Якая радасць, калі яблыкі ўрадзіліся! Ходзіш і любуешся на дрэвы, усыпаныя моцнымі наліўнымі пладамі... эх, прыгажосць! І адначасова ў галаве трывала пасяляецца думка: як захаваць усё гэта багацце да наступнага ўраджаю? Але, калі ведаць некаторыя сакрэты, гэта цалкам вырашальная задача!
Наколькі доўга будуць захоўвацца яблыкі, наўпрост залежыць ад іх сорту. Далёка не кожны валодае здольнасцю працяглы час захоўваць харчовыя і пажыўныя ўласцівасці.
Калі ўжо вы задумалі захоўваць яблыкі ў натуральным выглядзе, то трэба з моманту збору пачынаць дзейнічаць правільна, таму што шмат у чым ад таго, як вы гэта зробіце, залежыць тэрмін іх «далейшага жыцця».
Некаторыя неспрактыкаваныя садоўнікі, зняўшы яблыкі з дрэва проста ў скрыні, у гэты ж дзень адпраўляюць іх у склеп «на зіму». І дапускаюць памылку. Апусціць у склеп на холад нядрэнна, але толькі на кароткі час. Перад упарадкаваннем яблыкі сапраўды лепш за ўсё патрымаць у халаднаватым памяшканні 2-3 тыдні, каб выявіліся прыкметы магчымых дэфектаў.
Але потым неабходна зрабіць наступнае:
Спосабаў і варыянтаў укладвання яблыкаў на доўгае захоўванне шмат, кожны можа выбраць свой.
«Простая» ўкладка
Выкласці яблыкі пладаножкай угору (калі пладаножкі занадта доўгія і траўмуюць скурку іншых, іх трэба пакараціць) у два пласты, каб зручна было назіраць за імі ў працэсе захоўвання. Яблыкі нічым не перакладаюцца. Можна выкласці такім спосабам і значна больш яблыкаў — поўны кошык або скрынку. Але такі спосаб самы «недаўгавечны», таму што пры з'яўленні хоць бы аднаго ачага гніення працэс хутка будзе распаўсюджвацца на астатнія плады. Выкарыстоўваючы падобны метад, правяраць закладкі трэба будзе рэгулярна.
У паперы
Кожны яблык загарнуць у паперу або папяровую сурвэтку, выкласці радамі ў скрыню, пладаножкай дагары. Гэты спосаб (пры ўмове, што ўсе яблыкі выбраны здаровымі) зарэкамендаваў сябе вельмі добра.
Перасыпанне
На дно скрынкі выкласці слой (3 см) прамытага і высушанага пяску з попелам. Выкласці на пясок пласт яблыкаў так, каб яны не дакраналіся адзін аднаго, засыпаць цалкам пяском з попелам, зверху выкласці такім жа чынам яшчэ 2-3 пласты. Пераслойваць можна і іншымі сухімі і сыпкімі матэрыяламі: шалупінай грэчкі, лёну або цыбулі, торфам, мохам, лісцем дрэў, пілавіннем, габлюшкамі дрэў ліставых парод.
Пясок, якім перасыпаюць яблыкі для захоўвання, па вільготнасці не павінен перавышаць 5%, інакш яблыкі могуць пачаць псавацца. Спосаб перакладання яблыкаў саломай сябе не апраўдаў, бо плады набываюць непрыемны пах.
Адлучаныя адзін ад аднаго яблыкі выдатна перажываюць зіму і нават вясну, працягласць захоўвання абмяжоўваецца толькі трываласцю сартоў.
У поліэтыленавых пакетах
Добра зарэкамендаваў сябе спосаб захоўвання яблыкаў у поліэтыленавых пакетах. Трэба пакласці ў пакет 2-4 кг яблыкаў аднаго сорту, завязаць, у пакеце зрабіць 4-5 надрэзаў-дзірачак для вентыляцыі. Захоўваць пры тэмпературы ад -1 да +1 градуса.
У зямлі
Калі няма склепа, можна захоўваць яблыкі і ў зямлі. Прыгатаваць загадзя яму або траншэю глыбінёй 40-50 см, у перыяд наступлення халадоў каля -5 ...- 7 градусаў спакаваць яблыкі ў поліэтыленавыя пакеты па 5-6 кг і закласці ў яму. На дно ямы і над пакетамі лепей пакласці галіны елкі або ядлоўцу для засцярогі ад мышэй. Застанецца засыпаць усё зямлёй.
Пры закопванні ў зямлю мяшкоў з яблыкамі для зручнасці можна перавязаць іх вяроўкай, а канцы вяроўкі выпусціць вонкі, прывязаўшы да палкі. У далейшым досыць пацягнуць за вяроўку, і мяшок «падымецца» на паверхню. Каб лягчэй было шукаць схованку зімой, можна прадумаць свой знак — палка, сцяжок, арматура... Закапаныя яблыкі выдатна захоўваюцца пад зямлёй аж да вясны. Для пэўнасці дачнікі яшчэ насыпаюць зверху на ямы апалае лісце — яно засцеражэ плады ад холаду.
Апрацоўка вуглякіслым газам
Ёсць вопыт працяглага захоўвання яблыкаў у пакетах, куды з дапамогай сіфона для газіравання вады павольна нагнятаецца вуглякіслы газ (адтуліна затым запайваецца). Такі пакет з яблыкамі выдатна захоўваецца ў склепе доўгі час.
Апрацоўка ўльтрафіялетам
Прадпрымальныя дачнікі прапануюць нават апрацаваць яблыкі, раскладзеныя ў адзін пласт, бактэрыцыднай ультрафіялетавай лямпай. На адлегласці 1,5 метра на працягу 20-30 хвілін (адзін раз перавярнуўшы для раўнамернага апраменьвання). Па сведчанні тых, хто апрабаваў гэты спосаб, на працягу зімы на пладах не назіралася ніякіх гніласных пашкоджанняў.
Вядома ж, немалаважнае і стварэнне падрыхтаваным пладам правільных умоў — такіх, у якіх яны змогуць без шкоды для сябе захоўвацца, колькі дазволяць асаблівасці сорту.
Склеп, перад тым як занесці плады на захоўванне, рэкамендуецца ў мэтах дэзынфекцыі апрацаваць:
Памеры, форма і канструкцыя тары для зімовага захоўвання яблыкаў могуць быць любыя. Асноўныя патрабаванні: чысціня і трываласць. Што да матэрыялу, то скрыні могуць быць выраблены з драўніны або з кардону, кошыкі могуць быць як плеценымі з лазы, так і з сінтэтычных матэрыялаў. Тару, у якой ужо захоўваліся яблыкі або іншая садавіна і гародніна, трэба абавязкова ачысціць і пажадана прадэзынфіцыраваць.
Найбольш спрыяльнай для захоўвання яблыкаў лічыцца тэмпература ад -1 градуса да +1. Але і пры тэмпературы ў +2 ... + 4 градусы вынікі таксама застаюцца прымальнымі.
Аптымальная вільготнасць — 85-95%. Пры нізкай вільготнасці яны хутка вянуць.
Ірына ТАМКОВІЧ
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
Васілеўскія такія: на Зямлі і ў космасе ліхія!
