Вы тут

Рэшткі мануфактуры па вырабе шкла ХVIII ст. знайшлі ў Вілейскім раёне


Гісторыкі БДУ знайшлі рэшткі мануфактуры па вырабе шкла XVIII стагоддзя графаў Салагубаў. Унікальны артэфакт быў раскапаны падчас археалагічнай практыкі студэнтаў гістарычнага факультэта БДУ ў аграгарадку Ілья Вілейскага раёна Мінскай вобласці. Кіраўнікамі даследчых работ выступаюць дацэнт кафедры крыніцазнаўства гістарычнага факультэта ўніверсітэта Вольга Ліпніцкая і выкладчык кафедры археалогіі і спецыяльных гістарычных дысцыплін БДУ, навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі Паліна Курловіч.


Упершыню на тэрыторыі Беларусі выяўлена і зафіксавана канструкцыя плавільнай печы, выкладзенай з гліны, цэглы і камянёў, атрыманы ўнікальныя звесткі па тэхналогіі вытворчасці шкла таго часу і вызначаны асаблівасці бытавой культуры шкларобства.

 У гісторыкаў з БДУ атрымалася ўстанавіць, што ў XVIII стагоддзі ў Ільі вырабляўся тарны, сталовы і аптэчны посуд, а таксама ліставое аконнае шкло. Прадукцыя мела розныя адценні: зялёны, ружовы, блакітны, сіні. Выраблялі тут і крыштальны посуд. Частка вырабаў дэкарыравалася. Знойдзена таксама цэлая серыя адходаў ад фармоўкі сасудаў, вялікая колькасць фрагментаў гатовай прадукцыі, у тым ліку і келіх для піва з зялёнага шкла.

Унікальнымі для айчыннай археалогіі з'яўляюцца знойдзеныя інструменты шкловыдзімальнікаў, сярод якіх  выдувацельная трубка, нож, мерная гірка, пры дапамозе якой маглі адмерыць колькасць рэчываў, што дадаваліся ў сыравіну пры вытворчасці шкла.

Упершыню ў айчыннай навуцы знойдзены прадметы побыту вытворцаў шкла: гэта трубка для тытуню, ключ ад скрыні, нацельны крыжык (фота 6). Рэдкай знаходкай сталі фрагменты тканіны сіняга колеру, знойдзеныя побач з печчу. Аб наведванні мануфактуры жанчынамі сведчаць тры іголкі і шпількі для замацавання тканіны жаночага галаўнога ўбору (фота 6). Навукоўцы мяркуюць, што, верагодна, жанчыны прыносілі ў майстэрню абеды, паколькі культурны пласт насычаны фрагментамі керамічнага посуду і косткамі.

Мануфактура ў Ільі праіснавала да пачатку XIX стагоддзя і пазней была перанесеная ў сучасную вёску Новая Гута. Датыроўка помніка пацвярджаецца выяўленымі тут манетамі Рэчы Паспалітай другой паловы XVII - сярэдзіны XVIII стагоддзя.

"Добрая захаванасць гутнай печы Ільянскай мануфактуры дае падставы для адкрыцця ў будучыні на гэтым месцы музея, паколькі  мануфактура ў Ільі -- адзіны шклоробны  комплекс на тэрыторыі Беларусі, які быў заснаваны ў першай палове XVIII стагоддзя і прайшоў усе этапы станаўлення і развіцця прамысловай вытворчасці. Ён праіснаваў да канца ХХ стагоддзя ў суседнім паселку Партызанскі, дзе дзейнічаў шклозавод", - пракаментавала ўнікальнасць археалагічных даследаванняў Паліна Курловіч.

Раскопкі ў Ільі будуць доўжыцца да канца ліпеня. Акрамя студэнтаў БДУ ў іх удзельнічаюць валанцёры, а таксама студэнты Вяцкага дзяржаўнага ўніверсітэта з расійскага Кірава.

Надзея НІКАЛАЕВА

Выбар рэдакцыі

Грамадства

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

Форма сацыяльнай актыўнасці падлеткаў.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».