Вы тут

Аляксандр Лукашэнка: За мір трэба змагацца ў мірны час


Гэта Прэзідэнт адзначыў у выступленні падчас урачыстага сходу, прымеркаванага да Дня Незалежнасці і 75-годдзя вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Урачыстым сходам і канцэртам майстроў мастацтва «Вызваленне» ўвечары 2 ліпеня распачаліся святочныя мерапрыемствы па ўсёй рэспубліцы.


Цана перамогі

Прэзідэнт назваў дату вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў пунктам адліку новай гісторыі краіны — мірнай і стваральнай, які нават праз доўгія шчаслівыя гады пад чыстым небам нязменна вяртае нас у адзін з самых цяжкіх і гераічных перыядаў жыцця беларускага народа.

Амаль восем дзясяткаў гадоў таму на тэрыторыі Беларусі разгарэўся ачаг самай жорсткай ў гісторыі чалавецтва вайны. Менавіта на беларускай зямлі фашысцкія захопнікі, прайшоўшы паў Еўропы, упершыню сутыкнуліся з самым лютым супраціўленнем і панеслі першыя буйныя страты.

«Тут, на акупіраваных тэрыторыях, апантаныя помстай, яны асабліва бязлітасна распраўляліся з мірным насельніцтвам — старымі, жанчынамі і дзецьмі. Тут, зламаныя і азлобленыя, беглі, пакінуўшы за сабой след выпаленай зямлі, а ў сэрцах людзей — незагойную рану, — сказаў Аляксандр Лукашэнка. —  Больш за тры гады гарэла Беларусь у пекле Вялікай Айчыннай. У першых бязлітасных баях нашы дзяды і прадзеды вучыліся ваяваць, а ў тыле ворага  — выжываць і змагацца.

Але, бачучы смерць таварышаў, сутыкаючыся з нечалавечай жорсткасцю, губляючы родных і блізкіх, захавалі веру ў сябе, веру ў сваё права на жыццё і ў непазбежную перамогу над ворагам. Мы ніколі не забудзем, якой цаной  дасталася нам  гэта перамога».

Беларусь страціла ў вайне каля трох мільёнаў чалавек. Калі палічыць і ненароджаных дзяцей, гэта лічба, па словах Прэзідэнта, пераверне нашу свядомасць і ўспрыманне страт, якія былі нанесены краіне.

З амаль 300 гарадоў і раённых цэнтраў больш за 200 былі разбураныя дашчэнту, а з 9000 знішчаных вёсак 600 спаленыя разам з жыхарамі.

«Вайна адкінула эканоміку Беларусі больш чым на 20 гадоў назад. Сельскай гаспадарцы быў нанесены вялізны ўрон, які падлічваўся мільярдамі тых рублёў. Амаль дзесяць з паловай тысяч прамысловых прадпрыемстваў былі знішчаны або вывезены ў Германію. Прамы матэрыяльны ўрон, нанесены акупацыяй, склаў 35 гадавых бюджэтаў рэспублікі. Была згублена гісторыка-культурная спадчына — наша духоўнае багацце », — нагадаў кіраўнік дзяржавы.

Штогод 3 ліпеня, у дзень вызвалення Мінска, беларусы перажываюць трагедыю тых гадоў і шануюць герояў, якія абаранілі нашу зямлю. У гэтыя дні сучаснікі схіляюць галовы перад усімі, хто жыццём заплаціў за мірнае будучае.

Прэзідэнт выказаў словы падзякі і брацкім народам «усім, хто змагаўся за нашы гарады і сёлы, як за сваю малую радзіму, хто вызваляў Беларусь і дапамагаў аднаўляць з руін і попелу ў пасляваенныя гады».


Моцныя ў цяжкасцях

Па словах кіраўніка краіны, Вялікая Айчынная вайна магла паставіць кропку ў нашай гісторыі, спыніць існаванне беларускага народа. Але ў страшных выпрабаваннях выявіўся нязломны беларускі характар, нацыянальная ментальнасць, якая ніколі не паддавалася рацыянальнаму разуменню тых, хто і раней прыходзіў з мячом на нашу зямлю. 

«Мы моцныя ў цяжкасцях. Менавіта ў выпрабаваннях найбольш ярка праяўляецца духоўная сіла беларусаў — сплаў мужнасці, смеласці, імкнення да справядлівасці і гатоўнасці аддаць жыццё, але не стаць на калені, не скарыцца, — упэўнены Аляксандр Лукашэнка. — У імя гістарычнай справядлівасці мы не ідэалізуем гісторыю роднай зямлі. Не трэба гэта рабіць ніколі, як мы не рабілі ў навейшай гісторыі, не ўзвышаем яе, але ніколі і нікому не дазволім сцерці або перапісаць слаўныя старонкі гэтай гісторыі”.

