Хто ёсць хто


...Не ведаю, як жанчыны, а мужыкі, сабраўшыся разам, любяць паўспамінаць сваю маладосць, асабліва службу ў войску. Мне цікава паслухаць іх — можна пра нешта даведацца, можна пасмяяцца. Вось надоечы, напрыклад, адзін знаёмы расказваў...

Зрэшты, яго гісторыю можна з анекдота пачаць. Прапаршчык аддае загад салдатам: маўляў, будзеце капаць ад плота да абеду, з рыдлёўкамі я дамоўлюся.

І паспрабуй хто з салдат пасмяяцца з такога начальніка, паспрабуй не паслухацца — бяды не абярэшся: камандзір!

Прыкладна такі ж хамут ці бязмен (каб не казаць дурань) трапіўся майму знаёмцу і двум землякам, што прызываліся разам. Прозвішча ў аднаго з іх было Козел, у другога — Комар (абодва — з націскам на «о», на першы склад).

І вось пачалася служба. Рота сувязі. Першая вячэрняя пераклічка.

(Для тых, хто не ведае, патлумачу, што падчас яе дзяжурны камандзір уголас чытае прозвішчы салдат, і кожны з іх на гэты выклік павінен адгукнуцца кароткім: «Я!». Калі некага ў страі няма, то за яго адказвае іншы. Кшталту: «Радавы Іваноў знаходзіцца ў каравуле»...)

Першую пераклічку праводзіў той самы прапаршчык. Як і належыць, у алфавітным парадку, ён стаў называць прозвішчы. Дайшоў да літары «к». Прамовіў:

— Казёл...

Салдату гэта, вядома ж, не спадабалася:

— Не Казёл, а Козел — паправіў ён.

Камандзір паглядзеў на яго, але ў адказ не сказаў нічога. І пачаў пераклічку спачатку, з літары «а».

Зноў дайшоў да прозвішча Козел, зноў прамовіў яго не так. Хлопец яшчэ раз паправіў...

Салдаты тым часам сталі абурацца, незадаволена шумець, бо за дзень натаміліся — дачакацца не могуць каманды «адбой», каб хутчэй галаву да падушкі...

Карацей, калі чарговы раз прапаршчык назваў прозвішча «Казёл», салдат яму пярэчыць не стаў, гучна вымавіў: «Я!», і пераклічка пайшла далей, туды, дзе ў спісе быў... Правільна — Комар. Але ж...

— Камар! — гучна прачытаў прапаршчык.

«Перастаўляць» націск гэты навабранец не ўзяўся. Ён адразу выгукнуў: «Я!»

...Потым пачаліся звычайныя салдацкія будні, і ўсё ў той роце ўтрэслася: разабраліся людзі, хто ёсць хто. Але ж у першы вечар таварыш прапаршчык, што называецца, «крыві папіў» — даў зразумець маладым, што ён хоць і дзясяты з зоркамі на пагонах пасля генерала, але ж — камандзір.

Ці... казёл?

Валерый ГАЎРЫШ, г. Чавусы


Удоі — ёсць... А надоі?

Гэта, кажуць, сапраўды было: да аднаго даяра са славутых Аўцюкоў журналістаў «панаехала», сталі распытваць, як ён сваю прафесію выбраў, як па надоях жанчын абышоў, ці добра зарабляе, ці вялікая сям'я?.. Стаханавец нічога не ўтойваў.

Але ж неяк і сам адважыўся. Кажа: «А ў мяне да вас таксама пытанне ёсць — чыста ваша, філалагічнае. От скажыце мне, якая розніца паміж надоямі і ўдоямі? Чаму першыя заўсёды большыя?»

Разгубіліся журналісты: здаецца, і адукаваныя, і дасведчаныя, а адказаць нічога не могуць — не ведаюць...

Аўцюк сам тады патлумачыў: у слове надоі змяшчаецца кароткае «надо». А калі ёсць загад, дык будуць і прыпіскі.

