Вы тут

Свету неабходна згуртаванне


Атака на Сірыю з боку ўзброеных сіл ЗША ў ноч на 7 красавіка стала самай шакіруючай навіной тыдня.


Яе прычыну цяжка назваць рацыянальнай. Паводле абвешчанай версіі Вашынгтона, армія Прэзідэнта Асада нібыта не знайшла нічога лепшага, як выкарыстаць забароненую хімічную зброю для атакі грамадзянскіх асоб у сірыйскай правінцыі Ідліб. З пункту гледжання цвярозага сэнсу гэта абвінавачанне не вытрымлівае ніякай крытыкі. Выкарыстанне хімічнай зброі ў Сірыі, што прыпісваецца ўраду, ужо аднойчы выклікала пагрозу атакі ЗША ў 2013 годзе, пасля чаго былі прыняты захады да вывазу і знішчэння ўсіх старых арсеналаў з тэрыторыі, якая кантралюецца сірыйскім урадам, за мяжу для знішчэння. Сітуацыя ўнутры Сірыі з тых часоў вельмі рэзка змянілася на карысць Асада. Пры падтрымцы Расіі і Ірана вызвалена значная частка тэрыторыі краіны, Ісламская дзяржава вельмі аслаблена ўдарамі Расіі і заходняй кааліцыі як на тэрыторыі Сірыі, так і Ірака. ЗША ўпершыню з 2011 года заявілі пра тое, што не вядуць барацьбу супраць Асада, і магчымыя сцэнарыі, пры якіх ён можа застацца пры ўладзе. Выкарыстоўваць у такой сітуацыі хімічную зброю мог бы толькі вар'ят. Дзве рэальныя версіі здарэння простыя. Альбо хімічная зброя была выкарыстана паўстанцамі, каб прымусіць ЗША ўмяшацца ў канфлікт на іх баку, альбо сітуацыя была арганізавана адным з саюзнікаў ЗША, каб ператварыць барацьбу супраць Ісламскай дзяржавы ў барацьбу супраць Асада.


Яшчэ адной негатыўнай навіной тыдня стала абмеркаванне вядучымі заходнімі краінамі новых санкцый супраць Расіі за падтрымку Асада, які нібыта выкарыстаў хімічную зброю. Пра гэта заявіла ў нядзелю пастаянны прадстаўнік Злучаных Штатаў пры ААН Нікей Хейлі. Таксама газета The Tіmes паведаміла, што брытанскі міністр замежных спраў Борыс Джонсан будзе патрабаваць на пасяджэнні кіраўнікоў МЗС G7, якое пройдзе ў Італіі, вельмі жорсткіх санкцый супраць Расіі як пакаранне за хімічную атаку на кантраляванай паўстанцамі тэрыторыі. Магчымае далейшае ўзмацненне жорсткасці санкцый супраць Расіі з'яўляецца дрэннай навіной. Расія і так значна страціла з прычыны ўжо ўведзеных санкцый і спадарожных мер, і новыя санкцыі могуць толькі павялічыць яе рашучасць выкарыстоўваць усе магчымыя меры для змены сітуацыі, але не ісці на повадзе ў Захаду.


Яшчэ адной навіной, якая не можа не павялічыць занепакоенасць ростам геапалітычнага напружання ў свеце, з'яўляецца рашэнне адправіць ударную групу Ваенна-марскіх сіл ЗША ў раён Карэйскага паўвострава. Група караблёў на чале з атамным авіяносцам Carl Vіnson накіравалася ў рэгіён з Сінгапура. Афіцыйная прычына — занепакоенасць ЗША адносна нарошчвання КНДР ваеннага патэнцыялу. На фоне ракетнага ўдару па Сірыі ў многіх экспертаў узніклі падазрэнні, што прычына іншая. Ёсць рызыка, што задачай ударнай групоўкі разам з ужо назапашаным ваенным патэнцыялам ЗША ў рэгіёне на тэрыторыі Паўднёвай Карэі і Японіі з'яўляецца атака на Паўночную Карэю. Улічваючы той факт, што ў КНДР назапашаны пэўны ядзерны патэнцыял, пры такім сцэнарыі магчымы варыянт першага ў свеце выкарыстання ядзернай зброі пасля 1945 года. Яна можа быць выкарыстана ў першай атацы ЗША на Паўночную Карэю, каб нанесці знішчальны ўдар, улічваючы дастаткова простыя адносіны новага амерыканскага лідара да ядзернай зброі (калі яна ёсць, то яе можна выкарыстоўваць), ці Паўночнай Карэяй пасля атакі ЗША звычайнымі сродкамі.


На фоне гэтых навін два сур'ёзныя тэрарыстычныя акты — у метро Санкт-Пецярбурга і ў Стакгольме — не змаглі аб'яднаць Еўропу, прымусіўшы забыцца пра менш важныя рэчы на фоне агульнай праблемы з тэрарызмам. Падчас выбуху ў метро загінула 14 чалавек, дзясяткі былі параненыя. Тэракт у Стакгольме прайшоў па жахлівым сцэнарыі, які стаў ужо звыклым, калі грузавік выкарыстоўваецца для таго, каб забіваць мірных пешаходаў, у выніку чаго загінула 4 чалавекі. Між тым пры розных сцэнарыях ёсць аб чым задумацца. Абодва яны магчыма былі ўчынены выхадцамі з краін Цэнтральнай Азіі, у Санкт-Пецярбургу метро, як мяркуецца, падрываў выхадзец з Кыргызстана, у Стакгольме людзей душыў, магчыма, выхадзец з Узбекістана. Свету варта было б звярнуць пільную ўвагу на тое, наколькі эфектыўна радыкалы ажыццяўляюць сваю падрыўную работу на тэрыторыі Цэнтральнай Азіі, і паставіць перашкоды на іх шляху. Але для гэтага неабходна згуртаванне вядучых палітычных сіл, на што былі надзеі, калі Трамп, ідучы на выбары, дэклараваў сваю будучую знешнепалітычную праграму дзеянняў, ад якой пасля выбараў з лёгкасцю адмовіўся.

Сяргей КІЗІМА, доктар палітычных навук

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».