Успомніў у сваім выступленні Прэзідэнт і пра шматлікія дыскусіі на тэму пралікаў, дапушчаных у пачатку Вялікай Айчыннай вайны: «Менавіта на гэтай цяжкай для нас тэме спекулююць і розныя дэструктыўныя сілы ўнутры краіны, але часцей звонку. Гэта праўда, пралікаў было нямала. Раней не прынята было пра іх казаць, і нават у апошнія гады Савецкага саюза. Гэтыя пралікі ў складаныя перыяды развіцця той ці іншай дзяржавы непазбежныя. Былі гэтыя пралікі і ў нас у 40-выя».

Нельга дазволіць змясціць акцэнты той эпохі і перакласці адказнасць за ваенныя страты на людзей, якія да апошняга верылі ў сумленнасць дасягнутых палітычных дамоўленасцей напярэдадні вайны.

«Мы не будзем судзіць мінулае, але будзем здабываць з яго ўрокі. Няхай нават жорсткія, непрыемныя ўрокі. Сёння мы дакладна ведаем, што за мір трэба змагацца ў мірны час. Гэта галоўны ўрок, якія выцякае з любой вайны, асабліва той вайны. Бачучы, як у сучаснай гісторыі дэвальвуецца сістэма міжнародных адносін, якая склалася, зноў абясцэньваецца чалавечае жыццё, мы павінны абавязкова трымацца разам, — падкрэсліў беларускі лідар. — Разам абараняць наш суверэнітэт, змагацца супраць войнаў і канфліктаў сваёй актыўнай пазіцыяй. Не адмоўчвацца, а заклікаць краіны свету да прыняцця адказных рашэнняў, каб пагасіць усе гарачыя кропкі на нашай планеце. Калі будзем маўчаць па прынцыпу наша хата з краю, заўтра гэта ўсё прыйдзе ў наш дом. Яно ўжо недалёка».


Каму і як абараняць краіну сёння

Не мог Прэзідэнт не пракаментаваць гарачыя дыскусіі, якія разгарнуліся наконт законапраекта пра вайсковую службу: «Ах дэпутаты дрэнныя. Бедны Раўкоў, міністр абароны, яго ўжо стапталі ўздоўж і поперак — не тое прапанаваў, не тое вайскоўцы ўнеслі на разгляд у парламент. А тыя нешта там прынялі, а заўтра будзе катастрофа. Ды супакойцеся. Прэзідэнт не паставіў яшчэ подпісу не на адным дакуменце, дзе вы думаеце пра катастрофу».

Суверэннасць і незалежнасць — дарагія рэчы, якія грамадства ўспрыняла «на ўра». «А калі паўстала пытанне пра доўг, пра цану незалежнасці, хаця б у частцы абароны суверэнітэту і незалежнасці, усе закрычалі: «Не». Трэба грамадства падзяліць на часткі, на класы нейкія — адны рабочыя і сяляне, як звычайна, у каго ўлады няма і не  прарвацца туды, яны хай абараняюць нас, мы ім дадзім ружжо і хай там паміраюць, абараняючы нас. А мы, канешне, за мяжой і яшчэ дзесьці будзем атрымліваць адукацыю і будзем выбіраць, дзе нам жыць і працаваць, але абараняць мы не будзем, ваяваць мы не будзем» — расказаў пра «прапановы» Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што паразважаў пра гэтыя «падкінутыя» высновы. «Можна звярнуцца ў НАТА, Паўночнаатлантычны блок, і папрасіць іх. Калі мы моцна папросім, яны нам паабяцаюць. І тыя, хто папісвае ў інтэрнэце з задавальненнем, гэта прымуць. Вы хочаце гэтага варыянта? Я не. Ёсць іншы варыянт, ён нам бліжэй — мы нядаўна ў такім варыянце існавалі — брацкая, родная нам Расія. Мы можам уступіць у склад Расіі, папрасіць іх, каб яны нас абаранялі, — пералічвае варыянты беларускі лідар. — Вы хочаце ў склад Расіі, каб яна нас абараніла? Не. І я  не хачу. Тады застаецца трэці варыянт — самі будзем абараняць сябе. І тыя, хто папісвае, так і разважаюць. Толькі думаюць, што не яны будуць з ружжом хадзіць ад Брэста да Смаленска, не яны будуць на бронетэхніцы і самалётах лётаць, абараняючы нашу краіну, а тыя, хто не могуць паступіць нікуды і так далей. Вы хочаце, каб было так? Я не. Пасля мяне, калі ласка».

Па словах Прэзідэнта, абараняць радзіму павінны ўсе, але, безумоўна, асаблівая адказнасць на мужчынах. «Мы сталі нахабнымі да такой ступені, што на жанчын сталі перакладваць і гэту праблему. Мала таго, што, як у спорце, дзве трэці жанчыны заваёўваюць медалі, адну трэць — мужыкі, і ўсюды апраўдваюцца. У Беларусі гэтага быць не павінна. Жанчына павінна адказваць за сваё, а мужыкі забяспечваць сям'ю і абараняць радзіму, сваю сям'ю і сваю жанчыну», — абурыўся лідар дзяржавы.