...Трэба сказаць, што здараюцца яны не толькі пад прымусам, не толькі з нейкіх карыслівых мэтаў — каб выслужыцца, каб разбагацець. Мой прыяцель Васіль Іванавіч расказваў, што заняўся імі, так бы мовіць, з хуліганскіх матываў, чыста выпадкова. Было гэта... не так важна, калі, не так важна, дзе (бо ўсе героі, дзякуй Богу, жывыя і могуць пакрыўдзіцца) — факт, што намеснікам старшыні ў райвыканкаме працаваў сапраўдны «жаваранак». Гэта значыць, што і сам чалавек не спаў, і іншым не даваў: у галаву штось стрэліць, — нараду на сем гадзін раніцы скліча. А да горада ж яшчэ дабрацца трэба — асабліва з гаспадарак аддаленых...

Але ж неяк раз у панядзелак кіраўнікі паз'язджаліся, пазаймалі крэслы — пераважна далей ад начальства, і крыху расслабіліся, бо «расклад» ім добра вядомы быў: спачатку — хвілін на 30-40 — традыцыйны разнос, толькі потым — «разбор палётаў».

Адзін з кіраўнікоў (назавём яго Пятровічам) напярэдадні брата жаніў, на вяселлі гуляў: натупаўся, бедны, можа, недаспаў, можа, лішку на грудзі ўзяў. А тут нарэшце ўсеўся, ногі выцягнуў, галаву цяжкую кулакамі падпёр...

Карацей — задрамаў чалавек. Але ж паперы на ўсялякі выпадак перад сабою паклаў. І на верхняй якраз надоі былі — за апошні тыдзень, па кожнай ферме.

«Шрыфт» у той «зводцы» буйны... Лічбы ад рукі напісаны і таксама буйна... Трэба разумець, нехта з падначаленых пастараўся, каб дырэктар, калі што, мог як быццам на памяць гаварыць...

Хто ж ведаў, што побач з ім мой Васіль Іванавіч сядзе, што ён — яшчэ той гумарыст — ад няма чаго рабіць прыкіне, што ў «дзірачках», дзе надоі пазначаны, можа яшчэ адна лічба змясціцца...

Ну і падцягнуў той ліст, ну і прыпісаў...

А тым часам «разнос» з боку «жаваранка» ўжо завяршыся, пачаўся «разбор палётаў» і якраз жа з Пятровіча, з учарашняга вясельніка!

Той уміг схамянуўся, падхапіўся з крэсла, і, кінуўшы вокам у свае паперы, сказаў, што гаспадарка яго ў апошні тыдзень спрацавала нядрэнна, што на комплексе Навасёлкі ад адной каровы надаілі ў суткі... 147 літраў малака.

У зале павісла цішыня.

— Вы соображаете, что говорите? — перапынілі выступоўцу з «прэзідыума».

— Ды ён учора «саабражаў», — зазначыў нехта з калег.

Але ж вясельніка гэты дыялог не збянтэжыў, ён найперш у паперу глядзеў і гнуў сваё. Кшталту: на комплексе Старынкі ад адной каровы надаілі за суткі 132 літры...

Толькі пасля гэтай лічбы дырэктар сцяміў, што ў «дакуменце» нешта не так: — відаць, косачкі не хапае? Ці лічба лішняя?..

Карацей, у выяўленых прыпісках яго віны, можна сказаць, не было, але ж на арэхі ён зарабіў. І нават атрымаў...

Потым, вядома ж, «адважыў» крыху «гумарысту». Але гэта не галоўнае. Галоўнае, што пасля той нарады ці не ўсе кіраўнікі гаспадарак за мэту ўзялі — надаіць ад кожнай каровы, «як Пятровіч пасля вяселля».

А калі ёсць слова «надо», то, як кажуць у Аўцюках, будуць і надоі...

В. МАРОЗІК, Мінскі раён


Паляўнічае шчасце

...Вечар абяцаў быць добрым. Загадзя, яшчэ на ганку, Васіль абмёў валёнкі, пастукаў нагой аб нагу і пераступіў парог кухні. У нос адразу ж палезлі пахі — жонка шчыравала ля печы, гатуючы прысмакі да навагодняга стала. І мела з чаго: надоечы яны завалілі «парсючка» пудоў на дванаццаць. Так што ў сенцах ужо стаяў націснуты сальцісон, на жэрдачцы ля печы віселі «пальцам піханыя» каўбасы, а на прыпеку сквірчэла крывянка.

Гаспадар зняў абутак, распрануўся, прысеў да стала і зглынуў слінку: жонка на відавок паставіла слоікі з памідорамі, з агуркамі і грыбамі, з квашанай капусткай.

