Калі не было «Клуба 5000», я, як і вы, пералічвала дапамогу дзецям, з якімі не была знаёмая асабіста. Бачыла лістоўкі, аб'явы ў інтэрнэце, рэкламу па тэлевізары і не магла прайсці міма. Я падзяляла чужы боль. І адчувала сябе саўдзельнікам. Мне заўсёды было цікава, што сталася з гэтымі дзецьмі, чым працягваюцца іх гісторыі. Але я не магла даведацца, каго з іх не стала, а для каго дапамога стварыла цуд.
Менавіта таму, калі пачала актыўна працаваць у дабрачыннасці, я паставіла задачу сабе і валанцёрам-паплечнікам — як мага часцей паведамляць навіны падапечных. Любыя навіны. І прамежкавыя, і выніковыя. Тым, хто дапамагае, становіцца саўдзельнікам, проста неабходна ведаць пра развіццё падзей.
Калі патрэбны грошы на лячэнне дзіцяці, бацькі стукаюцца ва ўсе дзверы, інфармацыя не дае праходу, акаляе нас, бярэ ў палон, яна паўсюль. А калі сума сабраная, можа з'явіцца кароткае паведамленне, а можа і не. Калі аперацыя праведзена, ідзе працэс зажыўлення, калі дзіця становіцца на ногі — сведкамі гэтага цуду становяцца толькі блізкія. Вы бачылі хоць адну аб'яву ў метро пра тое, як мы ўсе разам выратавалі Наташу, як яна стала таленавітай актрысай і перадае нам прывітанне прывабнай усмешкай з фота? Я не бачыла. Ніводнай.
Раз на месяц я падрабязна вывучаю навіны ўсіх дзяцей, якім дапамагае «Клуб 5000», каб максімальна аб'ектыўна размяркоўваць дапамогу. Гартаю інтэрнэт-старонкі валанцёрскіх груп. І калі навязліва актыўная група раптам запавольваецца, навіны абнаўляюцца раз-два на месяц (замест трох-чатырох на дзень!), значыць, дзіця ідзе на паляпшэнне. Так паказвае практыка: адсутнасць навін — гэта добрыя навіны. Пра добрае расказваць не прынята.
Людзі ахвотней дзеляцца горам, чым радасцю. І другі бок саўдзельных адчувае чужое гора вастрэй за радасць. Мяркую не толькі па іншых, але і па сабе.
Мне заўсёды трэба доўга настройвацца, каб павіншаваць чалавека з днём нараджэння. Нават тэлефонны званок у святочны дзень патрабуе асаблівай сабранасці, арганізаванасці думак і гарманічнага настрою. Я павінна несці слуп станоўчай энергіі імянінніку. І часам за цэлы дзень не атрымліваецца набраць неабходны запас — вечар плаўна перацякае ў ноч, а я так і не патэлефанавала віноўніку ўрачыстасці.
Зусім іншае — з падтрымкай ці спачуваннем. Гэта адбываецца імгненна. Галава яшчэ не паспела падабраць словы, а рука ўжо палезла ў тэлефонны даведнік. Тут не трэба асаблівай падрыхтоўкі. Дастаткова абазначыцца, што ты побач — і гора становіцца на жменьку меншым.
Мне шанцуе на людзей. Не ведаю ў сваім наваколлі тых, хто можа адвярнуцца ў цяжкую хвіліну. Калі я трапіла пад колы аўто, каля бальнічнай палаты кожны дзень стаяла чарга наведвальнікаў. І гэта зусім не здзіўляла мяне. Не мая заслуга ў тым, што яны прыходзілі. Гэта абсалютна натуральная чалавечая рэакцыя — падтрымаць у цяжкую хвіліну.
А вось перыяд станаўлення на ногі (у прамым і пераносным сэнсе) даўся мне цяжка. Мала хто гатовы радавацца тваім поспехам і падзяляць твае перамогі. Дасягненні выклікаюць зайздрасць. Нават у добрых людзей. Яна ўсю маладосць паклала на пошук ідэальнага жаніха, а ты тут заяўляеш, што замуж выходзіш раней за яе! За цябе радавацца, а па сваёй маладосці слёзы ліць? Ну як тут радавацца? Гэта ж таксама цалкам натуральная рэакцыя.
Працягнуць руку дапамогі — гэта наш стыль, наш імідж, калі хочаце. Мы так выхаваныя. Нам з маленства паўтаралі, што дапамагаць — гэта добра. Усе мы хочам быць добрымі. Кажаце, прыяцеля ў няшчасці пазнаеш? Ну, скажыце мне, які дурань наўмысна нанясе ўрон сваёй рэпутацыі? Што тут пазнавацца?! Канешне, ён адрэагуе на гора. Канешне, патэлефануе, прымчыць, купіць сетку гасцінцаў і грошы з сабой дасць. Ён жа добры. А вось радавацца поспехам нас не вучылі. Гэта не прынята.
Поспехам звычайна зайздросцяць. А зайздрасць не бывае белай. Яна і разводзіць сяброў. Каб не віншаваць канкурэнта з поспехам, прасцей прамаўчаць. Потым — аддаліцца, спрабаваць пераскочыць яго планку, а за вочы яшчэ казаць: не такія там ужо поспехі, каб так ганарыцца. Сапраўдныя сябры пазнаюцца ў радасці.
Я сама ласая на чужыя дасягненні. Як ні змагаюся з сабой, усё роўна зайздрошчу. І ведаеце, што дапамагае не размінуцца з паспяховымі сябрамі? Шчырая зайздрасць. Прызнацца чалавеку ў зайздрасці — значыць, агучыць яго дасягненні, пацвердзіць поспех. І яму прыемна, і табе лягчэй. Зайздрасць вызваляецца, больш не грызе цябе знутры і пакідае прастору для плённай працы. Працы над сабой, сваімі недахопамі і працы на поспех, на дасягненне, якому абавязкова яшчэ хто-небудзь пазайздросціць.
Таццяна НЕМЧАНІНАВА, заснавальніца дабрачыннага руху «Клуб 5000»
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
Ідэнтычнасць праз спадчыну.
Беларусь — у тройцы лідараў па захваральнасці.
