Вы тут

Купалаў год? Купалава эпоха!


Святкаванне 135-годдзя з дня нараджэння Песняра пройдзе ў розных краінах свету.

Родны і блізкі, знаёмы з дзяцінства і такі шчымліва-шчыры. І ў той жа час — містычны, загадкавы і, бадай, амаль невядомы. Для кожнага з беларусаў імя нашага народнага паэта Янкі Купалы — дарагое. Таму невыпадкова, што імпрэза Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы з нагоды пачатку Купалавага года атрымалася шчырай і ўтульнай.


Іван Паўлаў. Партрэт Янкі Купалы. Гравюра 1931 г.

Дзіўны парадокс: прамаўляючы афіцыйныя словы, кожны з выступоўцаў здолеў укласці ў іх і ноткі асабістага стаўлення да асобы і спадчыны песняра.

— На мой погляд, Год культуры яшчэ працягваецца — у выдатных імёнах, зорках нашай культуры, — зазначыў міністр культуры Беларусі Барыс Святлоў. — Янка Купала, чый псеўданім звязаны з Купаллем, як і гэтае летняе свята ў беларускім народным календары, займае адно з найярчэйшых месцаў на небасхіле нашай літаратуры. Для мяне Купала заўсёды быў прыкладам самаадданага служэння радзіме. Яго іпастась знакавая — як мастака, грамадскага, палітычнага дзеяча, які ў сваёй працы імкнуўся вярнуць краіне і народу пачэснае месца паміж іншымі народамі свету. Думаецца, варта клапаціцца пра тое, каб яго спадчына і запаветы заставаліся каштоўнымі не толькі для нашых сучаснікаў, але і нашчадкаў.

Да захавання памяці пра Купалу з трапятаннем ставяцца не толькі нашы суайчыннікі, але і беларусы, якія жывуць у іншых краінах свету. Доказам таму — хаця б праца музея Янкі Купалы ў Пячышчах, непадалёк ад Казані, дзе класік некаторы час пражыў у гады Вялікай Айчыннай вайны. А беларусы, якія жывуць у Расіі, час ад часу адшукваюць прадметы, звязаныя з яго постаццю, лёсам і спадчынай. Так, падчас вечарыны адбылася прэзентацыя партрэта Янкі Купалы работы рускага мастака Івана Паўлава, які ў дар мінскаму музею класіка перадаў старшыня Федэральнай нацыянальна-культурнай аўтаноміі «Беларусы Расіі» Сяргей Кандыбовіч.

Дырэктар Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы Алена Ляшковіч уручае спецыяльны сертыфікат дапамогі музею старшыні Федэральнай нацыянальна-культурнай аўтаноміі «Беларусы Расіі» Сяргею Кандыбовічу.

— Мне падаецца, што мы жывём у эпоху Янкі Купалы, бо фактычна кожны год для нас праходзіць пад зоркай песняра, пад знакам духоўнасці беларускага народа, — падкрэсліў Сяргей Львовіч. — Духоўнасць беларусаў працята любоўю да сучаснасці, трапяткім стаўленнем да гісторыі і ўпэўненасцю ў будучыні. Таму сіламі нашай нацыянальна-культурнай аўтаноміі і мы імкнемся рабіць унёсак у адраджэнне і развіццё розных аспектаў культуры беларусаў. Дагэтуль не вядомы партрэт Янкі Купалы мы набылі летась у складзе лота ў Аўкцыённым доме ў Маскве. На вялікае шчасце і радасць, у ліку іншых гравюр мастака Івана Паўлава знайшоўся і партрэт Купалы 1931 года. 

Купалу шануюць таксама і сябры нашай краіны з розных куткоў свету. Таму лагічна, што 135-годдзе класіка будуць адзначаць у Літве, Латвіі, Грузіі, Украіне, Расіі, Славакіі, Польшчы, Ізраілі, ЗША, Францыі. Валерый Варанецкі, старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь па міжнародных справах, лічыць імя Янкі Купалы знакавым не толькі для Беларусі:

— Творы песняра — наш нацыянальны гонар, духоўная спадчына. Калі мы ў розных краінах распавядаем пра Беларусь, многія згадваюць пра Янку Купалу. І наадварот: калі кажам пра Купалу — кажам і пра Беларусь.