На вуліцы між тым шарэла, з горада вось-вось павінны былі пад'ехаць дзеці — Галя з Іванам і Жэнік з Тамарай — прывезці да старых унукаў. Васіль, прадчуваючы добрую бяседу (а чарыцу кульнуць ён любіў), млява адкінуўся на спінку крэсла і ў чаканні прыплюшчыў вочы...

Але ж пільнасці пры гэтым не страціў — пачуў, як рыпнулі ўваходныя дзверы, як у хату ўваліўся Федзік, сусед:

— Сядзіш, — выгукнуў ён з парога, — а па тваім гародчыку заяц пятляе!

Дзе і дрымота Васілёва дзелася: ён тут жа ўсхапіўся з месца, сарваў са сцяны дубальтоўку, загнаў у ствол два патроны і басанож выскачыў з кухні. Яшчэ ў верандзе (не будзь то паляўнічы!) праз шыбу згледзеў, што ў гародзе ля маладзенькай яблынькі і насамрэч варушыцца белы «клубок». «Заяц, паскуда, — ласуецца карой... Дык жа не, не будзе гэтага!» — падумаў Васіль.

— Страляй! Не марудзь! — пад руку яму загадаў сусед.

Гаспадар прыцэліўся і бабахнуў. «Клубок» падскочыў, з паўметра «пракаціўся» і ўпаў.

— Ёсць! — крыкнуў Федзік, паціраючы рукі. — Зараз асвяжуем... Паваліла табе, сусед! Ой паваліла: надоечы, бач, кабана разбіраў, сёння — зайца.

— Ды каб ён спрах, твой заяц! — злосна плюнуў Васіль, кінуўшы ў кут дубальтоўку.

— Гэта чаму ж? — вылупіў вочы Федзік.

— «Паваліла...», «Асвяжуем...» — задражніў яго сусед. — Толку што?

— Дык жа гэта... Мяса...

— На панюшку хіба... На тры капейкі... Я ж у ствале заначку ад жонкі хаваў! Сто тысяч — адным выстралам!

...Што і казаць, дарагаваты ён атрымаўся.

Таццяна КУЗЬМІЧ, г. Віцебск

dounar@zviazda.by

Ад яе ж. Як сведчыць зваротная сувязь, ідэю конкурсу на найлепшую «вясёлую і праўдзівую гісторыю» чытачы падтрымалі: асобныя адразу ж заселі нешта пісаць, асобныя — тут жа «ўступілі» ў журы...

Зазначым, што справа гэта цалкам добраахвотная. Гэта значыць, кожны з чытачоў (і той, хто піша нам, і той, хто не піша...) можа, калі хоча, ацэньваць іншых. Трэба для гэтага зусім не шмат: уважліва чытаць усе надрукаваныя байкі (першая падборка выйшла ў нумары за 9 студзеня), ля кожнай з іх ставіць сваю адзнаку па пяцібальнай сістэме і складваць у нейкую шуфляду, каб потым, напрыканцы снежня, дастаць усе выразкі (ці нумары газет); нешта, магчыма, яшчэ раз прачытаць, а потым, выбраўшы дзесяць найлепшых гісторый, спіс іх — з датай надрукавання — даслаць у рэдакцыю. Дзе тым часам ужо распачало сваю працу журы звяздоўскае. Узначальвае яго першы намеснік галоўнага рэдактара газеты Наталля Карпенка. У склад журы, апроч вядучай рубрыкі, увайшлі рэдактар аддзела Надзея Дрыла і спецыяльны карэспандэнт Яраслаў Лыскавец. (Усе, заўважым, з пачуццём гумару.)

Старшынёй чытацкага журы выбрана пастаянная падпісчыца і вядомая чытачам гумарыстка Соф'я Кусянкова з вёскі Лучын Рагачоўскага раёна.

Такім чынам, журы ў конкурсу ёсць, гісторыі (як і спонсары), спадзяёмся, будуць, бо нам жа і сапраўды

Наракаць на штосьці грэх,

Жыцьмем па-раскошнаму:

Мы багатыя на смех,

Смеху хопіць кожнаму!

Звяздовец Яўген Пясецкі пісаў так, праўда, пра снег — падчас цыклону...

Але ж смех тут таксама да месца. Ці не так?

Выбар рэдакцыі

Грамадства

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

Форма сацыяльнай актыўнасці падлеткаў.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».