Кажуць, што час — найлепшы доктар, ён рана ці позна лечыць раненыя душы, гоіць самую балючую рану, нясе супакаенне! Але нават доўгія гады і тыя не здольныя суцешыць. І доказ гэтаму — памяць пра Асвейскую трагедыю: семдзесят пяць гадоў мінула, як яна адбылася, а думкі зноў і зноў варушаць пачуццё крыўды, розум па-ранейшаму не згаджаецца ўспрыняць жахлівую рэчаіснасць і тысячы безабаронных ахвяр. Росіцкі рэквіем яшчэ раз ускалыхнуў памяць пра нялюдскую вайну супраць чалавецтва.
Бяда здарылася 16 лютага 1943 года. У гэты дзень фашысты пачалі карную аперацыю супраць мірнага насельніцтва на тэрыторыі Асвейскага, Дрысенскага, Расонскага і Полацкага раёнаў пад назвай «Зімовае чараўніцтва». Гітлераўскія паслугачы сагналі ў мясцовы касцёл жыхароў Росіцы і навакольных вёсак і, пратрымаўшы некалькі дзён, вывелі на ўскраіну і жыўцом спалілі ў вялікім гумне. У той дзень загінулі 1528 чалавек. Сярод забітых былі два каталіцкія святары — кзяндзы Антоній Ляшчэвіч і Юрый Кашыра. Да апошняй хвіліны яны заставаліся ў храме разам з парафіянамі, праводзілі бесперапынную малітву за выратаванне і не пакінулі вернікаў нават у момант смерці.
Сёлета некалькі соцень вернікаў сабраліся на пакутнае месца, каб у супольнай малітве і ў тым самым касцёле, які падчас трагедыі быў канцэнтрацыйнай зонай, маліцца за росіцкіх пакутнікаў, у журботнай працэсіі прайсці дарогай, па якой апошні раз ішлі безабаронныя людзі. Каб ускласці кветкі і паставіць лампадкі каля крыжа, які ўзвышаецца на месцы спаленага з людзьмі гумна. Узначаліў памятную працэсію біскуп Віцебскай дыяцэзіі Алег Буткевіч разам з пробашчам Чэславам Курэчкам — лаўрэатам прэміі «За духоўнае адраджэнне», і многімі святарамі касцёлаў Віцебшчыны.
Гісторыя сведчыць: трагедыя Асвейшчыны — адна з самых жудасных старонак вайны на тэрыторыі Беларусі. Аперацыя нацыстаў па жорсткасці пераўзышла ўсе праведзеныя да гэтага акцыі па знішчэнні мірнага насельніцтва. У выніку блакады, а доўжылася яна амаль паўтара месяца, толькі ў колішнім Асвейскім раёне былі спалены ўсе 158 населеных пунктаў, частка з якіх знішчана разам з людзьмі. З дваццаць адной тысячы на папялішчы вярнулася толькі шэсць з паловаю тысяч колішніх жыхароў.
Анатоль КЛЯШЧУК, фота аўтара
Верхнядзвінскі раён, вёска Росіца
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
