Міры і наваколлі, што былі на тых славутых мірскіх кірмашах. І яны ўзгадвалі, як на калядных базарах выступалі батлеечнікі. Па такіх невялічкіх успамінах, па драбніцах мы аднаўляем нашу батлейку. Гэта і праца з архіўнымі дакументамі, з мясцовымі дыялектамі — каб правільна перадаць гаворку месца і не парушыць моўны малюнак.
Увесь тэатральны рэквізіт таксама робяць навучэнцы каледжа. Дарэчы, іх батлейка (скрыня, у якой «выступаюць» лялькі) зроблена па прататыпе першай магілёўскай батлейкі, арыгінал якой цяпер захоўваецца ў Санкт-Пецярбургскім музеі этнаграфіі.
Ніна ШЧАРБАЧЭВІЧ.
Батлейка — гэта людзі з маленькімі цацкамі, а батлей — чалавек, які сваім знешнім выглядам нагадвае ляльку.
Адрэстаўраваная інтэрмедыя «Салдат і чорт» была створана ў 1915–1916 гадах. На базарнай плошчы спачатку зазывалі на прадстаўленне, а пасля ў хаце яго давалі.
Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».