Вы тут

«БелЛіт: мабільны гід»: пра беларускую літаратуру — нясумна!*


Бясстрашная авантурная лекарка і вандроўніца Саламея Пільштынова. Уладная і разумная Бабароза, матрыярх адной мінскай сям'і. Студэнтка шведскай школы Алена. Хуліганка, захопніца замкаў, жорсткая, але справядлівая Босая. Што аб'ядноўвае ўсіх гэтых літаратурных гераінь?


Юлія ЦІМАФЕЕВА: «Ха­це­ла­ся б, каб жан­чы­ны пі­са­лі больш пра ся­бе і не тое,  што ад іх ча­ка­юць, а тое, што яны са­мі ад­чу­ва­юць».

Юлія ЦІМАФЕЕВА, літаратарка і перакладчыца, упэўнена, што ніводная з іх проста не можа пакінуць чытача абыякавым. Яны адважныя, шчырыя, адкрытыя, непрадказальныя і супярэчлівыя, ты можаш з імі не пагаджацца, спрачацца, але аповед пра іх усё роўна цябе захоплівае. «Я быў старэйшы за яе амаль на тры гады, а яна была разумнейшая за мяне на тры тысячы прачытаных кніг, на трыста пабачаных фільмаў, на трыццаць незнаёмых мне слоў...», — так апісвае галоўны герой рамана Альгерда Бахарэвіча «Белая муха, забойца мужчын» сваю сустрэчу ў далёкім юнацтве з жанчынай па мянушцы «Босая». Хто яны, жанчыны, што кінулі выклік Краіне замкаў і патрыярхальнаму грамадству, і ці можа быць хоць нейкі хэпі-энд у гэтай гісторыі, Юлія Цімафеева прапаноўвае даведацца нам самім. У перадсвяточныя дні ў рамках праекта «БелЛіт: мабільны гід» адбылася першая публічная лекцыя, прысвечаная прыгожай палове чалавецтва.

— Мне цікавая жанчына ў літаратуры, я сама паэтка, і ў нейкай ступені займаюся прасоўваннем бачнасці жанчын у літаратуры, — прызналася Юлія. — Хацелася б, каб жанчыны пісалі больш пра сябе і не тое, што ад іх чакаюць, а тое, што яны самі адчуваюць.

Праект «БелЛіт»: мабільны гід» ладзіцца пры падтрымцы Мабільнай бібліятэкі МТС.

— Для нас гэта выдатная нагода згуртаваць людзей, неабыякавых да беларускай літаратуры і роднага слова, — падкрэслівае кіраўнік групы па сувязях з грамадскасцю кампаніі МТС Вольга ТКАЧЭНКА. — «БелЛіт» — менавіта так мы называлі прадмет «беларуская літаратура» ў школе. Як мы яе ўспрымалі? З якімі эмоцыямі? У кожнага, безумоўна, будзе свой адказ на гэтае пытанне. Для кагосьці беларуская літаратура «скончылася» разам са школьнай праграмай. А нам бы хацелася абудзіць жаданне працягнуць гэтае знаёмства, адкрыць для сябе сучасную беларускую літаратуру, новых аўтараў і новыя творы. Таму мы будзем рады бачыць на лекцыях як маладых людзей, так і сталых чытачоў, якія жадаюць заставацца ў трэндзе. Падчас літаратурных сустрэч можна будзе не толькі паслухаць прафесіяналаў, задаць ім пытанні, але і падзяліцца ўласнымі думкамі наконт любімых твораў, аўтараў і прыемна правесці час у сяброўскай атмасферы аднадумцаў.

Усяго запланавана шэсць лекцый. Пагружэнне ў свет беларускай літаратуры будзе адбывацца пры ўдзеле пісьменнікаў, выкладчыкаў і медыйных асоб. І першае пагружэнне прайшло надзвычай паспяхова — пры поўнай зале. Арганізатары нават хваляваліся, ці зможа яна змясціць усіх ахвотных. У сваёй лекцыі Юлія Цімафеева распавяла пра мемуары Саламеі Пільштыновай «Авантуры майго жыцця», творы Паўла Касцюкевіча «План Бабарозы», Альгерда Бахарэвіча «Белая муха, забойца мужчын», Анкі Упалы «На заснежаны востраў» і вершы паэткі Вальжыны Морт.