Перамога без вайны

Сваім мірным жыццём мы абавязаны ветэранам вайны, героям тылу, рабочым, сялянам, інтэлігенцыі пасляваенных гадоў. Мы памятаем загінулых, і дзякуем тым, хто пасля вайны, не маючы дасканалай тэхнікі, аднаўляў краіну — гэта яшчэ адзін подзвіг народа.

«І мы схіляемся перад імі, тымі хто аддаў сваё жыццё для таго, каб мы сёння маглі жыць. І доўг нашага пакалення — жыць так, як яны, як вы. Навучыць сваіх дзяцей, як вы, любіць Радзіму, працаваць на яе карысць і быць гатовымі пастаяць за Айчыну. Наш абавязак — узгадаваць у юных сэрцах пачуццё гонару за слаўнае пакаленне беларусаў, якія ў цяжкі час даказалі, што годныя гэтай краіны і гэтай незалежнасці. Таму дзень вызвалення Мінска ад нацызму стаў нашым галоўным дзяржаўным святам — Днём Незалежнасці», — звярнуў увагу Прэзідэнт.

Лёс беларускага народа — гэта шлях да стварэння суверэннай дзяржавы даўжынёй у некалькі эпох. І на ім былы і пад'ёмы, і падзенні.

«Сёння, узіраючыся ў падзеі мінулых стагоддзяў, мы бачым, як у цэнтры віру гістарычных падзей і лёсаў складана, але ўпэўнена фарміраваўся беларускі народ. Мы з вамі фарміраваліся, — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. — Мы плод векавога развіцця цывілізацыі на гэтай Зямлі. А ў свядомасці людзей умацоўвалася думка аб стварэнні ўласнай дзяржавы па праву сваёй нацыянальнай унікальнасці і наяўнасці гістарычнай тэрыторыі. Але так склалася, што менавіта нам выпаў шанец ажыццявіць гэту мару. Мы здабылі суверэнітэт і разумеем вялікі гістарычны маштаб гэтай падзеі».

З амаль 2000 народаў толькі дзясятая частка здолела стварыць уласную дзяржаву. Сярод такіх і наша Беларусь. «І тое, што за чвэрць стагоддзя сваёй незалежнасці ва ўмовах магутнага палітычнага, інфармацыйнага і эканамічнага ціску (памятаеце, зусім нядаўна было) нам удалося абараніць суверэнітэт, захаваць мір і парадак у краіне. Гэта стала нашай з вамі агульнай перамогай у навейшай гісторыі. Перамогай без вайны, што вельмі важна», — канстатаваў кіраўнік краіны.

Памятаючы мінулае, Беларусь вядзе міжнародны дыялог па прынцыпах добрасуседства і ўзаемнай павагі, захоўвае міжканфесіянальную і ўнутрынацыянальную згоду, імкнецца да справядлівага і гарманічнага развіцця грамадства. Гэтаму навучыла нас гісторыя.

«Мы дакладна ведаем, што будучыня Беларусі ў згуртаванасці народа і нацыянальным адзінстве. Гэта самае вялікае дасягненне нашай дзяржавы і самая лепшая спадчына, якую мы пакінем нашым дзецям і нашым унукам. Мы ганарымся мужнасцю і гераізмам пераможцаў, сваёй працай, поспехамі і мэтамі ў мірным жыцці імкнёмся быць годнымі прадаўжальнікамі іх слаўнага подзвігу. Разам будуем моцную і незалежную дзяржаву. Усё, што зроблена сёння ў Беларусі, нязменна асацыіруецца са знакам самай высокай якасці. І гэта дзякуючы вам усім, хто любіць сваю краіну, працуе на сумленне ў імя нашай агульнай мэты: зрабіць яе сучасную гісторыю слаўнай і больш прыгожай. Мы ведаем, што ўсё дасягальна, але толькі калі будзем верыць ва ўласныя сілы, захаваем мір і зробім усё магчымае ў імя гэтага жыцця на гэтай Зямлі», — рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Народ Беларусі глядзіць у будучыню і ведае, што яна ёсць, пакуль берагуць памяць аб мінулым. І гэтую памяць ўвасабляе галоўнае дзяржаўнае свята — Дзень Незалежнасці.

Марыя ДАДАЛКА

Фота БелТА

Выбар рэдакцыі

Калейдаскоп

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.

Транспарт

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

«На крылах» — каля 2 мільёнаў пасажыраў.

Сацыяльная падтрымка

У каго і на колькі вырасце пенсія?

У каго і на колькі вырасце пенсія?

Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.

Здароўе

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Шматмільярдны бізнес ні перад чым не спыняецца, у тым ліку не шкадуе здароўя людзей.