Вы тут

Прафесія: вадзянік


Наталля Бучынская. Атракцыёны для вадзянікоў. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2015. — 80 с.

7-7

Калі я была маленькая, то мела досыць цвёрдае перакананне: Вадзянік, які жыве ў возеры ў бабулінай вёсцы, мае толькі два клопаты — пускаць бурбалкі (пазней яны ператвараюцца ў пену ля берага) і палохаць дзяцей, якія знаходзяцца ля вады (ці ў вадзе) без нагляду дарослых. Магчыма, карані гэтага меркавання хаваюцца ў наказах бабулі, каб мы з сёстрамі і братам надта шмат не хадзілі ля берага і не купаліся доўга, асабліва ў поўдзень. Таму, калі і вы маеце нейкія ўласныя стэрэатыпы адносна заняткаў вадзянікоў, іх функцый у возеры ці рацэ, а магчыма, іх знешняга выгляду, то будзьце гатовыя: пасля знаёмства з новай кнігай дзіцячай пісьменніцы Наталлі Бучынскай ад ранейшых перакананняў не застанецца і каменя на камені.

Не верыце? Мяркуйце самі. Галоўны герой казкі «Пра сяброўства Вадзяніка і Лесуна», што ўваходзіць у гэтае выданне, — Вадзянік. Ён мусіць сачыць за парадкам на дне і па берагах возера Доўгае, што ў Глыбоцкім раёне (як вядома, гэта самае глыбокае возера ў нашай краіне). У Вадзяніка шмат клопатаў: скасіць аер, каб берагі не зарасталі, уладкаваць на дне прыгожыя мясцінкі з рознакаляровай гліны, сачыць, каб жыццё іншых насельнікаў возера — рыб і рачкоў — ішло сваім парадкам. А яшчэ, паколькі ён добра сябруе з Лесуном, трэба час ад часу сустракацца са старым прыяцелем, частавацца прысмакамі з лесу і бясконца пераконваць яго ў тым, што і ў возеры жыць цікава і весела (Лясун не ўмее дыхаць пад вадой, таму яму застаецца толькі верыць на слова таварышу). Пагадзіцеся, не так і мала клопатаў у Вадзяніка. Навошта яму дзяцей палохаць ды бурбалкі пускаць?

А яшчэ ў жыцці старога Вадзяніка часам здараюцца нечаканыя падзеі: то Азёрная камісія завітае з праверкай, то папросіцца на працу малады Вадзянічок, выпускнік адмысловай Акадэміі. І тады нашаму герою трэба выступаць з прамовамі перад шаноўнай грамадой, выпраўляць хібы ў працы маладога і нявопытнага калегі ці нават... складаць бізнес-план парка атракцыёнаў. Зрэшты, не буду забягаць наперад і распавядаць пра ўсе прыгоды гэтага памяркоўнага героя. Чытайце казку — і пра ўсё даведаецеся самі.

Але не толькі твор пра Вадзяніка ўвайшоў у выданне, пра якое ідзе гаворка. Пад вокладкай кнігі змясціліся яшчэ дзве гісторыі, аб'яднаныя агульнай тэмай жыцця ў вадзе. Гэта казка «Як бабры прытулак шукалі» пра сям'ю баброў, што імкнецца наладзіць уласнае жыццё побач з чалавекам, і прыгожая, кранальная легенда «Наяда марская, або Услед за песняй». Цікавыя тэксты дапаўняюць выдатныя малюнкі мастака Андрэя Пазняка. А яшчэ — што надзвычай карысна для маленькага і дапытлівага чытача — тут можна знайсці звесткі-даведкі пра возера Доўгае, пра баброў і Чырвоную кнігу Беларусі. Так Наталля Бучынская нібыта апярэджвае пытанні дзетак бацькам і прапануе свае поўныя адказы на іх. Думаецца, кнігу «Атракцыёны для вадзянікоў» можна выкарыстоўваць і падчас заняткаў у старшых групах дзіцячага садка ці пачатковых класах школы. Цікавых звестак тут цалкам дастаткова.

Асаблівай увагі чытача заслугоўвае казка-легенда «Наяда марская, або Услед за песняй». Гэта надзвычай кранальная гісторыя пра тое, як жыхарка мора Нерэіда настолькі моцна ўпадабала спеў Салаўя, які на шляху ў вырай прыпыніўся ля вусця ракі, што вырашыла выправіцца ў доўгае і небяспечнае падарожжа на радзіму спевака. Як вядома, Нерэіды жывуць толькі ў салёнай і цёплай марской вадзе, таму доўга плыць па халоднай і прэснай рацэ гераіні было надзвычай складана. Крыху дапамагаў вянок з салёных водарасцяў, які сёстры ёй падарылі на развітанне, але вандроўка была такой доўгай і складанай, што лісткоў не хапіла да часу вяртання Салаўя пасля зімоўкі на Поўдні... Не, яна не загінула, але ператварылася... у Наяду, жыхарку ракі. Дачакалася вясны і новай чароўнай песні, але, насуперак наказам сясцёр, пусціла карані ў далёкай і халоднай рацэ, таму ўжо ніколі не змагла вярнуцца ў родную марскую ваду, цёплую і салёную.

Пад вадой азёраў і рэк хаваецца шмат таямніц. Тут жывуць незвычайныя істоты, адбываюцца чароўныя падзеі, часам нават вадзянікі катаюцца на атракцыёнах. Фантазія пісьменніцы Наталлі Бучынскай дазваляе нам зазірнуць у гэты чароўны свет. Вядома, аўтарка не ўздымае ўсіх сакрэтаў з глыбіні, ды ці патрэбна гэта? Магчыма, нехта бачыць краіну Падводдзе зусім іншай, і ў любым выпадку — ніхто з нас не памыляецца.

Марына ВЕСЯЛУХА

Выбар рэдакцыі

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».