— Хто такая Саламея Пільштынова і чым яна мусіць нас здзівіць? — інтрыгавала Юлія. — Гэта было фенаменальнае жыццё для жанчыны ў ХVІІІ стагоддзі. Наша гераіня нарадзілася на Навагрудчыне ў сям'і збяднелага шляхціча. У 14 гадоў бацькі аддалі яе замуж за нямецкага лекара, і маладая сям'я з'ехала ў Стамбул, дзе ў мужа была лячэбная практыка. Саламея прыглядалася да таго, што ён рабіў, і ў 15—16 гадоў яна ўжо пачала сама лячыць, а ў 17 гадоў займела ўласную практыку. Праўда, не заўсёды лячэнне завяршалася паспяхова, таму лекарцы даводзілася хавацца. «Але сэрца Бог даў мне мужнае, а не палахлівае», — казала яна сама пра сябе.

Саламея наведала шматлікія гарады і краіны, яе прымалі пры двары турэцкага султана Махмуда І, расійскай імператрыцы Ганны Іаанаўны, аўстрыйскага імператара Карла VІ, князёў Радзівілаў і Патоцкіх. Усё яе жыццё было поўнае нечаканасцяў і авантур, але прыродны розум, смеласць і знаходлівасць заўсёды дапамагалі ёй выходзіць з самых неверагодных і небяспечных сітуацый.

— Я лічу сябе падрыхтаваным чытачом, паколькі навучалася ў ліцэі на філалагічным профілі, і, напрыклад, верш Вальжыны Морт «Беларуская мова», пра які сёння ішла гаворка, ведаю на памяць. Добра «знаёмая» я і з Саламеяй Пільштыновай. Але ўпэўнена, што сюды можа прыйсці любы ахвотны, бо форма падачы літаратурнага матэрыялу — вельмі сучасная, — падзялілася сваімі ўражаннямі пасля лекцыі студэнтка першага курса філалагічнага факультэта БДУ Міхаліна БУРВІНА.

Наступная лекцыя «Беларуская літаратура: «вялікая» ці «малая»?» адбудзецца 21 сакавіка. Паразважаць на тэму, якое месца займае беларуская літаратура ў сусветнай, як яе бачаць за мяжой і ці карэктна наогул падзяляць літаратуру на «малую» і «вялікую», запрашае пісьменнік Альгерд БАХАРЭВІЧ. Зарэгістравацца на лекцыі і падпісацца на е-mаіl-рассылку можна на сайце праекта. Усе заняткі для наведвальнікаў бясплатныя. Месца правядзення — бізнес-клуб Іmаguru (вул. Фабрыцыуса, 4), пачатак у 19.00.

Кожны слухач лекцый атрымае залікоўку, дзе будуць адзначацца заняткі, якія ён наведае, і тэматычныя тэсты, якія пройдзе на сайце СіtуDоg. Лепшыя студэнты ў дадатак да новых ведаў і яркіх эмоцый атрымаюць і «чырвоныя» дыпломы.


Расклад наступных лекцый:

4 красавіка

  • «Біблія Скарыны: паспяховы стартап ХVІ стагоддзя»
  • Алесь СУША, культуролаг, скарыназнаўца, намеснік дырэктара Нацыянальнай бібліятэкі па навуковай рабоце і выдавецкай дзейнасці.

18 красавіка

  • «Невядомая беларуская літаратура: пра што вам не казалі ў школе»
  • Ганна СЕВЯРЫНЕЦ, настаўніца гімназіі, пісьменніца, даследчыца беларускай літаратуры.

4 мая

  • «Воркшоп: як правільна чытаць і разумець паэзію»
  • Вальжына МОРТ, паэтка, выкладчыца крэатыўнага пісьма ў Карнэльскім універсітэце (ЗША).

23 мая

  • Дыскусія «Зала славы беларускай літаратуры: хто нашы геніі?»
  • Ганна БУТЫРЧЫК, кандыдат філалагічных навук, дацэнт, загадчыца кафедры замежнай літаратуры БДУ.
  • Марына КАЗЛОЎСКАЯ, перакладчыца, кандыдат філалагічных навук, загадчыца кафедры беларускай мовы і літаратуры Ліцэя БДУ.

Надзея НІКАЛАЕВА

УНП 800013732

*На правах рэкламы

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».