Урачыстая імпрэза з удзелам высокіх гасцей прайшла ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі.
«Рыгведа» — адзін з самых старажытных тэкстаў чалавецтва, створаны на санскрыце каля чатырох тысяч гадоў таму. Адметна, што пазнаёміцца з ім і далучыцца да мудрасці многіх пакаленняў індыйскіх брахманаў сёння могуць і беларусы. Пераклад, выкананы Ігарам Куліковым, унікальны, ён перадае не толькі змест старажытнай кнігі, але і захоўвае яе паэтычную форму. Выданне кнігі праз краўдфандынгавую пляцоўку фінансава падтрымалі больш як паўсотні беларусаў, яе выхад стаў магчымым і дзякуючы падтрымцы Савета Індыі па культурных сувязях.
Таму ўвага да перакладу з боку кіраўніцтва краіны не выпадковая, гэта сапраўды значная падзея ў беларуска-індыйскім культурным жыцці. Так, Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Міхаіл МЯСНІКОВІЧ падчас прэзентацыі заўважыў:
— Я курырую беларуска-індыйскі кірунак супрацоўніцтва і хачу адзначыць, што ў нас склаліся і досыць рытмічна развіваюцца ўсе сферы супрацы: гандлёва-эканамічная, палітычная, навукова-тэхнічная, ваенна-тэхнічная, культурная. Нягледзячы на тое, што Індыя — гэта вялікая краіна з насельніцтвам амаль паўтара мільярда, а ў Беларусі ўсяго 10 мільёнаў, мы зусім не адчуваем дыстанцыі. Да нас ставяцца шчыра, з цеплынёй, уважліва і зацікаўлена.
Думку Міхаіла Уладзіміравіча прадоўжыў міністр культуры Барыс СВЯТЛОЎ:
— Нашы культурныя сувязі з Індыяй досыць трывалыя. Іх гісторыя налічвае не адно дзесяцігоддзе. І выхад першага кола «Рыгведы» ў перакладзе на беларускую мову — выдатны падарунак нашаму чытачу, культурнай грамадскасці. Адметна, што гэты пераклад, які прадстаўляе твор старажытнаіндыйскай літаратуры, у некаторай ступені паказвае беларускі погляд — менавіта праз прызму бачання перакладчыка.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Індыі ў Беларусі Панкадж САКСЭНА назваў выхад першага кола «Рыгведы» па-беларуску своеасаблівым мостам паміж індыйскай і беларускай культурамі, нашымі народамі. Спадар пасол таксама падкрэсліў:
— Пераклад першага кола старажытнаіндыйскай «Рыгведы», зроблены Ігарам Куліковым, заслугоўвае самай высокай ацэнкі. Праз сваю працу ён паказвае сябрам-беларусам спадчыну індыйскага народа. Работа Ігара ўнікальная, ён прыклаў вялікія намаганні, каб выканаць менавіта паэтычны пераклад гімнаў з санскрыту на беларускую мову.
Таксама спадар Панкадж Саксэна паведаміў, што ў кастрычніку ў Індыі пройдуць Дні беларускай культуры, і кіраўніцтва краіны акажа значную падтрымку ў правядзенні гэтага мерапрыемства.
Пра тое, чым вылучаецца старажытнаіндыйская «Рыгведа» і чаму гэты тэкст сапраўды ўнікальны, расказаў перакладчык Ігар КУЛІКОЎ:
— Хоць вы бачыце цяпер «Рыгведу» ў выглядзе кнігі, насамрэч гэта не зусім кніга ў строгім сэнсе гэтага слова. Яна заўсёды існавала як вусны тэкст. Яго ўнікальнасць у тым, што ўсе тысячагоддзі аж да нашых дзён «Рыгведа» перадаецца вусным спосабам ад настаўнікаў да вучняў. Калі сёння паехаць у Індыю, можна знайсці брахмана, які па памяці прачытае ўрывак з «Рыгведы», як гэта рабілі тры тысячы гадоў таму. Першы запісаны тэкст, які мы маем цяпер як артэфакт, датуецца прыкладна ХІІ стагоддзем і калі параўнаць яго з тым, што чытаюць па памяці брахманы, то не знойдзецца ніякіх адрозненняў. Гэта ўнікальны вынік творчасці чалавечага розуму, які нідзе ў свеце не мае аналагаў.
Першае кола «Рыгведы», якое ўжо выйшла па-беларуску, самае вялікае ў гэтым творы, яно ўключае 191 гімн-хваласпеў. Гімны гэтыя самыя разнастайныя, прысвечаныя розным багам і з'явам прыроды. І хоць гэта чытво не сюжэтнае, яно захапляе. Тут згадваюцца цікавыя міфы, паралелі якім можна знаходзіць нават у беларускіх народных песнях.
— Цэнтральны міф «Рыгведы» звязаны з богам Індрам і яго барацьбой са змеем, — расказвае Ігар Кулікоў, — Бог Індра маланкай забівае змея, які аблытаў гару і схаваў там сонца, зоры і воды. Пасля смерці змея пачынаецца дзень, выплываюць воды і выносяць сонца на неба. Калі ж звярнуцца да беларускіх валачобных песень, то можна заўважыць у іх сюжэт пра святога Юр'я, які забівае цмока і «адмыкае» расу.
Пераклад «Рыгведы» на беларускую мову працягваецца. Цяпер Ігар працуе над перастварэннем яе дзясятага кола, што змяшчае гімны, прысвечаныя пахавальным, вясельным абрадам, філасофскія хваласпевы пра мову, веды.
Марына ВЕСЯЛУХА
Фота Сяргея НІКАНОВІЧА
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
