Прайшло ўжо тры тыдні, як краіна жыве з новымі грашыма. Як ідзе адаптацыя? Ці можам мы ўжо сказаць, што прызвычаіліся да іх? У чым асноўныя цяжкасці прывыкання? Каб знайсці адказ на гэтыя пытанні, мы вырашылі адправіцца на самы буйны рынак сталіцы — Камароўку, дзе ўсе разлічваюцца наяўнымі. Моладзь звычайна лёгка прыстасоўваецца да любых перамен, таму мы гутарым з пажылымі пакупнікамі.
...Падыходзім да прылаўкаў, на якіх роўненькімі радкамі стаяць вялікія пластыкавыя кубкі з чарніцамі, вішнямі, малінамі, агрэстам. Па той бок — бабулькі і пажылыя жанчыны гадоў 65–70. Выбраўшы, што будзем купляць, працягваем грошы адной з гандлярак: 5 рублёў новымі купюрамі і дваццаць тысяч — старымі. І тут жа пытаемся жанчыну:
— Ці не блытаецеся з рознымі грашыма?
— Блытаюся пакуль... — шчыра прызнаецца тая, красамоўна махаючы рукой. І тут жа дзеліцца з намі гісторыяй са свайго жыцця, якраз у тэму.
— Нядаўна атрымала пенсію новымі грашыма і вырашыла аддаць пазыку сяброўцы. А тая адмовілася браць новымі купюрамі, сказала, прынось у старых грашах. Прыйшлося ісці ў краму, мяняць новыя грошы на старыя, — смяецца наша суразмоўца і разам з ёю смяюцца суседкі-гандляркі.
***
84-гадовая Ніна Іванаўна прыйшла на Камароўку купіць балотных дурніц. Гаворыць, што вельмі цяжка пенсіянерам зараз разбірацца з гэтымі новымі грашыма.
— Мне сацыяльная работніца прынесла пенсію ў новых грашах, — расказвае пажылая жанчына. — Я прыйшла ў краму і кажу: я даю вам новыя грошы — і вы мне рэшту дайце такімі ж. А касірка не паслухала мяне і дала як новымі, так і часткова старымі. Я стаю і не магу разабрацца, а яна мне яшчэ і нагрубіла, маўляў, праходзьце хутчэй, у мяне тут чарга. І так і не патлумачыла, што яна мне дала, а я сама дык і не разабралася...
Ніна Іванаўна так расхвалявалася, што нават ледзь не расплакалася.
— Я вайну перажыла, на будоўлі працавала, потым — выхавальніцай у дзіцячым садку. Але цяпер няма павагі да старасці, — відаць, што жанчына ўсё яшчэ не можа адысці ад сваёй крыўды. — Зараз некаторыя несумленныя прадаўцы могуць ашукваць старых...
***
А вось 78-гадовай Кацярыне Лявонцьеўне касірка, наадварот, дапамагла разабрацца з новымі купюрамі.
— Мяне доўга не было ў Беларусі, толькі нядаўна вярнулася. У першы дзень дэнамінацыі прыйшла ў краму і нават разгубілася: на ўсіх цэнніках ужо новыя лічбы, — успамінае жанчына. — А маладая касірка мне тут жа ўсё перавяла: сказала, колькі гэта будзе, калі лічыць па-ранейшаму. Дзякуй ёй за гэта!
Але, тым не менш, да ідэі адкінуць нулі ў грашах Кацярына Лявонцьеўна ставіцца не вельмі добра. «Старым людзям гэта складана, трэба ламаць галаву кожны раз. І гэтыя капейкі... — са скрухай уздыхае яна. — Я не магу разабрацца, не бачу, якая там лічба выбіта, на гэтай манетцы. Але што зробіш, давядзецца прывыкаць...»
***
Побач з намі сталы мужчына выбірае апельсіны і расплачваецца старымі купюрамі. У адказ на наша пытанне пра новыя грошы смяецца: «Я іх яшчэ ў руках, можна сказаць, і не трымаў, толькі адну капейку...» Але ставіцца да іх 74-гадовы Станіслаў Якаўлевіч добра. «Ведаеце, раней быў такі жарт: хочаш быць мільянерам — прыязджай у Беларусь, — прыгадаў ён. — Дык вось, трэба было правесці дэнамінацыю хаця б для таго, каб так не жартавалі». Дарэчы, калі мужчына даведаўся, што мы са «Звязды», вельмі ўзрадаваўся. «Я ў вас нават публікаваўся, але вельмі даўно, вас, магчыма, яшчэ й на свеце не было...» — сказаў ён.
...А гандлярка, у якой купляў апельсіны наш суразмоўца, усміхнуўшыся, сказала, што спачатку людзі крыху блыталіся з грашыма. І, па яе словах, вельмі насцярожана бралі капейкі. «Але цяпер, як мне падаецца, усе ўжо прызвычаіліся, — гаворыць жанчына. — І з пажылымі пакупнікамі таксама няма ніякіх праблем».
Святлана БУСЬКО
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