А вось старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў па адукацыі, культуры і навуцы, доктар гістарычных навук Ігар Марзалюк разважаў пра ролю песняра ў фарміраванні нацыянальнай самасвядомасці беларусаў:

— Для Беларусі Янка Купала — не проста паэт. Разам з Якубам Коласам і Максімам Багдановічам — на чале беларускага нацыянальнага іканастаса. Без гэтых людзей няма новай беларускай літаратурнай мовы, разумення быцця нашага народа, асэнсавання яго самасці. Янка Купала — адзін з тых, хто ў складаных абставінах здолеў паказаць высокасць беларускай душы, перамагчы духоўную мізэрнасць.

Злева направа: старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў па адукацыі, культуры  і навуцы Ігар Марзалюк; пісьменнік, галоўны дырэктар міжнароднага вяшчання радыё «Беларусь»  Навум Гальпяровіч; намеснік старшыні Саюза пісьменнікаў Беларусі Анатоль Крэйдзіч  і міністр культуры Беларусі Барыс Святлоў. Фота Яўгена Пясецкага.

Мемарыяльныя дошкі песняру ўжо адкрытыя ў Вільнюсе, Рызе. Беларускай школе ў Рызе нададзена імя Купалы, а летась памятны знак Купалу быў усталяваны ў ізраільскім горадзе Ашдод, на плошчы, якая носіць імя паэта. Гэтыя знакі прысутнасці нашага класіка ў іншых краінах з’яўляюцца дзякуючы спрыянню Міністэрства замежных спраў, дыпламатычных прадстаўніцтваў Беларусі за мяжой, а таксама прадстаўніцтваў замежных краін у Беларусі. Дарэчы, Янка Купала ў 1972 годзе быў першым з беларускіх пісьменнікаў, хто «перакрочыў» мяжу і быў увасоблены ў помніку. Тады помнік песняру з’явіўся ў Нью-Ёрку. Пра гэта згадаў пісьменнік, намеснік старшыні Беларускага фонду культуры, член нацыянальнай камісіі Беларусі па справах ЮНЕСКА Анатоль Бутэвіч. Тэму помнікаў працягнуў і старшыня Беларускага саюза мастакоў Рыгор Сітніца. Але ён жадаў бы пабачыць Купалу ў адметным вобразе:

— Для беларускіх мастакоў Янка Купала заўсёды быў натхненнем. Гэта дзясяткі тысячаў вобразаў не толькі самога песняра, але і яго літаратурнай спадчыны. Я мару пра помнік Купалу-дэндзі. Вельмі важна паказваць, што паэт у свой час таксама быў узорам стылю, шляхецкіх паводзінаў, выкшталцонасці. Думаецца, сёлета нас чакае вялікае мноства выдатных імпрэзаў, выдавецкіх праектаў, прысвечаных песняру. Але арганізатары пакуль не раскрываюць усіх картаў:

— Юбілейны год толькі пачынаецца, — гаворыць дырэктар Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы Алена Ляшковіч, — але ўжо сёння магу адзначыць, што фестываль мастацтваў, які пройдзе ў чэрвені ў Славакіі, будзе прысвечаны нашаму паэту. Так, старт святкаванням ужо дадзены. І можна смела сказаць: у Год Купалы крочым разам.

Марына ВЕСЯЛУХА

Выбар рэдакцыі

Калейдаскоп

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.

Транспарт

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

«На крылах» — каля 2 мільёнаў пасажыраў.

Сацыяльная падтрымка

У каго і на колькі вырасце пенсія?

У каго і на колькі вырасце пенсія?

Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.

Здароўе

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Шматмільярдны бізнес ні перад чым не спыняецца, у тым ліку не шкадуе здароўя людзей.